Stamboek Ocadia sinensis Jaar overzicht 2004 Ruben Lybaert februari 2005 Pagina - 1 -
Inhoud 1. Voorstelling 1.1 voorstellen stamboek: ontstaan en doelstellingen 1.2 korte soortbeschrijving Ocadia sinensis 2. Stamboek populatie 2.1 huidige populatie 2.2 transfers 2.3 sterfte en geboorte 3. Publicaties 4. Toekomstplannen 4.1 aanvullen ontbrekende gegevens stamboek 4.2 opstellen groeischema s op verschillende locaties 4.3 optimaliseren internetsite met meer info 4.4 publicaties Pagina - 2 -
1. Voorstelling 1.1 voorstellen stamboek: ontstaan en doelstellingen Sinds April 2004 is het stamboek Ocadia sinensis heropend nadat ik in Trionyx (6) zag dat er een vacature was als stamboekhouder voor deze soort. Mijn doelstellingen voor dit stamboek zijn de volgende: - proberen een beeld te vormen van de huidige populatie in gevangenschap levende dieren - bemiddelen bij eventuele uitwisselingen van dieren tussen stamboekleden waarbij ik het creëren van gezonde kweekgroepen als doel voor ogen houd - trachten een in gevangenschap genetisch zuivere populatie te krijgen door middel van bovenstaande doelstellingen. - informatie inwinnen over het houden van en kweken met Ocadia sinensis en deze verstrekken aan huidige en toekomstige stamboekleden - met regelmaat rapporteren over de toestand van het stamboek aan het ESF en aan de stamboekleden Pagina - 3 -
1.2 Korte Soortbeschrijving Ocadia sinensis Wetenschappelijke naam: Ocadia sinensis Engelse naam: Chinese striped-neck turtle Nederlandse naam: Chinese Streepnek schildpad Bedreigingen: vangst van wilde dieren bestemd voor dierenhandel en menselijke consumptie Status: deze soort staat nog niet op de cites-lijst. Voorkomen: Ocadia sinensis kan in het wild gevonden worden in Taiwan, het zuiden van China, en in het noorden van Vietnam Uiterlijk: Ocadia sinensis is een schildpad met een prachtig strepenpatroon op zijn nek en poten, vandaar ook de naam. Het carapax is groen met op elk pleuraal schilddeel een bruine tekening in de vorm van een naar achterwijzende driehoek. Op de vertebrale schilddelen is eveneens een bruine tekening in de vorm van een naar achter lopend lijn. Drie lage kielen zijn vooral bij jonge dieren waarneembaar, maar deze verdwijnen naarmate de dieren ouder worden. Geslachtsonderscheid: Vrouwtjes zijn met een gemiddelde van 25 cm steeds iets groter dan de mannetjes. Mannetjes hebben steeds een dikkere staart en een meer uitgehold plastron dan vrouwtjes. De cloaca ligt bij de vrouwtjes niet verder of gelijk met het carapax, waar dit bij mannetjes voorbij het carapax ligt. Houden in gevangenschap: Ocadia sinensis is een vrij gemakkelijke soort om te houden, ze kunnen in de meeste gevallen zelfs in een beschut buitenverblijf gehouden worden. De dieren spenderen een groot deel van hun leven in het water. Ze komen aan land om te zonnen, eieren te leggen en in sommige gevallen om een winterslaap te houden. Het spreekt voor zich dat dieren in gevangenschap een ruim onderkomen moeten krijgen waar eveneens een landgedeelte is voorzien om te zonnen. Indien men wil kweken met deze dieren is uiteraard een landgedeelte om eieren af te leggen nodig. Jonge dieren Pagina - 4 -
kan je houden in water met veel waterplanten en een temperatuur van 20-23 C. Voorzie een zoneiland met spot zodat de temperatuur lokaal tot max. 35 reikt. Voeding: Deze dieren zijn voor het overgrote deel herbivoor, waarbij hun voorkeur uitgaat naar diverse waterplanten zoals waterpest, waterhyacint, eendekroos ed. In gevangenschap worden ook andere planten geaccepteerd zoals slasoorten en kool. Daarnaast eten deze dieren ook kleine hoeveelheden vis en af een toe een te dicht in de buurt gekomen insect. Het valt op dat jonge dieren overwegend carnivoor zijn en oudere dieren overwegend herbivoor. Jonge dieren voeden zich voornamelijk met muggenlarven, regenwormen en kleine waterinsecten. In gevangenschap kunnen de dieren gemakkelijk wennen aan commerciële schildpaddenvoeding in de vorm van pellets en geweekte kattenbrokken, geef deze echter met mate en zorg voor veel afwisseling in de voeding. Voortplanting:Vrouwtjes leggen per jaar in de warmste periode 2 tot 3 maal 5 tot 8 eieren. Deze komen gemiddeld na 66 dagen bij een temperatuur van 27 30 uit. Eieren hebben gemiddelde afmetingen van 38 x 24 mm. Pasgeboren jongen meten gemiddeld 35 mm en hebben een opvallend lange staart. De jonge dieren zijn aantrekkelijk, sterk en groeien bijzonder snel. Over het paringsritueel bij volwassen dieren is echter weinig informatie beschikbaar. Winterslaap: De dieren doen, indien ze warm worden gehouden geen winterslaap. Als de dieren in een seizoensregeling komen met een koudere periode, zullen ze automatisch in winterslaap/winterrust gaan. In de meeste gevallen is een winterslaap/winterrust aanbevolen doch niet noodzakelijk om een goede kweek te stimuleren. De winterslaap of winterrust kan zowel in het water als op het land gehouden worden. In beide gevallen graven de dieren zich in in een losse ondergrond. Pagina - 5 -
2. Stamboek populatie 2.1 Huidige populatie Het stamboek telt op dit moment 32 dieren. Vrouwelijke dieren 4 Mannelijke dieren 5 Jonge dieren (geslacht onbekend) 23 Deze dieren bevinden zich op 8 verschillende locaties. Nederland België Duitsland 4 (13 dieren) 3 (18 dieren) 1 (1 dier) Ocadia sinensis Reptilia / Chelonia / Emydidae Stamboek door: Ruben Lybaert ID locatie locale identificatie sexe geboorte 1 LYB01 OS01 onbekend ~01/08/2003 2 LYB01 OS02 onbekend ~01/08/2003 3 GOV01 RG 04087 onbekend ~01/08/2004 4 GOV01 RG 04088 onbekend ~01/08/2004 5 OPH01 onbekend ~01/08/2003 6 OPH01 onbekend ~01/08/2003 7 COS01 OS15 onbekend ~01/08/2001 8 COS01 OS14 onbekend ~01/08/2004 9 BLIJ01 703869 man 01/06/1997 10 BLIJ01 703870 vrouw 01/06/1997 11 BLIJ01 703871 man 01/06/1997 12 BLIJ01 703958 vrouw ~01/01/1978 13 SZY01 704187 man ~01/01/1995 14 BLIJ01 704240 vrouw ~01/01/1995 Pagina - 6 -
15 BLIJ01 704403 man ~01/01/1998 16 BLIJ01 704438 man ~01/01/1992 17 BLIJ01 704439 vrouw ~01/01/1992 18 LYB01 OS03 onbekend ~01/01/2004 19 LYB01 OS04 onbekend ~01/01/2004 20 LYB01 OS10 onbekend ~01/01/2004 21 LYS01 OS05 onbekend ~01/01/2004 22 LYS01 OS06 onbekend ~01/01/2004 23 LYS01 OS07 onbekend ~01/01/2004 24 LYB01 OS08 onbekend ~01/01/2004 25 LYB01 OS09 onbekend ~01/01/2004 26 LYB01 OS11 onbekend ~01/01/2004 27 LYB01 OS12 onbekend ~01/01/2004 28 LYB01 OS13 onbekend ~01/01/2004 29 LYS01 onbekend ~01/01/2004 30 LYS01 onbekend ~01/01/2004 31 LYS01 onbekend ~01/01/2004 32 RAS01 TIMON onbekend ~01/01/2004 2.2 Transfers In 2004 hebben zich binnen het stamboek 6 transfers voorgedaan. Stamboek nr Van locatie Naar locatie 7 LYB01 COS01 8 LYB01 COS01 13 BLIJ01 SZY01 21 LYB01 LYS01 22 LYB01 LYS01 23 LYB01 LYS01 2.4 Sterfte en Geboorte Op één locatie na bevinden zich per locatie minstens 2 dieren. Als stamboek trachten we het houden van meerdere dieren per locatie aan te moedigen met het oog op het opstellen van verschillende kweekgroepen. Momenteel zijn er, op de groep in Blijdorp na nog Pagina - 7 -
geen volwassen kweekgroepen aanwezig binnen het stamboek. Dit omdat er relatief veel jonge dieren ingeschreven zijn. Er zouden wel enkele vrouwtjes van de Blijdorp-groep eieren gelegd hebben, maar de broedresultaten zijn tot op heden nog niet bekend bij het stamboek 3. Publicaties Het stamboek is voor het eerst na de heropening voorgesteld in Trionyx, het boekje van het NSV (jaargang 2 nr 3 mei-juni 2004). Het artikel bevatte een voorstelling van mezelf als nieuw stamboekhouder, de doelstellingen van het stamboek en een oproep om bestaande dieren in te schrijven. Een tweede artikel is ingestuurd en zal vermoedelijk in het eerstvolgende Trionyx boekje verschijnen. In dit artikel wordt de vooruitgang van het stamboek beschreven met enkele cijfers ter illustratie en wordt opnieuw een oproep gedaan naar eigenaars van deze soort om hun dieren in te schrijven. Pagina - 8 -
4. Toekomstplannen 4.1 aanvullen ontbrekende gegevens stamboek Er ontbreken nog een aantal gegevens in het stamboek over bepaalde dieren en locaties. Prioriteit is deze data zo spoedig mogelijk te achterhalen, zodat een correcte werking van het stamboek kan gegarandeerd worden. 4.2 opstellen groeischema s op verschillende locaties Verschillende locaties binnen het stamboek hebben reeds toegezegd actief te willen meewerken. Een eerste project is dan ook het op regelmatige basis (maandelijks) bijhouden van de lengte en het gewicht van de dieren. Deze gegevens zullen dan in tabellen en curves gezet worden ter vergelijking. 4.3 optimaliseren internetsite met meer info Het stamboek heeft een site die voorlopig vrij statisch is. In de toekomst zou het de bedoeling zijn de site wat interactief te maken met de resultaten van bv. de groeischema s en aanvullende artikels van stamboekleden. 4.4 publicaties In 2005 zouden nog artikels verschijnen in Trionyx. Verder zullen ook andere herpetologische instanties, zoals Lacerta, Terra, Anolis, ea aangeschreven worden met de vraag om een artikel in hun lokaal clubblad te plaatsen. Pagina - 9 -