GEHEM. : i lid van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Roestam Effendi aan de Regeering gestelde vragen, o.a. betref- fende het in beslagnemen van in Suriname ingevoerde,ipr, communistische lectuur, meen ik goed te doen ter voor- lichting van Uwe Excellentie, hieronder e en afschrift te geven van een gedeelte van een schrijven dat door mij werd ontvangen van den Procureur-Generaal bij het Hof van Justitie in Suriname, d.d. i5 Juni j.1. in welk schrijven dazed ambtenaar madedeelingen do et betreffende bovenbedoelde in beslagname en aan onzen dienst in ver- band hiermede eenige inlichtingen verzoekt. Procureur-Generaal bij het Hof van Justitie in Suriname. AFSCHRFT No. GOR. 22. Paramaribo, 15 Juni 1937. Op Zaterdagmorgen 12 Juni 1.1. deed ik in gezalschap van den Rechter-Commissaris in strafzaken huiszoeking bij een zekeren Cormlis James WJNGAARDE, oud 56 jaren, gepansionneerd machinist bij de Koloniale Vaartuigen in Suriname, wonende te Paramaribo Van genoemden WJNGAARDE was reeds geruimen tijd bekend, dat hij marxistische lectuur, mer bijzonderlijk communistisch georiënteerd, uit Nederland liet uitkomen en verspreiden. AAJ!l: - De Z.E.den Minister van KoloniCn.
- ~ +' - 4-2 - P.J. * r 1 De huiszoeking vond des morgens om 8 uur plaats in aansluiting aan het juist uit Nederland aangekomen S.S. Oranje Nassau, dat mail uit Nederland aanvoerde, zoodat het mogelijk was t postkantoor beslag te leeen op -*-.-_*-ci-rn--*' - de aangevoe rde le ctuur. ~ <-. e--a-&- -- -- ~ - --- Na de huiszoeking ten huize van WJNGABRDE, welke,,e* rr' tot in beslagname van een aantal oommunistische brochures p -_.- d'./ 3 leidda en van eenige zakboekjes met adressen van versprei-. der8 en afbamers van deze soort lectuur, werd ten Postkan- -- tore de voor hem bestemde -- - post aangehouden, " - - - ---- *' i*', *-&.,!'Het * bleek, wat reeds bekend was, dat hij op eigen naam niets kreeg, maar op naam van zijn huisvrouw Georgetine /J\~y4'* -J.AA* + ' '*- 8 % i".. F.' Y.'*' i 1. ;f mmw. Voorts gaf hij, na verhoor, nog een tweede adres op van Celine UTEFWAN, hetgeen ons niet bekend was. Het bleek dat de mail alleen drukwerken en faoturen aanbracht aan het adres van ühleì?kamp. Brieven werden op deze adressen niet ontvangen, xoodat niet kon worden vastgesteld, of hij nog andere verbindingen naar buiten heeft, dan zijn relaties met de uitgeverij Pegasus en met de Vereeniging Vrienden van Ruslandtt te Amsterdam. Een afschrift van het briefje gaat hierbij. k geloof niet dat hij vele andere relaties heeft, hoewel van hem het gerucht ging dat hij/ vanuit Rusland een aanbieding zou hebben gehad, daar een kijkje te nemen. Nu is gelukkig hier van Organisatie op dat punt, voor zoover kan worden nagegaan, nog geen sprake. De Surinamer is strikt individualist en loopt niet spoedig warm voor ver e enig i ng sleven. Niettemin lijkt het dat WJNGUFtDE een bescheiden poging tot oellenbouw doet, daar zijne handlangers in de ver= schillende, overigens meinige, bedrijven hier worden aangetroffen, Zijn houding was tijdens de huiszoeking nu niet bepaal8 die van een "flink" communist, maar de man achter de sohermen die in vrees leeft, dat er wat met hem zal ge- beuren, Van de in - beslaggenomen leotuur doe ik U hierbij af= -_ - zonderlijk een opgave toekomen en het aantal exemplaren dat binnenkwam.
-3- Hij is ook de verspreider van het ltruslanà van Heden" (thans geheeten "geillustreerd weekblad voor Vrede en demooratie" Nederland-Rusland) uitgeverij flsarphatítl, Sarphatlstraat 74, Amsterdam. De mail voerde er een ko-tal nummers van aan. Hij erkende in een verhoor, dat hij een 200-tal abonné's had $ehad, thans teruggeloopen tot 150. Hoe staat dit tijdschrift bij U bekend? Als zuiver oommunisti sch? Hoe staat de overige opgegeven lectuur bekenä? Blijkbaar ia deze in Nederland niet verboden, Voor Nederland lijkt zij mij ook minder schadelijk dan voor Suriname net zijn minder4 ontwikkelde bevolking. Ook hier kan deze lectuur of de invoer daarvan op zichzelf nog niet verboden worden. Aanknoopingspunten in den inhoud voor een vervolging krachtens de zoogenaamde haatzaai-artikelen zijn er ook niet. Er s thans een verordening in voorbereiding, waarbij de Gouverneur de bevoegdheid zal hebben de invoer van derge- lijk leotuur, ook wanneer deze in Nederland gedrukt blijkt te zijn, te verbieden, Tot nog toe is dit alleen mogelijk van buiten Nederland, elders dan in Suriname, gedrukte drukwerken. Hieronder volgen nog eenige adressen, welke wij aantroffen op drukwerken van anderen: E.Cardozo, Tugelaweg 29; R.schram, Sophialaan 39; M.Seh, Biesboschstraat 19, allen te Amsterdam. Mogelijk kunt U mij inlichten of deze ook tot de mar- xi st en behooren e Van fascistische zijde troffen we bij de drukwerk- op het postkantoor met deze mail aangevoerd, slechts een tiental nummers van Volk en Vaderland aan, k meende goed te doen U van een en ander eenigszine uitvoerig msdedeeling te doen. De Procureur-Generaal, (w.ge) ldr.m.de Niet,
-4- k teeken hierbij aan, dat al de op de bijlage genoemde brochures van zuiver communistischen aard zijn. Het Agent schap ttamsteltt, Utrechtsche Dwarsstraat 64 te Amsterdam is het lichaam, dat zorg draagt voor de ver- spreiding en den verkoop van communistische lectuur, als- # mede van brochures, welke vanwege de C.P,N. worden uitge- geven. Daarnaast bestaat sinds eenige jaren te Amsterdam te uitgeverij Vegasus", die een deel van het agentschap tlamsteltq heeft overgenomen. Het geillustreerd weekblad tnederland-ruslandf1 (tot voor kort genaamd: Rusland van Heden") is het orgaan van de oomunistische mantelorganisatie: Vereeniging van Vrien- den der Sovjet-Unie (V,V,S.U,) Omtrent de in de brief van den P.G. genoemde te Am- sterdam woonachtige personen kan nog worden medegedeeld, dat alleen M.Seh (schuilnaam van M. J.Scheeres) een vrouw is, 'die te Amsterdam op den voorgrond treedt in communis- tische mntelorganisaties. Zij was penningmeesteresse van de afdeeling Nederland van het Wereld Vrouwen Comiti6 te- gen Oorlog en Fascismet1 en staat bekend als aotieî lid van de Nederlandsche Roode Hulp. Als zoodanig was zij meem- len betrokken bij het onderdak brengen van n Nederland illegaal ver toevende immigranten.
-" d m -' C m e ii C L c, :i h c,.d u 3 4 L7? ei