Indicator 21 september 2011 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. Recreatie geeft een verhoogde druk op de natuur en het milieu in een bepaald gebied. De recreatiedruk (uitgedrukt in eenheden per dag per km 2 ) verschilt sterk per provincie. De druk door dagrecreatie is het hoogst in Zuid-Holland, Utrecht en Noord-Holland. In Limburg en Noord-Holland is de druk door verblijfsrecreatie (toerisme) het hoogst. [figuurgroep] Download figuur [2] Download data (xls) [3] Pagina 1 van 6
[/figuurgroep] Download figuur [4] Download data (xls) [5] Toelichting bij de grafieken In de grafiek over verblijfsrecreatie worden gegevens voor 4 jaren gepresenteerd. Aanklikken van "Download figuurdata" bij deze grafiek levert een Excel-spreadsheet met gegevens voor alle jaren uit de periode 2004-2010. Dagrecreatie; aantal dagtochten In 2006/2007 maakten Nederlanders 887,3 miljoen dagtochten in eigen land en 19,4 miljoen dagtochten naar het buitenland. Dit zijn er 74,5, respectievelijk 0,4 miljoen minder dan in 2001/2002 (CBS, 2008a). Populaire bestemmingen liggen in de provincies Zuid-Holland, Noord-Holland, Noord-Brabant en Gelderland (respectievelijk 21, 18, 15 en 11 procent van de dagtochten). De meeste dagtochten Pagina 2 van 6
worden gemaakt voor het beoefenen van sport en sportieve recreatie (28 procent van de dagtochten; o.a. wandelen, fietsen, hardlopen en trimmen). Daarnaast is uitgaan een belangrijke reden voor het maken van een dagtocht (24 procent van de dagtochten). Voor 58 procent van de dagtochten is de auto gebruikt. Dagrecreatie; recreatiedruk De recreatiedruk door dagrecreatie (uitgedrukt als het aantal dagtochten per dag en per km 2 ) is in 2006/2007 het hoogst in Zuid-Holland, gevolgd door Utrecht, Noord-Holland, Limburg en Noord- Brabant. Qua bevolkingsdichtheid zijn dit ook de meest dicht bevolkte provincies (met een bevolkingsdichtheid van respectievelijk 1025, 843, 652, 508 en 481 inwoners per km 2 op 1 januari 2010). De recreatiedruk door dagrecreatie is in alle provincies aanzienlijk hoger dan de recreatiedruk door verblijfsrecreatie. Verblijfsrecreatie (toerisme); aantal overnachtingen In 2010 waren er 120,9 miljoen overnachtingen door verblijfsrecreanten (toeristen) in Nederland, waarvan 94,1 miljoen door Nederlanders (CBS, 2011a, 2011b) en 26,8 miljoen door buitenlanders (CBS, 2011d). De meeste overnachtingen vonden plaats in Noord-Holland (18 procent) en Gelderland (14 procent), gevolgd door Limburg (11 procent), Noord-Brabant (10 procent) en Zeeland (10 procent). Van de Nederlanders die hun vakantie in Nederland doorbrachten, gebruikte ongeveer 90 procent hiervoor de auto als belangrijkste vervoersmiddel. Verblijfsrecreatie; recreatiedruk De recreatiedruk door verblijfsrecreatie (uitgedrukt als het aantal overnachtingen per dag en per km 2 ) is in 2010 het hoogst in Limburg en Noord-Holland, gevolgd door Zeeland, Drenthe en Gelderland. Tussen 2004-2010 is de recreatiedruk in de meeste provincies licht afgenomen. In de provincies Groningen en Noord-Holland is er in deze periode juist sprake van een toename. [indicator=nl0039] Relevantie Recreatie is een belangrijke vorm van actief gebruik van de natuur door de mens. De invloed van recreatie op milieu en natuur is erg complex en hangt af van het type activiteit en de wijze van verplaatsing. Enkele directe negatieve gevolgen van recreatie voor natuur en milieu omvatten de verstoring van planten en dieren, de toename van verkeer en luchtverontreiniging door verplaatsing naar de recreatiebestemming en het ontstaan van zwerfafval. Daarnaast heeft recreatie ook indirecte negatieve gevolgen voor milieu en natuur zoals het ruimtegebruik door recreatieve voorzieningen en de toename van het verkeer om recreatieve voorzieningen te bevoorraden. Referenties CBS (2005a). Dagrecreatie [6]. CBS, Voorburg / Heerlen. Pagina 3 van 6
CBS (2005b). Logiesaccommodaties [7]. CBS, Voorburg / Heerlen. CBS (2005c). Continu Vakantie Onderzoek (CVO) [8]. Voorburg / Heerlen. CBS (2006). Bodemgebruik [9]. CBS, Voorburg / Heerlen. CBS (2008a). StatLine: Dagtochten per woonprovincie naar bestemmingsprovincie [10]. CBS, Den Haag / Heerlen. CBS (2008b). StatLine: Dagtochten naar kenmerken [11]. CBS, Den Haag / Heerlen. CBS (2011a). StatLine: Lange vakanties in Nederland naar achtergrondkenmerken [12]. CBS, Den Haag / Heerlen. CBS (2011b). StatLine: Korte vakanties in Nederland naar achtergrondkenmerken [13]. CBS, Den Haag / Heerlen. CBS (2011c). StatLine: Bodemgebruik in Nederland vanaf 1996 [14]. CBS, Den Haag / Heerlen. CBS (2011d). StatLine: Logiesaccomodaties: gasten en overnachtingen naar land van herkomst [15]. CBS, Den Haag / Heerlen. CBS (2011e). Toerisme en recreatie in cijfers 2011 [16]. CBS, Den Haag / Heerlen. Laimer, P. en P. öhlbock (2004). Indicators measuring the sustainability of tourism; several considerations and results from the austrian perspective [17], 7th International Forum on Tourism Statistics Stockholm, Sweden, 9-11 June 2004. Relevante informatie Meer informatie over dag- en verblijfsrecreatie is te vinden op StatLine [18] (CBS) en in de publicatie Toerisme en recreatie in cijfers 2011 [16] (CBS, 2011e). Technische toelichting Naam van het gegeven Recreatiedruk per provincie Omschrijving De recreatiedruk per provincie door dagrecreanten en verblijfsrecreanten (toeristen). De recreatiedruk door dagrecreatie is gedefinieerd als het aantal dagtochten per dag per km2; de recreatiedruk door verblijfsrecreatie (toerisme) als het aantal overnachtingen per dag per km2. Verantwoordelijk instituut Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) Berekeningswijze De recreatiedruk is berekend als het aantal dagtochten per dag en per km2 (voor dagrecreatie), resp. het aantal overnachtingen per dag en per km2 (voor verblijfsrecreatie)(laimer, P. en P. öhlbock, 2004).De gegevens over het aantal dagtochten komen uit het CBS-onderzoek Dagrecreatie (CBS, 2008a, 2008b). Dit onderzoek wordt eenmaal per vijf jaar uitgevoerd. De gegevens 2006/2007 betreffen de meest recente onderzoeksperiode, die liep van 1 oktober 2006 tot 1 oktober 2007. In Pagina 4 van 6
het onderzoek zijn alleen de dagtochten van Nederlanders geregistreerd. Onder een dagtocht wordt verstaan: een recreatieve activiteit waarvoor men ten minste twee uur van huis is (zonder dat daarbij een overnachting elders plaatsvindt, exclusief bezoeken aan familie of kennissen en exclusief dagtochten vanaf een vakantieadres). Iedere dagtocht staat voor één dagrecreant. Meer informatie over het onderzoek Dagrecreatie geeft de korte methodebeschrijving Dagrecreatie [6] (CBS, 2005a).De gegevens over het aantal overnachtingen door buitenlanders zijn afkomstig uit het onderzoek Logiesaccommodaties (CBS, 2011d). Dit onderzoek geeft onder andere informatie over het aantal overnachtingen door buitenlanders in de volgende accommodatievormen: hotels, pensions en jeugdaccommodaties (met ten minste 5 slaapplaatsen), bungalows, en huisjescomplexen, kampeerterreinen en groepsaccommodaties (met tenminste 20 slaapplaatsen). Meer informatie over het onderzoek Logiesaccommodaties geeft de korte methodebeschrijving Logiesaccommodaties [7] (CBS, 2005b).Ofschoon het onderzoek Logiesaccomodaties ook informatie geeft over het aantal overnachtingen door Nederlanders, is er voor de gegevens over het aantal overnachtingen door Nederlanders gekozen voor de informatie uit het Continu Vakantie Onderzoek (CBS, 2011a, 2011b). Het Continu Vakantie Onderzoek geeft een vollediger beeld van het aantal overnachtingen door Nederlanders dan het onderzoek Logiesaccomodaties. In het onderzoek zijn de volgende accomodatievormen opgenomen: zomerhuisje, vakantiebungalow, stacaravan, boot, kajuitboot of volkstuinhuisje in bezit van het huishouden, een eigen tent, bungalowtent, tourcaravan, vouwcaravan, vouwwagen, woning van particulier, hotel, pension, bed & breakfast, appartement, camper, jeugdherberg of andere groepsaccommodatie, overige logiesvormen. Op basis van de gegevens over de gemiddelde vakantieduur en het aantal vakanties is het aantal overnachtingen berekend (aantal vakanties x gemiddelde vakantieduur -1 dag). Meer informatie over het Continu Vakantie Onderzoek geeft de korte methodebeschrijving Continu Vakantie Onderzoek (CVO) [8] (CBS, 2005c).In de recreatiedruk door toerisme is de druk van Nederlanders volledig in de berekening meegenomen, maar die van de buitenlanders niet. Bij de berekening van deverblijfsrecreatie door buitenlanders wordt (1) bij logiesaccommodatie een ondergrens gebruikt (alles groter of gelijk aan 5 bedden voor hotels en 20 bedden of slaapplaatsen voor overige typen accommodaties) en (2) het bezoek aan tweede huizen en familie en vrienden niet meegeteld.de gegevens over de totale oppervlakte per provincie zijn betrokken uit de CBS-Bodemstatistiek (CBS, 2011c). Het betreft de oppervlakten inclusief buitenwateren (Waddenzee, Oosterschelde, etc.). Het onderzoek Bodemgebruik vindt één maal per drie jaar plaats. Meer informatie over de Bodemstatistiek geeft de korte methodebeschrijving Bodemgebruik [9] (CBS, 2006). Basistabel StatLine: Dagtochten per woonprovincie naar bestemmingsprovincie [10] (CBS, 2008a).StatLine: Dagtochten naar kenmerken [11] (CBS, 2008b).StatLine: Lange vakanties in Nederland naar achtergrondkenmerken [12] (CBS, 2011a).StatLine: Korte vakanties in Nederland naar achtergrondkenmerken [13] (CBS, 2011b).StatLine: Logiesaccomodaties: gasten en overnachtingen naar land van herkomst [19] (CBS, 2011d). Geografisch verdeling Nederland, per provincie. Verschijningsfrequentie Gegevens over dagrecreatie eenmaal per vijf jaar; gegevens over verblijfsrecreatie jaarlijks. Achtergrondliteratuur Dagrecreatie [6] (korte methodebeschrijving) (CBS, 2005a).Logiesaccommodaties [7] (korte methodebeschrijving) (CBS, 2005b).Continu Vakantie Onderzoek (CVO) [8] (korte methodebeschrijving) (CBS, 2005c).Laimer, P. en P. öhlbock (2004). Indicators measuring the sustainability of tourism; several considerations and results from the austrian perspective [17], 7th International Forum on Tourism Statistics Stockholm, Sweden, 9-11 June 2004. Pagina 5 van 6
Betrouwbaarheidscodering C (schatting op basis van een groot aantal accurate metingen; de representativiteit is grotendeels gewaarborgd) Referentie van deze webpagina CBS, PBL, RIVM, WUR (2011). [20] (indicator 0525, versie 05, 21 september 2011 ). www.clo.nl. Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS), Den Haag; PBL Planbureau voor de Leefomgeving, Den Haag; RIVM Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu, Bilthoven; en Wageningen University and Research, Wageningen. Bron-URL: https://www.clo.nl/indicatoren/nl052505 Links [1] https://www.clo.nl/indicatoren/nl0525 [2] https://www.clo.nl/sites/default/files/infographics/0525_001g_clo_05_nl.jpg [3] https://www.clo.nl/sites/default/files/datasets/c-0525-001g-clo-05-nl.xls [4] https://www.clo.nl/sites/default/files/infographics/0525_002g_clo_05_nl.jpg [5] https://www.clo.nl/sites/default/files/datasets/c-0525-002g-clo-05-nl.xls [6] http://www.cbs.nl/nr/exeres/6ba02673-b0b6-46c8-9955-9f3ffc8408c5 [7] http://www.cbs.nl/nr/exeres/5afcc055-334d-465e-9d58-40eb7fed7368 [8] http://www.cbs.nl/nr/exeres/d3644958-365c-4aab-89fc-66ee40118870 [9] http://www.cbs.nl/nr/exeres/950c372c-0600-4230-9d45-f2076073294a [10] http://statline.cbs.nl/statweb/table.asp?hdr=t&la=nl&dm=slnl&pa=70709ne d&d1=a&d2=a,!1-4&d3=a&stb=g1,g2 [11] http://statline.cbs.nl/statweb/table.asp?hdr=t&la=nl&dm=slnl&pa=70220ne d&d1=0-51&d2=0-4,13-24,36-44&d3=l&stb=g1,g2 [12] http://statline.cbs.nl/statweb/table.asp?stb=g1,g2&la=nl&dm=slnl&pa=706 77ned&D1=0-1,12-21,37-39&D2=0&D3=a&HDR=T [13] http://statline.cbs.nl/statweb/table.asp?stb=g1,g2&la=nl&dm=slnl&pa=378 7&D1=0-1,11-20,36-38&D2=0&D3=a&HDR=T [14] http://statline.cbs.nl/statweb/table.asp?hdr=g2,t&la=nl&dm=slnl&pa=7026 2ned&D1=0,41&D2=5-16&D3=a&STB=G1 [15] http://statline.cbs.nl/statweb/publication/?vw=t&dm=slnl&pa=70024ned&d1 =19-21&D2=a&D3=16,33,50,67,84,101,118,135,152,169,186,203,220&HD=110913-1632&HDR=T&STB=G1,G2 [16] http://www.cbs.nl/nr/exeres/66dab8b8-1b2f-4917-bc7f-7bec4d506ed3 [17] http://www.unece.org/stats/documents/ces/2005/30.e.pdf [18] http://statline.cbs.nl/ [19] http://statline.cbs.nl/statweb/publication/?vw=t&dm=slnl&pa=70024ned&d1 =19-21&D2=a&D3=16,33,50,67,84,101,118,135,152,169,186,203,220&HD=120116-1035&HDR=T&STB=G1,G2 [20] https://www.clo.nl/indicatoren/nl052505 Pagina 6 van 6