Rijksstraatweg 69 4194 SK Meteren Postbus 159 4190CD Geldermalsen t- (0345) 471390 f- (0345) 471381 info@sloopaannemers.nl www.sloopaannemers.nl BELEIDSPLAN 2015 VAN DE VERENIGING VOOR AANNEMERS IN DE SLOOP (VERAS) Samen bouwen aan slopen! rapportnummer 05-08376.R Rapportnummer : 5VERAS-BVE.08376.R Uitvoering : Arjan Hol en Edwin Zoontjes Datum : januari 2015
INHOUDSOPGAVE 1 INLEIDING... 3 2 KORTE TERUGBLIK OP 2014... 4 3 VIJF SPEERPUNTEN IN 2015... 5 3.1 OPDRACHTGEVERSCHAP... 5 3.2 LEEGSTAND VAN GEBOUWEN... 6 3.3 ASBESTDAKENVERBOD... 6 3.4 PCB S / LOOD BIJ SLOOPPROJECTEN... 7 3.5 MATERIAALSTROMEN... 7 4 ONDERWERPEN... 9 4.1 KWALITEIT VAN HET SLOOPPROCES EN CERTIFICATIE... 9 4.2 MILIEU(REGELGEVING)... 10 4.4 CO 2 PRESTATIELADDER... 11 4.5 ARBEIDSOMSTANDIGHEDEN(REGELGEVING)... 11 4.6 ASBESTVERWIJDERING... 12 4.7 ALGEMENE VOORWAARDEN... 13 4.8 MAATSCHAPPELIJK VERANTWOORD ONDERNEMEN... 13 4.9 OPLEIDINGEN... 13 4.10 CAO-ZAKEN... 14 4.11 LIDMAATSCHAP AANNEMERSFEDERATIE... 14 4.12 INTERNATIONAAL BELEID / LIDMAATSCHAP EDA... 15 4.13 SAMENWERKING ANDERE BRANCHES... 15 4.14 PROMOTIE... 15 4.15 ONREDELIJKE SLOOPBESTEKKEN... 16 5 INTERNE ZAKEN... 17 5.1 LEDENWERVING... 17 5.2 INFORMATIEVOORZIENING... 17 5.3 LEDENSERVICES... 18 5.4 COMMISSIES... 18 5.5 GEZOND ONDERNEMEN... 18 5.6 SECRETARIAAT... 18 2
1 INLEIDING De Vereniging voor Aannemers in de Sloop is in maart 2009 opgericht als rechtsopvolger van de BABEX en Vereniging van Sloopaannemers en telt ruim 100 leden (inclusief aspirant leden). Doelstelling van de vereniging is het behartigen van de belangen van haar leden in de breedste zin van het woord. In de belangenbehartiging staat het bevorderen van de (milieu)kwaliteit en veiligheid van de sloopsector centraal. Een belangrijk deel van onze dossiers hebben als verbindend thema het streven naar een circulaire economie. Hierop wordt in paragraaf 3.0 ingegaan. De belangenbehartiging richt zich op de sloopbranche als collectief, maar ook op de leden individueel (dienstverlening). Concrete doelstellingen zijn: - het bevorderen van een gezonde marktstructuur voor sloopactiviteiten; - het bijdragen aan adequate en werkbare wet- en regelgeving en normen en richtlijnen; - het bevorderen van het kennisniveau bij de leden (informatievoorziening); - de dienstverlening aan leden (vraagbaakfunctie). In de eerste vijf jaar heeft VERAS stabiele ontwikkeling doorgemaakt. Het aantal onderwerpen blijft toenemen. Dat VERAS staat als een huis bij zowel leden als andere bij de branche betrokkenen, moge blijken uit de overweldigende opkomst tijdens het eerste lustrumcongres van de Vereniging op 25 maart 2014 in DeFabrique te Utrecht. VERAS wordt door overheidsorganisaties, collega brancheorganisaties en andere betrokkenen gezien als een professionele en constructieve gesprekspartner. Naast de collectieve belangenbehartiging, is kenmerkend aan VERAS de concrete en praktische informatievoorziening en serviceverlening richting de (individuele) leden. Het bestuur hanteert het voorliggende beleidsplan als leidraad voor besluitvorming in het komende jaar. Het beleidsplan wordt vastgesteld door de ledenvergadering. Het betreft een beleidsplan op hoofdlijnen. Concrete invulling vindt plaats in het bestuur, op enkele dossiers bijgestaan door commissies. Zo nodig vindt over concrete zaken tussentijdse consultatie van de leden plaats. De opbouw van de beleidsplan is als volgt. In Hoofdstuk 2 is een korte terugblik op 2014. In Hoofdstuk 3 staan de speerpunten met acties voor 2015 weergegeven zoals die aan bod zijn geweest tijdens de Algemene Ledenvergadering in het najaar van 2014. Voorts beschrijft Hoofdstuk 4 het beleid op het gebied van de verschillende (externe) beleidsvelden. In Hoofdstuk 5 wordt tenslotte ingegaan op de voorgenomen interne activiteiten richting de leden en zaken samenhangende met de verenigingsorganisatie. 3
2 KORTE TERUGBLIK OP 2014 Hier volgt een, zeker niet uitputtend, overzicht van enkele markante zaken van het afgelopen jaar. Het jaar 2014 was in meerdere opzichten een roerig jaar voor de Vereniging. Vooral in positieve zin. Te denken valt aan de viering van het Lustrumfeest op 25 maart in DeFabrique zoals al eerder gememoreerd. Bij die gelegenheid heeft VERAS de Code Sloopbestekken gelanceerd na circa twee jaar intensieve en zorgvuldige voorbereiding. De grootste uitdaging vormt de uitrol ervan. Dat is in 2014 opgepakt en hieronder nader geduid voor het komende jaar. Ook is op 25 maart 2014 het EIB onderzoek gepresenteerd met daarin veel cijfers en toekomstbespiegelingen over onze sector. De boodschap van de directeur Taco van Hoek van het EIB was dat we het economische dieptepunt hebben gehad in de achterliggende jaren en dat we na 2014 weer gaan klimmen voor wat betreft de werkvoorraad. Dat is uiteraard goed nieuws voor de sector. Er spelen binnen VERAS tal van dossiers op het gebied van onder andere: - Milieudossiers, duurzaamheid en omgang met vrijkomende materiaalstromen; - veilig en gezond werken (arbeidsomstandigheden); - verantwoord opdrachtgever- en opdrachtnemerschap. De leden zijn hierover en over andere dossiers via het ledenbulletin en in ledenbijeenkomsten regelmatig geïnformeerd. Verder was 2014 het jaar van de strengere asbestgrenswaarden. Deze zijn deels (chrysotiel) op 1 juli in werking getreden na intensieve besprekingen met de branche waarbij ook VERAS en collegabrancheverenigingen betrokken zijn. Het ziet er naar uit dat de grenswaarden in 2015 (voor amfibool) opnieuw strenger worden. Ook is in 2014 het huishoudelijk reglement (HR) opgesteld. Onder meer staan hier de lidmaatschapsvoorwaarden in. Vanaf juni 2014 geldt de lidmaatschapsvoorwaarde dat een lidbedrijf VCA gecertificeerd is. Verder geldt dat leden vanaf 1 januari 2015 dienen te beschikken over het certificaat BRL SVMS-007 en / of Sc-530. Verder is in het HR is de mogelijkheid opgenomen om een lidbedrijf sancties op te leggen indien het wordt veroordeeld voor ernstig strafbare feiten die samenhangen met slopen en / of asbestverwijderen. 4
3 VIJF SPEERPUNTEN IN 2015 Naast de beleidsdossiers die in hoofdstuk 4 passeren, ziet VERAS een aantal belangrijke doelen voor het komende jaar. Deze noemen we hier de vijf speerpunten. In dit hoofdstuk worden deze kort benoemd en worden de acties weergegeven. In het volgende hoofdstuk zijn enkele speerpunten terug te vinden bij de onderwerpen en daar ook nader uitgewerkt. Het gaat dan met name om het asbestdakenverbod en het opdrachtgeverschap. Voor een belangrijk deel van onze dossiers is het streven naar een circulaire economie het verbindende thema. Belangrijk is om te duiden welke rol de sloopaannemer heeft in de circulaire economie. Kortom, waar doen we het allemaal voor? Eerst zullen we kort onze visie en bijdrage aan de circulaire economie weergeven. Vervolgens worden de vijf speerpunten toegelicht. 3.0 De sloopaannemer in de circulaire economie Volgens MVO Nederland is de circulaire economie een economisch systeem dat bedoeld is om herbruikbaarheid van producten en grondstoffen te maximaliseren en waardevernietiging te minimaliseren. Dit is anders dan in het huidige lineaire systeem, waarin grondstoffen worden omgezet in producten die aan het einde van hun levensduur worden vernietigd. De sloopaannemer staat aan het begin van diverse (sloop)materiaalketens. Te denken valt aan beton, glas, hout, maar ook kunststoffen en metaal. Deze materialen ontstaan bij het demonteren, apart houden en afvoeren van sloopmaterialen. Dit doet de sloopaannemer op een zo optimaal mogelijke wijze opdat maximaal hergebruik gerealiseerd wordt en de sloopmaterialen daarmee als nieuwe grondstoffen ingezet worden. Het verdienmodel van de sloopaannemer is hier ook op gebaseerd; immers, hoe meer grondstoffen vanaf de slooplocatie, hoe hoger de opbrengsten. Hier komen derhalve economie en de kringloop (het circulaire) samen. De speerpunten voor 2015 zoals in dit hoofdstuk worden beschreven staan mede in het teken om als sloopbranche een bijdrage te leveren aan het streven naar een circulaire economie. 3.1 Opdrachtgeverschap Het opdrachtgeverschap bij sloopwerken en asbestsaneringsprojecten blijft een bron van aandacht. Door toenemende prijsdruk vanuit opdrachtgevers en mooie EMVI Aanbestedingen ten spijt, neigen opdrachtgevers niet altijd voor kwaliteit te gaan, maar voor de aanbieder met de (aller)laagste aanneemsom. Het laatste is op zich begrijpelijk, maar onredelijke bestekken niet en deze berokkenen schade aan sloopbedrijven en geven maatschappelijke risico s. Belangrijk is dat sinds het najaar van 2012 VERAS in gesprek is met een aantal bureaus die gespecialiseerd zijn in het schrijven van sloopbestekken voor velerlei soorten opdrachtgevers. Dit heeft geleid tot de lancering van de Code Verantwoord Opdrachtgever en Opdrachtnemerschap op 25 maart 2014. In de rest van 2014 is deze op diverse plaatsen gepresenteerd. Het verder uitrollen van de Sloopcode is een speerpunt voor 2015. 5
Het bekendmaken van de Sloopcode en het commitment dat partijen (opdrachtgevers en opdrachtnemers) daaraan kunnen geven, staan centraal in 2015. Ondanks deze activiteit, moet worden geconcludeerd dat er nog altijd onredelijke bestekken in de markt worden gezet. In het belang van veiligheid, milieu en de marktsituatie, zal VERAS hierop ook actie plegen zoals het maken van een overzicht ( zwartboek ) van opdrachtgevers die slechte bestekseisen opstellen; ongeacht of zij dat nu zelf doen of de bureaus die men daarbij inschakelt. Actie VERAS: Uitrol Sloopcode Opstellen van overzicht opdrachtgevers die onredelijke bestekken in de markt (laten) zetten. 3.2 Leegstand van gebouwen Leegstand van gebouwen en in het bijzonder kantoorpanden is de achterliggende jaren een bekend gegeven geworden. De sloopbranche bereiken ook signalen dat er ook steeds meer agrarische objecten leeg komen te staan waar geen bestemming voor wordt gevonden op korte termijn. De agrarische sector krimpt en gaat steeds grootschaliger opereren waardoor niet alle gebouwde voorraad meer noodzakelijk en geschikt is voor de huidige bedrijfsexploitatie. VERAS is betrokken bij deze discussie. De visie van VERAS is hierop, dat daar waar het kan, slopen de beste optie is om bijvoorbeeld nieuw ruimtegebruik te creëren ter plaatse. Daar waar gesloopt wordt, dient dat wel op een veilige en milieukundige wijze te geschieden. Actie VERAS: Meedenken over en meedoen aan de maatschappelijke discussie over leegstand situaties. 3.3 Asbestdakenverbod In politiek Den Haag is breed draagvlak voor een asbestdakenverbod per 2024. Begin 2015 wordt een wetsvoorstel daarvoor verwacht. Dat is een forse uitdaging voor de sector die we graag aangaan. Er zijn echter ook zorgpunten, zoals de betaalbaarheid en handhaafbaarheid daarvan en hoe te voorkomen dat er druk op veilig en gezond werken ontstaat. Ook geldt dat er een zeer forse versnelling van asbestverwijdering zal moeten plaatsvinden wil de datum van 2024 haalbaar zijn, ondanks overigens de diverse initiatieven die er (in provincies) zijn. Bovendien is het de vraag in hoeverre het bij asbestdaken moet blijven of dat er ook andere asbesthoudende producten en/of objecten onder het Verbod zouden moeten vallen. Welke stimulerende maatregelen zijn verder noodzakelijk om het asbest uit de gebouwde omgeving op een verantwoorde wijze te verwijderen en wat zijn procesoptimalisaties? Actie VERAS: Met de leden in beeld brengen van de kansen en bedreigingen en concrete voorstellen doen, zowel technisch als richting politiek Den Haag en gericht de dialoog aangaan hierover met andere betrokkenen. 6
3.4 PCB s / lood bij sloopprojecten In veel landen om ons heen zien we dat er forse inzet wordt gepleegd op het verwijderen van milieugevaarlijke stoffen van sloopprojecten. In Nederland ligt de focus op asbest, terwijl in andere landen (ook / juist) andere stoffen sterk in de aandacht staan. In oude objecten zijn ook andere milieugevaarlijke stoffen toegepast. Daarbij valt te denken aan PCB s (o.m. in verouderde armaturen) en lood (bijv. in verf). In samenspraak met de Europese branchevereniging, de EDA (zie hieronder), wordt nader in beeld gebracht wat er noodzakelijk is om de slooplocaties met inbegrip van de medewerkers veiliger en gezonder te maken. Een inventarisatie is daartoe noodzakelijk. Actie VERAS: Inventariseren welke hoeveelheden (milieu)gevaarlijke stoffen zich nog bevinden in te slopen objecten / locaties; Inventariseren welke informatie er beschikbaar is op Europees niveau; Het resultaat van bovenstaande indien opportuun - onder de aandacht brengen van overheid en andere betrokken partijen. 3.5 Materiaalstromen De sloopbranche is zich bewust ervan dat zij een bijdrage levert en kan leveren aan een zo verantwoord mogelijke uitvoering van sloopwerkzaamheden opdat zoveel mogelijk vrijkomende materialen hoogwaardig hergebruikt kunnen worden. De motivatie is gelegen in het milieukundige aspect maar zeker ook in het financieel economische. Duurzaam slopen is doorgaans ook voor de opdrachtgever financieel aantrekkelijk. Het is voor de sector voortdurend een uitdaging om te ervaren waar de grenzen liggen. Dat wordt ook wel ingegeven door de wettelijke producentenverantwoordelijkheid, waarin leveranciers van bouwproducten mede verantwoordelijkheid dragen voor de end of life fase van hun producten. Producenten en importeurs van materialen en producten leggen verantwoording af aan de overheid over de zaken die zij op de markt hebben gezet en die sloopbedrijven feitelijk in de afvalfase / grondstoffenfase brengen. Niet voor elke materiaalstroom geldt dat een kosten - baten analyse gunstig uitvalt. Dat blijkt ook uit een aantal projecten dat in 2014 in samenspraak met verschillende producenten is gestart. VERAS wil in 2015 duidelijk het stempel drukken dat duurzaam slopen wel adequaat betaald dient te worden. Actie VERAS: Op basis van de lopende projecten raamkozijnen en lampen / armaturen het resultaat inventariseren en een Position Paper schrijven over hoe de sloopsector een bijdrage kan leveren aan de invulling van de producentenverantwoordelijkheid van producenten, voor zover dat binnen de invloedssfeer van de sloopsector ligt en met aandacht voor technische en financieeleconomische haalbaarheid; 7
Een Plan van aanpak opstellen hoe deze in het (privaatrechtelijk) instrumentarium vertaald kan worden. Gedacht kan worden aan BREEAM Sloop en de productbladen in de BRL SVMS-007. 8
4 ONDERWERPEN In dit hoofdstuk van het Beleidsplan 2015 worden de onderwerpen genoemd waar VERAS zich mee zal gaan bezighouden het komende jaar naar verwachting. Nadrukkelijk wordt naar verwachting aangegeven omdat er redenen kunnen zijn waardoor een onderwerp toch niet zo prominent of helemaal niet aan bod zal komen het komende jaar. De beschrijving qua onderwerpen en inhoud dient niet als limitatief te worden beschouwd. Indien zich in de loop van het jaar nieuwe uitdagingen voor de sloopsector aandienen en / of binnen dossiers ontwikkelingen optreden, zal hierop uiteraard worden geanticipeerd. 4.1 Kwaliteit van het sloopproces en certificatie Opdrachtgevers stellen steeds hogere eisen aan de kwaliteit van het sloopproces. Sloopactiviteiten gaan meer en meer plaatsvinden in een stedelijke omgeving, waardoor precisiesloop noodzakelijk is. Het onderzoek van het EIB toont aan dat renovatiesloop een grotere rol gaat spelen in de slooppraktijk ten koste van totaalsloop. Dit vraagt veel deskundigheid en speciaal materieel. Daarnaast dienen sloopactiviteiten in toenemende mate te worden ingepast in het totale bouwproces. Dit vraagt een intensieve samenwerking en afstemming tussen sloper, bouwer, architect en andere betrokkenen. Ook worden opdrachtgevers zich meer en meer bewust van het belang van een zorgvuldige en veilige uitvoering van het sloopproject. Ook op het gebied van de afzet van (hebruikbare) sloopmaterialen worden de eisen steeds hoger. Bovendien kan een sloopaannemer met eventuele opbrengsten en/of minder kosten, een voordeel behalen met deze afzet in projecten. Een belangrijke en centrale doelstelling van VERAS is het bevorderen van de kwaliteit (waaronder begrepen veiligheid en milieu) van het sloopproces. Certificatie van sloopaannemers wordt gezien als een belangrijk instrument daarvoor. De BRL SVMS-007 bestaat al weer enige jaren en wordt steeds verder doorontwikkeld en verbeterd. Zie het jaarverslag 2013 van SVMS (www.veiligslopen.nl/site/media/svms.jaarverslag.2014.digitale-versie.definitief.pdf). Diverse documenten worden binnen SVMS herzien en geëvalueerd en VERAS is daarbij betrokken. In 2014 ging het om de eisen te stellen aan slooplocaties (SVMS-013) en in 2015 staan de productbladen op de rol om herzien te worden (SVMS-008). De ingezette stappen in de achterliggende jaren op het gebied van promotie van het sloopcertificaat onder met name de opdrachtgevers, blijft in 2015 een bron van aandacht voor SVMS. VERAS ondersteunt deze visie. 9
4.2 Milieu(regelgeving) Mede als gevolg van het huidige overheidsbeleid gericht op de vermindering van administratieve lasten, is sinds enige jaren een algehele herziening van de milieuregelgeving gaande. Deze herziening heeft gevolgen voor een breed spectrum van regelgeving die van toepassing is op het gehele bedrijfsleven. VERAS volgt deze ontwikkelingen actief. Wet- en regelgeving die rechtstreeks betrekking heeft op de sloopsector zelf, wordt extra actief gevolgd en op dit vlak wordt eigenstandig initiatief genomen richting bijvoorbeeld het ministerie van Infrastructuur en Milieu, maar ook de nieuw gevormde omgevingsdiensten, de RUD s. Deze zullen kritisch gevolgd worden opdat zich niet een nieuwe bestuurslaag vestigt waardoor het onduidelijk wordt waar de taken en verantwoordelijkheden in de ontwikkeling, uitvoering en toezicht van wetten en regels, komen te liggen. VERAS vindt het eveneens belangrijk dat er bij de toezichthoudende instanties geïnvesteerd blijft worden in kennis en ervaring opdat wel handhaven op niveau blijft plaatsvinden. Informatievoorziening rondom de bovengenoemde onderwerpen richting leden is een belangrijk speerpunt. In 2015 worden weer ledeninformatiebijeenkomsten georganiseerd, waarin onder ander wordt stilgestaan bij relevante milieuregelgeving. Communicatie hierover richting leden is een belangrijke taak voor VERAS. Concrete vragen kunnen worden gesteld aan het secretariaat. In 2015 worden geen belangwekkende ontwikkelingen verwacht op het gebied van milieuregelgeving die direct van belang is voor de sloopsector. De Einde-Afval discussie wordt wel vervolgd en leidt tot een wettelijke regeling. Het gaat dan bijvoorbeeld wanneer slooppuin / -granulaten ophouden afval te zijn en een product worden. VERAS volgt hier de ontwikkelingen. 4.3 Scheiden sloopmaterialen aan de bron In 2014 is het aantal te scheiden materialen op de bouw- en slooplocatie uitgebreid in de Regeling Bouwbesluit. Dit betreft de stromen vlakglas al dan niet met kozijn, armaturen en gasontladingslampen. Ook de dakafval stroom is wat verder gedetailleerd. Enerzijds is deze verdergaande scheiding aan de bron ingegeven door het milieu, anderzijds door producenten (organisaties) die vanuit de Wet steeds meer aan inzamel- en recyclingdoelen dienen te voldoen. Een gedeeld knelpunt vanuit het perspectief van de sloopaannemer bezien, is dat het idee bestaat bij genoemde materiaalproducenten dat dergelijke stromen om niet en/of op voorhand al betaald door de opdrachtgever, gedemonteerd kunnen worden. VERAS gaat in 2015 verder met de communicatie hierover naar producentenorganisaties. Tevens zullen enkele project waarin VERAS deelneemt, tot een afronding komen in 2015. Het gaat hier om een project om tot een nieuwe inzamelstructuur van raamkozijnen te komen en een project waarbij de kansen en bedreigingen voor het demonteren en afvoeren van lampen en armaturen in beeld worden gebracht. De inzichten die daaruit komen, zullen bij eerdergenoemde communicatie worden ingezet. 10
4.4 CO 2 Prestatieladder Een groeiend aantal sloopaannemers heeft inmiddels de voordelen van Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen onderkend en geeft hieraan op eigen wijze invulling. Eén van de instrumenten hiervoor is CO 2 emissiereductie. Een aantal bedrijven is al gecertificeerd voor de CO 2 Prestatieladder of is dat binnen afzienbare tijd voornemens te doen. Om hiervoor in aanmerking te komen, dienen er een aantal inspanningen te worden gepleegd. Zo moet inzicht in de eigen CO 2 uitstoot worden verkregen, zal de CO 2 emissie moeten worden gereduceerd en dit alles zal met de nodige transparantie naar de omgeving moeten worden gecommuniceerd. Indien een bedrijf op niveau 3 (of hoger) van de CO 2 Prestatieladder wil worden gecertificeerd dan zal het bedrijf ook aantoonbaar moeten deelnemen aan initiatieven ten behoeve van CO 2 reductie. In eerste instantie kan dit op een passieve wijze worden ingevuld, echter in het vervolgtraject zullen ook inspanningen worden gevraag aan één of meer initiatieven (participaties) actief bij te dragen. Ook sloopbedrijven zijn hiermee voortvarend aan de slag. Met name op het gebied van transport en logistiek, inzet van duurzame bedrijfsmiddelen en efficiënter materiaalgebruik en afvalscheiding. Uit diverse reacties van leden blijkt dat het initiëren van participaties vaak als moeilijk wordt ervaren. Het ontbreekt vaak aan kennis, financiële middelen en menskracht. Naarmate het de ambitie van de sloopaannemer is om hoger (niveau 4 en 5) op de CO 2 Prestatieladder te kunnen scoren, wordt dit alleen maar gecompliceerder. Om deze reden is eind 2014 een start gemaakt met een werkgroep bestaande uit VERAS leden. Deze leden en VERAS als geheel willen hiermee laten zien dat zij bereid zijn om te komen tot samenwerking in de keten. In 2015 gaat dit initiatief verder om kennis en ervaringen hieromtrent te bundelen, met de mogelijkheid om partijen (sloopaannemers, leveranciers, onderzoeksinstituten) samen te brengen en te komen tot ketensamenwerking. Mogelijk kan dit uitgroeien tot een platform of kennisbank op het gebied van innovatieve ontwikkelingen voor CO 2 emissiereductie in het bijzonder, maar ook realistische besparingsopties op energiegebied in het algemeen. 4.5 Arbeidsomstandigheden(regelgeving) Slopen brengt risico s voor werknemers en omgeving met zich mee. Duidelijke regels rondom veiligheid en gezondheid op de slooplocatie en de naleving daarvan is cruciaal. Naast het belang van (arbo)veiligheid heeft dit ook betekenis voor het bevorderen van een gezonde marktstructuur en eerlijke concurrentieverhoudingen. VERAS is betrokken bij overleg in dit kader en stemt ook regelmatig af met Inspectie SZW. 11
4.6 Asbestverwijdering Een groot deel van de leden is actief als asbestverwijderaar. Ook sloopaannemers die zelf geen asbest verwijderen komen in aanraking met asbest. Met het oog hierop is VERAS sterk betrokken bij de asbestdossiers en participeert zij in de relevante overlegvormen. VERAS heeft zitting in het CCvD Asbest en maakt deel uit van het Grenswaardenteam van Ascert. De Commissie Asbestverwijdering is zeer actief en betrokken en bereidt de asbestdossiers grondig voor. Dat zal in 2015 niet anders zijn want op de asbestdossiers wachten wederom forse uitdagingen voor de sector. De inzet van de VERAS is gericht op het creëren en in stand houden van een transparante en beheersbare asbestverwijderingsstructuur, waarin de gevoeligheid voor illegaliteit en normovertreding zoveel mogelijk wordt beperkt. Bedrijven die asbestverwijderen dienen aantoonbaar deskundig te zijn volgens de Sc-530. Regels dienen praktisch werkbaar te zijn en handhaving is cruciaal. De Sc-530 wordt momenteel herzien waar VERAS een actieve inbreng heeft. Ook de NEN 2990 en NEN 2991 zijn en worden herzien. Ook daarin doet de Commissie Asbestverwijdering het voorbereidende werk. In 2014 zijn de eerste daadwerkelijke wijzigingen zichtbaar geworden door de aanpassing van het Arbobesluit aangaande de blootstellingsgrenswaarden. Dat zal in 2015 doorgaan, waarbij het belang van emissiebeheersing meer en meer toeneemt. VERAS is betrokken bij projecten op dat vlak, zoals experimenten met nieuwe saneringsmethoden (impregneren en breukarm werken). De resultaten worden in 2015 verwacht. Verder heeft VERAS actief geparticipeerd in promotiecampagnes de achterliggende tijd zoals Veilig in elke Vezel en Doe jij luchtig over ABM? De verwachting is dat deze campagnes een follow-up zullen hebben in 2015 en VERAS zal daar wederom actief in deelnemen. Verder staat het Verbod op Asbestdaken in 2024 in de steigers. Zie hierover hoofdstuk 3. Per 1 januari 2015 is de afvalstoffenbelasting op het storten van materialen voortgezet. Hieraan toegevoegd is een verbrandingsbelasting. De stortbelasting is weer ingevoerd in 2014 om het gat in de schatkist van het Rijk te dichten. Deze belasting geldt eveneens voor het storten van asbesthoudend en gelijkend materiaal. VERAS heeft een forse tegenlobby ingezet met als argumentatie de contraproductiviteit van de maatregel: enerzijds belonen om asbest te saneren en anderzijds weer straffen als je bij de stortplaats komt om het verantwoord af te geven. VERAS zal de ontwikkelingen in 2015 (in ieder geval over 2014) monitoren en de informatie gebruiken om rondom de opstelling het Belastingplan 2016 wederom haar visie te laten horen. Het constructieve overleg met diverse beleidsministeries en de Inspectie SZW zal ook in 2015 worden vervolgd. Dit is broodnodig om de partijen duidelijk te maken wat de opvattingen van VERAS zijn. 12
VERAS is, zoals genoemd, zeer actief in diverse overlegvormen rondom de asbestdossiers. Binnen de asbestbranche zijn vele organisaties actief. VERAS heeft hierin een spilfunctie: zowel op de inhoud en kennis als op het belang dat de leden vertegenwoordigen. In samenspraak met anderen in de keten blijft VERAS ook in 2015 zoeken naar samenwerkingsvormen die de effectiviteit in de aanpak van de dossiers vergroten. 4.7 Algemene Voorwaarden In 2009 zijn de eerste Algemene Voorwaarden opgesteld door VERAS. Deze Voorwaarden kunnen door leden worden gehanteerd in de relatie met de klant opdat duidelijk is rechten en plichten van toepassing zijn bij het aangaan van een relatie t.b.v. bijvoorbeeld het uitvoeren van een opdracht. Vijf jaar later is besloten door de ledenvergadering dat er een actualisatie dient te komen. In 2015 wordt de nieuwe versie van de Algemene Voorwaarden gepresenteerd aan de ledenvergadering. 4.8 Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen Maatschappelijk verantwoord ondernemen, kortweg MVO, betekent dat je als ondernemer rekening houdt met het effect van het bedrijf op het milieu en de mensen binnen en buiten het bedrijf. De inzet van VERAS op de verschillende beleidsdossiers staat in dit teken. Genoemd kan worden de inzet van de leden rondom de CO 2 Prestatieladder. In 2015 gaat VERAS hier een faciliterende rol in vervullen. Verder gaat met de inwerkingtreding van de Participatiewet op 1-1-2015 ook het social return een grotere rol spelen. Vooruitlopend op wettelijke dwangmiddelen naar werkgevers toe, gaat VERAS bezien in 2015 hoe zij hier proactief op in kan spelen. 4.9 Opleidingen De bevordering van deskundigheid en professionaliteit van de sloopsector is een belangrijke doelstelling van VERAS. VERAS stelt zich op het standpunt dat personele deskundigheid een pijler is van veilig en milieukundig slopen. Hiervoor is cruciaal dat opleidingsmateriaal op het gebied van slopen beschikbaar is, dat aansluit bij de functieopbouw in de sloopsector. Daarnaast is van belang dat is voorzien in een structuur van examinering / diplomering van deskundigen. Om dit te bereiken participeert VERAS al jarenlang in de Stichting Vakopleiding Slopen (SVS). De examens en lesstof worden voortdurend aangepast aan de nieuwe eisen in de sector en de wet- en regelgeving. In 2015 gaat SVS zich richten op het verder uitrollen van de MBO opleiding Sloper, met steun van VERAS. 13
4.10 CAO-zaken Sloop en asbestverwijdering valt onder de werkingssfeer van de Bouw cao. Een goede, werkbare en betaalbare cao in de bouwsector is onontbeerlijk. Echter, de laatste jaren kalven deze uitgangspunten af. De Bouw cao is verworden tot de dikste en duurste van Nederland; ruimte voor flexibiliteit is er nauwelijks meer. Het draagvlak neemt zienderogen af. VERAS beraadt zich geregeld op haar standpunt ter zake en kiest er vooralsnog voor de ontwikkelingen te volgen. De vertegenwoordiging van VERAS in het cao overleg verloopt via de Aannemersfederatie. VERAS volgt dit proces op de voet en wenst optimale terugkoppeling van AFNL teneinde de achterban van de consequenties op de hoogte te kunnen stellen. Een andere ontwikkeling die relevant is, dat op het gebied van asbestverwijdering er twee cao s zijn met die werkingssfeer, te weten de Bouw cao en de ORSIMA. Verder is er door partijen een initiatief gestart om een aparte Asbest cao te ontwikkelen. Onduidelijk is hoe zich dit in 2015 ontwikkelt, maar VERAS volgt deze ontwikkelingen.verder is het informatiepunt Gezond Ondernemen beschikbaar voor vragen vanuit de achterban. 4.11 Lidmaatschap Aannemersfederatie VERAS is sinds de oprichting lid van de Aannemersfederatie Nederland. De Federatie bestaat sinds 2008 en is de koepel voor brancheverenigingen voor gespecialiseerde aannemers met name de MKB bedrijven in de bouw- en infrasector. Jaarlijks wordt door VERAS bezien in hoeverre het lidmaatschap van deze bouwwerkgeverskoepel nog meerwaarde biedt. Relevant is in ieder geval dat de Aannemersfederatie de cao onderhandelingen voert en informatie verstrekt aan de achterbannen over aankomende nieuwe weten regelgeving. Aannemersfederatie voert verder een stevige lobby voor het MKB in de bouw, die aansluit bij de belangen van VERAS. Sinds medio 2014 voert de Aannemersfederatie een discussie over haar eigen toekomst. Aanleiding is dat ondanks successen in de landelijke politiek met een relatief jonge organisatie voor brancheverenigingen steeds de vraag is wat de meerwaarde is en sommigen het lidmaatschap opzeggen. Ook de economische stagnatie van de achterliggende jaren is daar mede debet aan. Tevens het opdrogen van fondsen in de bouw geeft financiële druk op de Federatie. Hiernaast is er de wens om herkenbaarder te zijn naar de achterban toe. Nieuwe plannen daartoe zijn in voorbereiding en zullen in 2015 verder uitgewerkt worden. VERAS steunt het belang van een stevige bouwbrede belangenbehartiging gericht op de gespecialiseerde (MKB) aannemerij, waarbij telkens de vraag is of dit voldoende tot uiting komt in het (toekomstige) model van de Aannemersfederatie. De ontwikkelingen worden door het bestuur nauw gevolgd. 14
4.12 Internationaal beleid / Lidmaatschap EDA De Europese Unie geeft in toenemende mate sturing aan de ontwikkeling van nationale wet- en regelgeving, zoals op het gebied van de milieu-, arbeidsomstandigheden en mededingwetgeving. Europese ontwikkelingen worden gevolgd en zo nodig worden de leden geïnformeerd. Bij implementatie van Europese regelgeving in nationale regelgeving wordt zo nodig inspraak gepleegd. Eventuele Europese lobbyactiviteiten vinden plaats via de European Demolition Association (EDA). VERAS is lid van deze Europese koepel sinds haar oprichting. VERAS is vertegenwoordigd in het bestuur, het secretarissen / directeurenoverleg en enkele werkgroepen. VERAS is terughoudend in de eigen vertegenwoordiging en volgt de activiteiten van de EDA kritisch. Voor VERAS is het belangrijk dat EDA een bijdrage levert aan het beter positioneren van de Europese sloopsector en een goede lobby voert op diverse dossiers. Ook is kennisdeling van belang: Nederland heeft een rijke geschiedenis op het gebied van asbestsanering en certificatie, terwijl juist in andere landen de nadruk veel meer ligt op blootstelling aan andere gevaarlijke stoffen zoals PCB s en loodhoudende sloopmaterialen. In 2015 gaat VERAS verder bezien hoe dit ten voordele kan worden ingezet in de Nederlandse slooppraktijk. 4.13 Samenwerking andere branches VERAS maakt onderdeel uit van de bouwcyclus en de asbestketen. Afstemming met de andere schakels in deze ketens is noodzakelijk. Er vindt regelmatig overleg plaats met BRBS recycling, BMR (mobiele puinbrekers), VVTB en VAVB (beiden asbestsanering), Fenelab (Asbestlab s) en VOAM- VKBA (asbestinventariseerders). In 2015 zal dit overleg worden voortgezet en tevens zal worden bezien of verregaandere vormen van overleg en samenwerking noodzakelijk en / of wenselijk is. Zie tevens onder paragraaf 3.6. 4.14 Promotie VERAS ziet zichzelf ook een rol weggelegd om de maatschappij te informeren over de rol van de activiteit slopen en de manier waarop dit verantwoord plaatsvindt. Daarnaast wenst VERAS zich ook te richten tot opdrachtgevers van haar leden in brede zin en uitbreiding van het ledenbestand altijd een must voor een zichzelf respecterende branchevereniging en uiteraard om draagvlak te vergroten waardoor er serieuzer tegen de vereniging aangekeken wordt. Hiertoe onderneemt VERAS geregeld PR en promotie activiteiten onder aanvoering van de PR Commissie. Te denken valt aan het uitsturen van persberichten ingeval van een belangrijke actualiteit waarover VERAS een standpunt inneemt. Ook het deelnemen aan de Recyclingbeurs in Gorinchem de achterliggende jaren valt onder promotie. In 2015 zal VERAS deelnemen aan de Week van de Bouw en aan de Asbestos beurs. 15
4.15 Onredelijke sloopbestekken Enkele jaren terug heeft VERAS forse stampei gemaakt over de trend dat opdrachtgevers steeds vaker bestekken in de markt zetten met onredelijke eisen. Die kunnen van allerlei aard zijn, wat de boventoon voert is de onduidelijkheid over de voorwaarden voor meerwerk. De publiciteit die gepaard ging met dit ongenoegen heeft in 2013 geleid tot een Overleggroep Sloopbestekken. Hierin nemen zowel adviesbureaus ( bestekschrijvers ) namens opdrachtgevers in deel als de sloopbedrijven zelf. Dit heeft vooralsnog geleid tot de Code Sloopbestekken die tijdens het al gememoreerde lustrumcongres, is gelanceerd. Eind 2014 en in 2015 zal flink gewerkt worden aan de uitrol van deze Code onder zowel opdrachtnemers en opdrachtgevers. Het doel is om 2015 veel opdrachtgevers gecommitteerd te krijgen aan de Sloopcode. Het instrument daartoe is PR en de website die momenteel in oprichting is: www.sloopcode.nl. Helaas blijkt nog altijd de praktijk dat er nog altijd onredelijke eisen in de bestekken worden gesteld. Naast het verder uitrollen van de Code Sloopbestekken, blijft er aandacht voor dit fenomeen en wil VERAS in 2015 een zwartboek opstellen waar malverserende opdrachtgevers kunnen worden weergegeven. 16
5 INTERNE ZAKEN In dit hoofdstuk vindt een beschrijving plaats van de voorgenomen interne activiteiten richting de leden en enkele zaken samenhangende met de verenigingsorganisatie. 5.1 Ledenwerving VERAS streeft een regelmatige en continue groei van het ledenaantal na. Naast een groei in het aantal leden wordt ook een evenwichtig ledenbestand nagestreefd, zowel voor wat betreft de omvang van bedrijven als de geografische spreiding over Nederland. Doelstelling is om in 2015 het aantal van 85 leden te passeren. Op het gebied van ledenwerving worden in 2015 evenals in vorige jaren, de onderstaande activiteiten uitgevoerd: Ledenwerving via leden (bijvoorbeeld door introducés mee te nemen naar de ledenvergadering). Mede op verzoek van de leden zal het secretariaat potentiële leden benaderen en / of een promotiepakket toezenden. Ledenwerving via internet. Bezoek van potentiele leden. Aanwezigheid op beurzen. Tijdelijke acties zoals in de eerste helft van 2015 het aspirant lidmaatschap. De werving van donateurs vinden we eveneens van belang ten behoeve van het draagvlak en netwerk in de activiteiten van VERAS en haar leden. 5.2 Informatievoorziening Een belangrijke taak van een branchevereniging is de informatieoverdracht aan de leden. Het betreft hierbij informatie op het gebied van bijvoorbeeld veranderende wet- en regelgeving, normen en richtlijnen en slooptechnieken. Maar ook actualiteiten in de pers zijn vaak vermeldenswaard voor de leden. Dit zijn doorgaans de activiteiten die ook in 2015 worden voortgezet: 1. Leden ontvangen tenminste twee keer per jaar het ledenbulletin met nieuwsberichten. Achtergrondinformatie en zeer actueel nieuws staat op www.sloopaannemers.nl. 2. Twee tot drie keer per jaar wordt een informatiebijeenkomst georganiseerd, waarin de ontwikkelingen binnen de relevante dossiers worden toegelicht en besproken. 3. Ledenvergadering vinden twee keer per jaar plaats en zullen ook in 2015 op locatie bij donateurs plaatsvinden. Deze vergaderingen kennen een (kort) formeel-huishoudelijk gedeelte en een informatief gedeelte waarbij ook de donateurs van VERAS van harte welkom zijn. 4. De website van VERAS is een belangrijk informatiekanaal. Vanuit de website kan ook berichtgeving aan leden per e-mail plaatsvinden. Bezien wordt in 2015 hoe de website in een nieuw jasje gestoken kan worden. 17
5.3 Ledenservices VERAS beschikt over een service voor alle leden. Via deze faciliteit kunnen leden vragen stellen aan het secretariaat. Indien beantwoording door het secretariaat niet kan plaatsvinden, wordt u doorverwezen. In het huishoudelijk reglement van de Vereniging zijn nadere bepalingen opgenomen. VERAS behartigt primair collectieve belangen en geen individuele. Het beroep dat een lid op het secretariaat kan doen voor ledenservice is beperkt. In 2015 wordt deze service voortgezet. 5.4 Commissies Het bestuur van VERAS wordt bijgestaan door een drietal Commissies binnen de Vereniging. Ten eerste, de PR Commissie. Deze is actief en komt geregeld bijeen om allerhande promotieactiviteiten door te spreken en het bestuur te adviseren. Zij heeft een belangrijke rol gespeeld in de festiviteiten rondom de lustrumbijeenkomst in 2014 en zal haar rol ook in 2015 blijven spelen. Ten tweede is er de Commissie Asbestverwijdering, Deze voorziet het bestuur van adviezen over één van de belangrijkste dossiers, te weten asbest. In 2014 is deze veelvuldig bijeengeweest en dat zal naar verwachting in 2015 zo blijven. In de derde plaats is er Commissie Duurzaamheid waar leden zich met onderwerpen bezighouden zoals BREEAM Sloop, EMVI, emissies en materiaalstromen. De drie Commissies hebben gemeen dat nieuwe actieve leden van harte welkom zijn. In een ledenbericht zal VERAS hier aandacht aan besteden. 5.5 Gezond Ondernemen Bij de Stichting Gezond Ondernemen heeft de Vereniging van Sloopaannemers een loket voor sociale zekerheid geopend. Leden kunnen hier terecht voor vragen over ziekteverzuim, reïntegratie, sociale zekerheid en arbeidsvoorwaarden. Dit loket is voor leden kosteloos en wordt in 2015 gecontinueerd. 5.6 Secretariaat Het secretariaat van VERAS wordt gevoerd door MiSa advies. MiSa advies is een multidisciplinair adviesbureau dat met name actief is binnen de bouwcyclus. Het secretariaat verleent zowel aan de vereniging als collectief als aan de leden individueel ondersteuning. In voorkomende gevallen zal, in overleg met leden en bestuur, gebruik worden gemaakt van de diensten van derden. Tevens maakt het secretariaat gebruik van de kennis van de Aannemersfederatie en de informatievoorziening van andere werkgeverskoepels in Nederland. 18