Werkbezoek kinderopvang 6 o k t o b e r 2008
Uitgave: Amsterdams NME Centrum Werkbezoek kinderopvang 6 oktober 2008 Redactie/layout: Marijntje van Gisbergen, Betty Wijnhoven Vermenigvuldiging voor overige doeleinden is uitsluitend toegestaan na toestemming van het Amsterdams NME Centrum. Telefoon 020-622 54 04 Fax 020-427 99 29 E-mail anmec@anmec.nl Website www.anmec.nl November 2008
Verslag werkbezoek groene kinderdagverblijven 6 oktober 2008 Deelnemers Kinderdagverblijf Sam Sam - Dineke Bult, Linda Zwiers, Tamara Beukenboom en Muriel van Elburg Kinderdagverblijf De Toverlantaarn (Skon) - Rieky Boon en Fenny Brinkman Kinderdagverblijf De Regenboog (IJsterk) - Nellie Ebbelaar en Demisa Zechner NME-coördinator Zuidoost - Flip de Haan Veldwerk Nederland - Marc Veekamp Amsterdams NME Centrum - Margot Alting en Marijntje van Gisbergen 3
Kinderdagverblijf Zonnedauw Ontvangst Het eerste bezoek is aan kinderdagverblijf Zonnedauw in Landsmeer. Het kinderdagverblijf is onderdeel van Partou Kinderopvang. We worden ontvangen door twee enthousiaste pedagogisch medewerkers, Silvia de Geus en Nelie Springer. Zij hebben voor ons fotoboeken, verslagen en werkplannen neergelegd en geven een presentatie over hoe zij werken aan natuurbeleving in de kinderopvang. Hierna leiden zij ons rond op hun kinderdagverblijf. De natuur naar binnen De binnenkomst op het kinderdagverblijf is al direct inspirerend. De natuur van buiten is duidelijk naar binnengehaald en tentoongesteld op thematafels en in presentatiekasten. Ook op de groepen zijn natuurthema s terug te vinden in de aankleding en de werkjes van kinderen. Zo hebben alle dierenknuffels in het kader van dierendag een mooie kroon gekregen! Pedagogische ideeën Silvia en Nelie vertellen dat zij werken met ideeën van verschillende pedagogen zoals Maria Montessori (zelfredzaamheid), Célestin Freinet (kinderen betrekken bij de grote mensenwereld), Reggio Emilia (het onderzoekende kind) en Rudolf Steiner (werken met seizoenstafels en natuurlijke materialen). Dit is terug te zien in de inrichting van de binnen- en buitenruimte. De natuur naar binnen De wilde tuin en kleine beestjestuin In de buitenruimte is een wilde, uitdagende tuin aangelegd met veel bosjes en grote stenen. In deze tuin is gekozen voor een beplanting die het hele jaar rond spannend is. Zo zijn er hazelnotenbomen, vlinderstruiken, fruitbomen en bessenstruiken (voor de vogels!). De kleine beestjestuin heeft waterbakken en verschillende insectenhotels (blokken hout met veel verschillende gaatjes) om de kleine beestjes te lokken. Deze tuin wordt onderhouden door een hoveniersbedrijf. Medewerkers komen meerdere keren per jaar om gras te maaien en de planten te snoeien. De inrichting van de tuin dwingt pedagogisch medewerkers om buiten actief rond te lopen, want het is onmogelijk om vanuit één punt alle kinderen in het oog te houden. De baby s leggen zij vaak centraal in één box of op een kleed in de buitenruimte en doorgaans is er een pedagogisch medewerker die hen in de gaten houdt. De grotere kinderen kunnen in de tuin van alles zien en ontdekken. Pedagogisch medewerkers volgen dit spel, observeren en sluiten met het aanbieden van activiteiten aan bij de verwondering van de kinderen. De kinderen mogen veel, de regels die pedagogisch medewerkers met elkaar afgesproken hebben zijn met name gericht op de veiligheid. Wilde tuin en kleine beestjespad 4
De moestuin en het kippenhok In de moestuin verbouwen de kinderen hun eigen groenten en planten ze elk jaar bloembollen. Ook helpen ze bij de verzorging van de kippen uit het kippenhok en rapen zij zo af en toe een eitje. Met het verzorgen van de tuin en de kippen worden de kinderen bij de grote mensenwereld betrokken. Moestuin en kippenhok Betrokkenheid ouders Ouders zijn doorgaans enthousiast over de inrichting van de tuin. Ze vinden het waardevol dat de kinderen zoveel buitenspelen. Tijdens intakegesprekken met ouders is de natuurbeleving een belangrijk onderwerp. Hierbij leggen de pedagogisch medewerkers de pedagogische visie uit en ook de praktische consequenties hiervan, zoals vieze kleren en het belang van reserve kleren. Ouders worden ook actief betrokken bij de natuurbeleving op het kinderdagverblijf. Zo is er onlangs een kabouterpad georganiseerd voor de kinderen én hun ouders. Houten kabouters met natuuropdrachtjes stonden verspreid door de tuin. Kinderen konden s avonds met hun ouders opzoek gaan naar de kabouters in de tuin en de natuuropdrachtjes uitvoeren, ter afsluiting kregen ze heerlijke pompoensoep! Kabouterpad 5
Kinderdagverblijf Ti Ta Tovenaar Ontvangst Het tweede bezoek is aan kinderdagverblijf Ti Ta Tovenaar in Zuid-Schermer. Het kinderdagverblijf is aangesloten bij de Vereniging Agrarische Kinderdagverblijven (VAK) en nog maar net gestart. Leidinggevende Ria Konijn ontvangt ons hartelijk en vertelt ons over haar kinderdagverblijf. Pedagogische ideeën Kinderdagverblijven verbonden aan de VAK zijn doorgaans gehuisvest in verbouwde boerderijen of schuren. Deze kinderdagverblijven komen regelmatig bij elkaar om kennis uit te wisselen en delen hetzelfde pedagogische beleid. In dit beleid staan vier onderwerpen centraal. Te weten: ruimte, respect, individueel en positief. Op Ti Ta Tovenaar betekent dit dat kinderen veel ruimte binnen hebben, dat er veel rust is op de groep, dat kinderen zelf hun activiteiten mogen kiezen en dat alle kinderen positief benaderd worden. Ti Ta Tovenaar is pas geopend en werkt aan de inbedding van dit pedagogische beleid in het dagelijkse reilen en zeilen op de groep. De buitenruimte Ook de tuin in de buitenruimte is nog in volle ontwikkeling. Het VAK heeft een lijst met planten die kinderdagverblijven in een buitenruimte mogen plaatsen. Bij Ti Ta Tovenaar staan er grote bakken met aardbeienplanten. Er zijn paden met houtsnippers aangelegd en is er een heuvel waar kinderen op kunnen klauteren en klimmen. Ook heeft het kinderdagverblijf enkele kinderbedjes buiten staan. Ria legt uit dat sommige kinderen hierin beter slapen dan binnen, maar dat dit ook soms andersom is. Ouders wordt toestemming gevraagd of hun kinderen in deze bedjes mogen slapen. Iedere dag komen de kinderen buiten in de tuin. Daarnaast bezoeken de kinderen dagelijks de koeien, kalveren en pony s en ook via grote ramen op kindhoogte houden de kinderen deze dieren in de gaten! Buitenruimte Buitenbedje Doorkijkje naar de stal Kapstok met overalls In de stal 6
Afsluiting Na afloop discussiëren de deelnemers over de pedagogiek en de invulling ervan op de twee bezochte locaties. De verschillen tussen de beide locaties stonden hierin centraal. De discussie leverde inzicht op in de verschillende randvoorwaarden voor natuurbeleving: ruimte/inrichting, pedagogiek, maar ook gedrevenheid/ betrokkenheid en financiën. De bezoeken en de discussie zijn door de deelnemers als zeer waardevol ervaren. De behoefte aan meer uitwisseling is uitgesproken. 7