Werkstuk Natuurkunde Het Higgsboson

Vergelijkbare documenten
Zoektocht naar het Higgs deeltje. De Large Hadron Collider in actie. Stan Bentvelsen

Higgs en de Kosmos Niels Tuning (Nikhef) 31 oktober 2013

De Large Hadron Collider 2.0. Wouter Verkerke (NIKHEF)

Higgs en de Kosmos Niels Tuning (Nikhef) Hoorn, 15 april 2014

Nieuwe resultaten van de zoektocht naar het Higgs deeltje in ATLAS

Higgs-deeltje. Peter Renaud Heideheeren. Inhoud

Zoektocht naar de elementaire bouwstenen van de natuur

Massahysterie over het massamysterie. dr. Frank Filthaut Radboud Universiteit Nijmegen & Nikhef

Spinning the Higgs. Spin and Parity Measurement of the Discovered Higgs-Like Boson in the H WW lνlν Decay Mode R.Z. Aben

HET PROJECT LARGE HADRON COLLIDER

Wetenschappelijke Nascholing Deel 3: En wat met de overige 96%?

In Pursuit of Lepton Flavour Violation. A search for the τ -> μγγ decay with ATLAS at s = 8 TeV. I. Angelozzi

De large hadron collider: Hoe zien de eerste botsingen eruit? Ivo van Vulpen

Het ongrijpbare Higgs-deeltje gegrepen

De magische wereld van het allerkleinste - gedeelde dromen & innovatie -

Het Standaardmodel. HOVO college Teylers 20 maart 2012 K.J.F.Gaemers

Het Higgs-deeltje ontdekt. En wat dan?

Week-end van de wetenschap, Groningen, 6 oktober 2013 Ivo van Vulpen

De ontdekking van het Higgs boson. Ivo van Vulpen

De zoektocht naar het Higgs boson. Ivo van Vulpen

PGO-Leidraad Algemene NatuurWetenschappen

Wetenschappelijke Nascholing Deel 1: Van de alchemisten tot het Higgs-deeltje

LHCb Wat doen wij? Niels Tuning voor ET - 8 januari 2013

Waarneming van een nieuw deeltje met massa 125 GeV

MET dit hoofdstuk wil de auteur hulpvaardig een samenvatting geven voor

De bouwstenen van het heelal Aart Heijboer

Op zoek naar nieuwe deeltjes met de LHC deeltjesversneller

Next-to-Soft Factorization and Unitarity in Drell-Yan Processes D. Bonocore

Start van de Large Hadron Collider te CERN

De deeltjes die bestudeerd worden hebben relativistische snelheden, vaak zeer dicht bij de lichtsnelheid c. De interacties tussen deeltjes grijpen

EEN ONTDEKKINGSREIS NAAR HET ALLERKLEINSTE EN ALLERGROOTSTE

Probus Aalsmeer 20 mei Alles en Niks. VAN DE OERKNAL TOT HIGGS Niels Tuning. Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek

Probus 23 apr Alles en Niks. VAN DE OERKNAL TOT HIGGS Niels Tuning. Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek

Black Box Nobelprijs Fysica 2013

Het Quantum Universum. Cygnus Gymnasium

Samenvatting. Deeltjesfysica en het Standaard Model

Nikhef Workshop. 3de-jaars bachelor NIKHEF/UvA. docenten: Dr. Ivo van Vulpen Dr. Auke-Pieter Colijn

Nederlandse Samenvatting

Betekenis en Ontdekking van het Higgs-deeltje

Op deze zonnige julimaandag ligt. Er blijven nog heel veel vragen open

En ik ben niet de enige, door de eeuwen heen hebben grote natuurkundigen geworsteld met het begrip massa.

Theory DutchBE (Belgium) De grote hadronen botsingsmachine (LHC) (10 punten)

Waarvan is het heelal gemaakt? Hoe is het allemaal begonnen?

Nieuwe Meer 26 okt Alles en Niks. VAN DE OERKNAL TOT HIGGS Niels Tuning. Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek

Betekenis en Ontdekking van het Higgs-deeltje

28 augustus 2012, Introductiecollege 1e jaars studenten UvA. Het Higgs boson. Ivo van Vulpen (UvA/Nikhef)

Meesterklas Deeltjesfysica. Universiteit Antwerpen

Sterren kijken op de bodem van de zee Aart Heijboer

De gewichtigste bouwsteen

LDR naar CERN. LDR naar CERN, pag. 1. Door: F.Horsten & F.Smit

Loesje over de de Oerknal: Eerst was er niets en toen is dat nog ontploft ook

Large Hadron Collider. Werkbladen. HiSPARC. 1 Inleiding. 2 Voorkennis. 3 Opgaven atoombouw. C.G.N. van Veen

E p m. De voorspelling van antimaterie. Paul Dirac voorspelde het bestaan van het positron in 1928

Samenvatting. Spin? Wat is dat eigenlijk?

Zoektocht naar de elementaire bouwstenen van de natuur. Resultaten uit 1 e jaar van de LHC. Ivo van Vulpen

Licentievoorwaarden. Als u materialen van het WKRU voor commerciële doeleinden wilt gebruiken, neem dan contact op met het WKRU voor toestemming.

Wereld van het allergrootste

CERN, de LHC en Het Heelal. Aart Heijboer (CERN)

Wordt echt spannend : in 2015 want dan gaat versneller in Gevene? CERN echt aan en gaat hij draaien op zijn ontwerp specificaties.

BIG BANG ANTIMATERIE IS GEEN SCIENCEFICTION

Donkere Materie Een groot mysterie

Het berekenbare Heelal

Majorana Neutrino s en Donkere Materie

Versnellers en Detectoren

Muons in early ATLAS data: from first collisions to W+ W- production Ottersbach, J.P.

Op het scherm ziet U een luchtfoto met daarop getekend het tracé van de LHC - slide

Massa: misschien denkt u er alleen aan als u op de weegschaal staat. Grote natuurkundigen hebben er mee geworsteld. Mensen zoals Newton, Einstein en

ATLAS: Detector & Fysica. Robin van der Leeuw

de dynamica van melkwegstelsels te beschrijven; de versnelde uitdeining van het universum is een experimenteel gegeven maar de juiste aard en oorspron

Wetenschappelijke Nascholing Deel 2: Spookdeeltjes: de mysterieuze neutrino s

Maar nu zijn we hier. er is nog niets te zien. Dit is geen voorstelling, ik doe niet alsof en ik ben geen acteur. Ik vertel over een zoektocht.

KERNEN & DEELTJES VWO

2.1 Elementaire deeltjes

Bachelorproject: Onderscheiden van signaal en achtergrond in de CMS-detector van LHC te CERN. Promotor: Jorgen D'Hondt. Academiejaar

Kosmische regen op Groningen

Figuur 12a: Groei van frankino s/neutrino s tot infrarood fotonen van het proton.

Cursus deeltjesfysica

OVERAL, variatie vanuit de kern LES- BRIEF. Tweede Fase. Het neutrinomysterie. Foto: CERN

Kleinse Fles. Introductie String Zoologie Brane Worlds Zwarte Gaten

De LHC deeltjesversneller: waarom en hoe?

Eindexamen vwo natuurkunde pilot 2013-I

natuurkunde (pilot) Bij dit examen is een herziene versie van de uitwerkbijlage verstrekt.

Nederlandse samenvatting

VERENIGDE DEELTJESINTERACTIES

Eindexamen vwo natuurkunde 2013-I

DEMARCATIE IN DE NATUURWETENSCHAPPEN. Toetsbaarheid in principe en in de praktijk

Proloog J.J.Thomson Ontdekking van het ELEKTRON

Deeltjesfysica: verrassend onvoorspelbaar?

H2: Het standaardmodel

Examen VWO. natuurkunde. tijdvak 1 dinsdag 14 mei uur. Bij dit examen hoort een uitwerkbijlage. Gebruik het tabellenboekje.

Deeltjes in Airshowers. N.G. Schultheiss

Kijk eens naar de de volgende figuren:

Fundamentele en menselijke interacties

Large Hadron Collider. Uitwerkingen. HiSPARC. 1 Inleiding. 2 Voorkennis. 3 Opgaven atoombouw. C.G.N. van Veen

Aard en herkomst van zeer hoogenergetische kosmische deeltjes

a) (1p)Normale wetenschap, de activiteit waarmee de meeste wetenschappers onvermijdelijk hun meeste tijd aan besteden, is gebaseerd op de aanname dat

Deeltjes en velden. HOVO Cursus. Jo van den Brand 26 september

Een Lied over Bomen en Pinguïns

Unitarity methods and On-shell Particles in Scattering Amplitudes R.J. Rietkerk

Transcriptie:

Werkstuk Natuurkunde Het Higgsboson Werkstuk door Anoir 2099 woorden 12 maart 2018 8,5 1 keer beoordeeld Vak Methode Natuurkunde Newton HET HIGGSBOSON EN ZIJN DEMYSTIFICATIE Door: Anoir Koolhoven, Sergio Reijnders en Nikki van Doesburg Op 4 juli 2012 is het Higgsboson (ook wel Higgsdeeltje, BroutEnglertHiggsdeeltje of zelfs Godsdeeltje) door de deeltjesversneller LHC in Genève ontdekt. Het Higgsdeeltje speelt een fundamentele rol bij het geven van massa aan alle andere deeltjes. In deze wetenschappelijke publicatie wordt de ontdekking en haar significantie nader toegelicht. https://www.scholieren.com/verslag/werkstuknatuurkundehethiggsboson Pagina 1 van 10

HET HIGGSVELD Door het gehele universum bevindt zich een onzichtbaar veld; het H iggsveld. De interactie tussen elementaire deeltjes zoals HET HIGGSBOSON EN ZIJN DEMYSTIFICATIE quarks met het H iggsveld zorgt DE VOORSPELLING voor de In 1964 voorspelden Francois Englert en Robert Brout voor het eerst dat, om het standaardmodel te laten kloppen, er een elementair deeltje moet zijn dat alle de massa van zulke andere deeltjes massa geeft. Het standaardmodel van de deeltjesfysica is een theorie uit de deeltjesfysica waarin de krachten en deeltjes die alle materie vormen, elementaire deeltjes. worden beschreven (zie het beknopte overzicht in de zijbalk). [1 Waarom hebben sommige elementaire deeltjes massa terwijl ze dat volgens (symmetrie)theorieën dat Des te meer interactie, niet horen te hebben? [2 Waarom vliegen protonen niet met de snelheid van het licht door het heelal? Dit was decennia lang het grote probleem in de deeltjesfysica. Voorheen werd gedacht dat iets uit massa bestond door de hoeveelheid 'spul' het bevatte. Maar later bleek dat een bepaald type quark (bouwsteen van een proton), de topquark, even groot is als een elektron; beide hebben namelijk een volume van 0. [3 Desalniettemin heeft de topquark een grotere massa. Een nieuwe theorie bleek noodzakelijk. De aanvaarde theorie wat in de wetenschap een postulaat wordt genoemd is te danken aan Peter Higgs waarnaar het deeltje is vernoemd, en gaf de mogelijke verklaring. De theorie van Higgs zegt dat elk deeltje door een onzichtbaar veld reist en een bepaalde weerstand ervaart, afkomstig van een of meerdere soorten Higgsdeeltjes. De weerstand zou dan volgens Higgs de massa van het deeltje bepalen. Door middel van een grote deeltjesversneller zoals The Large Hadron Collider (LHC) van CERN of de Tevatron van het Fermilab zou een/het Higgsdeeltje met een experiment aangetoond kunnen worden. des te zwaarder het deeltje. Licht bestaat uit fotonen en hebben geen interactie met het H iggs veld. Ze hebben dan dus ook geen massa. 1 https://www.scholieren.com/verslag/werkstuknatuurkundehethiggsboson Pagina 2 van 10

DE ONTDEKKING De zoektocht naar een/het Higgsdeeltje heeft zo n 48 jaar geduurd. Dit komt omdat het kunstmatig gemaakt moet worden en moeilijk waar te nemen is. Om de hoeveelheid energie te vormen die nodig is om een Higgsdeeltje te laten ontstaan zijn de Large Hadron Collider (LHC) van CERN en de Tevatronversneller van Fermilab gebruikt. In een deeltjesverneller botsen deeltjes met hoge snelheid tegen andere deeltjes. Bij een botsing komt er veel energie vrij waardoor er andere deeltjes ontstaan. Bij een bepaalde hoeveelheid energie kunnen bepaalde deeltjes ontstaan. Het Higgsdeeltje onstaat dus pas als de minimale hoeveelheid energie die nodig is om een Higgsdeeltje te vormen vrijkomt. Maak je deze hoeveelheid energie, dan is er een kans dat er een Higgsdeeltje ontstaat. Echter zal een Higgsdeeltje dat gevormd wordt vrij snel weer uit elkaar vallen naar andere, stabielere deeltjes. [4 Deze deeltjes worden opgevangen door de detectoren ATLAS en CMS. Hieruit is af te leiden welke deeltjes gevormd zijn. Via het Standaardmodel is af te leiden hoe een Higgsdeeltje gevormd kan worden, en hoe het weer vervalt. Uit alle data wordt dan naar de brokstukken van een Higgsdeeltje gezocht. Het probleem hierbij is dat er andere deeltjes zijn met dezelfde vervalreactie. Om er achter te komen of er Higgsdeeltjes of andere deeltjes ontstaan zijn moet het experiment heel vaak herhaald worden, totdat er een duidelijk patroon ontstaat. Bij deeltjesexperimenten geldt dat de kans op een toevalstreffer kleiner moet zijn dan 1:3500000. De massa van een Higgsdeeltje is niet te berekenen met het Standaardmodel en dus moeilijk te bepalen. De massa van een Higgsdeeltje is bepaald door massa s dat het niet kan hebben uit te sluiten. Zo werd er in 2001 bepaald dat een Higgsdeeltje een minimale massa moet hebben van 115 GeV. Volgens een experiment met de Tevatronversneller zou een Higgsdeeltje een massa moeten hebben van een waarde tussen de 117 en 251 GeV. Op 13 December 2011 maakte CERN bekend dat uit de data bleek dat ze een nieuw deeltje gevonden hadden, mogelijk het Higgsdeeltje. Op 4 Juli 2012 werd officieel bekend gemaakt dat er een nieuw deeltje gevonden was met een massa van 125,3 GeV. Verder onderzoek zal moeten verduidelijken of dit om een Higgsdeeltje of een ander deeltje gaat. Het gevonden deeltje vertoont gedrag wat je bij een Higgsdeeltje verwacht, maar nog niet over alle eigenschappen is duidelijkheid. De vraag is dus of CERN een Higgsdeeltje gevonden heeft of een ander nieuw deeltje. Het is ook mogelijk dat er meerdere soorten Higgsdeeltjes bestaan en dat dit gevonden deeltje er daar één van is. De vorming van een Higgsdeeltje door botsing van twee quarks en twee gluonen. [2 DE SIGNIFICANTIE De hoogstwaarschijnlijke succesvolle ontdekking van een/het Higgsbosondeeltje heeft zo'n 13,3 miljard dollar gekost. [5 Wat maakt deze ontdekking zo belangrijk? Om te beginnen heeft deze ontdekking een van de grootste raadsels binnen de deeltjesfysica opgelost en zijn we erachter gekomen waarom deeltjes massa hebben. Maar belangrijker nog is dat het deeltje dat is ontdekt een nieuw soort deeltje is. Elk deeltje in de deeltjesfysica dat wetenschappers voorheen hadden ontdekt bezat een eigenschap die 'spin' wordt genoemd. In het boek Het Heelal (Engels: A Brief History of Time) van de beroemde kosmoloog https://www.scholieren.com/verslag/werkstuknatuurkundehethiggsboson Pagina 3 van 10

Stephen W. Hawking wordt uitgelegd: "We kunnen ons beeld van deze eigenschap spin vormen door ons de deeltjes voor te stellen als kleine tolletjes die rond hun as draaien. Toch kan dit een misleidend beeld zijn, want de kwantummechanica leert ons dat deeltjes geen vastomschreven as hebben. Uit de spin van een deeltje blijkt alleen hoe het deeltje er, vanuit verschillende richtingen beschouwd, uitziet. Een deeltje met spin 0 (afb. 4A) ziet eruit als een stip: vanuit iedere richting bekeken ziet het er hetzelfde uit. Een deeltje met spin 1 (afb. 4B) ziet eruit als een pijl: vanuit iedere richting bekeken ziet het er anders uit. Alleen na een volledige omdraaiing (360 0 ) ziet het deeltje er weer hetzelfde uit. Een deeltje met spin 2 (afb. 4C) ziet eruit als een dubbele pijl: na een halve slag (180 0 ) ziet het er weer hetzelfde uit. Deeltjes met een nog grotere spin zien er ook na minder dan een halve slag te zijn gedraaid weer hetzelfde uit. Dit valt nog allemaal te begrijpen, maar het opmerkelijke feit doet zich voor dat er ook deeltjes zijn die er na een volle slag niet hetzelfde uitzien: ze moeten tweemaal 360 0 gedraaid worden! Dit zijn deeltjes met spin 1/2 (afb. 4D)." [6 Het Higgsdeeltje is de eerste van zijn soort dat geen spin heeft, wat de ontdekking dan ook van groot belang maakt. [7 Voor de ontdekking van het Higgsdeeltje hebben Francois Englert en Peter Higgs een Nobelprijs gewonnen. [8 Doordat een Nobelprijs niet postuum mag worden toegekend werd Robert Brout, overleden in 2011, uitgesloten. [9 REFERENTIES [ 1 https://nl.wikipedia.org/wiki/standaardmodel_van_de_deeltjesfysic https://www.scholieren.com/verslag/werkstuknatuurkundehethiggsboson Pagina 4 van 10

a [ 2 https://en.wikipedia.org/wiki/higgs_boso n [ 3 https://www.youtube.com/watch?vrig1vh7upy w [4 https://www.scholieren.com/verslag/werkstuknatuurkundehethiggsboson Pagina 5 van 10

https://www.nemokennislink.nl/publicaties/he t higgsde e ltje/#vraag 4 [5 http://www.ibtimes.com/forbe s findin g higg s boso https://www.scholieren.com/verslag/werkstuknatuurkundehethiggsboson Pagina 6 van 10

n cos t 132 5 billio n 72150 3 [6 Stephen W. Hawking Het Heelal p.96 https://www.scholieren.com/verslag/werkstuknatuurkundehethiggsboson Pagina 7 van 10

97 [7 https://www.smithsonianmag.com/scienc e nature/ho w th e higg s boso n wa https://www.scholieren.com/verslag/werkstuknatuurkundehethiggsboson Pagina 8 van 10

s foun d 4723520 / [8 https://www.theguardian.com/science/2013/oct/08/nobe l priz e i n physic https://www.scholieren.com/verslag/werkstuknatuurkundehethiggsboson Pagina 9 van 10

s liv e blo g " From 1974, the Statutes of the Nobel Foundation stipulate that a Prize cannot be awarded posthumously ( )" [9 https://www.nobelprize.org/nobel_prizes/facts / https://www.scholieren.com/verslag/werkstuknatuurkundehethiggsboson Pagina 10 van 10