Pilot Generiek leertraject Autisme in de Sport In opdracht van NOC*NSF en het Nationaal Kenniscentrum Gehandicaptensport (NKG) heeft de Academie voor Sportkader (ASK) in samenwerking met: de Nederlandse Vereniging van Autisme (NVA), Landelijk Netwerk Autisme (LNA), Mee Nederland, Leo Kannerhuis, Koninklijke Nederlandse Voetbal Bond (KNVB), Koninklijke Nederlandse Baseball en Softball Bond (KNBSB), Koninklijke Nederlandsche Wielren Unie (KNWU), Gelderse Sport Federatie (GSF), Sportservice Midden-Nederland en het Steunpunt Autisme Onderwijs Zwolle een generiek leetraject ontwikkeld over het omgaan met en les/training geven aan sporters met een autistisch spectrum stoornis (autisme). In deze module staan de volgende punten centraal: Normaal wat normaal kan, speciaal wat speciaal moet. We streven naar zoveel mogelijk integreren van kinderen/mensen met autisme in reguliere trainingsgroepen; Door de belemmeringen bij een autistisch spectrum stoornis als basis te nemen binnen de ontwikkeling van de module, beperken we ons tot de gedragstoornissen die tot dit spectrum behoren; Omgaan met alle sporters met een autistisch spectrum stoornis. Met name in team-, individueel- en regulier sportaanbod. Concluderend is deze module gericht op trainers/coaches die in reguliere groepen werken met enkele sporters met een autistisch spectrum stoornis. Het generieke leertraject bestaat uit praktijkopdrachten, een ondersteunende workshop en ondersteunende E-learning en reader. Workshop niveau 3: Autisme in de sport De workshop vindt plaats op zaterdag 31 maart 2012 van 10.00 13.00 uur (exclusief lunch) bij Nieuw Welgelegen en wordt geleid door expert Paul Voois. Adres: Grebbeberglaan 3-13 2527 VX Utrecht 1
Deelname aan de workshop is kosteloos en is bestemd voor: Sportleiders (trainer-coaches en instructeurs) die momenteel een opleiding op KSS niveau 3 bij een sportbond volgen; Gediplomeerde sportleiders (trainer-coaches en instructeurs) op niveau 3 van alle sportbonden aangesloten bij NOC*NSF; Sportleiders zonder diploma die wel ervaring hebben met het geven van lessen en trainingen aan sporters met een autistisch spectrum stoornis binnen een reguliere groep. Meer informatie over de inhoud van de workshop vindt u op de volgende pagina. De bijbehorende praktijkopdrachten zijn als bijlage toegevoegd. Het dringende verzoek is om in ieder geval de stappen 1, 2 en 3 van de werkwijze van de praktijkopdracht 3.1.8a, voorafgaand aan de workshop uit te voeren. Vragen hierover kunnen tijdens de workshop worden gesteld. Aanmelden voor de workshop kan tot 23 maart 2012 via : https://fd7.formdesk.com/noc-nsf/generiek_leertraject_autisme?test=true Let op: er is ruimte voor 18 deelnemers. VOL = VOL 2
Workshop niveau 3 Autisme in de sport Als sportleider 3 geeft u zelfstandig en op verantwoorde wijze lessen/trainingen. Dit geldt voor alle sporters, dus ook voor sporters met een autistisch spectrum stoornis. Het is van belang dat u op de hoogte bent van de kenmerken en belevingswereld van sporters met een autistisch spectrum stoornis en daar op een passende manier mee omgaat. Doelen: Aan het einde van de workshop: Kan de cursist gedragingen die voortkomen uit autisme herkennen en begrijpen; Kan de cursist zijn communicatie aanpassen aan een sporter met autisme; Kan de cursist structuur aanbrengen in de tijd, activiteit, ruimte en zichzelf binnen een training of wedstrijd Opzet: 1. Inventarisatie vragen en verwachtingen cursisten. 2. Vormen van autisme 3. Kenmerken van autisme 4. Structuren en communicatie (tijd, activiteit, ruimte en jezelf) Bron: Concept Reader generiek leertraject Autisme in de Sport 3
Concept 3.1.8a Sporters met ASS (autistisch spectrum stoornis) Inleiding Opdracht Doel Context Werkwijze Resultaat Beheersingscriteria Afronding Als sportleider 3 moet u zelfstandig een verantwoorde les/training kunnen geven aan een groep die geheel of gedeeltelijk bestaat uit sporters met ASS. Het is van belang dat u op de hoogte bent van de kenmerken en achtergrond van de sporters met ASS en daar op een passende manier mee opgaat. Plan, geef en evalueer een volledige training/les aan een groep waar sporters met ASS deel van uitmaken. U leert door deze opdracht een les/training plannen, uitvoeren en evalueren die wat betreft opbouw, structuur (in tijd, ruimte, activiteit en jezelf als sportleider), aanpak (duidelijkheid en helderheid) is afgestemd op sporters met ASS. U voert de opdracht uit bij een sportgroep die geheel of gedeeltelijk bestaat uit sporters met ASS. 1. Verdiep u in de kenmerken van sporters met ASS. 2. Observeer en analyseer de sporters met ASS aan wie u de training/les gaat geven. 3. Stel op basis van uw verdieping en observatie/analyse een trainings- of lesvoorbereiding op (zie ook opdracht 3.1.1) die recht doet aan sporters met ASS. 4. Verzorg de training/les, wees bewust van en anticipeer op de behoefte aan structuur (in tijd, ruimte, activiteit en jezelf als sportleider), duidelijkheid en herhaling. 5. Houd rekening met de belevingswereld van sporters met ASS, wees u bewust van uw taalgebruik geef duidelijke voorbeelden (plaatje praatje daadje). 6. Let er op dat het handelen van het assisterend kader ook is afgestemd op de sporters met ASS 7. Evalueer de training/les. De resultaten zijn: - een volledig ingevuld voorbereidingsformulier met aandachtspunten die relevant zijn voor het geven van les/training aan sporters met ASS; - een verslag en evaluatie van de gegeven training/les met aandacht voor kenmerken van sporters met ASS en de wijze waarop u hiermee heeft rekening gehouden. Motiveert, stimuleert en enthousiasmeert sporters Informeert en betrekt sporters bij het verloop van de les/training Past omgangsvormen en taalgebruik aan op belelvingswereld van de sporters Analyseert beginsituatie gericht op de sporters, omgeving en eigen kwaliteiten als trainer Kiest voor een verantwoorde trainings/lesopbouw Stemt de trainings/lesinhoud af op de omstandigheden Doet oefeningen op correcte wijze voor of gebruikt een goed voorbeeld Organiseert de training efficiënt Houdt de aandacht van de sporters vast dat sporters zich aan de ( Houdt toezicht op de wijze waarop het assisterend kader de sporters begeleidt De opdracht is afgerond als uzelf, de sporters en de praktijkbegeleider tevreden zijn over de planning, uitvoering en evaluatie van de training/les. De resultaten kunt u, van commentaar voorzien, opnemen in portfolio 3.1. 4
Ondersteuning Begeleiding Bronnen Workshops Met uw praktijkbegeleider bespreekt u de manier waarop aan sporters met ASS wordt training/les gegeven. Uw praktijkbegeleider geeft u feedback op alle onderdelen van deze opdracht en met name uw omgang met de sporters met ASS.. E-learning sporters met ASS (nog te ontwikkelen) Reader met informatie over verschillende stoornissen (nog te ontwikkelen) Sporters met ASS 5
Concept 3.2.6a Begeleiding van sporters met ASS bij wedstrijden Inleiding Opdracht Doel Context Werkwijze Resultaat Beheersingscriteria Afronding Kenmerkend voor wedstrijden is dat ze vaak minder voorspelbaar en overzichtelijk zijn. Voor sporters met ASS kan dit verwarrend zijn. Als sportleider is het uw taak om op passende wijze te communiceren en daar waar nodig en mogelijk structuur en helderheid te bieden. Begeleid sporters met ASS voorafgaand, tijdens en na afloop van een wedstrijd. U leert door deze opdracht een wedstrijd vanuit optiek van een sporter met ASS te zien en op basis daarvan maatregelen te nemen die bijdragen aan een prettige wedstrijd voor sporters met ASS.. U voert deze opdracht uit bij uw eigen sporters met ASS. 1. Bedenk, afgestemd op sporters met ASS, welke wedstrijdvormen (bijvoorbeeld individuele tijdrit in plaats van wegwedstrijd in peloton) aantrekkelijk zijn voor uw sporters met ASS. 2. Verken ruim van te voren de wedstrijdlocatie. 3. Bedenk maatregelen (bijvoorbeeld uw coachpositie) die kunnen bijdragen aan een positieve wedstrijdbeleving en verloop 4. Stel een concept checklist op met mogelijke maatregelen en aandachtspunten voor uzelf bij de coaching van sporters met ASS. 5. Wijst sporters op zaken die anders zijn dan gewend (bijvoorbeeld materialen). 6. Bespreek de wedstrijd en op duidelijke wijze (plaatje praatje daadje) voor met de sporter met ASS, let hierbij aan uw wijze van communiceren. 7. Check of alles begrepen is. 8. Geef tijdens de wedstrijd op de sporter met ASS afgestemde concrete en duidelijke aanwijzingen; 9. Bespreek de wedstrijd kort, gestructureerd en aan de hand van concrete punten na. 10. Trek uw conclusies voor volgende wedstrijden. 11. Stel de concept checklist bij. Het resultaat is een praktische op de sporters met ASS afgestemde en op basis van praktijkervaringen bijgestelde checklist voor wedstrijdbegeleiding. Motiveert, stimuleert en enthousiasmeert sporters. Past de omgangsvormen en taalgebruik aan op de belevingswereld van de sporters. Adviseert sporters over materiaal (keuze en gebruik) Houdt een bespreking voor de wedstrijd. Maakt een wedstrijdplan. Gaat flexibel om met organisatorische veranderingen rond de wedstrijd. Geeft aan de sporters na de wedstrijd aan wat goed ging en wat beter kan. De opdracht is afgerond als uzelf en de praktijkbegeleider tevreden zijn over de aanpak en het resultaat van de begeleiding. De resultaten kunt u opnemen in portfolio 3.2. Ondersteuning Begeleiding Bronnen Workshops Uw praktijkbegeleider is aanwezig bij de wedstrijd die u begeleidt. E-learning sporters met ASS (nog te ontwikkelen) Reader met informatie over verschillende stoornissen (nog te ontwikkelen) Sporters met ASS 6