CEPOS Centrum voor Epilepsie en Psycho-Organische Stoornissen Informatiebrochure Slaaponderzoek Rooienberg 21-2570 Duffel - tel: 015 30 45 97 www.cepos.be - cepos.labo@emmaus.be
CEPOS RICHT ZICH TOT Het belang van slaaponderzoek Slapen is, net zoals eten en drinken, een basisbehoefte. Een goede kwalitatieve slaap zorgt er immers voor dat we zowel lichamelijk als geestelijk voldoende kunnen herstellen van al onze inspanningen overdag. De hoeveelheid slaap die hiervoor nodig is verschilt echter van persoon tot persoon. Iedereen kent wel eens een korte periode van slecht slapen, wat vaak eenvoudig te verklaren valt en onschuldig is (bv. door een te zware maaltijd, een vreemd bed, kopzorgen, ). Langdurige slaapstoornissen tasten echter uw algemene gezondheid en dagelijks functioneren aan. Dit geldt ook voor slaapgebonden ademhalingsstoornissen, zoals snurken en apneus (= stoppen met ademen). In dergelijke gevallen kan een slaaponderzoek (polysomnografie) zeer nuttig zijn. Op indicatie van de arts gebeurt soms een meer uitgebreide polysomnografie. Wat wordt er gemeten tijdens uw slaaponderzoek? Door verschillende parameters te meten, krijgen we een beeld van de slaapstructuur en eventuele storende factoren, die de slaap negatief beïnvloeden (apneus, snurken, been bewegingen, ). Een normale slaapstructuur omvat terugkerende slaapcycli, dewelke opgebouwd zijn uit lichte, diepe en REM (=droom) slaapstadia. Alleen bij dergelijke opbouw van de slaap, kunnen lichaam en geest volledig herstellen. 2
CEPOS werkt De volgende parameters worden gemeten: - de hersenactiviteit: d.m.v. verschillende elektroden op het hoofd - de oogbewegingen: d.m.v. elektroden boven en onder het oog - de spieractiviteit: d.m.v. elektroden op de kin en de benen - het hartritme: d.m.v. 2 elektroden op de borst - de ademhaling: d.m.v. 2 sensoren voor de neus/mondluchtstroom en de borst- en buikademhaling d.m.v. 2 banden - het zuurstofgehalte in het bloed: d.m.v. een infraroodsensor op de vingernagel - het snurken: d.m.v. een gevoelige microfoon, aangekleefd in de hals - de slaaphouding: d.m.v. een positiemeter, geplaatst op de borst Al deze metingen geven ons een beeld wanneer en hoe diep u slaapt. De elektrode bestaat uit een zilverplaatje, d.m.v. een draad met de opnameapparatuur verbonden. Deze wordt met collodium (een kleefstof) bevestigd. Al het materiaal wordt zodanig bevestigd dat het uw normale slaapgedrag zo weinig mogelijk hindert. Verloop van het slaaponderzoek Verwijzing: Indien u via een huisarts voor slaaponderzoek verwezen bent, komt u vooraf nog op consultatie bij een arts verbonden aan Cepos. Indien een specialist u verwees, komt u rechtstreeks voor het slaaponderzoek. U komt 1 nacht slapen. Voor personen met in- en doorslaapstoornissen voorzien we voor 3
CEPOS RICHT ZICH TOT het eigenlijke slaaponderzoek nog een extra wenningsnacht. Dit gebeurt zonder meetmateriaal om te wennen aan het nieuwe bed en de omgeving. Voorbereiding thuis: Wat meebrengen? - identiteitskaart - SIS-kaart - klever mutualiteit - formulier of kaartje van hospitalisatieverzekering - medicatie (tenzij medicatie afbouw op voorhand met de arts besproken werd) - nachtkledij - toiletgerief (zeker handdoeken, shampoo en kam!) - eventueel uw eigen hoofdkussen - iets om u bezig te houden tijdens vrije momenten Om een goede registratie te bekomen, vragen we om zich zonder haarlak, gel en make-up aan te bieden. Aanmelden U wordt heel wat vroeger verwacht dan het moment van slapengaan. Dit omdat de slaaplaborant verschillende personen moet voorbereiden en u zelf rustig de tijd heeft om zich aan te passen aan het meetmateriaal en de omgeving. Gelieve het afgesproken uur van de opname te respecteren en bij onvoorziene omstandigheden zo snel mogelijk te verwittigen als u niet (tijdig) kan aanwezig zijn. Indien u vóór 18.00u. moet aanwezig zijn, is er een avondmaal voorzien. Soms gebeurt op indicatie van de arts in de loop van de avond nog een EEG (= meten van hersenactiviteit). U vindt ons via de wegwijzer Cepos Labo (= op de eerste verdieping) en mag zich bij de slaaplaborant aanmelden. 4
CEPOS werkt Verblijf U verblijft op een éénpersoonskamer met douche, lavabo, toilet, TV, telefoon en beloproepsysteem. U betaalt slechts voor een meerpersoonskamer. Bij opname dient u hiervoor een formulier te ondertekenen. Op de kamer mag niet gerookt worden. Er is een aparte rookruimte voorzien. In elke kamer hangt een camera en microfoon om de meetsignalen nog correcter te kunnen interpreteren. Deze worden pas in werking gesteld op het moment dat u gaat slapen, ook tijdens de wenningsnacht. De opgenomen videobeelden worden na de analyse verwijderd. Voorbereiding Na een korte administratieve opname en het aankleven van de elektroden, wordt u verzocht enkele vragenlijsten in te vullen. Deze hebben betrekking op uw slaaphygiëne, slaapgewoonten en slaapkwaliteit. Rond 21.00u. wordt u aangesloten aan de opnameapparatuur om alle signalen te checken. Het onderzoek zelf Op het moment dat u wenst te gaan slapen, belt u de slaaplaborant om de registratie te laten opstarten en dient u uw GSM af te zetten om storing op de signalen te voorkomen. Wij vragen om vóór middernacht te gaan slapen, zodat we voldoende lang kunnen registreren. Tijdens de nacht controleert men of alles goed verloopt en noteert men de belangrijkste nachtelijke gebeurtenissen. Voor een toiletbezoek zal men u even loskoppelen van de opnameapparatuur. Als u s ochtends ontwaakt, belt u om de registratie te laten stopzetten en de elektroden en ander meetmateriaal te laten verwijderen. Omstreeks 8.00u. is er ontbijt voorzien. 5
CEPOS RICHT ZICH TOT MSLT (= multipele slaaplatentietest) Op indicatie van de arts gebeuren soms slaaponderzoeken om de slaperigheid overdag te meten. Vier keer per dag, met een tussenpauze van 2 uur, gaat u gedurende 20 minuten in bed liggen en probeert u te rusten. U bent aan de opnameapparatuur aangesloten zoals tijdens een nachtregistratie. Gesprek psychologe Op indicatie van de arts kan er een gesprek met de psychologe volgen na het slaaponderzoek. Er wordt dan ook gevraagd om een extra vragenlijst in te vullen. Ontslag Na het ontbijt gebeurt er een korte evaluatie van het slaaponderzoek. Eventuele bijkomende onderzoeken worden dan gepland (neus-keel-oorarts longarts diëtiste). Resultaten Het verwerken van het slaaponderzoek neemt enige tijd in beslag. Ongeveer 3 weken na het slaaponderzoek kan u een afspraak maken met de verwijzende arts voor de bespreking van de resultaten. Nuttige info Attesten Afwezigheidsattesten i.v.m. werk of school kunnen bij de opname ingevuld worden. Indien u een hospitalisatieverzekering hebt kan u de nodige documenten of aansluitingskaart meebrengen. De meeste verzekeringsinstellingen betalen een deel van het remgeld terug. Betaling U hoeft ter plaatse niets te betalen. U ontvangt 6
CEPOS werkt achteraf de rekening thuis. U hoeft dan enkel nog het remgeld te betalen. Nog enkele slaapbevorderende tips - houd uw slaapvertrek neutraal, zorg voor voldoende verluchting en verduistering en een temperatuur tussen 16 en 18. - zorg voor een goede matras en een ruim slaapoppervlak. - doe regelmatig aan lichaamsbeweging, doch niet vóór het slapen gaan. - eet op regelmatige tijdstippen, beperk het drinken van koffie, thee en cola. - beperk het roken en het drinken van alcohol, koffie en cola vóór het slapengaan. - zware en pikante maaltijden kan u s avonds beter vermijden. Ook een te volle of een te lege maag kan nadelig zijn voor de slaapkwaliteit. - een dutje van maximum 45 minuten tussen 13.00u - 15.00u kan. Daarna kan u beter niet meer slapen overdag. - probeer zo veel mogelijk rond hetzelfde tijdstip op te staan. - eindig uw dag met een rustige, ontspannende bezigheid, vermijd s avonds sport, geestelijke arbeid, discussies en huishoudelijk werk. - gebruik je slaapkamer om te slapen. Vermijd eten, drinken en TV kijken in de slaapkamer. - zorg voor een aangename slaapkameromgeving (donker, weinig geluid, aangename temperatuur, ). - als u langer dan 30 minuten wakker ligt staat u beter op. U kan dan even een boek lezen of een glas warme melk drinken. Het Ceposteam wenst u een aangenaam verblijf. 7
W EGW C E IPJOS Z E R IC H T Z IC H T O T Adres: Rooienberg 21 2570 Duffel Telefoon: 015/30.45.97 E-mail: Cepos.labo@emmaus.be Website: http://www.cepos.be N W Antwerpen Lint O Kontich Z Lier Reet Waarloos 4 N1 Duffel Rumst 8 nberg Lier n laa us t traa ondi onss H Stati n cletlaa A. Sto CEPOS Rooie N N108 A1 STATION E 19 Spoorweglaan N1..W W A. ete n baa lse che Me Spo glijn orwe Mechelen 8 St-Katelijne-Waver Antw Brussel n erpe - Bru Walem ssel N14 Deze zorgvoorziening maakt deel uit van de vzw Emmaüs. Maatschappelijke zetel: Edgard Tinellaan 1c - 2800 Mechelen. 08503-0911