Fort bij Hoofddorp 2 De bouwwerkzaamheden op het forteiland in Hoofddorp zijn sinds november 2018 in volle gang. Voor de realisatie van de herbestemming was een lange adem nodig: de eerste schetsen van Serge Schoemaker, architect én mede-initiatiefnemer, dateren uit 2012. Het ontwerp maakte de weg vrij voor de subsidiëring en ontwikkeling van het project. Het 8 100 vierkante meter omvattende forteiland wordt nu getransformeerd tot een openbaar park, inclusief horecagelegenheid, wilde tuin en openluchttheater. Het ontwerp kenmerkt zich door een integrale aanpak van zowel het landschap, de architectuur als het interieur. Het forteiland, dat sinds 1996 op de UNESCO werelderfgoedlijst staat, is onderdeel van de Stelling van Amsterdam. Het tweelaagse complex, gebouwd rond 1903-1904, heeft unieke bouwkundige kenmerken. Belangrijkste ambitie van de initiatiefnemers, inmiddels verenigd in de Stichting Fort van Hoofddorp, was een duurzame renovatie en permanente openstelling van het monument. De plan van Serge Schoemaker Architects is tweeledig: enerzijds staat het ontwerp garant voor een duurzame renovatie van het forteiland, anderzijds voorziet het in de toevoeging van een aantal weloverwogen, hedendaagse elementen, waaronder een toegangsbrug (op de plek van de voormalige trekbrug), een nieuw toegangshek, een aanlegsteiger aan de fortgracht, zitplaatsen voor een klein openluchttheater, picknickbanken en informatieborden. De landschapsobjecten transformeren het forteiland tot een uniek en functioneel recreatielandschap. De elementen zijn ontworpen in een uniforme, sculpturale vormentaal, vervaardigd van donkerkleurig plaatstaal en geïnspireerd op de oorspronkelijke, strakke (vuur)lijnen in het fortlandschap. Ze vormen een nieuwe laag, die over het forteiland is gelegd en de plek beleefbaar maakt. Ook in het interieur van het fort komt dit contrast terug: de nieuwe, stalen hoofdtrappen, die geplaatst worden in de twee dubbelhoge ruimten van het fort, hebben dezelfde strakke vormentaal. Naast de landschapsobjecten is er ook een wandelpad aan het eiland toegevoegd. De weg leidt bezoekers vanaf de bushalte, over de nieuwe toegangsbrug en het voorplein naar boven. Het pad draait langs de fortgebouw omhoog richting de observatiekoepel, waarbij men de keelkazemat, de hefschietkoepelgebouwen en de frontcaponnière passeert, evenals de wilde tuin en het openluchttheater. Het verbindt de bijzondere historische onderdelen én nieuwe landschapsobjecten tot één nieuw integraal geheel. De renovatie van Fort bij Hoofddorp wordt mogelijk gemaakt dankzij subsidies van de Provincie Noord-Holland en Gemeente Haarlemmermeer, alsmede een lening van het Restauratiefonds. 3 LOCATIE Hoofddorp, Nederland OPDRACHTGEVER Stichting Fort van Hoofddorp JAAR 2012-2020 STATUS In uitvoering TEAM Serge Schoemaker, Alexander Beeloo, Max Hart Nibbrig, Sanne Knoll; Arun Bourdon, Anthony Dann, Yunqiao Du, Dik Houben FOTOGRAFIE Kees van der Veer VISUALISATIES Folkert Sevenster
4 5
7 6
8 9
10 11
12 13
15 14
16 17