C U R S U S Natuurmanagement Inleiding in de groene sector Petra Detienne
Overzicht Overheidsinstanties Regionale Landschappen Bosgroepen Verenigingen Gewestelijke en boven-gewestelijke verenigingen Regionale verenigingen Ondernemingen Opleidingen
Overheidsinstanties 1. Structuur leefmilieubeleid in Vlaanderen 2. Het Agentschap voor Natuur en Bos 3. Het Ondersteunend Centrum van het ANB 4. Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek 5. Vlaamse Milieumaatschappij 6. Vlaamse Landmaatschappij 7. Minaraad
1. S t r u c t u u r l e e f m i l i e u b e l e i d i n V l a a n d e r e n Natuurbeheer- en beleid op Federaal niveau bij de gewesten De Vlaamse overheid bestaat sinds 2006 uit dertien beleidsdomeinen Vlaams Ministerie van Leefmilieu, Natuur en Energie (LNE) ondersteunt het beleidsvoorbereidend- en uitvoerend werk van de minister
1. S t r u c t u u r l e e f m i l i e u b e l e i d i n V l a a n d e r e n Structuur van het Ministerie LNE
1. S t r u c t u u r l e e f m i l i e u b e l e i d i n V l a a n d e r e n Regeerakkoord 2014-2019 kondigt de fusionering van de beleidsdomeinen LNE en RWO aan tot het beleidsdomein Omgeving Vlaams Gewest: Vlaams minister van Omgeving, Natuur & Landbouw in Vlaamse Regering (Joke Schauvliege, CD&V)
1. S t r u c t u u r l e e f m i l i e u b e l e i d i n V l a a n d e r e n Vlaams minister van Omgeving, Natuur & Landbouw is bevoegd voor: het beleidsdomein landbouw en visserij het beleidsveld leefmilieu en natuur, met inbegrip van de natuurlijke rijkdommen en het plattelandsbeleid het beleidsveld ruimtelijke ordening
2. H e t A g e n t s c h a p v o o r N a t u u r e n B o s 2.1 Ontstaan Op 1 april 2006 werd afdeling Natuur en afdeling Bos en Groen gefusioneerd tot het Agentschap voor Natuur en Bos 2.2 Missie en visie Het Agentschap voor Natuur en Bos staat in voor het beleid, het duurzaam beheren en versterken van natuur, samen met alle partners
2. H e t A g e n t s c h a p v o o r N a t u u r e n B o s Missie vertaald in drie krachtlijnen: Het ANB streeft naar meer natuur in Vlaanderen Het ANB streeft naar betere natuur in Vlaanderen Het ANB streeft naar natuur midden in de maatschappij
2. H e t A g e n t s c h a p v o o r N a t u u r e n B o s a Video Introductie ANB
2. H e t A g e n t s c h a p v o o r N a t u u r e n B o s 3. Kerntaken Werking steunt op drie pijlers: beleid, beheer en natuurinspectie 3.1 Beleid Realisatie van natuur- en bosbeleid in Vlaamse Gewest Duurzaam beleid gericht op de groene toekomst
2. H e t A g e n t s c h a p v o o r N a t u u r e n B o s 3.2 Beheer Eigen eigendommen of domeinen met beheerverantwoordelijkheid (via overeenkomsten of wettelijke opdrachten) Duurzaam = natuur kans om te ontwikkelen + behoud en versterken voor toekomstige generatie
2. H e t A g e n t s c h a p v o o r N a t u u r e n B o s 3.3 Natuurinspectie Stuurt en coördineert de uitvoering van de beleidsmaatregelen a.d.h.v. grondige controle van de wetgeving en beleidsmaatregelen
2. H e t A g e n t s c h a p v o o r N a t u u r e n B o s 4. Structuur van het ANB Zowel bij de Centrale Diensten als bij de Provinciale Diensten zijn de drie pijlers terug te vinden in de structuur van het ANB.
2. H e t A g e n t s c h a p v o o r N a t u u r e n B o s 4.1 Centrale Diensten Afdeling Beheer Cel coördinatie Cel beheerplanning en monitoring Cel patrimonium- en terreinbeheer Afdeling Beleid Cel coördinatie Cel AVES Cel gebiedsgericht en soortenbeleid
2. H e t A g e n t s c h a p v o o r N a t u u r e n B o s Afdeling Logistiek, IT en Natuurinspectie Coördinatie Cel secretariaat, logistiek, IT en GIS Cel natuurinspectie Cel communicatie Cel Human Resources Cel financiën, overheidsopdrachten en juridische ondersteuning Directieraad
2. H e t A g e n t s c h a p v o o r N a t u u r e n B o s 4.1 Provinciale Diensten Cel Beheer Cel Beleidsuitvoering team AVES team fauna- en florabeleid team gebiedsgericht beleid Cel Natuurinspectie Cel Administratie en Communicatie
2. H e t A g e n t s c h a p v o o r N a t u u r e n B o s 5. People, Planet, Profit
2. H e t A g e n t s c h a p v o o r N a t u u r e n B o s 6. Op het terrein Drie gespecialiseerde takenpakketen en verantwoordelijkheden geïnspireerd op de structuur: beheer, beleid en natuurinspectie Boswachter Beleidsadviseur Natuurinspecteur
2. H e t A g e n t s c h a p v o o r N a t u u r e n B o s Boswachter Info doorgeven aan beleidsmedewerkers Uitvoering van beheerwerken Resultaten hiervan opvolgen Preventief actie nemen Naleving van reglementen
2. H e t A g e n t s c h a p v o o r N a t u u r e n B o s Beleidsadviseur Advies bij vergunningsaanvragen e.a. Deelname lokale netwerken en projecten Monitoring van bepaalde beschermde soorten
2. H e t A g e n t s c h a p v o o r N a t u u r e n B o s Natuurinspecteur Naleving van wetten en reglementen opvolgen en indien nodig optreden Bv. vis- en wildstroperij, illegale vogelvangst, sluikstorten, machtigingen recreatie
2. H e t A g e n t s c h a p v o o r N a t u u r e n B o s Enkele cijfers: 79.204 ha in beheer Eigendom: 37.909 ha bossen, parken, natuurreservaten, domeinen en openbaar groen Medebeheer: 33.412 ha (openbaar bos, militaire domeinen) 20.258 ha gecertificeerd bos Personeel: totaal ongeveer 790 aantal mensen waarvan 97 boswachters, 15 beleidsadviseurs en 29 natuurinspecteurs
3. H e t O n d e r s t e u n e n d C e n t r u m v a n h e t ANB OC-ANB is de juridische naam, inverde de commerciële 40-tal medewerkers
3. H e t O n d e r s t e u n e n d C e n t r u m v a n h e t A N B Missie: Inverde wil de bevoorrechte dienstverlener zijn voor de overheid én de natuursector. Onze dienstverlening heet investeren. Wij investeren in de kennis van mensen én in groene projecten van de overheid. Als wij investeren moeten er terugverdieneffecten zijn. Zo investeren we in een groener Vlaanderen. Wij werken op maat en zijn selectief. Wij kiezen voor het verschil en niet voor kwantiteit.
3. H e t O n d e r s t e u n e n d C e n t r u m v a n h e t A N B Kerntaken Opleidingen Expertise Openbare houtverkoop Biomassa Vastgoed en concessies Verhuur locaties Publicaties
4. I n s t i t u u t v o o r N a t u u r - e n B o s o n d e r z o e k Vlaams onderzoeks- en kenniscentrum voor natuur en duurzaam beheer en gebruik 220-tal medewerkers: onderzoekers en technici, geen vrijwilligers Geen onderwijsopdracht
5. V l a a m s e M i l i e u m a a t s c h a p p i j Sinds 1 april 2006 een Intern Verzelfstandigd Agentschap Ruim 1000 personeelsleden Kerntaken rond drie thema s: Lucht Milieu Water a
6. V l a a m s e L a n d m a a t s c h a p p i j Extern Verzelfstandigd Agentschap 660 personeelsleden Missie: Samen, gebiedsgericht investeren in de omgevingskwaliteit op het platteland en in de stadsrand Inrichter open ruimte Mestbeleid Projectrealisaties met partners: van advies tot uitvoering
7. M i n a r a a d Adviesraad voor LNE Op eigen initiatief, op verzoek van Vlaamse Regering of Vlaams Parlement Advies openbaar, niet bindend
Regionale Landschappen Samenwerking tussen Vlaams gewest, provincie, gemeenten, verengingen en particulieren Actief in een streek met hoge concentratie aan waardevolle natuurterreinen en landschapselementen Ondersteuning vanuit de provincie Hoofdopdracht: draagvlak voor natuur en landschapszorg ontwikkelen
Regionale Landschappen 17 erkende Regionale Landschappen
Bosgroepen Ontstaan om eigenaars van kleinere bosperceeltjes te betrekken bij het bosbeheer Vrijwillige samenwerking tussen verschillende boseigenaars met als doel hun bos makkelijker en duurzamer te beheren 50-tal medewerkers, 177 vrijwilligers, 15.150 leden, 54.279 ha bos van de leden Ondersteuning vanuit de provincie
Bosgroepen 19 erkende Bosgroepen
Bosgroepen Kerntaken: Advies en administratie Beheerwerken Betaalbare bosarbeid Vorming
Verenigingen 1. Gewestelijke en boven-gewestelijke verenigingen Koninklijke Belgische Bosbouwmaatschappij Greenpeace Belgium WWF-België Natuurpunt vzw Landelijk Vlaanderen BOS+ CVN en Natuurpunt Educatie Unie Vlaamse Bosbouw JNM
Verenigingen Koninklijke Belgische Bosbouwmaatschappij Kenniscentrum: informeren van bosbouwwetenschap met als doel een duurzamer en autonomer bosbeheer Voornamelijk actief in Wallonië Tijdschrift Silva Belgica 6 personeelsleden, 30 vrijwilligers
Verenigingen Greenpeace Belgium Campagne om houdingen en handelingen te veranderen i.f.v. de bescherming van het milieu Breed aantal thema s: klimaat, energie, oceanen, ontbossing, giftige stoffen 50-tal medewerkers, 150 vrijwilligers, 80.000 sympathisanten
Verenigingen WWF-België Missie: Het verlies van biodiversiteit op aarde tegengaan en bouwen aan een toekomst waarin de mens leeft in harmonie met de natuur. Verschillende thema s, eco-certificering hoofdthema
Verenigingen Natuurpunt vzw Terrein beherende en natuurbeschermingsorganisatie 5 belangrijke pijlers: beheer, studie, samenwerking met andere organisaties, educatie en publiekscampagnes 20 842 ha natuurgebied in beheer 200-tal medewerkers, 6.000 vrijwilligers, 90.000 leden
Verenigingen Landelijk Vlaanderen Komen op voor private eigenaars Ondersteunen privé land-, bos- en natuurbeheerders door informeren over nieuwe wetten, decreten en ontwikkelingen Streven naar actieve samenwerking tussen landbeheerders en overheid
Verenigingen BOS+ Ontstaan in 2012 uit fusie Vereniging voor Bos in Vlaanderen en Groenhart Eén thema: bosbehoud beter en meer bos in Vlaanderen en de wereld Aandacht voor belang van bos en bomen voor leefbare wereld Op duurzame manier gebruik maken van natuurlijke hulpbronnen 12 medewerkers, tientallen vrijwilligers, 1000-tal leden
Verenigingen Natuurpunt CVN Fusie van CVN en Natuurpunt Educatie in september 2014 Doel: aan een breed publiek in Vlaanderen en Brussel vorming bieden over natuur, omgeving, erfgoed, milieu en mens Waarom? Verschillende expertises bundelen, effect van besparing milderen
Verenigingen Unie Vlaamse Bosbouw Opgericht in 2007 als reactie op strengere erkenningsvoorwaarden voor bosexploitanten en kopers van hout Verdedigen en opwaarderen economische belangen van de bosbouwsector 100-tal leden
Verenigingen Jeugdbond voor Natuur en Milieu Jeugdbeweging voor jongeren tussen 7 en 26 jaar Focus op natuur en milieu Kampen, ludieke acties
Verenigingen 2. Regionale verenigingen Limburgs Landschap Vzw Durme Landschap vzw Milieufront Omer Watez Vrienden van Heverleebos en Meerdaalwoud vzw Benegora Leefmilieu Orchis vzw Werkgroep ISIS vzw
Verenigingen Limburgs Landschap Beheer van 2.300 ha natuur in provincie Limburg 27 personeelsleden Focus op aankoop terreinen en beheer en monitoring
Verenigingen Vzw Durme 400 ha in beheer (waarvan 170 ha eigendom) rond de streek van Durme, Moervaart en Schelde Pijlers: natuurbeheer, -educatie, -bescherming en studie 9 medewerkers, 80 vrijwilligers, 800 leden
Verenigingen Landschap vzw Recente natuurverenging Vlaanderen, Nederland en Ardennen Missie: aanbieden unieke natuurbeleving + steunen natuurbehoudsprojecten
Verenigingen Milieufront Omer Wattez Streek Vlaamse Ardennen Missie: leefomgeving met haar natuurlijke en cultuurhistorische waarden beschermen en herstellen (juridische) acties, activiteiten organiseren en informeren
Verenigingen Vrienden van Heverleebos en Meerdaalwoud vzw Streek ten zuiden van Leuven, 270 ha in beheer Missie: beschermen van natuur en gezond leefmilieu Natuurbeleving stimuleren, acties, overleg en activiteiten 7 medewerkers, 70-tal vrijwilligers, 800 leden
Verenigingen Benegora Leefmilieu Belgisch Nederlands grensoverleg regio Antwerpen Opvolgen milieuzaken die effect kunnen hebben op leefmilieu, natuur en landschap
Verenigingen Orchis vzw Zuidoost-Limburg en het Maasland, 80 ha in beheer Doel: beschermen en/of verbeteren van natuur en leefmilieu 4 medewerkers, 20 vrijwilligers en 520 leden
Verenigingen Werkgroep ISIS vzw Vallei van Dommel en Bolisserbeek (provincie Limburg) Juridische natuur- en milieubescherming, natuurverwerving- en beheer, educatie en regionale sensibilisering 4 medewerkers
Ondernemingen Dragen bij aan het economisch verkeer met behulp van arbeid en kapitaal Economische functie van bossen: inkomen voor houtproducenten door verkoop van hout bedrijven die producten en diensten leveren aan bosbouwsector bos als aantrekkingspool voor recreanten en toeristen
Ondernemingen Houtkolom geheel van economische activiteiten die deel uitmaken van het bos en de houtproductie vier groepen: Bosbouwproductie: openbaar en privé 1 ste houtverwerking: exploitanten 2 de houtverwerking: houtbewerkers Verbruik: groot- en detailhandelaars
Ondernemingen
Ondernemingen 40.000 mensen tewerkgesteld Erg gefragmenteerde structuur, geen verticale integratie Versnippering van belangenorganisaties - Nationale Unie Houtsector (2009) - Belgian Woodforum: (technisch) advies over hout en gebruik in en rond woning
Ondernemingen Bosexploitatie Exploiteren = vellen en uitslepen van bomen Knelpunten: Kleine bedrijfjes, waardoor zeer versnipperd Grote actieradius Regelgeving wordt als struikelblok gezien Geen opvolging verzekerd
Ondernemingen Erkenningsregeling Voor iedere houtkoper en exploitant werkzaam in openbare Vlaamse bossen (> 50m³) Voldoen aan fiscale en sociale verplichtingen Kennis van materie door verplichte basisopleiding en jaarlijkse bijscholing Mogelijkheid tot administratieve sanctionering
Ondernemingen Boomkwekerijen Kweken bosbomen =/= sierbomen Beroepsvereniging AVBS Ook aantal regionale verenigingen Sterke geografische concentratie van boomkwekerijen Zandig Vlaanderen tussen Brugge en Gent en ten Noordoosten van Mechelen
Ondernemingen Twee overheidskwekerijen: focus op autochtone planten, 140.000 planten per jaar Contactpunt Bosbouwkundig Teeltmateriaal: info over oogstlocaties en verkooppunten van inheemse bomen en struiken
Opleidingen Website http://dataonderwijs.vlaanderen.be/onderwijsaanbod/default.aspx geeft overzicht over alle mogelijke opleiding in Vlaanderen.
Meer info Jaarverslagen, voorstellingsfilmpjes en linken naar websites op Ecopedia Vragen nadien aan Petra Detienne, petra.detienne@lne.vlaanderen.be