IKC Het Balkon Kwaliteitsonderzoek voorschoolse educatie Datum vaststelling: 2 juli 2019
Samenvatting Samenvatting De inspectie heeft op 18 juni een onderzoek uitgevoerd naar de kwaliteit van de voorschoolse educatie op Integraal Kindcentrum Het Balkon te Maassluis. Voorschoolse educatie wil zeggen dat er extra aandacht is voor peuters die dat nodig hebben, zoals de peuters met een risico op een (taal) achterstand. Kinderopvangorganisatie: UNIEK kinderopvang b.v. LRK-nummer: 220920941 Totaal aantal doelgroeppeuters: 5 De reden voor dit onderzoek is dat wij in 2019 de kwaliteit van de voorschoolse educatie op voorscholen in Nederland in beeld brengen. Ook onderzoeken we in de groepen 1 en 2 van basisscholen de kwaliteit van de vroegschoolse educatie voor kleuters met een risico op een (taal)achterstand. We noemen dit onderzoek de meting kwaliteit voor- en vroegschoolse educatie 2019. Dit kindcentrum maakt deel uit van de steekproef die we hebben getrokken. Deze samenvatting is geschreven voor ouders en andere belangstellenden. In hoofdstuk drie van dit rapport geven wij een waardering voor de verschillende onderdelen die belangrijk zijn voor voorschoolse educatie. Wij noemen dit standaarden. Per standaard beschrijven we wat goed gaat op het kinderdagverblijf en wat nog beter kan. Wat gaat goed? We zien dat de pedagogisch medewerkers rekening houden met wat de peuters nodig hebben. De pedagogisch medewerkers werken met een programma waarmee zij de ontwikkeling van de peuters stimuleren op het gebied van taal, rekenen, gedrag en bewegen. De pedagogisch medewerkers gebruiken de taal doelbewust zodat de peuters nieuwe (Nederlandse) woorden leren. Bovendien is er op het kinderdagverblijf aandacht voor de speelhoeken. De pedagogisch medewerkers passen deze bij ieder thema aan, waardoor de peuters fijn spelen en tegelijkertijd nieuwe dingen leren. De pedagogisch medewerkers houden bij hoe het met een peuter gaat. Ze zorgen ervoor dat peuters extra aandacht en hulp krijgen als ze iets moeilijk vinden. Ook dagen ze de peuters uit om nieuwe dingen te leren. De pedagogisch medewerkers spelen mee in de hoeken en geven de peuters aandacht in kleine groepjes. De sfeer in de groep vinden we prettig. De pedagogisch medewerkers gaan op een INSPECTIE VAN HET ONDERWIJS - KWALITEITSONDERZOEK 2/14
positieve manier met de peuters om. De pedagogisch medewerkers zorgen ervoor dat ouders weten hoe het met hun peuter gaat. In overleg met de ouders dragen zij deze informatie, voordat de peuter vier jaar wordt, over aan de leraar van groep 1 van de basisschool. De ouder met wie we spraken, geeft aan dat zij tevreden is over hoe het gaat op het kinderdagverblijf en dat haar kinderen er met plezier naar toe gaan. Samen met de pedagogisch medewerkers werkt de leiding aan het verbeteren van de kwaliteit van de voorschoolse educatie. Ook volgen de leiding en de pedagogisch medewerkers verschillende scholingen om steeds beter te worden in hun werk. Wat kan beter? Naast bovenstaande positieve punten zijn er ook punten die beter kunnen. De leiding van het kindcentrum zou beter en vaker met het team gericht kunnen evalueren wat er goed gaat en beter zou kunnen op de locatie. Hierbij zouden ze ook ouders actief kunnen betrekken. Verder vinden we dat de leiding zichzelf een dienst kan bewijzen door samen met het team duidelijke doelen te stellen wat ze met de de voorschoolse educatie willen bereiken. Daardoor kan ze beter nagaan of deze doelen ook daadwerkelijk bereikt zijn als de kinderen instromen in de basisschool. Vervolg We sturen een afschrift van dit rapport naar de gemeente. INSPECTIE VAN HET ONDERWIJS - KWALITEITSONDERZOEK 3/14
Inhoudsopgave 1. Opzet van het kwaliteitsonderzoek 5 2. Hoofdconclusie en vervolg 7 3. Resultaten kwaliteitsonderzoek voorschoolse educatie 8 4. Reactie van de houder 13 INSPECTIE VAN HET ONDERWIJS - KWALITEITSONDERZOEK 4/14
1. Opzet van het kwaliteitsonderzoek De inspectie van het Onderwijs onderzoekt bij een aantal kinderopvangvoorzieningen met gesubsidieerde voorschoolse educatie en op enkele basisscholen met veel doelgroepkinderen in groep 1 en 2 de educatieve kwaliteit, de resultaten en de kwaliteitszorg van deze locaties. Zo ook op IKC Het Balkon. Werkwijze Wij vormen ons beeld van de kwaliteit door de praktijk van de voorschool te toetsen aan de standaarden uit het Onderzoekskader 2017 Voorschoolse educatie en primair Onderwijs. Wij hebben onderstaande standaarden onderzocht. Standaarden voor de voorschool OP1 Aanbod Ontwikkelingsproces OP2 Zicht op ontwikkeling OP3 Pedagogisch-educatief handelen OP4 (Extra) ondersteuning OP6 Samenwerking Resultaten voorschoolse educatie OR1 Ontwikkelingsresultaten KA1 Kwaliteitszorg KA2 Kwaliteitscultuur Kwaliteitszorg en ambitie KA3 Verantwoording en dialoog Onderzocht Onderzoeksactiviteiten We hebben een observatie uitgevoerd van de pedagogisch-educatieve praktijk in de groep Het Kraaiennest, documenten geanalyseerd, gesprekken gevoerd met een ouder, pedagogisch medewerkers, de zorgcoördinator, de locatiemanager, de directeur. Aan het eind van het onderzoek hebben wij de resultaten van het onderzoek besproken met de locatiemanager, de directeur, de zorgcoördinator en een vertegenwoordiger van het bestuur. Leeswijzer In hoofdstuk 2 staan de waarderingen, de conclusie en het vervolgtoezicht. Hoofdstuk 3 gaat verder in op de resultaten van het INSPECTIE VAN HET ONDERWIJS - KWALITEITSONDERZOEK 5/14
onderzoek op de onderzochte standaarden. In hoofdstuk 4 is de reactie van de houder op het onderzoek en het rapport opgenomen. Legenda Waarderingen zoals ze in de rapportages worden weergegeven: K V G Kan beter Voldoende Goed INSPECTIE VAN HET ONDERWIJS - KWALITEITSONDERZOEK 6/14
2. Hoofdconclusie en vervolg In dit hoofdstuk beschrijven we de hoofdconclusie en geven we de afzonderlijke waarderingen weer per standaard op IKC Het Balkon. Conclusie We waarderen de kwaliteit van de voorschoolse educatie op IKC Het Balkon op de meeste standaarden als voldoende. De standaard Kwaliteitscultuur waarderen we zelfs als Goed. Context Het integraal kindcentrum Het Balkon is in hetzelfde gebouw gehuisvest als de basisschool Het Balkon. Dit maakt dat de communicatielijnen tussen school en voorschool kort zijn en men intensief met elkaar samenwerkt. Daarbij wordt in het Kindcentrum en de school gewerkt volgens de zelfde VVE methodiek en hanteert men hetzelfde kindvolgsysteem. Dit bevordert een vloeiende doorgaande lijn in aanbod en aanpak. Basisvoorwaarden voorschoolse educatie volgens de GGD De GGD-toezichthouder heeft onlangs de basisvoorwaarden voorschoolse educatie onderzocht. Uit dit onderzoek bleek dat er dat er nog een verbeterpunt was in het pedagogisch werkplan. Daar heeft de instelling inmiddels gehoor aan gegeven. INSPECTIE VAN HET ONDERWIJS - KWALITEITSONDERZOEK 7/14
3. Resultaten kwaliteitsonderzoek voorschoolse educatie In dit hoofdstuk geven wij per kwaliteitsgebied de waarderingen en de resultaten van het onderzoek op IKC Het Balkon. 3.1. Ontwikkelingsproces: inhoudelijke kop OP1. Aanbod De standaard Aanbod waarderen we als Voldoende De pedagogisch medewerkers van het kinderdagverblijf gebruiken een vve-methode. Hiermee stimuleren zij de ontwikkeling van de peuters op het gebied van taal, rekenen, de sociaal-emotionele ontwikkeling en de motoriek. We constateren dat de pedagogisch medewerkers doelgericht werken aan de uitvoering van het aanbod. Het aanbod bereidt de peuters voor op de start in groep 1 van de basisschool. De pedagogisch medewerkers richten de ruimte voldoende aantrekkelijk en uitdagend in. In de inrichting zien we dat er aandacht is voor het thema waaraan gewerkt wordt en voor de ontluikende geletterdheid en gecijferdheid van de peuters. Ook zijn er voldoende spel- en leermaterialen aanwezig waarmee de peuters ontdekkingen kunnen doen. OP2. Zicht op ontwikkeling De standaard Zicht op ontwikkeling waarderen we als Voldoende. De pedagogisch medewerkers volgen de ontwikkeling van de peuters op de verschillende ontwikkelingsgebieden met behulp van een gestandaardiseerd observatie-instrument. Ze gaan na waar de ontwikkeling van een peuter stagneert en wat mogelijke verklaringen zijn. Tijdens de observatie hebben we gezien dat de pedagogisch medewerkers de informatie over de ontwikkeling benutten om de INSPECTIE VAN HET ONDERWIJS - KWALITEITSONDERZOEK 8/14
voorschoolse educatie af te stemmen op de behoeften van de peuters. De pedagogisch medewerkers bespreken de bevindingen op een vaste moment in het jaar met ouders. In specifieke zorgsituaties wordt ook de hulp ingeroepen van de zorgcoördinator van de naastgelegen school. OP3. Pedagogisch-educatief handelen Tijdens het onderzoek hebben we het pedagogisch-educatief handelen van de pedagogisch medewerkers geobserveerd. De standaard Pedagogisch-educatief handelen waarderen we als Voldoende. De pedagogisch medewerkers zorgen voor een warm en respectvol klimaat waarin de regels en routines duidelijk zijn. Zij sluiten met hun activiteiten gericht aan op de zone van naaste ontwikkeling van de peuters. Daarnaast structureren de pedagogisch medewerkers het aanbod zo dat de peuter het zich eigen kan maken. Dit doen zij met geschikte opdrachten, heldere uitleg, vrij spel en begeleid spel. Dit zorgt ervoor dat de peuters actief en betrokken zijn. Tijdens de observatie zagen we dat de pedagogisch medewerkers de activiteiten evenwichtig over de dag/het dagdeel verdelen en dat de tijd effectief wordt benut. Zij gebruiken bij de instructies en opdrachten passende werkvormen. OP4. (Extra) ondersteuning De standaard (Extra) ondersteuning waarderen we als Voldoende. Als de peuters zorg nodig hebben die de pedagogisch medewerkers zelf niet kunnen bieden, dan roepen de pedagogisch medewerkers en locatiemanager de hulp in van de zorgcoördinator van de school. Zo nodig wordt opgeschaald naar externe zorginstanties. Ook wordt via het samenwerkingsverband soms experts ingevlogen voor observatie en consultatie. OP6. Samenwerking De standaard samenwerking waarderen we als voldoende De leiding van het kinderdagverblijf en de pedagogisch medewerkers werken samen met de basisscholen (in het bijzonder de naastgelegen basisschool Het Balkon). Dit doen zij door, bij de overdracht, informatie over de doelgroeppeuters uit te wisselen. De voorschool INSPECTIE VAN HET ONDERWIJS - KWALITEITSONDERZOEK 9/14
geeft daarbij door welk vve-programma de peuter heeft gevolgd en hoe lang hij/zij dit gevolgd heeft. Er zijn afspraken over de wijze waarop ze de gegevens van de peuters aanleveren aan de basisschool. Voor alle peuters (doelgroep en niet doelgroep) is sprake van een warme overdracht van deze gegevens. De voorschool en de basisschool zorgen bovendien voor een doorgaande leerlijn van voor- naar vroegschoolse educatie. Er is een doorgaande lijn in het aanbod en de zorg en begeleiding rondom het jonge kind. De voorschool ziet ouders als partner in het stimuleren van de ontwikkeling van hun kinderen en zij stemt haar ouderbeleid daar op af. De pedagogisch medewerkers betrekken ouders op verschillende manieren bij de ontwikkeling van hun peuter en bieden hen mogelijkheden aan om ook thuis activiteiten te doen, die aansluiten bij het betreffende thema. Zij informeren ouders voldoende over het thema, middels via de app en email. 3.2. Resultaten voorschoolse educatie: inhoudelijke kop OR1. Ontwikkelingsresultaten De standaard Ontwikkelingsresultaten waarderen we als Voldoende. De voorschool heeft hoge verwachtingen van de voortgang in de ontwikkeling die de peuters kunnen bereiken aan het eind van de voorschoolse periode. De leiding en de pedagogisch medewerkers hanteren doelen op de verschillende ontwikkelingsgebieden die aansluiten bij de SLO doelen en bij de ontwikkelingsstadia van de kinderen. De vroegschool geeft aan dat de leerlingen van de voorschool over het algemeen op een voldoende niveau instromen in groep 1 Naast deze positieve punten zien we ook mogelijkheden voor verbetering. De leiding en het team zouden de uitdaging aan kunnen gaan om concreter te formuleren welke doelen zij willen bereiken met de kinderen op de verschillende ontwikkelingsgebieden aan het eind van INSPECTIE VAN HET ONDERWIJS - KWALITEITSONDERZOEK 10/14
de voorschoolse periode. (Mogelijk kunnen de onderliggende ontwikkelingslijnen vanuit het kindvolgsysteem aanknopingspunten hiervoor bieden.). Hiermee kan de voorschool in samenspraak met de basisschool beter nagaan of de kinderen ook daadwerkelijk de benodigde kennis en vaardigheden beheersen om zich succesvol verder te ontwikkelen op de basisschool. Of dat er wellicht nog aandachtsgebieden liggen in de educatie op de voorschool. 3.3. Kwaliteitszorg en ambitie: inhoudelijke kop KA1. Kwaliteitszorg De standaard Kwaliteitszorg waarderen we als Voldoende Het Integraal Kindcentrum Het Balkon heeft in haar (pedagogisch) werkplan samen met de voorschool opgeschreven wat ze met de voorschoolse educatie willen bereiken. Ook staat daarin aangegeven hoe de kwaliteit van de voorschoolse educatie geborgd wordt. De GGD houdt hier ook regelmatig toezicht op. Het heeft doelen geformuleerd en werkt samen met de basisschool planmatig aan het behouden en verbeteren van de kwaliteit van de voorschoolse en vroegschoolse educatie. Het management van het kindcentrum heeft goed zicht op de kwaliteit van het educatief handelen op de werkvloer. Zij komt regelmatig in de groepen en de lijnen met de pedagogisch medewerkers zijn zeer kort. Naast deze positieve punten zien we ook mogelijkheden voor verbetering. Wat beter kan, is het systematisch evalueren van de kwaliteit van de voorschoolse educatie, zowel intern met het team als via externe bronnen, gebruik makend van bijvoorbeeld de inbreng van ouders. KA2. Kwaliteitscultuur De standaard Kwaliteitscultuur waarderen we als Goed. INSPECTIE VAN HET ONDERWIJS - KWALITEITSONDERZOEK 11/14
De leiding en de pedagogisch medewerkers werken gezamenlijk aan een voortdurende verbetering van hun professionaliteit. Zo volgen zij verschillende scholing om hun kennis en vaardigheden te versterken. Het beleid van de voorschool om haar visie op de kwaliteit van voorschoolse educatie en ambities te realiseren is breed gedragen. Daarnaast is binnen het team van pedagogisch medwerkers een grote bereidheid om met en van elkaar te leren. De onderlinge sfeer en samenwerking is goed en het uitwisselen van feedback niet ongewoon. De leiding is zich bewust van de kwaliteit van de voorschoolse educatie en stuurt hierop. De pedagogisch medewerkers werken resultaatgericht, zijn aanspreekbaar op gemaakte afspraken en zijn zich bewust van de effecten van hun handelen op de kwaliteit van de educatie en op de ontwikkeling van de peuters. KA3. Verantwoording en dialoog De standaard Verantwoording en dialoog waarderen we als Voldoende. De interne dialoog binnen de voorschool en tussen de voorschool en de basisschol Het Balkon is voldoende gewaarborgd. De lijnen zijn kort en de bereidheid om samen te werken en verantwoording af te leggen is bij alle partijen aanwezig. Via de IKC-raad, bestaande uit ouders en pedagogisch medewerkers, is bewust gezorgd voor actieve inspraak en tegenspraak. De leiding van de school en voorschool verantwoordt zich aan het bestuur en de gemeente over het gevoerde (voor- en vroegschoolse) beleid. Ook geven zij via de nieuwsbrief en de app website voldoende informatie aan de ouders. INSPECTIE VAN HET ONDERWIJS - KWALITEITSONDERZOEK 12/14
4. Reactie van de houder Hieronder geeft de houder een reactie op de uitkomsten van het onderzoek en geeft de houder aan hoe ze hier mee aan de slag gaat. Wij zijn tevreden over het rapport en de uitkomst hiervan. Met de verbeterpunten gaan wij aan de slag. INSPECTIE VAN HET ONDERWIJS - KWALITEITSONDERZOEK 13/14
Inspectie van het Onderwijs Postbus 2730, 3500 GS Utrecht T-algemeen 088 6696000 T-loket (voor vragen) 088 6696060