NOVEMBER 2009 Redakteur: Marian Flick, multiforsk@gmail.com

NOVEMBER 2009 Redakteur: Marian Flick, multiforsk@gmail.com Nieuws van het bestuur. Wij hopen dat U allemaal een fijne zomer hebt gehad. In juni werd het seizoen van de Vereniging als vanouds afgesloten met een gezellige BBQ met grote opkomst van jong en oud en met stralend weer.een woord van dank aan Hans en Susan, die ook dit jaar weer huis en tuin hiervoor beschikbaar stelden. Inmiddels heeft het bestuur alweer een aantal bestuursvergaderingen achter de rug. Helaas is onze secretaresse teruggekeerd naar Nederland. Dat betekent dat deze bestuursfunctie vacant is. Wie neemt de uitdaging aan? Neem even contact op met een van ons als U zich geroepen voelt! We zijn al volop bezig met de planning voor Sinterklaas, die we ook dit jaar weer, compleet met Pieten kunnen verwelkomen op het Kystkultursenterin Sandviken. De uitnodiging vindt U bij deze uitgave van Hollendergaten. Vorig jaar hadden we een hele grote opkomst en ik hoop dat U zich allemaal tijdig aanmeldt. De maandelijkse borrel bij Dyveke s wordt aardig bezocht,het is altijd gezellig en we willen iedereen uitnodigen om ook eens te komen kijken. U vindt de data elders in dit blad. Tot slot willen we U nogmaals eraan herinneren dat nog niet iedereen zijn lidmaatschap heeft betaald. Doet U dit zo snel mogelijk, want de NederlandseVereniging is afhankelijk van Uw jaarlijkse bijdrage. Ook bijdragen of artikelen voor Hollendergaten zijn van harte welkom. We hopen U allen te verwelkomen op de aktiviteiten van Den Nederlandske Foreningen i Bergen! Hartelijke groet, Pauline Stehouwer

tekening te maken. U vindt de resultaten in deze Hollendergaten! Liesbeth Staal, rector Trots en blij! DE IJSVOGEL Op De IJsvogel, de Nederlandse school in Bergen, kunnen leerlingen met een Nederlandse of Belgische achtergrond tussen 4-18 jaar terecht voor onderwijs in de Nederlandse taal en cultuur. De school telt momenteel 26 leerlingen. We groeien gestaag, en daar zijn we erg blij mee. Dit brengt echter ook met zich mee dat we momenteel een docent tekort komen. Heeft u een onderwijsbevoegdheid, tijd en/of zin? Dan wordt u op maandagen van 16.30 tot 19.00 uur van harte door ons ontvangen op de Krohnstadskole, Edvard Griegsvei 29 in Bergen! Katja Jansen Frederiksen, een van de drijvende krachten achter de oprichting van de school, vervulde tot nog toe de rol van rector.vanwege het voltooien van haar proefschrift, heeft ze dit schooljaar studieverlof, en wordt vervangen door Liesbeth Staal. Op 24 augustus is het schooljaar begonnen en zijn we met zijn allen hard en enthousiast aan de slag gegaan. Om te laten zien waar taal-en cultuuronderwijs allemaal toe leidt, hebben we een aantal van onze leerlingen gevraagd een stukje voor de Hollendergaten te schrijven, of een Jazeker, dit was een opdracht, in de klas en als huiswerk schrijf een stukje voor Hollendergaten. Maar ik moet u zeggen, ik ben zowel als leerkracht als redakteur reuze trots op deze bijdragen van een aantal van onze leerlingen voor dit nummer van ons nieuwsblad. Deze jonge journalisten zijn tussen de 6 en 14 jaar oud, sommigen zijn nog bezig om te leren schrijven, terwijl anderen allang weten, hoe een stukje opgebouwd moet worden. Een groot compliment van deze redacteur, en bovendien een 10 met een griffel van Juf Marian!. Ik heet Sunniva, en ik zit in de tweede klas op de Nederlandse school. Ik werk met Taal Actief en mijn leraren zijn Liesbeth en Marian. Met Liesbeth werk ik aan Taal Actief en met Marian leer ik over verhalen. Op deze school hebben we namen voor de groepen en die zijn zo: 'De Lieveheersbeestjes' (1e klas), 'De Krekels' (2e klas), 'De Giraffen' (3e klas), en 'De Dino's' (4e klas). Dat zijn alle groepen! Sunniva Maria Haans

Creatieve vakken in Nederland Ik ben maar één jaar in Nederland naar school gegaan voordat we naar Noorwegen verhuisden. Wij woonden in Haarlem en ik ging naar de Monseigneur Huijbersschool. Hoe wij tekenen, muziek en knutselen kregen (in Nederland heet dat handvaardigheid), weet ik niet meer zo goed. In de muziek zongen we liedjes samen met juffrouw Karin. Tekenen en knutselen deden we in een soort huisje dat in de klas gebouwd was. In de knutselles werkten we met papier en we maakten slingers en passepartouts. Thuis heb ik nog een map met tekeningen. Theresa Brigitte Haans, Dinosaurussen Werkjes op de Nederlandse school: Lampion voor Sint Maarten met Sint Maarten loopt iedereen met een zelfgemaakt lampion Surprises voor Sinterklaas dan maken wij grappige geheime dingen voor elkaar Kerststukjes met kerst voor oude en zieke mensen de schoolkinderen maken mooie stukjes van kaarsen en dennetakjes en andere mooie dingen, en die geven ze weg aan oude en zieke mensen. Palmtakken met broodjes er op het feest voor Pasen, dan lopen de kinderen met groene takken en daarop een broodje in de vorm van een vogel. Lise Benus, Giraffen

Is maatschappijleer het zelfde als samfunnsfag? Als we willen weten of deze twee vakken de zelfde zijn, moeten we eerst kijken naar wat deze twee vakken eigenlijk zijn. Samfunnsfag bestaat in Noorwegen uit drie verschillende vakken. Geografie/aardrijkskunde gaat over waar de landen op de aarde zijn geplaatst, verschillende typen landschappen en welke mineralen er in de grond zitten. Onder samfunnsfag zit ook geschiedenis. Dat gaat over hoe het vroeger was, belangrijke gebeurtenissen en waarom de wereld is, zoals die nu is. Het derde vak onder samfunnsfag og samfunnskunnskap. Daar leer je over hoe het land wordt bestuurd, politiek en verschillende minoriteitsgroepen. Maatschappijleer lijkt het meeste op samfunnsfag. Daarom kunnen we zeggen, dat maatschappijleer niet het zelfde als samfunnsfag is, maar het lijkt wel op samfunnskunnskap. Erling P. Haans- Dinosaurussen Het verschil tussen scholen in Nederland en Noorwegen RLE: In Noorwegen krijg je RLE, dat betekent Religion Livsyn og Etik, in Nederland heet het alleen maar godsdienst. Eten op school: In Noorwegen eet je lunch altijd op school maar in Nederland eet je op de meeste schoolen thuis. Maar in Nederland kun je wel overblijven in de middagpauze. Kookles: In Noorwegen hebben ze kookles in sommige klassen, maar dat is niet in Nederland, maar op sommige scholen is dat wel. Noors Nederlands: In Noorwegen leer je Noors maar in Nederland leer je Nederlands. Tijd: De scholen in Noorwegen stoppen al om ongeveer 1 uur. In Nederland ga je door tot half 4.

Zwemles: in Noorwegen heb je zwemmen met school maar in Nederland heb je dat niet. Het alfabet: In Noorwegen zijn er drie letters meer dan in Nederland, Dat is Æ Ø Å. Engels: In Noorwegen leer je al Engels in de eerste klas maar in Nederland leer je het pas in de vijfde. Cijfers: in Nederland krijg je een rapport met cijfers, maar dat krijg je niet in Noorwegen Marileen van Veldt, Giraffen en Hannah Benus, Dinosaurussen Hoe maak je oernoorse gerechten lekker? Vindt u pølse og potetstappe lekker? Of lefser met margarine en suiker? Of de uiterste Noorse delicatesse bløtekake? Na meer dan 30 jaar in Noorwegen gewoond te hebben, leek het me een idee om mijn landgenoten hier een helpende hand toe te reiken. Ik begin gewoon met een rubriek, die over het opleuken van Noors eten gaat; ik laat het windgedroogde schaap achterwege daar is toch niks mee te beginnen. Here we go het eerste recept: Pølse- og potetstappe op z n Hollands, oftewel luxe stamppot Benodigdheden: Baconblokjes

1 ui, fijn gehakt bakolie, bij voorkeur een hartvriendelijke worst: Vossa korv is erg lekker, maar is ongezond voor hart en nieren, dus wij namen kalkoenworsten aardappels om te stampen, dat is het lekkerst, maar als je weing tijd hebt, kun je ook gewoon uit een zakkie nemen verse spinazie, of een half pak bevroren spinazie mosterd zout Bak de baconblokjes op een laag pitje in die hartvriendelijke olie (dat weegt tegen elkaar op) Snipper een uitje en laat het meebakken met de bacon Snij de kalkoenworsten in hapklare brokken en laat die ook nog eens 5 minuten meebakken Maak aardappelstamppot Was de verse spinazie goed en haal de harde stelen eruit; alternatief, ontdooi een half pak bevroren spinazie. Roer alles goed door elkaar, proef, meng er mosterd en zout door. Je doet als volgt: Smullen op een koude of regenachtige dag! PS: Weet u nog van vroeger, dat stamppot-de-dag-erna nog lekkerder was? Wij hebben de helft van de aardappelstamp met worst en spekblokjes in de vriezer gestopt en dit een week later ontdooid. We hebben de laatste helft van die spinazieblokjes ook ontdooid, alles weer lekker door elkaar geroerd en opgewarmd in onze sjieke stoomoven, et voilà, nog een avond lekker luxe stamppot! PS2: En zomaar nog een tip voor wat je met resten koolraapstamppot (ja, dat komt er binnenkort weer aan!) kunt doen. Ook die is lekker de dag erna, natuurlijk met een Vossakorv, maar ook met spekblokjes en uitjes èn met rode bessengelei. Marian Flick

De paspoortenkwestie Per 21 september van dit jaar is het dan zover gekomen. Voor de zoveelste keer binnen een paar jaar tijd zijn de eisen voor het krijgen van een paspoort veranderd. Daarbij is het voor een in het buitenland woonachtige Nederlander extra moeilijk en kostbaar gemaakt. De voornaamste nieuwe regels houden in dat: er (elektronische) vingerafdrukken genomen moeten worden dat alleen kan in Oslo, en als u in Nederland bent, alleen in Den Haag of Enschede (voor de mensen in deze regio en de net over de Duitse grens wonende Nederlanders- waarom dan geen filiaal geopend in Baarle- Nassau, of Maastricht (voor al degene die in Lanaken of Poppel wonen)? kinderen niet meer kunnen worden bijgeschreven. Zij moeten voortaan een eigen paspoort hebben. De precieze regelgeving vindt u op de volgende website: (http://www.netherlandsembassy.no/geldigheid%20van%20kinderbijschrijvingen.html) Voor uw gemak heeft Buitenlandse Zaken een bijzonder klantvriendelijke brochure het licht laten zien. Deze kunt u ook op site vinden van de ambassade vinden, en druk op het woord brochure. http://www.netherlands-embassy.no/). Lees en huiver. De links in deze brochure verwijzen naar alle informatie die u nodig heeft, maar vermeldt bijvoorbeeld weer niet dat u ook in Enschede terecht kunt.onze tip: verifieer van tevoren bij de gemeente Den Haag (of Enschede) of de ambassade in Oslo, waar u zich dient te vervoegen, wat u bij zich dient te hebben en wanneer u op kunt draven. Alle vragen en antwoorden kunt u vinden als u naar het volgende adres surft. (http://www.buza.nl/nl/producten_en_diensten/burgerzaken/paspoorten_en_id_b ewijzen/vragen_en_antwoorden_over_de_invoering_van_het_nieuwe_paspoort_e n_de_gevolgen_voor_in_het_buitenland_wonende_nederlanders#faq-5) Voor een noodpaspoort kunt u nog wel terecht bij de plaatselijke consulaire vertegenwoordiging. Die noodpaspoorten hebben echter maar een beperkte geldigheid en u moet ook rekening houden met drie dagen productietijd. Mocht u niet over een internetaansluiting beschikken, is het maar droevig gesteld met de berichtgeving. Alle brochures verwijzen immers naar websites waar meer informatie te vinden is, en waar u uitvoeriger informatie kunt downloaden. Er is echter nog een sprankje hoop. Schiphol als nieuwe mogelijke paspoortcentrale is al genoemd: dan kunt u misschien een paspoort regelen als u uit het vliegtuig stapt, en ophalen als u weer terugkomt. Maar zover is het nog niet, en het is nog maar de vraag of het zover komt.

Kafé Oransjeri Nederlanders vind je overal, zelfs in de meest verborgen uithoeken van Noorwegen. In Eidslandet bijvoorbeeld, aan het uiteinde van de Eidsfjord, alwaar John en Jolanda van der Veldt een paar jaar geleden het lokale supermarktje overgenomen hebben. Het is een soort winkel waar een socioloog plezier aan zou beleven: in de rekken, vrieskisten en koelkasten ligt de dagelijkse kost van het gemiddelde Noorse gezin-buiten-de-grote-stad. Pogingen om hier en daar een Nederlands product aan de man te brengen zijn tot op heden zinloos geblekenstroopwafels misschien uitgezonderd. Wat de boer niet kent, dat vreet hij immers niet, en dat is niet onaardig bedoeld. In de zomer komen er veel toeristen voorbij. Niet verwonderlijk. Het ritje van Dale over Stamnes naar Eidslandet via de rv 569 en verder naar Modalen of Eksingedalen is zeer de moeite waard. Smalle wegen en tunnels en zoals in heel West-Noorwegen de spectaculaire natuur als decor. Om deze toeristen te bedienen hebben Jolanda en John deze zomer ook een café geopend- in de Noorse zin van het woord dan. Dus koffie, thee, limonade, broodjes en natuurlijk de eigengemaakte taarten. Met een toespeling op de Hollandse kleur oranje heet de uitspanning Kafé Oransjeri. Een welkome aanlegplaats voor de dorstige en hongerige reiziger. Kafé Oransjeri is in de zomervakantie open van woensdag tot en met zondag van 11.00 (12.00) tot 16.00 uur en misschien kun je daarna nog wel stroopwafels kopen Ook kun je een kijkje nemen op de site van Den grøne Sløyfa (www.sloyfa.no) om wat sfeer te proeven van de omgeving..

Aritist in residence: de schilder Paul Dikker in Bergen Het USF Verftet in Bergen is een podium voor een breed spectrum van kunsten in Bergen: film, theater, muziek, beeldhouw- en schilderkunst en performances. Onder regie van de gemeente Bergen en Stavanger biedt het USF ook een platform aan waar buitenlandse kunstenaars incontact worden gebracht met hun Noorse collega s en de Noorse (kunst-)instituties. Een van de huidige AIR s is Paul Dikker. Paul Dikker in geen onbekende in Noorwegen: in 2006 was hij al eerder in Bergen als artist in residence. Hij had tentoonstellingen in o.a. Galleri Voss, Oslo Museum, Teatergarasjen. Doeken van hem zijn aangekocht door het museum van Oslo en in Nederland door o.a. de SER, Ministerie van EZ, Shell, Provincie Noord-Holland, Universiteit van Amsterdam. Het huidige verblijf staat in het teken van een samenwerking met de Noorse schrijver Bjørn Sortland. Zij werken samen aan een boek waarbij beide kunstenaars inspiratie halen uit elkaars werk. In het voorjaar van 2010 verschijnt dit boek bij Aschehoug, met ondersteuning van Kirke- og Kulturdepartementet en Kulturrådet. Om een indruk van het werk van Paul Dikker te krijgen kunt u surfen naar zijn website: www.pauldikker.nl

Tekeningen van DE IJSVOGEL

'De IJsvogel', de NTC school voor primair en voortgezet onderwijs in Bergen, zoekt een gekwalificeerde docent voor het primair onderwijs die op maandagmiddagen van 16.30 tot 19.00 uur ons team wil komen versterken. Wij zijn in 2006 gestart, en hebben momenteel 26 leerlingen in de leeftijd van 4 tot 13 jaar. Wij hebben zowel R1 als R2 kinderen. Onderwijstaken: geeft lessen in de Nederlandse taal en cultuur aan leerlingen van groep 3 tot 8 organiseert toetsen, neemt deze af en houdt het leerlingvolgsysteem bij maakt tweemaal per jaar rapporten betreffende de vorderingen van de leerlingen en houdt daarover oudergesprekken zorgt voor een plezierige en veilige leeromgeving in de klas houdt zich op de hoogte van vernieuwingen in het onderwijs Opleidingseisen: * erkende bevoegdheid leerkracht Primair Onderwijs, PABO-opleiding of vergelijkbaar is een pré Aanbod: -gezellige werksfeer professionaliteit - warme maaltijd Voor meer informatie of een sollicitatie: liesbeth.staal@gmail.com, tel. +47 95 85 77 04

Activiteitenkalender Borrelen!! Iedere eerste donderdag van de maand om 1900 bij Dyveke s in Hollendergaten 5 november 3 december 7 januari 4 februari + jaarvergadering 4 maart 1 april Komt Hollendergaten: een olifant bij een toneelstuk.toneel stuk Pauline Stehouwer Voorzitter pauline@dnfb.net Hans Out tlf.90075914 tlf.92066817 OPROEP!! De Nederlandse Vereniging heeft dringend een nieuwe secretaris nodig! Wilt U een steentje bijdragen om de organisatie in leven te houden? Penningmeester/ledenadministratie hans@dnfb.net Frits Haans tlf.47249647 Website/Hollendergaten Neem dan contact op met pauline@dnfb.net of per telefoon: 90075914. frits@dfnb.net Anne Henschien Bestuurslid tlf.95886569 anne@dnfb.net Den Nederlandske Foreningen i Bergen (DNFB) p/a Lægdesvingen 71-5096 Bergen e-mail: mail@dnfb.net internetadres: http://www.hollendergaten.no Redaktie: Marian Flick, multiforsk@gmail.com