Opening Welkom bij de presentatie Wat hebben Wet Milieubeheer en WUE met elkaar te maken? Datum : 8 November 2011 Locatie : De Kuip te Rotterdam Tijdsduur: ± 25 minuten Door: ing. Raymond van den Tempel Technisch Consultant Strukton Worksphere Maarssen Telnr. 06 12 854 978
Agenda 1. Doelstellingen van de presentatie 2. Wie is Strukton Worksphere? 3. Overheid en marktpartijen scherpen de koers aan 4. Waarom is vergroenen van bedrijfsvoering noodzakelijk? 5. Meten is weten (WUE)
Doelstellingen van de presentatie 1. Informeren & bewustwording creëren 2. Plan van aanpak van onze overheid + marktwerking 3. Strukton Worksphere kan u als full service provider ontzorgen Strukton Worksphere ServerHome Services
Agenda 1. Doelstellingen van de presentatie 2. Wie is Strukton Worksphere? 3. Overheid en marktpartijen scherpen de koers aan 4. Waarom is vergroenen van bedrijfsvoering noodzakelijk? 5. Meten is weten (WUE)
Introductie Strukton Groep Kenmerken Strukton Groep: omzet 2010: ca. Eur 1.4 miljard ca. 6.200 medewerkers Kenmerken Strukton Worksphere: omzet 2010: Eur 239 miljoen Ca 1.505 medewerkers Bedrijfspresentatie Strukton Worksphere
Projectgroep Datacenters Het adviseren, ontwerpen, begroten, offreren, realiseren, onderhouden en beheren van computer- en dataruimten in heel Nederland, volgens een turnkey aanpak voor alle benodigde disciplines! Ontwerpt vanuit: - levenscyclus gedachte (TCO, LCA, PUE, EUE) - duurzaamheid (MVO, CO2) - schaalbaarheid (N, N+1, 2N, 2x (N+1)) - beschikbaarheid (N-klasse) - onderhoudbaarheid (NEN 3140) Maakt onderdeel uit van Business Unit Projecten van Strukton Worksphere Bedrijfspresentatie Strukton Worksphere
Agenda 1. Doelstellingen van de presentatie 2. Wie is Strukton Worksphere? 3. Overheid en marktpartijen scherpen de koers aan 4. Waarom is vergroenen van bedrijfsvoering noodzakelijk? 5. Meten is weten (WUE)
Plan van aanpak overheid 1. Montreal protocol => aantasten ozonlaag tgv o.a. vrijgekomen koudemiddelen (bijv. R11, R12, R22 etc.) (sinds 1 januari 1989 van kracht, laatste herziening in 1999) 2. Kyoto verdrag => vermindering uitstoot van broeikasgassen (CO2 ed.) (11 december 1997 gereed, in werking vanaf 16 februari 2005) 3. Trias Energetica => beperk vraag, gebruik duurzaam, zo efficiënt mogelijk 4. Meerjarenafspraak (MJA 3) => sectoren benoemen 5. Duurzaam inkopen 6. Handhaving / sturing via naleving Wet Milieubeheer (Activiteitenbesluit)
Plan van aanpak marktpartijen Code of Conduct Green Grid Green IT Stichting Milieukeur SKAO met CO2 Prestatieladder Energy Star Agentschap NL Dutch green building council Breeam Leed Etc. Samenhang?
Voor ICT is de cirkel nagenoeg rond! Gereed: Protocol van Montreal Klimaatbeleid Meerjarenafspraak MJA3 Duurzaam inkopen Code of Conduct EUE en PUE (*) (*) EUE = Energy Usage Efficiency PUE = Power Usage Efficiency
Voor ICT is de cirkel nagenoeg rond! Het Activiteitenbesluit Nederlandse praktijkrichtlijn Energielabels PUE/ EUE / WUE / XUE Bron: Mansystems Efficiency modellen CO2 prestatieladder Milieukeur DCIM: datacenter infrastructure management systemen
Agenda 1. Doelstellingen van de presentatie 2. Wie is Strukton Worksphere? 3. Overheid en marktpartijen scherpen de koers aan 4. Waarom is vergroenen van bedrijfsvoering noodzakelijk? 5. Meten is weten (WUE)
Waarom is vergroenen van bedrijfsvoering noodzakelijk? 1. Opwarmen van de aarde afremmen 2. Energieverbruik verlagen 3. Bouw nieuwe energiecentrales voorkomen 4. Kostenbesparing 5. Marketing instrument (groen imago) Is van toepassing op iedereen!
Wettelijke verplichting Wet Milieubeheer / Activiteitenbesluit Artikel 2.15 van Wet Milieubeheer - Activiteitenbesluit: Artikel 2.15 lid 1 Artikel 2.15 lid 2 Artikel 2.15 lid 3 Daarnaast: Artikel 2.1 lid 2a Verplichting tot nemen maatregelen met terugverdientijd < 5 jaar Onderzoeksverplichting indien gebruik > 200.000 kwh of > 75.000 m3 gas Bevoegd gezag bepaalt termijn voor uitvoering maatregelen Zorgplicht: doelmatig gebruik van energie
Methode handhaving / sturing Activiteitenbesluit Oplossing / verbetering via trechtermodel Bereidheid tot uitvoeren Ja Nee - Goed voor uw portemonnee - Goed voor het milieu - Goed voor uw imago Sancties => 1,5-2 x geraamde investering van te nemen maatregel Conclusie: (lokale) overheid scoort altijd!!!
Methode CO2 prestatieladder Doel: De CO2-Prestatieladder is een instrument om bedrijven die deelnemen aan aanbestedingen te stimuleren tot CO2-bewust handelen in de eigen bedrijfsvoering en bij de uitvoering van projecten. Het gaat daarbij met name om energiebesparing, het efficiënt gebruik maken van materialen en het gebruik van duurzame energie. Voor meer informatie zie: www.skao.nl SKAO = Stichting Klimaatvriendelijk Aanbesteden en Ondernemen Noot: CO2 prestatieladder is in Nederland in het jaar 2009 geïntroduceerd door Prorail
Methode CO2 prestatieladder Samen zorgen voor minder CO2 Niveau 5: 45x Niveau 4: 17x Niveau 3: 87x Niveau 2: 5x ------- + 154x Ruim 150 (grote) bedrijven zijn al gecertificeerd! Bron SKAO: Peildatum oktober 2011
Methode CO2 prestatieladder Rijkswaterstaat besteedt dit jaar 10 projecten aan met CO2- Prestatieladder 16-03-2011 Rijkswaterstaat start, in navolging van ProRail, dit jaar met tien aanbestedingen waarbij groene bedrijven voordeel hebben. Hoe groener een bedrijf opereert, hoe groter de kans op een opdracht. Dat heeft Rijkswaterstaat vanmiddag bekendgemaakt. In aanwezigheid van ZKH de Prins van Oranje heeft spoorbeheerder ProRail het eigendom van de CO2-prestatieladder, die duurzaam aanbesteden mogelijk maakt, vandaag overgedragen aan de nieuwe Stichting Klimaatvriendelijk Aanbesteden & Ondernemen (SKAO). Met de overdracht kunnen ook andere bedrijven en sectoren de ladder van ProRail gebruiken.
Methode CO2 prestatieladder Na het grote succes van de introductie van de CO 2 -prestatieladder van ProRail begin 2009 heeft Rijkswaterstaat op 16 maart 2011 de CO2-prestatieladder 2.0 gelanceerd! En mogelijk dat de Rijksgebouwendienst op korte termijn aanhaakt. Het principiële verschil tussen de twee is, dat 1.2 gericht is op de organisatie en 2.0 ook gericht is op projecten. Zij bevatten dezelfde soorten gegevens maar worden via andere verdeelsleutels toegerekend. Een praktisch verschil is dat de % korting per niveau niet is vastgesteld bij 2.0. De EMVI methodiek is uitsluitend op projecten gericht. Vanaf 1 juli as. kunnen bedrijven bij aanbestedingen van RWS en ProRail kiezen om de duurzaamheidcriteria in te vullen mbv EMVI-scores of door een certificaat 2.0 te overhandigen.
Agenda 1. Doelstellingen van de presentatie 2. Wie is Strukton Worksphere? 3. Overheid en marktpartijen scherpen de koers aan 4. Waarom is vergroenen van bedrijfsvoering noodzakelijk? 5. Meten is weten (WUE)
Meten is weten Meten is: Weten Processen kunnen (gaan) beheersen Verbruiken en besparingen inzichtelijk kunnen maken Afdracht naar gebruik en verbruik Opstellen van energie besparingsvoorstellen De vervuiler betaald
Wat moeten we (gaan) meten? 1) Allereerst het energiegebruik => PUE 2) Watergebruik => WUE 3) Gas/olieverbruik => XUE? Bron: ECN Introductie term PUE in jaar 2007/2008 Is verrassend snel geaccepteerd
Wat moeten we (gaan) meten? Energie (kwh): Total Energy Cooling + Power + Lighting + IT Definitie PUE: ------------------- = ------------------------------------------- IT Energy IT Energy PUE = Power Usage Effectiveness
Wat moeten we (gaan) meten? Waterverbruik: Annual Site Water Usage Definitie WUE: ----------------------------------- IT Equipment Energy Bron: Green Grid White Paper 35 Zal deze eenheid net zo snel worden geaccepteerd als de PUE?
Voor wie is WUE interessant / een gevaar? Koeling middels: Oppervlaktewaterkoeling Koeltorens Hybride koeling Adiabatische koeling (direct / indirect) Zo ook voor: Bevochtigen
WUE waarde: Vraag: Is WUE te beïnvloeden? Antwoord: Ja Hoe: Verhogen van zaaltemperatuur (zie ASHRAE TC 9.9) Delta T koelwatercircuits vergroten Aanpassen vochtigheidsgrenzen in ruimte (verruimen) Toepassen directe of indirecte vrije koeling Software optimaliseren IT apparatuur kan ook in slaapstand of geheel uit!
Heeft Nederland voldoende water in de toekomst? Droogte in Noordwest-Europa wordt kritiek Gepubliceerd op : 26 april 2011-1:03 pm door Thijs Westerbeek van Eerten Het groeiseizoen 2011 dreigt te mislukken door de droogte van de afgelopen weken. Boeren maken zich grote zorgen. Het meteorologisch instituut KNMI heeft laten weten dat er voorlopig geen regen van betekenis in aantocht is.
Wat zien we liever? Of Of Of Of
Innovatief vergroenen van uw ICT Dit dus niet.!
Innovatief vergroenen van uw ICT Indeling te maken in viertal disciplines: A) Hardwarematig => Opdrachtgever / gebruiker B) Softwarematig => Opdrachtgever / gebruiker C) Installatietechnisch => Installatiebedrijf / Systeem integrator D) Bedrijfsvoering => Wij allemaal
Is onze focus wel goed? Energiebalans: IT-load + software Cooling TL Huidige focus 100% 10 30% Vraag een manager hoeveel zijn auto verbruikt en vrijwel meteen zal er een antwoord komen in de trant van Hij loopt 1 op zoveel. Vraag daarna of de manager weet hoeveel energie zijn software verbruikt en het antwoord zal hoogstwaarschijnlijk uitblijven. Bron: Automatiseringsgids 17 dec 2010
Innovatief vergroenen Servers microseconden laten slapen kan tot 75 procent energie besparen Arnout Veenman @veenman op 11 maart 2009 08:07 Tags: Datacentrum, PowerNap, RAILS, servers, stroomverbruik De meeste servers in datacentra worden voor maar 20 tot 30 procent gebruikt. De meeste tijd doen servers simpelweg niets. Wanneer servers elke keer gedurende de honderden milliseconden dat ze niets doen uitgeschakeld zijn, wakker worden om enkele milliseconden werk uit te voeren en daarna zichzelf weer uitschakelen, kan dat veel energie besparen. Volgens onderzoekers aan de Universiteit van Michigan kan op deze manier het energieverbruik in het datacentrum met 75 procent worden gereduceerd, meldt GreenerComputing. De onderzoekers voerden hun onderzoek uit op basis van een datacentrum met 600 servers. Wat opviel is dat de meeste servers gedurende 80 procent van de tijd niks. Door de wijze waarop computers worden gebouwd gebruiken ze op die momenten nog steeds 60 procent van de stroom die wordt gebruikt op de piek-momenten, aldus een van de onderzoekers. Door de servers heel snel aan en uit te schakelen met het systeem dat PowerNap is gedoopt kan het onnodige stroomverbruik sterk worden teruggedrongen. Om PowerNap mogelijk te maken, is er wel een nieuw soort besturingssysteem, maar ook een stroomvoorziening die gedurende de zeer korte piekmomenten de stroom kan leveren. Ook daarvoor hebben de onderzoekers een oplossing ontwikkeld genaamd RAILS (Redundant Array for Inexpensive Load Sharing). In hun paper beschrijven de onderzoekers hoe met RAILS blade servers niet met één 2.250-watt voeding van de stroom worden voorzien maar met een groot aantal 500-watt voedingen. Bron: ISPAM bericht 3 nov 2011
Conclusies: PUE ppue (partial); Container only Cooling system Power delivery WUE /WUF DCIE ERE = Artikel 2.15 van Wet Milieubeheer - Activiteitenbesluit: Artikel 2.15 lid 1 Verplichting tot nemen maatregelen met terugverdientijd < 5 jaar Artikel 2.15 lid 2 Onderzoeksverplichting indien gebruik > 200.000 kwh of > 75.000 m3 gas Artikel 2.15 lid 3 Bevoegd gezag bepaalt termijn voor uitvoering maatregelen Daarnaast: Artikel 2.1 lid 2a Zorgplicht: Doelmatig gebruik van energie
Conclusies: Zowel vanuit de overheid als uit uw omgeving wordt de druk alsmaar hoger! Wie stil blijft zitten valt op termijn buiten de boot! De overheid schrijft voor en gaat meer handhaven CO2 prestatieladder ontwikkelt zeer snel + WUE staat in verkapte vorm in het Activiteitenbesluit Er valt nog zeer veel te besparen en te optimaliseren
Conclusies: Uw IT kan beter en goedkoper! Er zijn vele mogelijkheden om CO2-doelstellingen te bereiken. Strukton Worksphere helpt u graag verder met complete oplossingen.
Contactgegevens Voor vragen of voor meer informatie kunt u via onderstaande gegevens contact opnemen met: Bedrijfsnaam : Strukton Worksphere Contactpersoon : ing. R.W. van den empel Telefoonnummer : 0346 588888 of 06 12854978 Email adres : Raymond.vandentempel@Strukton.com Website : www.strukton.com
Strukton Datacenter References Sciencepark Amsterdam