WOORD VOORAF Voor de leerlingen uit de derde klassen en hun ouders of verzorgers is dit boekje gemaakt. Het eerste deel geeft informatie over de diverse keuzemogelijkheden en de belangrijkste veranderingen die er in de vernieuwde tweede fase van het voortgezet onderwijs in het havo zijn. In het tweede deel zijn de instroomrechten opgenomen zoals die voor vervolgopleidingen in het hoger onderwijs zullen gelden. Het is de bedoeling dat de inhoud van dit boekje samen met de toelichting van de decanen tijdens twee voorlichtingsavonden in oktober en februari voldoende houvast aan leerlingen en ouders biedt om na het derde rapport een verantwoorde profielkeuze voor de bovenbouw van het havo te kunnen maken. Het daartoe ontworpen keuzeformulier dient uiterlijk 15 mei op school te worden ingeleverd. Ter ondersteuning zal voor de meeste vakken door de betreffende docenten in maart een advies aan elke leerling worden uitgebracht over de kans om dat vak met succes in de bovenbouw te volgen. Dit advies is gebaseerd op de resultaten en de indrukken die de leerling in de derde klas op de docent heeft gemaakt. Ook de lessen keuzebegeleiding, door de mentor gegeven aan de hand van de zes katernen Keuzebegeleiding, zullen bij kunnen dragen aan het zelfbeeld van de leerling en aan de kennis wat er aan studiemogelijkheden in het hoger onderwijs is. Vooral de zelfconceptverheldering speelt in deze fase een belangrijke rol. Het zou goed zijn als vragen en antwoorden over wie ben ik, wat interesseert me en wat vind ik belangrijk thuis ook ter sprake kunnen komen. Daarnaast proberen we de horizon van de leerling te verruimen door te laten zien welke vervolgopleidingen na het havo er in grote lijnen zijn. Ik ben altijd bereid met leerlingen en/of ouders in een gesprek eventuele vragen of onduidelijkheden te bespreken. De school hoopt dat onze leerlingen uiteindelijk een keus maken waar zij achteraf geen spijt van hebben en die hen voorbereidt op een goede voortzetting van hun loopbaan na het havo. Leny Pet 1
De vernieuwde 2 e fase Inleiding De opzet van de 2 e fase zoals die werd ingevoerd eind jaren 90 was om leerlingen actiever en zelfstandiger dan voorheen te laten leren, om recht te doen aan verschillen en om alle leerlingen een brede basis te geven. Naast kennis werd meer tijd ingeruimd voor het aanleren van vaardigheden als plannen, onderzoek doen, bronnen raadplegen, verslaglegging en presenteren. De aansluiting met het hoger onderwijs zou daardoor meer kans krijgen. Onderzoek bracht een aantal jaar later aan het licht dat de 2 e fase studenten bij het hoger onderwijs wel meer vaardigheden bezitten maar ook minder kennis in huis hebben dan de studenten oude stijl. Mede hierdoor en door het grote aantal deelvakken werd de 2 e fase herzien. In de oorspronkelijke 2 e fase hadden de leerlingen een groot aantal vakken. De samenstelling ervan bestond uit een aantal e algemeen vormende vakken, uit een profieldeel van minimaal vier vakken en uit een vrij te kiezen deel. Voor de profieldelen kon de leerling kiezen uit vier mogelijkheden: cultuur en maatschappij, economie en maatschappij, natuur en gezondheid en natuur en techniek. Deze opzet is in de vernieuwde 2 e fase overeind gebleven; wel is het zo dat er meer keuzemogelijkheden bij zijn gekomen binnen het profieldeel. De vakken zijn daarnaast gelijkwaardiger geworden qua studielast. Kleine deelvakken zijn geschrapt. De leerlingen moeten een van de vier profieldelen kiezen. Elk profieldeel omvat drie e vakken. Voor het vierde profielvak kan uit een klein aantal mogelijkheden worden gekozen. In het vrije deel kiezen de leerlingen tenslotte nog een examenvak. Voor deze laatste twee keuzemogelijkheden heeft het CLD eigen beslissingen genomen. In het zogenaamde geheel vrije deel is de studielast van verdeeld over profielwerkstuk, 80 uur, oriëntatie op het vervolgonderwijs, profielverdiepingsactiviteiten, maatschappelijke activiteiten en mentoruur De e vakken en de keuze mogelijkheden: Gemeenschappelijk deel Nederlands 400,5,5 Engels 60 Maatschappijleer 120 1,5 1 Lichamelijke opvoeding 120 2 1 Culturele kunstzinnige vorming (CKV) 120 1,5 0,5 Godsdienst 80 1 0,5 Totaal 1200 2
Cultuur en maatschappij Frans of Duits 400,5 Geschiedenis 20 2,5 Aardrijkskunde 20 2,5 Totaal 1040 Cultuur en maatschappij Frans of Duits 400,5 Kunst: beeldende vorming of Kunst: muziek 20 20,5 4 Totaal 20-400 Economie en maatschappij Wiskunde A of B 20 2,5 Geschiedenis 20 2,5 Economie 400,5 Totaal 1040 Economie en maatschappij Aardrijkskunde 20 2,5 Management & organisatie 20 2,5 Totaal 20
Natuur en gezondheid 20 2,5 Wiskunde A of B of 60 Scheikunde 20 2,5 Biologie 400,5 Totaal 1040-1080 Natuur en gezondheid Natuur Leven en Technologie 20 2,5 Totaal 20 Natuur en techniek Wiskunde B 60 Natuurkunde 400,5 Scheikunde 20 2,5 Totaal 1080 Natuur en techniek Informatica 20 2,5 Natuur Leven en Technologie 20 2,5 Totaal 440 4
Vrij deel (één keuze examenvak) Informatica 20 2,5 Natuur Leven en Technologie 20 2,5 Natuurkunde 400,5 Scheikunde 20 2,5 Wiskunde A 20 2,5 Wiskunde B 400 Biologie 400,5 Kunst Beeldend of Muziek 20 20,5 4 Geschiedenis 20 2,5 Aardrijkskunde 20 2,5 Economie 400,5 Management & organisatie 20 2,5 Frans of Duits 400,5 BSM 20 2,5 Totaal 440-600 N.B. Voorlichting over nieuwe vakken als natuur, leven & technologie, management & organisatie, informatica, bewegen, sport & management vindt voor de leerlingen onder schooltijd en voor de ouders op de voorlichtingsavond plaats Mogelijke vervolgopleidingen en beroepen vanuit een bepaald profieldeel: De vier profielen bereiden een leerling in principe voor op een bepaalde studie- of beroepsrichting, namelijk : Cultuur & Maatschappij Dit profiel is bedoeld voor leerlingen die belangstelling hebben voor kunst, cultuur, maatschappelijke vakken, taal en rechten. Gedacht kan worden aan beroepen als leraar basisof voortgezet onderwijs, maatschappelijk werker, reclamefotograaf, uitgever, illustrator, bibliothecaris, recreatiebegeleider. Economie & Maatschappij Dit profiel kan worden gekenschetst als dé weg naar het zakenleven. Mensen die dit profiel kiezen zullen meestal terechtkomen in banen die iets te maken hebben met economie, arbeid, recht en veiligheid. Gedacht kan worden aan beroepen als administrateur, functies bij een bank, commercieel medewerker, marketingmanager, hoteldirecteur, Europees secretaresse, belastingadviseur. 5
Natuur & Gezondheid Dit profiel bereidt voor op opleidingen die met gezondheidszorg en milieu te maken hebben. Gedacht kan worden aan de verpleging, laboratoriumwerk, milieukunde, landbouw en paramedische opleidingen zoals bijvoorbeeld fysiotherapeut. Natuur & Techniek Het profiel Natuur & Techniek is een exact profiel, dat voorbereidt op technische beroepsopleidingen. Beroepen waaraan gedacht kan worden zijn aannemer, chemisch analist, verkeersvlieger, IT-specialist. materiaaldeskundige, chemisch technoloog, fysisch geograaf, geoloog,.. 6