Het oudste doopboek van Neede 1616-1640

Het oudste doopboek van Neede 1616-1640 door Rob Stokkers In juni 2012 is van mijn hand een transcriptie verschenen van het oudste doopboek van de Nederduits Gereformeerde Gemeente van Neede en gepubliceerd op de website van onze Historische Kring Neede (www.historischekringneede.nl) en de website Genealogie in de Achterhoek (www.genealogiedomein.nl). Met deze transcriptie is een schat aan persoonsgegevens van de Needse bevolking in het begin van de 17 e eeuw op een voor iedereen makkelijk toegankelijke wijze beschikbaar gekomen. In dit artikel wil ik enige wetenswaardigheden schetsen uit dit doopboek, aangevuld met achtergrondinformatie uit andere historische bronnen. Hopelijk wekt dat ook de interesse van leden van de Historische Kring Neede voor het maken van transcripties en aansluiting bij onze werkgroep archief & genealogie. Achtergrond Het oudste doopboek van de Nederduits Gereformeerde Gemeente van Neede begint op 20 juni 1616, vrijwel direct nadat in Neede de eerste gereformeerde predikant was aangesteld. Dit was het gevolg van een voor de geschiedenis van Gelderland belangrijke gebeurtenis. Bij vonnis van het Hof van Gelderland op 20 december 1615 werd na een langdurig proces met de bisschop van Munster namelijk de Heerlijkheid Borculo toegewezen aan graaf Joost van Limburg en Bronkhorst, heer van Stirum, Wisch en Borculo. Deze nieuwe heer van Borculo was waarschijnlijk rooms-katholiek gedoopt, maar omstreeks 1595 tot de lutherse religie overgegaan. De heer van Borculo bezat ook het collatierecht bij de beroeping van predikanten in zijn heerlijkheid en pas na zijn schriftelijke goedkeuring kon de Gereformeerde Kerk overgaan tot het benoemen van predikanten. De kerkenraad kon echter wel zelf geschikte kandidaten voor de functie van predikant zoeken en voordragen. Op 6 maart 1616 wordt ten dien einde een buitengewone vergadering gehouden van de classis Zutphen van de Nederlands Gereformeerde Kerk om te onderzoeken welke zittende pastoors, schoolmeesters en kosters zich aan de gereformeerde leer en kerkordening zouden willen conformeren. Met instemming van de heer van Borculo worden op 18 juni 1616 de volgende predikanten door de classis Zutphen aangenomen: ds. Bernhardus ad Holle senior voor Borculo, ds. Daniël Suave voor Geesteren en ds. Andreas Suave junior voor Neede. De predikanten voor Eibergen (met Rekken) en Gelselaar worden pas na enige strubbelingen met de heer van Borculo op 17 juni 1617 tot de classis toegelaten.

De predikanten en andere kerkfunctionarissen De opsommingen in deze paragraaf kunnen eenvoudig worden vervangen door tekst met de belangrijkste gegevens. Predikanten: I. Andreas Suavius, zoon van wijlen Israell Suaven, geb. Borculo ca. 1585, student te Leiden 24-4-1606, predikant te Gelselaar (1608) en Neede (1616-1622), ovl. 1622, tr.(ned.ger.) Lochem 9-10-1608 Margaretha (Grete) tho Herkell, dochter van wijlen Ment tho Herkell, geb. circa 1585, ovl. na 22-5-1633. Kinderen o.a.: 1. Israel, tr. voor 20-1-1635 Josina van den Velt. 2. Elszken, ged.(ned.ger.) Neede 6-12-1618 (getuigen Meister Derck van Eijll, Maria Swaven en Margretta Swaven). 3. Egbertusz, ged.(ned.ger.) Neede 16-9-1621 (getuigen Henrick Luszinck, kerckmeister tot Nede, Arendt Hoeten en Anna Kettelbursz). Israel Suavius (Rothuis), predikant te Borculo en Gelselaar, ovl. tussen 28-5-1601 en 20-9- 1607, tr. Glenke Elsabe Swijfels. Kinderen o.a.: 1. Andreas Suavius, geb. Borculo ca. 1586 (zie boven). 2. Claesken Suave, ovl. voor 22-5-1633, tr. Berent tho Elschotse, ovl. na 22-5-1633. 3. Catharina Suave, ovl. na 27-11-1678, tr. Borculo 28-1-1618 Bernd ten Noever, provisor der huisarmen, schepen en burgemeester te Borculo, ovl. tussen 11-12-1666 en 17-6- 1678. 4. Theodora Suave, ovl. na 22-5-1633, tr. Peter Copes, burgemeester te Lochem, ovl. na 22-5-1633. II. Bernhardus Westenberg, geb. Bentheim 1601, predikant te Neede (1624-1654), ovl. Neede 19-9-1654, otr./tr.(1)(ned.ger.) Neede/Deventer 10/31-10-1630 Lammeken Lodewichs, jongedochter van wijlen Lodewich Jansen aan den Brinck en Elisabeth Hamakers, geb. Deventer circa 1605, ovl. Neede 13-12-1635. Uit dit huwelijk: 1. Wesselus, geb. Deventer 1-1-1632. 2. Euphemia (Fenna), ged.(ned.ger.) Neede 1-1-1633 (getuigen de vader, Elszken Jansen en Fia Westenbergsz). 3. Euphemia (Fenna), ged.(ned.ger.) Neede 8-6-1634 (getuigen Maerten Kettelbur, Sophia Westenbergsz en Hermken Ledreisz). 4. Johanna, geb. Neede 25-7-1635.

Bernhardus tr.(2)(ned.ger.) Neede 22-1-1637 Rudolpha (Roelfken) Hoeten, dochter van Arent Hoeten en Margaretha Meijling, geb. Neede 1623, ovl. Neede 1685. Volgens het verpondingsregister van de heerlijkheid Borculo bezit en bewoont den pastoer Bernhardus Westerbergh huys ende hoff, groet 2 schepel gesaeys, tientvrij, geset op 10 gulden 10 stuver, gelegen in het dorp Neede, en bezit hij noch an bouwlandt in den Nederbergh, den pastoer eygen, groet 5 schepel, 2½ spint gesays, genaemt Rickersbree, tientvrij, 11-4-8, noch eene weyde geheeten die Hoege Maete, van 4 1 /10 margen, den pastoer eygen, 4 koeweydens groet, geset op 18-0-0, noch een stucke landes op den Hondelinckcamp op dat Kisvelt, groet 4 schepel, 2 spint, tientvrij, den pastoer eygen: 7 gulden 10 stuver. Tenslotte pacht hij noch eenen gaerden van die edelen heeren Gedeputeerden, voor niet, kan derhalven niet resolveren van pacht, is ongeveer groet 3 schepel gesaeys en noch an weydelant van die edele heeren Gedeputeerden, naementlick die Rondemaete end Roeversmaetjen ende dat Wemergoerken ad 42 gulden. Uit dit huwelijk: 1. Wesselus, geb. Neede 6-12-1637, ged.(ned.ger.) Neede 17-12-1637 (getuigen Henricus Meilinck, Arent Hoeten en Enneken Hoeten), predikant, ovl. Neede 11-2- 1689. 2. Ceijno, geb. Neede 17-10-1639, ged.(ned.ger.) Neede 17-11-1639 (getuigen Tilman Sluiter, kerckmeister tot Niede, en Griete, die huisfrouwe van Arent Hoeten), apotheker, gemeensman en burgerluitenant te Deventer, ovl. Deventer 15-10-1728. 3. Lambertina, geb. Neede 18-2-1641. 4. Johannes, geb. Neede 12-7-1642, stadhouder der heerlijkheid Verwolde, burgemeester te Lochem, gedeputeerde der Staten Generaal, ovl. Lochem 31-12-1732. 5. Coenraad Henrik, geb. Neede 6-3-1644, burgemeester te Neede, ovl. 1-4-1725. 6. Ortwinus, geb. Neede 7-9-1645, med.doct., geneesheer te Zutphen en daarna burgemeester te Bredevoort, ovl. 22-3-1727. 7. Anna Sophia, geb. Neede 12-11-1646, ovl. 1731. 8. Arnoldus, geb. Neede 12-12-1647, kamerbewaarder Staten van Overijssel en daarna landsbode Raad van State, ovl. Den Haag 22-10-1726. 9. Bernardus, geb. Neede 14-10-1649, ovl. 1673 (gesneuveld). 10. Geertruid, geb. Neede 6-8-1651, ovl. 6-1-1724. 11. Elbertus, geb. Neede 1652, ovl. Seneffe (Henegouwen) 11-8-1674 (gesneuveld). Wessel Westenberg, zoon van Johannes Westenberg en Johanna Geertruida Kramers, predikant te Oehne (Bentheim), tr. Sophia Sutoris, dochter van Ds. Johannes Sutoris en Aleida de Graef, geb. 1567, ovl. Neede 20-8-1638. Kinderen o.a.: 1. Elbertus, predikant te Diepenheim, begr. Deventer 11-7-1624, tr. 1619 Margaretha Jacobsdr. Louwen (Lauwijck), ovl. 1622. 2. Johannes, med. doct., professor te Burgsteinfurt (Munster, ovl. Oldenzaal, tr. Johanna Johannesdr. Palthe. 3. Ortwinus Westenberg, geb. Oehne (Bentheim) 1595, med. doct., burgemeester van Wezel, ovl. Wezel 18-2-1652, tr. Wezel 13-1-1626 Anna van Eck, weduwe van Gerhardus Mol, ovl. Wezel 25-6-1651. 4. Sophia Geertruida Westenberg, tr. Johan Henrick Devolt, zoon van Ernst Christiaan Devolt, officier. 5. Bernardus, geb. Bentheim 1601. 6. Anna Maria, jong overleden.

Koster: In het doopboek wordt slechts één koster vermeld: Jan te Hoente, geb. circa 1590, vermeld in het doopboek 1616-1639, koster te Neede (1616-1639), tr. voor 5-10-1616 Wolter NN, geb. circa 1590, vermeld in het doopboek 1616-1621. Johan te Hoente en zijn huisvrouw Wolter worden samen vermeld op de lidmatenlijst van de NG-gemeente Neede. Uit dit huwelijk onder andere: 1. Harmen, ged.(ned.ger.) Neede 9-3-1617 (getuigen Martinus Kettelbur, tolwachter tott Nede, Margreta Henkelsz, de huisfrau van den pastor Swaven, en Anna, de huisfrau van Harmen van der Wick, voogt tott Nede). 2. Jan, ged.(ned.ger.) Neede 25-4-1619 (getuigen M. Jan Tangna, Francken Polmans en Fenne Blecken). 3. Berndt, ged.(ned.ger.) Neede 24-3-1621 (getuigen Arndt Moller, Albert Henrixsen ende Eva te Hoente), ovl. 20-4-1621. Kerkmeesters: De kerkgoederen van de Nederduits Gereformeerde Gemeente van Neede werden meesttijds beheerd door twee kerkmeesters, die eveneens hun aanstelling ontvingen van de heer van Borculo. In het doopboek van Neede 1616-1640 worden weliswaar twee kerkmeesters vermeld, doch in elkaar niet overlappende tijdvakken: I. Henrick Luszinck, geb. circa 1585, vermeld in het doopboek 1617-1632, kerkmeester te Neede (1621-1624), tr. voor 1610 Mette Schroers, geb. circa 1585, vermeld in het doopboek 1616-1635. Henrich Loeszinck en Metta Scraers worden samen met hun onderstaande kinderen vermeld op de lidmatenlijst van de NG-gemeente Neede. Uit dit huwelijk onder andere Henrich junior, Goesken, Toniesken en Geesken, allen geboren voor 1616. II. Tilman Sluijter, zv. burgemeester en provisor van de Stad Borculo Albert Sluijter, geb. circa 1600, brouwer, kerkmeester te Neede (1639), ovl. voor 1-6-1656 (huwelijk dochter Maria), tr.(1) (ned.ger.) Neede 1625 Gertien Saelkinck, dv. Jacob Saelkinck, bierbrouwer en graanhandelaar in het dorp Neede, geb. circa 1600, ovl. circa 1638. Tilman Sluijter tr.(2) (ned.ger.) Neede 28-7-1639 Anna Hoeten, geb. ca. 1614. Tilman Sluijter tr.(3) (ned.ger.) Neede 21-3-1641 Aeltjen Haselbroeck. Tillman Sluijter wordt samen met zijn eerste twee echtgenoten Gerdjen Saelkinck en Anna Hoeten vermeld op de lidmatenlijst van de NG-gemeente Neede. Zijn derde echtgenote Aeltjen Haselbroeck wordt op een later tijdstip in het lidmatenboek ingeschreven. Volgens het verpondingsregister van de heerlijkheid Borculo uit 1646 bezit en bewoont Telman Sluyters huys ende hoff met een gaerden, 3 spint geseys, 15 gulden in het dorp Neede, noch een stucke landes geheeten die Huyrne,groet 5 schepel 1¼ spint gesaeys, thientvrij, ende in den Nederbergh an landt 3 schepel gesaeys ongeveer, tientvrij, noch een huys daer men brant (= brandhout?) ende saet in vattet ende an landt daerbij 2 schepel ende ½ spint, genoemt die Saelbraecke, tientvrij en tenslotte in den Beverscamp alias den Hornter Camp, groet 6 schepel 2¾ spint, tientvrij, 30 gulden.

Uit het eerste huwelijk onder andere: 1. Willem, geb. Neede 22-3-1627, ged.(ned.ger.) Neede 8-4-1627 (getuigen Jacob Salcking, Jan Retmolle en Gertien Moller), predikant te Eibergen (1653-1673) en Rouveen (1673-1674), dichter, ovl. Zwolle december 1674, tr. Eibergen 3-8-1662 Margareta Sibylla Hoornaerts, dv. de rentmeester der Heerlijkheid Borculo Johannes Hoornaart en Margaretha van Boekholt, geb. Borculo 1640. 2. Hermen, ged.(ned.ger.) Neede 14-9-1628 (getuigen Albert Schluter, Toennisz Retmolle en Bernt Retmolle). 3. Maria, ged.(ned.ger.) Neede 22-8-1630 (getuigen Berndt Mollersz, Lise Retmollen en Anna Beijen), tr.(ned.ger.) Eibergen 1-6-1656 Andreas Suave, zv. wijlen Israël Suave tot Zwolle. 4. Daniell, ged.(ned.ger.) Neede 30-9-1632 (getuigen Otto Meiling, Berndt van Eibergen ende Mechtelt Schluttersz), tr.(ned.ger.) Eibergen 30-8-1657 Anna Wijginck, dv. Henrick Wijginck tot Eibergen. 5. Gertrudien, ged.(ned.ger.) Neede 14-6-1635 (getuigen Maertin Kettelbur, schoelmeister tot Nede, Gertien van Hall, de huiszfrau van den vogt Van der Wick, en Swencken Sallcking). 6. Swenneken, ged.(ned.ger.) Neede 7-5-1637 (getuigen Arendt Hoeten, Gertruida Muillers, Lisaebedt Rietmolle), tr.(ned.ger.) Eibergen/Neede 18-11-1660 Hermannus Gelinck, zv. wijlen de secretaris der Stad Deventer Henrik Gelink. Schoolmeester: Het is vrijwel zeker dat de schoolmeester Martin Kettelbur in de periode 1616-1636 was belast met het inschrijven van de dopelingen in het doopboek (zie volgende paragraaf). Martin Kettelbur, vermeld in het doopboek 1616-1635, tolwachter (1617) en schoolmeester te Neede (1617-1636), tr. Anna Sweerszen, vermeld in het doopboek 1621-1634. Marten Kettelbuur en Anna Sweerszen worden samen vermeld op de lidmatenlijst van de NG-gemeente Neede. Meer informatie over dit echtpaar heb ik vooralsnog niet kunnen vinden.

1616 1617 1618 1619 1620 1621 1622 1623 1624 1625 1626 1627 1628 1629 1630 1631 1632 1633 1634 1635 1636 1637 1638 1639 1640 De doopinschrijvingen Het doopboek begint dus op 20 juni 1616 eindigt op 9 augustus 1640. In deze periode van iets meer dan 24 jaar zijn in totaal 968 dopen ingeschreven, een gemiddelde van 40 per jaar. Bij 51% van de dopelingen was het geslacht mannelijk en bij 49% vrouwelijk. Verder werden in totaal 18 tweelingen gedoopt, hetgeen overeenkomt met 3,9% van alle dopelingen. In de volgende grafiek zijn de doopinschrijvingen in de periode 1616-1640 nog eens grafisch weergegeven. In een aantal jaren is het aantal dopen opvallend laag, hetgeen kan duiden op bijzondere omstandigheden. De jaren 1616 en 1640 zijn gebroken jaren en dus eenvoudig te verklaren. In het tweede halfjaar van 1622 en 1623 zijn grote hiaten en worden respectievelijk slechts 9 en 4 kinderen gedoopt. Dit valt samen met de periode, waarin de eerste predikant Andreas Swavius is overleden. In de periode september-december 1630 wordt geen enkele doop ingeschreven. Dit houdt mogelijk verband met het eerste huwelijk van de tweede predikant Bernardus Westenberg in oktober van datzelfde jaar. Ten slotte is in de 2 e helft van 1635 de boekhouding slordig door het ontbreken van een chronologische volgorde en vindt tussen 6 maart en 30 oktober1636 geen enkele doopinschrijving plaats. Dit is vermoedelijk het gevolg van een ziekbed en het overlijden van schoolmeester Martin Kettelbur op 15 november 1636. Deze schoolmeester was vrijwel zeker belast met het registreren van de dopen in het doopboek in de periode 1616-1636. Extra aanwijzingen daarvoor zijn dat zijn overlijden direct na de doopinschrijving van 6 maart is ingeschreven in het doopboek en dat het doopboek nadien is voortgezet in een ander handschrift. 60 Dopen in NG-kerk Neede 1616-1640 50 40 30 20 Dochters Zoons 10 0 Jaar

Indien voor de hiaten in het doopboek wordt gecorrigeerd, dan is het aantal ingeschreven kinderen ongeveer 45 per jaar. Volgens enkele schaarse diverse bronnen bedroeg de gemiddelde levensverwachting aan het begin van de 17 e eeuw naar schatting 30 jaar. Daaruit kan worden berekend, dat de bevolking van de kerkelijke gemeente Neede (inclusief Markvelde) circa 1.350 zielen heeft geteld. Deze schatting ligt ook geheel in lijn met de berekeningen van de Needse bevolkingsomvang in de 16 e eeuw in Keunen (2006). Doopgetuigen Normaliter waren bij de doop van elk kind drie getuigen aanwezig, dus bij een tweeling zes. Deze doopgetuigen waren veelal naaste familieleden (o.a. broers, zusters, ouders), naaste buren en/of personen uit dezelfde sociale klasse van de bevolking. De vermeldingen van de getuigen vormen daardoor een belangrijke informatiebron voor het achterhalen van familierelaties, sociale relaties en woonplaatsen van de ouders van de dopelingen. Een aantal doopgetuigen komt relatief veelvuldig voor: koster Jan te Hoente (1616-1639; 21 keer) schoolmeester Martin Kettelbur (1616-1635; 20 keer) Anna Beijen, echtgenote van Engelbert Beijen (1618-1640; 18 keer), zie hierna kerkmeester Henrick Luszinck (1617-1632; 17 keer) Arent Hoeten (1616-1637; 14 keer), zie hierna kerkmeester Tilman Sluijter (1627-1639; 12 keer) voogd Herman van der Wijck (1618-1640; 11 keer) meester Garrit Ransdorp (1618-1635; 10 keer), zie de paragraaf Ambachtslieden in het doopboek. Anna Bei(j)en, geb. circa 1585, ovl. na 1640, tr. circa 1610 Engelbert Bei(j)en, ovl. na 1646. Op de oudste lidmatenlijst van de NG-kerk Neede staan achtereenvolgens vermeld Gese Beijen, uxor van Herman Weddelinck, Engelbert Beijen, Berent Beijen en Jacob Beijen. Volgens het verpondingsregister van de heerlijkheid Borculo uit 1646 bezit Engelbert Beyen in het dorp Neede een oldt huys ende een haeffken, groet 2 spint gesaeys, geset op 7 gulden 10 stuver. Zij zoon Berent Beyen is eigenaar van een huys ende hoff van ½ spint, geset op 6 gulden 15 stuver en pacht een gaerden van de edele heeren Gedeputeerden, groet 2 spint gesaeys, beide eveneens gelegen in het dorp Neede. Zijn zoon Jacob Beyen pacht een huys van Jan Rotgerinck ende landt (2 schepel gesaeys) daerbij en heeft een spijcker daer een arm man in woent voor 3 daler op den kerckhoff. Uit dit huwelijk onder andere: 1. Elsken Beijen, tr.(ned.ger.) Neede 15-1-1637 Johan te Rellicker. 2. Geesken Beijen, tr.(ned.ger.) Neede 19-11-1637 Herman Weddelinck. 3. Berent Beijen, tr.(ned.ger.) Neede 18-7-1641 Stine Waerninck. 4. Jacob Beien, ged.(ned.ger.) Neede 28-12-1617 (getuigen Arndt Hoeten, Henrich Buthoern en Henrich Bruersz), tr.(ned.ger.) Neede 14-7-1639 Trijne van Bemmel.

5. Jutte, ged.(ned.ger.) Neede 21-11-1619 (getuigen Henrick Butthoern, Swenne Salckinck en Koenne te Kinckeler). 6. Benedictusz, ged.(ned.ger.) Neede 14-10-1621 (getuigen Jan von Aelten, Warner Kuersz en Margreta Swering). 7. Trintien, ged.(ned.ger.) Neede 1-1-1624 (getuigen Hermen Cornelliszen, Geese Kerckhoffs en Hermen Retmolle). 8. Aellcken, ged.(ned.ger.) Neede 12-10-1628 (getuigen Tellman Schlutter, Lijse Retmolle en Willem Retmolle). 9. Eva, ged.(ned.ger.) Neede 6.11.1631 (getuigen Jacob ten Kinckelaer, Henrick Ransdaerp en Jenncken Beijen). Arendt Hoeten, geb. circa 1590, vermeld in het doopboek 1616-1639, tr. circa 1610 Margreta Meijling, geb. circa 1590, vermeld in het doopboek 1618-1639. Op de oudste lidmatenlijst van de NG-kerk Neede staan achtereenvolgens vermeld Arend Hoeten; Margrieta Meiling, Rudolpha Hoeten en Anna Hoeten. Op een later tijdstip worden op deze lijst eveneens achtereenvolgens vermeld Sophia Hoeten en Gertrudis Hoeten. Volgens het verpondingsregister van de heerlijkheid Borculo uit 1646 bezit Arent Hoeten vijf gaardens in het Kindergoer in of bij de stad Borculo, een huys ende hoff met een haergaerden, groet 2¼ schepel gesaeis, noch eenen camp an t Kisvelt, genoemt Hoetencamp, groet 1½ schepel geseys, beide in het dorp Neede, en is hij mede-eigenaar van erve Wibbelinck en erve Hengeler in de buurschap Hoente en ruim 2 molder bouwland geheten de Heghacker in de buurschap Noordijk. Uit dit huwelijk onder andere: 1. Rudolpha (Roelfken) Hoeten, geb. Neede circa 1612, ovl. Neede 1685, tr.(ned.ger.) Neede 22-1-1637 Bernhardus Westenberg, wv. Lammeken Lodewichs, geb. Bentheim 1601, predikant te Neede (1624-1654), ovl. Neede 19-9-1654. 2. Anna Hoeten, geb. Neede circa 1614, tr. (ned.ger.) Neede 28-7-1639 Tilman Sluijter, wv. Gertien Saelkinck, brouwer, kerkmeester te Neede (1639), ovl. voor 1-6-1656 (huwelijk dochter Maria). 3. Sophia, ged.(ned.ger.) Neede 30-8-1618 (getuigen Jan van Hengell, Swenne Retmolle en Anna Beijen)., tr.(ned.ger.) Neede 13-3-1642 Joost Volmer. 4. Greten, ged.(ned.ger.) Neede 14-11-1619 (getuigen Ruloff van Eijll, Gertrudt Meiling en Tru Swering). 5. Gertrudt, ged.(ned.ger.) Neede 5-2-1622 (getuigen Gerdt Garretsen, Anna Rabelsz, de huiszfrau van den vogt Van der Wick, ende Trijne Teiszeling).

Buitenechtelijke kinderen In het doopboek zijn slechts drie buitenechtelijke kinderen ingeschreven, waarbij bovendien in alle gevallen ook de vader is genoemd. Hieronder volgt de letterlijke tekst van deze inschrijvingen: Den 1 januarij 1639 heeft Maria Mengerinck alhijr een jongen sohne laten doopen, soe sie volgens haer aengeven bij eenen Jan Gerritsen tot Amsterdam onechtelijk geprocriert hadde, hij is genoemt worden JAN, die getuigen sijn geweest Jan Fruinck. Den 8 decembr. ann. 1639 heeft Arent Trahes een jongen soone bij Marie, dochter van Brinck Evert geprocreert, laten doopen met namen BERENT, die getuigen Johan Weinck, Hendrick Temminck ende Anna Temmincks. Den 7 martij [1640] heeft Hendrick ten Middelhuis eenen jongen soene, bij Mettha Hilbers geprocreert, laten doopen met namen HENDRICK, testes Werner Hilferinck, Werner Brouwers ende Aelcken Hanincks. Laatstgenoemde Hendrick ten Middelhuijs ende Metta Hibbinck treden meteen de volgende dag nog in het huwelijk. Het tweede paar biologische ouders paar is mogelijk gelijk aan Arent ten Traahuijs ende Marie Cuijpers, die op 11 april 1641 trouwen te Neede.

Adellijke personen in het doopboek De vetgedrukte personen in deze paragraaf zijn vermeld in het doopboek. I. Jr. Johan Gansneb genant Tengnagell tot den Camp, zv. Otto Gansneb genant Tengnagel, schepen en burgemeester te Kampen, en Aleida Stegeman, sergeant-majoor (1598-1606), kapitein (1606-1618), vermeld in het doopboek 1617, ovl. tussen 13-7-1624 en 5-2-1625, tr. circa 1575 Juffrou Wendela van der Wijck, dv. Frans van der Wijck, drost van Bocholt, en Catharina von Werne, ovl. 25-9-1602, begr. in de Broederkerk te Deventer. Voor meer informatie zie het Nederlands Adelsboek deel 40 uit 1942 en Seters (1990). Uit dit huwelijk: 1. Elisabeth. 2. Frans, geb. 1576, astronoom (1601-1604) en raadsheer in het Hof van Appèl van keizer Rudolph II te Praag (1604-1608), geheimraad van aartshertog Leopold van Oostenrijk (1608-1620), keizerlijke raad van keizer Ferdinand II van Bohemen (1620-1623), ridder van St. Marcus, ovl. 1-12-1623, tr. Praag 17-6-1601 Elisabeth Braë, dv. Tycho Braë uit Denemarken, mathematicus, astronoom en astroloog aan het hof van keizer Rudolph II te Praag in Bohemen (1599-1601), en Kyrstine, ovl. Regensburg 1613. Voor meer informatie zie Seters (1990). 3. Jr. Otto Ganszneb genant Tengnagel tot den Camp, vermeld in het doopboek 1616, kapitein en commandeur van Oostburg, lidmaat aldaar 2-5-1626, ovl. tussen 1636 en 4-6-1641, tr. Juffrau Ida Drosten, dv. Alard Droste tot Meulenbeecke en Geertruid Bischopinck, vermeld in het doopboek 1631, lidmaat te Oostburg 1-8-1626, begr. 3-7-1688 in de Bovenkerk te Kampen. Uit dit huwelijk zijn drie kinderen geboren te Oostburg. In 1636 wonen ze mogelijk op het door hen herbouwde huize den Camp in Neede (De Reus, 1986). Dit kan worden afgeleid uit een op 7 maart 1771 te Neede opgestelde akte, waarin melding wordt gemaakt van een boven de voordeur in steen uitgehouwen wapen met de vier vluchten van hun beider ouders en het jaartal 1636. Medio 1998 werd een dergelijke gevelsteen teruggevonden en kort nadien terug geplaatst in Huize de Kamp (De Reus, 1999). 4. Berent. 5. Jr. Jacob Ganszneb genandt Tengnagell tot den Kamp, tr. Juffrau Ursula van Roemberch, dv. Conrad von Romberg zu Bruninghausen en Anna von Vaerst zu Kaldenbeck. Uit dit huwelijk: a. Wendelken, ged.(ned.ger.) Zutphen 25-4-1614. b. Coert, ged.(ned.ger.) Zutphen 8-12-1616. c. Ida, geb. op den Camp, ged.(ned.ger.) Neede 5-9-1619. 6. Ida Catharina, ovl. 1601. 7. Reyner.

II. Jr. Frans van Buloe, zv. Derck/Diederick en Eva van Buloe, leenman van het Utrechtse leen Welmerink (1604-1621), vermeld in het doopboek 1616-1617, ovl. voor 23-10-1627, tr.(1) Juffrau Jasper van Buloe?, vermeld in het doopboek 1617, tr.(2) Juffrau Gertrudt van Brockhusen, vermeld in het doopboek 1628, ovl. voor 17-8-1652. Uit dit huwelijk onder andere: 1. Jr. Derrick/Diederick van Bloe tot Welmerinck en Ravenshorst, leenman van het Utrechtse leen Welmerink (1621-1648), ovl. voor 12-9-1649, tr. voor 1637 Aleyd Margarietha de Swicker, dv. Jr. Casper de Swicker, ovl. na 17-8-1652. Op 6 april 1643 protesteert jonker Diederick van Bulo tot Welmerink voor het gericht van Borculo protesteert tegen de inleiding van zijn zwager jonker Hans Henrick de Swicker in de goederen "borch Ravenshorst, so toe onrechte Swickersborch genommt wordt, sampt de goederen Traman en Flierhaar" van 22 maart 1643. Volgens het verpondingsregister van de heerlijkheid Borculo uit 1646 was Diederick van Bulo tot Welmerinck (weer) in het bezit van de goederen Ravenhorst, Traman en Flierhaar in de buurschap Brammelo. Uit dit huwelijk: a. Frans Caspar, vermeld in het Leenrepertorium Overijssel (1649-1663). b. Hinderick, ged.(ned.ger.) Neede 8-1-1637. c. Johan, ged.(ned.ger.) Neede 13-3-1640. 2. Jr. Johan van Bulo tot Grollenborch, ovl. na 12-2-1653, tr.(ned.ger.) Neede 3-2-1639 Juffrau Elisabeth Bloes-de Libaert, vermeld in het doopboek 1639. Johan van Bulo en Elisabeth de Liebart zijn zusterskinderen en op 16 november 1638 wordt hen dispensatie verleend voor het voorgenomen huwelijk, waarin staat vermeld dat zij wonen op Welmerdinck in de heerlijkheid Borculo. Nadien wonen zij mogelijk op havezathe Ravenshorst alias Swickersborg in Rietmolen (1643) en in ieder geval op Grollenberg bij Horstmar? in Duitsland (1643-1656). III. Juffer Eva Gevekott tot die Hoeve, dv. Jr. Walrave Gevecote (ovl. voor 31-5-1615) en Juffer Magdalena van Bulo (ovl. voor 3-3-1656), vermeld in het doopboek 1621 en in het ORA Borculo tot 1684, ovl. tussen 9-4-1682 en 23-5-1683, tr.(ned.ger. Neede) 25-9-1659 Jr. Gerhard Rasinck tot het Coornblek onder Warnsveld. Juffer Eva Gevekott is één van de getuigen bij de doop van het tweelingzusje Gertrudt, dv. Jan Smeinck en Jenneken in Neede op 7-1-1621. Volgens het Gelders Leenregister is Eva Gevecote vanaf 30 juni 1628 tot aan haar overlijden omstreeks 1683 beleend met de Hoeve. Het verpondingsregister van de heerlijkheid Borculo uit 1646 vermeld in de buurschap Noordijk: Ter Hoeve. Een aedelijcke haevesaete toebehoerende joffrouw Gevecoete. Overigens is de onder II vermeld jonker Frans van Bulo tot Welmerink een oom van juffer Eva Gevecote tot de Hoeve.

IV. Herman van der Wijck, zv. Berend van der Wijck, vicaris te Freckenhorst, geb. circa 1586, soldaat in de compagnie van kapitein Johan Gansneb genaamd Tengnagel (zie I), voogd van Neede (1616-1651), ovl. Neede 19-5-1651, otr./tr.(1) (ned.ger.) Zutphen 19-9-/20-10-1613 Anneken Rabels, dv. wijlen Rabel van Bruijninchuse, geb. circa 1590, vermeld in het doopboek 1617-1632, ovl. tussen 16-9-1632 en 31-3-1633. Herman van der Wijck vestigt zich rond 1615 met zijn eerste vrouw en oudste kind in Neede. Hij wordt samen met zijn eerste twee echtgenoten Anneken Rabels en Gertjen van Hal vermeld op de lidmatenlijst van de NG-gemeente Neede. Bij de dopen van de kinderen uit het eerste huwelijk komen de volgende personen met de achternaam Van der Wijck voor: Johannes van der Wijck, schrijver van Johan van Voorst tot Grimbergen, drost van Twente (1595), secretaris te Delden (1619), vermeld in het doopboek 1619, ovl. tussen 20-6-1619 en 13-11-1625. Fransz/Franciscus van der Wijck, zv. Johannes van der Wijck en Maria, ged.(ned.ger.) Deventer 20-5-1597 (getuigen Johan van Voorst, drost van Twente, Laurentius Pinninck en vrouw Donckels), fiscaal, judicus en syndicus der heerlijkheid Borculo, vermeld in het doopboek 1621, otr./tr. (ned.ger.) Borculo/Zutphen 1624/6-6-1624 Christina Toonhuijs, jdv. wijlen Willem Toonhuijs uit Lochem, 1624 woonachtig in Zutphen. Uit dit huwelijk onder andere: Marrijcken, ged.(ned.ger.) Borculo 5-3-1626 (getuigen de voogd van Neede en Heiltgen Toonhuijs). Franciscus van der Wijck verdwijnt na een proces over het onderhoud van een onecht kind ca. 1631 naar Doetinchem en laat daar kinderen dopen. Catharina van der Wijck, dv. wijlen Johannes van der Wijck, vermeld in het doopboek 1624, wonende aan den Brinck in Deventer 1625, tr.(ned.ger.) Deventer 13-11-1625 Tobias Brackmannus van Molgast en Pomeren, soldaat onder kapitein Podewols. Jr. Jan Christian van der Wick, vermeld in het doopboek 1627. Juffrau Elisabet Angnesz van der Wick, vermeld in het doopboek 1627. In welke relatie zij staan tot Herman van der Wijck is mij vooralsnog onbekend. Voor meer informatie zie waarschijnlijk het Nederlands Adelsboek uit 1953. Andere doopgetuige van adellijke afkomst worden hierna afzonderlijk besproken. Uit dit huwelijk: 1. Berndt van der Wick, ged.(ned.ger.) Zutphen 14-8-1614, voogd van Eibergen (1639-1670), ovl. tussen 2-9-1670 en 18-4-1675 (huwelijk dochter Maria), tr. (ned.ger.) Neede 28-10-1638 Anna Sophia van Bronckhorst, ovl. na 31-7-1675. 2. Derck van der Wijck, ged.(ned.ger.) Neede 27-11-1616 (getuigen Jr. Fransz van Buloe, Jr. Otto Ganszneb genant Tengnagell, Juffer Catarina van Eck). 3. Anna van der Wijck, ged.(ned.ger.) Neede 20-6-1619 (getuigen Johannes van der Wijck, secretaris te Delden, Anna Kappers en Swenne Retmolle). 4. Coenradt van der Wick, ged.(ned.ger.) Neede 4-11-1621 (getuigen Wolter van der Steg, Franciszcusz van der Wick, judicus der heerlijkheid Borculo, en Margreta Meilingsz), voogd van Neede (1651-1669), ovl. tussen 23-5-1669 en 15-6-1669, tr.(1) voor 9-11-1650 Walburg Hessels, doopgetuige in Borculo 1649, otr./tr.(2) (ned.ger.) Eibergen/Neede 27-2-1659 Geertruijt ten Cate, jdv. Godschalck ten Cate, burgemeester en kerkmeester te Eibergen, ovl. na 31-3-1671. Walburg is waarschijnlijk een zuster van doctor Jacobus Hessels. 5. Derck van der Wick, ged.(ned.ger.) Neede 11-4-1624 (getuigen Henrick Luszinck, Martin Kettelbur en Catarina van der Wick), ovl. tussen 7-1-1648 en 25-1-1653, tr. voor 15-4-1643 Geesken/Gesina te Lintelo, ovl. tussen 17-10-1667 en 24-10-1673. Derrick van der Wijck en zijn echtgenote Geesken te Lintel worden samen vermeld op de lidmatenlijst van de NG-gemeente Neede.

a. Anna van der Wijck, belijdenis in de NG-kerk te Neede op 2-6-1661 (Pinksteren), jongedochter van Neede in 1664, otr./tr. (ned.ger.) Neede/Deventer 6-3-1664 Jacob Jacobs, jzv. provisor Ruelof Jacobs in de Rijckmanstr. in Deventer. b. Johannes van der Wijck, geb. Neede 14-6-1645, schout te Raalte, ontvanger-generaal van Salland, ovl. op huize de Luure bij Zwolle 28-7-1724, otr./tr.(1) (ned.ger.) Haaksbergen 23-6/28-7-1667 Margrieta Michgorius, dv. Johannes Michgorius, verwalter richter en secretaris van het gericht Haaksbergen, en Lubberta Pothof, geb./ged.(ned.ger.) Haaksbergen 13/20-12-1640, lidmaat NGkerk Haaksbergen 28-7-1667, ovl./begr. Neede 22/27-5-1668. Op 25 december 1666 (Kerstmis) wordt Jan van der Wijck lidmaat van de NG-kerk Neede en op 25 december 1667 (Kerstmis) zijn echtgenote Margrieta Michorius met attestatie van Haaksbergen. Zij komt echter reeds op 22 mei 1668 te overlijden. Johannes van der Wijck tr.(2) Hasselt 20-7-1681 Elisabeth Bloemert, dv. Hendrik Bloemert en Maria ten Colcke, geb. Hasselt 9-2-1656, ovl. 1723. 6. Joan van der Wijck, ovl. tussen 30-6-1663 (ORAB 442) en 29-11-1666 (ORAB 443), tr. Maria Hoornaerts. 7. Anna Elisabeta van der Wick, ged.(ned.ger.) Neede 27-5-1627 (getuigen Jr. Jan Christian van der Wick en Juffrau Elisabet Angnesz van der Wick), ovl. na 3-7-1671, tr. voor 2-8-1655 Reint Avinck, zv. Warner Avinck en Helle ged.(ned.ger.) Neede 1-9-1622, ovl. na 3-7-1671. 8. Hermen van der Wick, ged.(ned.ger.) Neede 10-1-1630 (getugen Bernhardusz Westenberg, Tellman Schluttersz en Juffrau Everhaerda Valckenboerch genant aen die Stege). 9. Margretta van der Wick, ged.(ned.ger.) Neede 18-12-1631 (getuigen Jr. Wilhelm van Lintelo, Juffrau Elisabeta van Munster en Juffrau Ida Drosten). Op 30 maart 1684 (Pasen) wordt juffrouw Margareta van der Wijck lidmaat van de NG-kerk te Neede. Herman van der Wijck, tr.(2) (ned.ger.) Neede 31-3-1633 Garritjen van Halle, jdv. Baertholt van Halle en Jacob van Reden, 1633 woonachtig in Borculo, vermeld in het doopboek Neede 1635-1639. In 1633 woont hij op de Grote en Kleine Selbraecke met browhuys in het dorp Neede. Uit dit huwelijk: 1. Bartolt van der Wick, ged.(ned.ger.) Neede 15-3-1635 (getuigen Berndt van der Wijck, Henrick van Hall en Arian van Hall). 2. Baerdttoldt van der Wick, ged.(ned.ger.) Neede 23-4-1637 (getuigen IJackop Helendoeren, schout te Hellendoorn, Dries Kuper te Goor en IJacop van Reden, weduwe van Baertholt van Halle)., ovl. tussen 31-1-1657 en 15-11-1658. Herman van der Wijck, tr.(3) (ned.ger.) Neede 7-3-1641 Jfr. Gertrudis van Bevervoerden, dv. Jr. Bernard van Bevervoorde tot Mensinck en Jfr. Pelgrima van Coeverden, ovl. tussen september 1667 en 6-4-1669 (huwelijk dochter Anna). Volgens het verpondingsregister van de heerlijkheid Borculo uit 1646 bezit en bewoont Herman van der Wijck des vooghts huys, met eenen stall offte huys daer men peerde in settet ende koenen ende brandt (= brandhout?) in vattet, met een haergaerden, groet 3 schepel geseys, geset op 18 gulden, gelegen in het dorp Neede, en bezit hij noch in Nederbergh 7 schepel geseys, tientvrij, op 9 gulden. Voorts pacht hij noch een gaerdeken van de kercke, groot 3 schepel geseys en noch een stucke van de kercke van 5 schepel gesaeys, tientvrij, voor 8 schepel roggen.

Tenslotte vermeldt het verpondingsregister in het dorp Neede Herman van der Wijck, een nieuw huys getimmert. Is van binnen noch niet reede. Kan noch niemant in woenen. An landt daerbij 2 schepel gesaeys, geset op 8 guldens. Op 25 januari 1653 verschijnen Berent en Conrad van der Wijck, voogden van respectievelijk Eibergen en Neede, voor het Landgericht Borculo, en verklaren na het afsterven van hun vader zaliger Herman van der Wijck als mombers te zijn aangesteld over hun hun halve zusters Anna, Geertrui en Johanna, door hem verwekt bij Geertrui van Bevervoorde. Conrad van der Wijck verzoekt van de momberschap ontheven te worden, daar hij behalve voogd van Dirk van der Wijck s kind, voogd van Neede en het veldvoogdambt van de gehele heerlijkheid Borculo en die andere goederen zalige Jhr. Tengnagels kinderen beheert, vervangen te worden door Gerrit ten Cate en Stephan Meller (bron Protocol van Vrijwillige zaken). In een civiel proces tussen enerzijds Steffen Meller en Jan Hermensen, als erfgenamen van Conraed van der Wijck, voogd van Neede, en anderzijds Margaretha Geertruidt Vos, weduwe Marrienborgh, verschijnt op 17 mei 1669 voor het Landgericht van Borculo Gerrit Hermsen Wanink, als echtgenoot en momber van de eveneens aanwezige Anna van der Wijck. Hij ratificeert alle zaken die door de momberen van zijn vrouw Conraed van der Wijck, Stephen Meller en wijlen Gerrit ten Caete voor het landgericht Borculo hebben gediend. (ORAB inv.nr. 255-1 (1671), folio d.d. 17-5-1669). In het dossier van een civiel proces tussen enerzijds Gerrit Hermsen Waeninck, uit naam van zijn echtgenote Anna van der Wijck, en Geertjen en Johanna van der Wijck, en anderzijds Stephen Meller, weduwe Gerrit Palten en Johan ten Cathe zit een afrekening van 23 mei 1669. Volgens deze afrekening ontvangen Anne, Gertien en Janna van der Wijck samen 12 gulden en 4 stuivers. De akte wordt ondertekend door Gerrit Hermensen Waninck, Anne van der Wijck, Jan(na) van der Wijck en de getuige Conrad van der Wijck, voogd van Nede als momber. (ORAB inv.nr. 260-2 (1673), folio d.d. 23-5-1669. Uit dit huwelijk: 1. Anneke Hermans van der Wijck, dv. zalige Herman Jansz, geb. Neede circa 1644, ovl. Amsterdam(?) voor 14-4-1679, otr.(1) (ned.ger.) Deventer 15-4-1665 (6 mei 165 met attestatie op Colmschate) Jan Hendriks, jongeman van Rijssen. Anna van der Wijck, des zaliger voogds dochter, wordt op 2 juni 1661 (Pinksteren) lidmaat van de NG-kerk te Neede met attestatie van de kerk van Deventer. Bij hun huwelijk in 1665 woont hij in de Noordenbergstraat en zij in de Graedtstege te Deventer. Anna van der Wijck, otr.(2) (ned.ger.) Amsterdam 6-4-1669 Gerrit Harmensz. van Waning, geb. Goor circa 1645, snijder/kleermaker (1669-1679). Zij wonen bij hun huwelijk in 1669 op de Heeregracht in Amsterdam. Gerrit Waningh, weduwnaar van Anna van der Wijck, otr.(2) (ned.ger.) Amsterdam 14-4-1679 Catrina Sigers, geb. Nieuwenhuis circa 1643. Hij woont bij hun huwelijk in 1679 op de Reguliersdwarsstraat en zij op de Heeregracht in Amsterdam. 2. Geertrui, dv. zalige Herman van der Wijk, geb. ca. 1647, otr.(ned.ger.) Eibergen 30-3- 1682 (met attestatie op Neede of elders) Joan Hendric Storts, zv. wijlen Joan Willem Storts van Eibergen. Geertjen van der Wijck, jongedochter, doet op 25 december 1670 (het feest van Christdag) belijdenis in de NG-kerk te Neede. 3. Johanna, geb. circa 1649, ovl. na 23-1-1671. Janna van der Wijck, jongedochter, doet op 7 april 1672 (Pasen) belijdenis in de NG-kerk te Neede. Gertruijt van Bevervoerde tr.(2) voor 25-8-1665 Jan ten Hachreisen, zv. Philipsz ten Hachreisen en Maergreta Poppinck, ged.(ned.ger.) Neede 13-2-1631, voogd van Neede, ovl. Neede 27-4-1691. Jan ter Haghreijse, wv. juffer Geertruijt van Bevervoorde te Neede, tr.(2) (ned.ger.) Neede/Eibergen 13-6/9-7-1669 Anna Bruijninck, wv. Jan Willem Storts te Eibergen.

Juffer Catarina van Eck, vermeld in het doopboek 1616. Een nakomeling van Joachim van Eck tot Medler en Elisabeth van der Wijck, dv. Frans van der Wijck en Catharina van Rhede??? Jonker Hendrik van Eck tot Medler en Harsselo was ondermeer jagermeester van de Veluwe, burgemeester van Zutphen van 1616 tot 1621 en gedeputeerde en gecommitteerde ter Staten-Generaal. In 1620 erfde hij de havezate het Medler in Vorden van zijn oom Vrijdag van Eck en hij was van 1621 tot 1631 eigenaar van de havezate het Waliën bij Winterswijk. In 1621 trouwde hij met Agnes toe Boecop, waardoor Van Eck bovendien met het Bennekomse huis Harsselo werd beleend. Het leven van Van Eck heeft in het teken van geschillen, ruzies, en processen gestaan. In 1642 kwam hij in ernstige financiële moeilijkheden, als gevolg waarvan het Medler in 1651 werd toegewezen aan zijn schuldeisers. Van Eck is omstreeks 1655 overleden. Wolter van der Steg(e), vermeld in het doopboek 1621, stadhouder en ambtman der heerlijkheid Borculo, ovl. tussen 4-2-1627 en 7-10-1636, tr. Juffer Everharda Valckenborch genant aen die Stege, dv. Geerlich Valckenborch, vermeld in het doopboek 1630, ovl. na 9-12-1643. Jr. Wilhelm van Lintelo, zv. Everhard van Lintelo, heer van de Marsch en Ehze, en Arnolda van Hoemen, geb. Zutphen 1600 of Lochem 1605, heer van de Ehze en March, drost van Bredevoort, schout van Lochem (1626), drost der heerlijkheid Borculo (1631), vermeld in het doopboek 1631, ovl. Almen 31-12-1658, tr. 21-2-1628 Johanna van Dorth of Heeckeren, dv. Diederik van Heeckeren, heer van Dorth en Roosendaal, en Margaretha thoe Boecop, geb. 1610, ovl. 9-5-1663. Lidmaat van de NG-kerk te Borculo in 1631 Wilhelmus te Linteloe, drost der Heerlijkheid Borculo. Lidmaten van de NG-kerk te Almen in 1651 Wilhelm van Lintelo, Heer ter Eese etc. ende Joanna van Dorth, sijn H. Ed. huisvrouwe. Juffrau Elisabeta van Munster, vermeld in het doopboek 1631. Een nakomeling van Vijth Christoffel van Munster, heer tot Selle en Averenck, en Anna van der Wijck, dv. Frans van der Wijck en Catharina van Rhede??? Hengelo (Gld) 13.05.1652: Den weled. geboren j. Arnolt van Eegeren van Duijven in het landt van Cleve, sone van den adelicken huijse Magerhorst, cornet van een compagnie te paerde in dienst van sijne conincklicke majesteijt van Spanien, ende die weledel geborene juffer Wolberigh Elsebe Geertruijt van Munster, erffdochter van den adelicken huijse Holle Muller, residierende alhier tot Hengelo op de Leemkuijl. Jr. Gerhardt Peckedam tot Ensinck, zv. Gert Peckedam en Hendrica van Keppel, vermeld in het doopboek 1621, richter te Diepenheim (1621), ovl. voor 25-9-1633, tr. 1596 Wobbeken Erenstein, dv. Hendrik Erenstein en Anna Temminck. Gerhardt Pekkendam, richter toe Depenhem, is één van de getuigen bij de doop van Fenna, dv. Egbert te Burman en Jennecken, in Neede op 22-7-1621.

Juffer Pelgrima van Coeverden, dv. Wolter van Coeverden tot Scherpenzeel en Agnes van Duth genaamd Buth, vermeld in het doopboek 1630, ovl. tussen 14-3-1630 en 29-11-1639, tr. voor 1600 Jr. Bernhard van Bevervoorde tot Mensinck. Wolter van Coeverden tot Scherpenzeel, die gehuwd was met Agnes van Duth genaamd Buth, dochter van Claas en Anna van Twickelo, is reeds in 1569 overleden, waarna zijn zoon Johan op Scherpenzeel opvolgde (Jordaan, 1954). Op 9 september 1600 (oude stijl) vindt de scheiding plaats van de ouderlijke goederen tussen Johan en diens zuster Pelgrima, gehuwd met Bernard van Bevervoorde tot Mensinck, Anna die later huwde met Roelof van Langen, en Johanna van Coeverden. Juffer Pelgrim van Beverfoorde is één van de getuigen bij de doop van Trine, dv. Jan Dieppering en Trine, in Neede op 14 maart 1630. Volgens het verpondingsregister van Borculo uit 1646 was het erve Deperinck in Noordijk eigendom van jonker Bevervoerde. Bernhardt van Beverfoorde toe Mensingen, weduwnaar van Pelgrum van Coverden, tr.(2) Gelselaar 29-11-1639 Gertruij van Dotinchem, echtelijke dochter van wijlen Derck van Doetinchem, erfgezeten op den Peckedam (onder Diepenheim). Juffrau Angnesz Drosten, vermeld in het doopboek 1634. Juffrau Angnesz Drosten is één van de getuigen bij de doop van Albertt, zv. Gerrett Poppinck en Metta Fenna, in Neede op 7-9-1634. Op de lidmatenlijst van de NG-kerk Neede staan omstreeks 1630-1635 vermeld: frouw Drosten ter Moellenbeck, j. Agnes van Drosten, j. Gertrudis van Drosten en j. Margreta van Drosten. Het betreft hier zeer waarschijnlijk Geertruid Bischopinck,de schoonmoeder van jonker Otto Gansneb genaamd Tengnagel tot den Camp (zie onder I sub 3), met drie ongehuwde dochters. Laatstgenoemde Margaretha Droste van den Meulenbeek, dv. Alard Droste tot Meulenbeecke en Geertruid Bischopinck, geb. voor 1625, ovl/begr. Kampen 2/13-12-1687, otr./tr.(ned.ger.) Kampen 1/19-3-1650 Johan Gansneb genaamd Tengnagel, zv. Otto Gansneb genaamd Tengnagel en Elisabeth Clant, geb. voor 1630, burgemeester te Kampen, ovl. Kampen 1676.

Ambachtslieden in het doopboek In het doopboek komen diverse personen voor, die nader worden aangeduid als meester. In deze paragraaf worden deze personen op alfabetische volgorde van familienaam besproken. De meesten van hen woonden in het dorp Neede, met uitzondering van meister Willem Tegering, die woonde op het goed van de konker Buloe in de buurschap Hoonte, en wellicht meister Philips Engelberts alias Smits, die mogelijk woonde op Smienck in de buurschap Noordijk. Waarschijnlijk waren het allen handwerkslieden en derhalve meesters in een specifiek ambacht. Meister Jan van Aelten, doopgetuige 1621-1639, geb. ca. 1590, ovl. na 1646, tr. voor 1617 Catrina/Trine Buurman, geb. ca. 1590, doopgetuige 1639, ovl. na 1639. Op de oudste lidmatenlijst van de NG-kerk Neede staan achtereenvolgens vermeld Johan van Aelten en Catrina Buurman. M. Jan van Alten is getuige bij de doop van Toennis Teus (28-1-1621), Benedictusz Beijen (14-10-1621), NN Gerdinck (16-3-1623), Berndt te Burman (2-3-1625), Wolter Teuteling (10-8- 1628), Wolter te Burman (30-8-1629), Jan Moller tot Maerckfeltt (3-1-1636), Hinderick Raedemaecker (17-9-1637) en Roleff ten Damme (13-1-1639). Uit de namen van de dopelingen blijkt de afkomst van Trine Burman uit de buurschap Markvelde in het kerspel Neede. Volgens het verpondingsregister van de heerlijkheid Borculo uit 1646 bezit en bewoont Jan van Aelten huys ende hoff, groet 3 spint gesaeys, gelegen in het dorp Neede. 1. Harmen, zv. Jan van Aelten en Trine, ged.(ned.ger.) Neede 12-10-1617 (getuigen Arndt Hoeten, Harmen Olthoff en Jennecken ten Buerman), tr.(1) (ned.ger.) Neede 19-8-1638 Enneken Cuijpers, doopgetuige 1638-1639, ovl. voor 14-2-1641. Herman van Aelten tr.(2) (ned.ger.) Neede 14-2-1641 Christina ten Buschen. Op de oudste lidmatenlijst van de NG-kerk Neede staan vermeld Herman van Aelten uxor ejus Christina ten Buschen. Volgens het verpondingsregister van de heerlijkheid Borculo uit 1646 huurt Herman van Aelten huys ende hoff, groet 3 spint gesaeys in het dorp Neede van Wolbert Muller. Mr. Herman Avinck (1640), geb. ca. 1600, doopgetuige 1640, ovl. na 11-12-1662, tr.(ned.ger.) Neede 8-3-1640 Griete Janszen Jessen, ovl. na 27-12-1657. Wellicht is hij gelijk aan de M. Herman Aavinck, die op 29 april 1627 te Borculo een zoon laat dopen genaamd Henrick. Volgens het verpondingsregister van de heerlijkheid Borculo uit 1646 bezit en bewoont Herman Avinck een huys met een klein haeffken, groet ½ spint gesaeys, geset op 5 gulden, gelegen in het dorp Neede. Mr. Herman Avinck is op 30-5-1640 getuige bij de doop van Egbert, zv. Aleff Avinck en Aeltjen Schraers, in de NG-kerk van Neede. Voornoemde Aloff Avinck is op zijn beurt in 1622 en 1632 in de NG-kerk van Neede doopgetuige bij twee kinderen van Warner Avinck en Helle, woonachtig op erve Avinck in Haarlo. Vermoedelijk zijn deze Aloff en Warner daarom broers van Mr. Herman Avinck.

M. Jan Bensing, geb.ca. 1590, doopgetuige 1625-1629, ovl. na 1646, tr.(1) voor 1617 Anna NN, ovl. voor 1625. 1. Derck Bensing, ged.(ned.ger.) Neede 1-6-1617 (getuigen Johan Hungering, Harmen Marquering en Maria Schroers), ovl. na 25-3-1641. M. Johan Benszinck alias Budden, tr.(2) (ned.ger.) Neede 1625 Christina/Stine Budden. Op de oudste lidmatenlijst van de NG-kerk Neede staan vermeld Johan Benszinck en verderop op deze lijst achtereenvolgens Johan Benszinck alias Budde en zijn uxor (=echtgenote) Christina Budde, alsmede Johan Benszinc op de [Reest]. M. Jan Bensing is op 18-9-1625 getuige bij de doop van Henrick, zv. Jan te Kotte en Anna, en Jan Bensing op 25-7-1629 bij Roloff, zv. Jan Rosenkamp en Aelle, en op 15-11-1629 bij Derck, zv. Joergen Weszelsz en Grete, allen in de NG-kerk van Neede. Volgens het verpondingsregister van de heerlijkheid Borculo uit 1646 bezit en bewoont Jan Bensinck huys ende hoff, groet 3 spint gesaeys, op 9 gulden, gelegen in het dorp Neede, en bezit hij noch twee stucksken landes in den Nederbergh, groet 2½ schepel gesaeys, tientvrij, gesett op 4 gulden 13 stuver. 1. dochter Henrick Bensing, ged.(ned.ger.) Neede 16-12-1627 (getuigen Rotger Loerinck, Anna te Kotte en Cornellisz Radmackersz). 2. zoon Berent Bensing, ged.(ned.ger.) Neede 23-6-1633 (getuigen Gert Hungering, Herman van Brunckhoerst en Hermen Retmoll). M. Henrich Buthoern, geb.ca. 1590, doopgetuige 1617-1619, ovl. voor 1625?, tr.(1) voor 1617 Jennecken Beijen, geb. ca. 1590, ovl. 1622. Henrich Buthoern is getuige bij de doop van Jacob Beien (28-12-1617), Berndt Gerdinck (16-8-1618), Elszken Schepper (11-10-1618) en Jutte Beien (21-11-1619). Jennecken Beien is getuige bij de doop van Elszken Gerding (24-2-1622), allen in de NG-kerk te Neede. 1. Maria Buthoern, ged.(ned.ger.) Neede 27-7-1617 (getuigen Arndt ten Grotenhus, Margreta Koettings en Margreta Assings). 2. Aelcken Butthoren, ged.(ned.ger.) Neede 27-12-1618 (getuigen Engelbertt Beien, Swenneken Retmolle en Margretta Kistemackers). 3. Henrick Buthoern, ged.(ned.ger.) Neede 7-1-1621 (getuigen den ehrenvester Herman van der Wijck, vogt tott Nede, Henrick Luszinck ende Anna Kettelburs). Henrick Budhooren tr.(2) Stine NN (Budden?) (zie Bensing hiervoor). 1. Jann Budhooren, ged.(ned.ger.) 18-5-1623 (getuigen Henrick Radmaker, Derck Buncking en Stine Greszhoff). Meister Derck van Eijll. Hij is op 6-12-1618 getuige bij de doop van Elszken, dv. den erwerdige ende welgelernter heer Andreas Swavius, pastor tott Nede, ende Margreta te Herckell, sin huiszfrau., in de NG-kerk te Neede. Verder heb ik geen vermeldingen van een Derk van Eill of iets gelijkluidends gevonden, met uitzondering van een Dietrich von Eile, kanunnik te Horstmar, in het ORA van Borculo.

Meister Philips Engelberts alias Smits, geb. ca. 1595, doopgetuige 1620-1639, ovl. na 1646, tr. voor 1618 Margretta Marquerinck???, geb. ca. 1595, doopgetuige 1620-1639. Op de oudste lidmatenlijst van de NG-kerk Neede staat vermeld Philips Smit. Volgens het verpondingsregister van de heerlijkheid Borculo uit 1646 is Smienck toestendich Philips Smit. Daertoe ghoert an bouwlant 4½ schepel gesaeys, hofflandt 1 schepell en een halve koeweyde, alles gelegen in de buurschap Noordijk. 1. Hille Engelberts, ged.(ned.ger.) Neede 22-3-1618 (getuigen M. Lubbert Engelberts, Anna Marquerinck en Harmen Klumpers). 2. Derck Engelberdt, ged.(ned.ger.) Neede 13-2-1620 (getuigen Jan Retmoll, Derck Marquerinck en Catarina Smits). 3. Engelbert Engelberts, ged.(ned.ger.) Neede 14-3-1624 (getuigen Jan ter Boerch, Willem Wolberinck en Hermecken Retmolle). Meister Jan Gerdinck, geb. ca. 1595, provisor van de armen in Neede (1649), tr. voor 1618 Margreta NN, geb. ca 1595. Op de oudste lidmatenlijst van de NG-kerk Neede staan vermeld Johan Gerdinck en uxor ejus Margreta. Volgens het verpondingsregister van de heerlijkheid Borculo uit 1646 hoort dat erve Gerdinck in de buurschap Noordijk (ene) Gerdinck selver. Hiertoe gehoort neffens het huys een gaerden van 3 schepel gesaeys, geset op 14 daler. 1. Berndt, ged.(ned.ger.) Neede 16-8-1618 (getuigen Jan Robbersz, Henrich Buthoren en Fia Hallersz). 2. Jann, ged.(ned.ger.) Neede 17-9-1620 (getuigen Alberdt ten Damm, Jann Gerdinck en Anna Hulszen). 3. Elszken, ged.(ned.ger.) Neede 24-2-1622 (getuigen Arndt Hoeten, Goele ten Damm en Jennecken Beijen). 4. NN, ged.(ned.ger.) Neede 16-3-1623 (getuigen Jan van Alten, Henrick Teusz en Anna Rabelsz, de huszfrau van den vogt Herman van der Wick). 5. Jan, ged.(ned.ger.) Neede 10-12-1626 (getuigen Hermen van der Wick, vogt tot Nede, David Hardersz en Margreta Meilingsz). 6. NN (zoon), ged.(ned.ger.) Neede 31-1-1630 (getuigen Martin Kettelbur, Lambertt Weszelsz en Fia Stoerrisz). 7. Herman, ged.(ned.ger.) Neede 16-9-1632 (getuigen Henrick Luszing, Tellman Sluter en Anna van der Wick).

M. Albert Hendrixsen, geb. ca. 1590, ovl. na 1635, tr.(1) voor 1616 Venne NN, geb. ca. 1590, ovl. voor 1635. Albert Henrixsen is op 24-3-1621 in de NG-kerk te Neede getuige bij de doop van Berndt, zv. Jan te Hoente, kuster tot Nede, ende Wolter sin huiszfrau. 1. Elszken, ged.(ned.ger.) Neede 22-9-1616 (getuigen Jan te Hoente kuster, Aalcken Kocksz en Margreta Borgholtsz). 2. Henrick, ged.(ned.ger.) Neede 13-12-1618 (getuigen M. Garritt Ransdorp, Aelbertt Moller en Harmen Retmolle). 3. Mette, ged.(ned.ger.) Neede 27-1-1622 (getuigen Martin Kettelbur, schoelmeister toe Nede, Mette Luszincksz en Jenneken Bloesz). Albert Hendricksen tr.(2) (ned.ger.) Neede 24-5-1635 Wilmken Hendricksen. Meister Berndt ter Mollen, geb. ca. 1570, doopgetuige 1618-1630, ovl. na 1630. Berndt ter Moller is op 31-5-1618 doopgetuige bij Harmen, dv. Jochem Schmidt en Marten, op 4-10-1618 bij Barber, dv. Toennis Helmichs en Koenne, op 17-1-1619 bij Jan, zv. Henrick Meier en Henrick, op 12-5- 1622 bij Aelle, dv. Jan Negbrinck en Jenneken, op 15-12-1622 bij Ernst, zv. M. Toennisz Retmoll en Ursula, op 11-11-1627 bij Henrick, zv. Wolbertt Mollersz en Jan, op 15-8-1630 bij Stine, dv. Bernt te Middelhuisz en Geszken, en op 22-8-1630 bij Maria, dv. Tellman Schluter en Gertien. Kinderen o.a.: 1. Arndt Moller, geb. circa 1595, tr.(1) Berndt, geb. circa 1595. Uit dit huwelijk: Rosien (* Neede 08.02.1618) en Henrick (* Neede 01.01.1622). Arndt Moller tr.(2) Stine, geb. circa 1595. Uit dit huwelijk: dochter Berndt (* Neede 14.12.1623), dochter Egbert (* Neede 27.03.1625). Arend ter Moelle tr.(3) (ned.ger.) Neede 18-12-1631 Hilleken Swerinck, geb. circa 1595. Hij wordt vermeld op de lidmatenlijst van de NG-kerk te Neede met niet nader aangeduide echtgenote. 2. Wolbert Muller, geb. circa 1600, ovl. na 1670, tr.(1) (ned.ger.) Neede 1625 Jenneken van Eil, dv. wijlen Wessel van Eil, geb. circa 1600. Uit dit huwelijk: Aellcken (* Neede 18.12.1625), Henrick (* Neede 11.11.1627), Weszell (* Neede 11.01.1629), Berndt (* Neede 30.09.1632) en Arnt (* Neede 10.11.1634). Wolbert Muller tr.(2) (ned.ger.) Neede 17-5-1640 Ursula Jungen, geb. circa 1600. Volgens het verpondingsregister van de heerlijkheid Borculo uit 1646 bezit en bewoont Wolbert Mullers huys ende hoff met een gaerden op die Haere ende noch een gaerden bij Rotgerinck, groet in alles 3 schepel gesaeys, tientvrij, gerekent op 12 gulden in het dorp Neede en bezit hij noch twee stucke landes in den Nederbergh, groet 4 schepel gesaeys, theitvrij, geset op 7 gulden 10 stuver. Bovendien verhuurt Wolbert Muller aan Herman van Aelten huys ende hoff, groet 3 spint gesaeys, gelegen in het dorp Neede.