Andreas VESALIUS 1514-1564 1564 Zijn leven en werken M. Biesbrouck Brugge, 11 november 2007
28 j in 1542, dus 31.12.1514 ocyus, iucunde et tuto
Vesalius blijft populair
Stamboom Everard Wytinc (koopman te Wesel) Jan Wytinc x Mathilde van Ellick dictus de Wesalia (ca. 1401 1476) (heer v Steenbergen, Prof. geneesk. Leuven) Everard Wijtinck + Margaretha s Winters gezegd van Wesele (ca. 1436 1484) (hofarts Maria v Bourgondië, heer v Steenbergen) Andries van Wesel x Elisabeth Crabbe (1479-ca. 1543) (hofapotheker Keizer Karel V) Nicolas A. Vesalius Frans Anne (Br, apoth.) (prof. Ferrara) (x Claes Boonaert) Bron: niet De Fraine + Wauters + Vesalius, maar Spelkens + Meulemans
Justitiepaleis Brussel
Galenus van Pergamon (131-201 PCN)
Opleiding lager onderwijs: Brussel, broeders vh Gemene Leven, tot 1529 middelbaar: Leuven, pedagogium Castri + Collegium Trilingue: Latijn < Goclenius Grieks < Rutgerus Rescius Hebreeuws < Campensis geneeskunde: Parijs 1533-1536, Leuven 36-37
Johann Günther G von Andernach 1487-1574 1574
Jacobus Sylvius 1478-1555 1555
Parijs: Les Halles 16e eeuw
Parijs, Les Saints Innocents
Vesalius met Gemma Frisius herfst 1536
Begin 1537: licentiaatsthesis
Padua, eind 1537 1 dec: examen 3 dec: examen (maxima cum laude) 5 dec: bekleed met eretekenen vd faculteit 6 dec: leerstoel heelkunde (+ anatomie) in opvolging van Paolo Colombo v. Cremona 6-24 dec: lijkschouwing
Tabulae anatomicae sex (1538) Lijkschouwing jongen 18 jaar Methode van Mondino Doet sectie zélf Maakt skelet Zorgt voor 6 platen op vraag van zijn studenten: 3 interne organen (Vesalius) + 3 skelet (J.S. van Calcar)
Vena porta, lever, milt, urog. stelsel
Venenstelsel met vijflobbige lever
Hart + arteriestelsel + rete mirabile
Skelet vooraan (TAS 1538)
Skelet zijkant (TAS 1538)
Skelet achterkant (TAS 1538)
1538-1542 1542 Voorwoord TAS: groter werk op stapel Heruitgave van Institutiones v. Andernach Aderlatingsbrief (Bazel: Winter, april 1539) Heruitgave Galenus De anatomicis administrationibus (Venetië: Giunta 41-42) Sectiewerk, contacten, leeropdracht,. x! Op 24 aug 1542 brief naar J. Oporinus
Frontispice Fabrica (1543)
Fabrica 1543 is innoverend Eerste atlas systematische anatomie mens Methodisch opgebouwd Geïllustreerd (wetenschappelijk + artistiek) Tevens: - vergelijkende anatomie - fysiologie - klinisch - biografisch
Methodische opbouw Begint met illustratie (met tekens) Index bij de afbeeldingen Tekst met nomenclatuur Delen en hun fysiologie Uitvoerige anatomie van de delen Vergelijking met situatie bij de dieren + verwijst naar andere auteurs en verbetert ze!
Vergelijkend anatomisch
Onderkaak bij de viervoeters konijn hond
Mandibula bij de mens De maxilla inferiori - Caput X
Parijs: de catacomben
Fysiologie Het beenmerg heeft volgens Vesalius een voedende functie voor het bot zelf
De rol van het ruggenmerg Huius enim natura cerebro respondet, & noxae quae hac effecta hominem afficiunt, illis conferuntur, quae cerebro laborante indies aboriri cernimus. Motus siquidem & sensus omnium partium quae laesae subsunt vertebrae, vitiantur. Fabrica (1543), p. 58.
Hoofdstukken met klinische verwijzingen in boek I van de Fabrica 1543 23/40 (groen= hoofdstuk met klinische opmerking)
Hij verwijst naar: Orthopedische en traumatologische aandoeningen (luxaties en fracturen) Ouderdomsverschijnselen Neurologische afwijkingen (gevoelsverlies, paralysie) Gevolgen van syphilis Behandelingen en gevaren
De dentibus Caput XI
De colli cervicisve vertebris Caput XV
Houding t.o.v. Galenus Nemo enim ignorat hunc articulum esse illum, qui ne minimo quidem temporis momento parvam inclinationem sustinet, multoque minus exarticulationem ac luxationem, qua homo mox respirationis expers, mutus & absque motu & sensu tanquam affecta nervorum radice, redditur. neque etiam in Galeni excusationem studeamus comminisci Fabrica (1543), p. 65.
Os pectoris (caput XIX)
De verbinding tussen het eerste beenstuk van het sternum met het tweede Inferior ossis pars utcunque aspera est, & secundo, adeo laxe committitur, ut numquam horum ossium lateat connexus, imo & ipsius quoque motus in magnis respirationibus interdum animadvertitur. Fabrica (1543), p. 92
Biografisch Chr. Pfluegel v Salzburg, Marcantonio Genua, Ferdinandus Balamius, Kardinaal Rodolphus, Joh. Centurio v Genua, Wolfgang Herwort, Joh. Paulus Guiducius v Urbino, Realdo Colombo, Joh. Andreas Albius, Jacobus Niger & Franciscus Pinellus, Gemma Frisius, Gisbertus Carbo, Matheus Terminus, Lazarus (Hebraeus) de Frygeis.
Fabrica 1543: skelet
Skelet n 5: n Jacob Karrer
Na de Fabrica 1543 Medicus fam. ordinarius (< N. Florenas) (+ Cor. v Baersdorp < Brugge: 2de in rang, Narc. Parth. Vertunus = archiater) x Anna v Hamme 1544, dochter Anne 45 Veel kritiek (Sylvius, boekverbranding) Chinawortelbrief (Bazel: Oporinus, 1546) Klinische activiteit Voorbereiding Fabrica + Epitome 1555
Na 1555 Abdicatie van Karel V (1556), Comes Palatinus Ziekbed Henry II, Parijs, 1559 In dienst bij Filips II Madrid (arts Nederl. Staf, geen anatomie) Gab. Falloppio: Observationes anatomicae Laatste werk: Anatomicarum Gabrielis Fallopii observationum examen (Venetië: Fr. De Franciscis, 1564, 171 pp.)
Het einde Diplomatieke reis naar Palestina (HL) Op terugweg gestrand op Zakynthos (Zante, Laganas) + 15 okt. 1564 Vrouw x Henric vander Meeren (gn kindrn) Dochter x Jan de Mol (2 zonen, 3 dochters) Geen mannelijke nakomelingen
Biografieën ROTH, Moritz. Andreas Vesalius Bruxellensis, Berlin, G. Reimer, 1892, viii, 500 pp., 30 pl. (Duits) Anastatic Reprint: 1965, Amsterdam, Asher & C. CUSHING, Harvey. A bio-bibliography of Andreas Vesalius, New York, Schuman's, 1943, xxvii, 229 pp., ill. Heruitgave: idem, 1964. O'MALLEY, Charles Donald. Andreas Vesalius of Brussels 1514-1564, Berkeley and Los Angeles, University of California Press, 1964, 8, XV-480 pp., ill. (www.abebooks.com of chapitre of amazon)
Vivitur ingenio, caetera mortis erunt