OPDAT UW KLANTEN HUN HOOFD BIJ DE ZAAK HOUDEN, NIET BIJ HUN VLUCHT: 100% FLEXIBEL, 100% TERUGBETAALBAAR EN TOTAAL COMFORT. bimonthly magazine, general post office 3000 leuven mail. responsible publisher danny verheyden SNBGEN12466_BANN_22x210_Q2 2 12-02-2009 11:06:59 professional magazine for the belux travel trade april - may 2009 issue 44 + Slovenië verleidt
ZOEK, BOEK & VERGELIJK vluchten hotels vakanties huurwagens In Gateway 2 Travel vindt u snel en eenvoudig de meest geschikte reis van uw klant. Contactgegevens T: 011 45 82 82 E: sales.be@gateway.be Boek en vergelijk meerdere leveranciers van vluchten, hotels, vakanties en huurwagens. Ervaar zelf hoe u met Gateway 2 Travel tijd bespaart en geld verdient! Gateway 2 Travel, de onmisbare tool voor elke reisprofessional
colofon contents is an issue of dvproductions Publisher Danny Verheyden Advertising office Danny Verheyden Zoutwerf 8 B3, B-2800 Mechelen T +32 15 27 69 86 F +32 15 27 69 87 M +32 475 94 49 72 E danny@dvproductions.be W www.travel2.be coverfoto Azra Botonjic, Marketing Manager van het Slovenian Convention Bureau, en Rok Klancnik, directeur Sloveens Verkeersbureau Benelux ( Daniël Geeraerts) Editorial manager Wendy Goossens wendy@dvproductions.be Web & Newsletters Brainfood Ltd Chief Editor Danny Verheyden editors Pascal Baetens Chris Berkein Fred Braeckman Olivier Dugardyn Wendy Goossens Ron Hermans Corinne Leunens Debbie Pappyn Walter Roggeman Lieve Simeons Marc Sprengers Jan Torfs Marlies Van Bouwel Marc Vandermeir Jacques Van de Voorde Miet Waes Photographers & editors Daniël Geeraerts Art direction & production Drukkerij Van der Poorten Print & distribution Drukkerij Van der Poorten Circulation 6.000 (NL, FR, Eng) Subscription Belgium: 30 euro (1 year) Other contries: 40 euro (1 year) The publisher denies any responsability for opinions expressed by contributors or copyright of pictures provided by them. Actua 6 JETAIRFLY: diversificatie in tijden van consolidatie 7 AEGEAN Airlines goes crescendo 8 Costa pampert families en singles coverstory 10 De opmars van Slovenië Dossier Cruise & Ferry 14 Cruises verkopen staat synoniem voor "veel commissie" 20 Ferries: ook de extra s worden beloond Regional Airports 22 Het economisch belang van de regionale luchthavens Destination Thailand 24 Star Clippers: sail away from it all 28 Bangkok Airways: code share met Etihad 29 Thailand wil een Schengen Asian style trade fairs 30 Gaat Zuidoost-Azië intra-regionaal, zoals bleek tijdens het Asean Tourism forum in Hanoi? Destination 32 Cyprus: quality first parks 34 Sfeerbeeld De Efteling april - may 2009 travel2 3
WORD BEST TRAVEL AGENT 2009 MET TRAVEL2 EN WIN EEN CRUISE VOOR 2 PERSONEN VANUIT DUBAI MET COSTA CRUISES! DEVENEZ LE BEST TRAVEL AGENT 2009 AVEC TRAVEL2 ET GAGNEZ UNE CROISIERE POUR 2 PERSONNES AU DEPART DE DUBAI AVEC COSTA CROISIERES! In samenwerking met VisitOman organiseert travel2 voor de tweede keer de Best Travel Agent 2009 wedstrijd, die de reisagent met de beste kennis van Oman zal bekronen. De 3 beste reisagenten van Vlaanderen, Brussel en Wallonië plaatsen zich voor de finale die eind september/begin oktober 2009 zal doorgaan in Oman. Tijdens deze reis zal de eindwinnaar verkozen worden onder het deskundig oog van de jury en sponsors. Hij of zij mag zich dan de Best Travel Agent 2009 noemen en sleept een cruise voor 2 personen met vertrek vanuit Dubai in de wacht, aangeboden door Costa Cruises. Zin om deel te nemen? Aarzel niet en schrijf u in bij wendy@dvproductions.be. Wij bezorgen u dan asap de vragenlijst. Er wordt afgesloten op 1 september aanstaande. So get onboard of our Best Travel Agent contest! En collaboration avec VisitOman travel2 organise pour la deuxième fois le concours Best Travel Agent 2009, visant à récompenser l agent de voyages ayant la meilleure connaissance d Oman. Les 3 meilleurs agents de voyages de Flandre, Bruxelles et Wallonie entrent en lice pour la finale qui aura lieu fin septembre/début octobre à Oman. Lors de ce voyage le gagnant final sera élu sous les auspices du jury et des sponsors. Il ou elle pourra alors porter le titre de Best Travel Agent 2009 et gagnera une croisière pour 2 personnes au départ de Dubai, offerte par Costa Croisières. Envie de participer? N hésitez pas et inscrivez-vous auprès de wendy@dvproductions.be. Le questionnaire vous parviendra dès que possible. On clôture le 1 septembre prochain. So get onboard of our Best Travel Agent contest!
edito Catharsis Danny Verheyden H et rode rokje ligt er mooi bij in de etalage, maar als je wacht tot de solden, is de mogelijkheid reëel dat de juiste maat niet meer beschikbaar is. ABTO-voorzitter Claude Pérignon haalde er enige vestimentaire verbeelding bij om diets te maken dat de consument best niet te lang meer wacht met het boeken van zijn hoofdvakantie. En dan wel omdat de touroperators hun capaciteit aan het bijsturen zijn, waardoor er van interessante last minutes weinig tot geen sprake zal zijn deze zomer. Begin mei vertoonden de zomerboekingen bij de ABTO-leden een achterstand van 8,6% voor de vakanties, en 17,4% voor de citytrips. We moeten al zeer ver teruggaan in het verleden om een dergelijke tendens te kunnen optekenen. Tussen 21 oktober 2008 en 20 maart 2009 werden er 5,6% minder reizen geboekt dan een jaar eerder, waarbij zowat alle bestemmingen getroffen werden. Frankrijk blijft marktleider, al nam het aantal vakanties af met -5,7%. De wintersportbestemmingen hebben een redelijk seizoen achter de rug, procentueel komen de Italiaanse skigebieden als grote winnaar uit de bus. De klappen vielen vooral in de vliegvakanties: Turkije -25%, Tunesië -11,5%, Spanje -10,2% en Egypte -9,3%. De verre bestemmingen dienen de winst van vorig jaar weer in te leveren (-8,4%). De stijging van het aantal autocarreizen (met ruim 34%) is opmerkelijk, en bewijst eens te meer dat de consument prijsbewuster is beginnen nadenken. Vooral de citytrips lijden onder de crisis, met als exponent Barcelona, dat een bijna -45% liet optekenen. De consument opteert eerder voor een kortbij vakantie (eigen land nam toe met bijna 20%, Nederland met bijna 50%) om alvast de prijs van het vliegticket te kunnen uitsparen. Vraag is of er een structureel gevaar dreigt voor de hoofdvakantie. Er zijn alvast een aantal socio-economische factoren die maken dat de soep mogelijk niet zo heet zal gegeten worden zoals ze de afgelopen weken/maanden in (vooral) de massamedia geserveerd werd. De koopkracht zit goed (een loonsverhoging met 4,5% voor de loontrekkenden in januari) én de brandstof staat laag, wat maakt dat de reële kostprijs voor een vakantie een stuk lager ligt dan vorig jaar. Maar de angst voor banenverlies, en de onzekerheid in het algemeen blijven in de hoofden van de consument spelen. Januari en februari kenden dan ook een sputterende start, met cijfers tot -20% en -25% in vergelijking met dezelfde maanden vorig jaar, maar de maand maart zette het begin in van een relance, die nu nog verder moet bevestigd worden uiteraard. Hoe verder het seizoen vordert, hoe kleiner de achterstand tegenover vorig zomerseizoen lijkt te zullen worden. Maar, al bij al zullen de touroperators tevreden zijn als de zomer op een kleine -2% eindigt. Structureel blijft de sector met het gegeven zitten dat het marktaandeel van de georganiseerde reizen rond een goeie 30% blijft schommelen, en dat er nog te weinig wordt gedaan om de resterende 70% ook naar de reisagent te lokken. Er is dus nog voldoende ruimte om het marktaandeel op te drijven, maar koken kost natuurlijk geld, en het verleden heeft bewezen dat er geen consensus bestond over het wie gaat dat betalen gegeven. Met de wetenschap van de negatieve groei waarop de reissector nu toch wel lijkt af te stevenen, is het moment aangebroken om het collectief belang (het verder opkrikken van het aandeel van de georganiseerde reizen) te gaan marketeren. Over de hete aardappel van het het online gegeven (hoeveel consumenten boeken hun reis online, al dan niet via een reiskantoor?) blijven de touroperators ondertusen hun kop in het zand steken, om te vermijden dat het spook van de directe verkoop weer komt opduiken uiteraard. Daar zit ook de angel van de hele zaak. Zolang er geen klaarheid komt over het (online) aandeel van de directe verkoop, en de evoluties terzake, zolang de onwil blijft om met klare cijfers naar buiten te komen, kan men ook geen werk maken van een exacte definitie van het collectieve belang. De individuele belangen zullen blijven spelen, dat is nu éénmaal een gegeven in de markteconomie, maar een sector die collectief maar 30% marktaandeel heeft, moet er op een bepaald moment toch in slagen om achter die resterende 70% aan te gaan. Wordt dit de catharsis van het brokkenjaar 2009? Danny Verheyden Publisher april - may 2009 travel2 5
actua Jetairfly: diversificatie in tijden van consolidatie Jetairfly is op 5 jaar tijd uitgegroeid tot de tweede grootste luchtvaartmaatschappij voor passagiersvervoer op Brussels Airport, en bedankte daarvoor onlangs de trouwe reisagenten met een tripje naar Cyprus. H oe de maatschappij het er in de huidige tijden van recessie vanaf brengt, vroegen we aan Elie Bruyninckx, chairman jetairfly en COO Jetair. Momenteel zie je correcties in een aantal economische sectoren, en dat straalt voor een stuk ook op de reiswereld af. Maar, wij bieden een zeer gevarieerd aanbod aan waarin we met verschillende publieksegmenten kunnen schuiven, aldus Bruyninckx. Jetairfly startte in den beginne onder de noemer TUI Airlines Belgium, met een vloot van 5 Boeings 737. In de zomer van dit jaar bestaat de vloot al uit 12 toestellen. Momenteel wordt er ook een intens vlootvernieuwingsprogramma afgerond, waardoor de vloot voornamelijk bestaat uit B737 Next Generation toestellen (van het 700 en 800 type). Jetairfly beschikt aldus over de jongste (gemiddelde leeftijd van 7 jaar en 8 maanden) en modernste vloot in ons land. Op de long haul wordt de huidige B767 in juni vervangen door een B767 exemplaar van een 7tal jaar oud. In het komend winterseizoen komt er een tweede B767 bij. In een latere fase (mede door de productieproblemen bij Boeing kan er niet meteen een exacte datum opgeplakt worden) nemen we ook een B787 Dreamliner in de vloot op, ter vervanging dan van één van de twee B767, aldus Bruyninckx. We zijn overigens de enige Belgische luchtvaartmaatschappij die een order lopen heeft voor de B787. Misschien zijn de tijden economisch minder gunstig om de vloot uit te breiden, maar wij denken en plannen altijd op langere termijn. Hoe benadert u de markt anno 2009? Wij vullen onze toestellen met verschillende klantensegmenten, en dat heeft het voordeel dat een daling in het ene klantensegment gecompenseerd kan worden door een stijging in het andere klantensegment. Op de markt merk je ook dat het zakensegment, waarin we slechts matig aanwezig zijn, sterker daalt dan het leisure en het low cost segment, dat min of meer stabiel blijft. Wij delen dus minder in de klappen dan airlines die bv. enkel vanuit Brussels Airport opereren met een éénlijnig product. worden al deze bestemmingen aangevlogen als lijnvlucht. Er wordt dagelijks gevlogen naar Alicante, Malaga, Tenerife, Mallorca en Monastir. Op andere bestemmingen zoals Gran Canaria, Rhodos en Korfoe wordt er 6 maal per week gevlogen. De gemiddelde bezettingsgraad van de toestellen over de voorbije 5 jaar bedraagt iets meer dan 90%. Hoe ziet de capaciteit eruit voor het komend zomerseizoen? Afgelopen winter hebben we reeds onze capaciteit aangepast aan de marktomstandigheden, aldus Bruyninckx, wat maakt dat onze toestellen aan een zeer hoge bezettingsgraad opereren. Dit is de cruciale parameter, en heeft voorrang op alle andere parameters. Je mag ook niet vergeten dat andere touroperatirs, waaronder een Thomas Cook en een Club Med, seats inkopen op onze toestellen, enkel op pakketbasis weliswaar. Jetairfly doet ook minder beroep op externe partners. Wij werken uitsluitend met een eigen vloot, we hangen dus niet vast aan contracten met externe vliegtuigmaatschappijen, aldus Bruyninckx. Tot september vorig jaar werd er op Spanje gewerkt met Futura Airlines (3 toestellen), maar deze maatschappij ging failliet. De enige externe partner waarmee we momenteel samenwerken, is het Turkse Freebird, maatschappij die met twee Brussel-based toestellen (A320 en A321) opereert en ons tijdens de zomerpiek een kwaliteit kan leveren die aan de Jetairnormen voldoet. Overigens vliegen we zélf ook nog op Turkije. Elie Bruyninckx en Bart Brackx klinken op 5 jaar Jetairfly Het boekingsgedrag varieert ook af van bestemming tot bestemming. In het algemeen kan je wel stellen dat er steeds korter tegen de vertrekdatum wordt geboekt. Vorig jaar werden ruim 1,964 passagiers vervoerd, of net het dubbel van het eerste (weliswaar kortere) jaar 2004. Het netwerk bestaat uit 74 bestemmingen aan de Middellandse Zee, de Rode Zee, de Canarische eilanden, de Kaapverdische eilanden en de Caraïben. Op één na Hoe marketeert u het klantenpotentieel? Wij onderscheiden 3 passagierstypes, aldus Bruyninckx. Zij die een pakketreis boekten, de low cost passagiers en de passagiers die in Jetairfly de snelste en comfortabelste optie vinden voor hun vlucht. Vakantiegangers in het kader van een pakketvakantie krijgen een maaltijd geserveerd aan boord. Men kan, optioneel, de maaltijd niet nemen, wat een reductie van -8 met zich meebrengt. Lowcost 6 travel2 issue 42
actua ontvangen geen maaltijd noch drank, op water na, en kunnen vooraf een maaltijd reserveren aan 8 per traject. Aan boord kan men terecht voor een assortiment aan snacks en alcoholische dranken, aan democratische prijzen. VIP Selection reizigers krijgen een culinaire meerwaarde voorgeschoteld. We gingen een samenwerking aan met de Jeunes Restaurateurs d Europe, wat maakt dat de VIP Selection passagiers afgelopen winter met de keuken van chef Kristof Coppens van restaurant A Priori in Haaltert (1 Michelin ster) kennis konden maken. Deze zomer staat tweesterrenchef Franky Vanderhaeghe van Hostellerie Saint-Nicolas bij Ieper centraal. Wat is het aandeel eigenlijk van buitenlandse klanten bij Jetairfly? Dat aantal stijgt, en dat verheugt ons. Je merkt ook dat er buitenlandse klanten met een online boeking die ze elders hebben gerealiseerd, tot in Brussel vliegen, om vandaaruit naar hun vakantiebestemming te vliegen. Etnisch verkeer? Neemt eveneens toe, zeker vanuit Charleroi Brussels South, waar we met onze Marokkaanse dochter Jet4you een aantal goed scorende Marokkaanse bestemmingen aanbieden. Op Nador hebben we ook Arabisch sprekende crew aan boord.het brengt ons in het multiculturele denken, waarvan de impact moeilijk te meten is maar die beslist een waarde heeft. Ook bij zakenlui neemt de koudwatervrees duidelijk af. Jetairfly was de eerste vakantie airline die online seatreservering in ons land introduceerde ( en dat neemt toe, dixit Bruyninckx. Er wordt aan self check-in gedacht, maar omdat niet alle buitenlandse (vakantie)luchthavens hiervoor technologisch klaar zijn, kan het nog niet op uniforme schaal uitgevoerd worden. Een frequent flyer programma is momenteel niet aan de orde. Een getrouwheidsprogramma kost, en zal onze gemiddelde tariefprijs ongetwijfeld de hoogte injagen, aldus Bruyninckx. Codeshare operaties dan? Zou het niet interessant kunnen zijn om als feeder te opereren naar (Duitse) bestemmingen vanwaaruit bepaalde verre bestem- mingen met een TUI charter kunnen aangeboden worden? Het probleem hierbij is dat je dan op een Frankfurt, München en andere Düsseldorfs moet gaan vliegen, aldus Bruyninckx. We houden het bij onze Belgische luchthavens. Wat is de toekomstvisie van Jetairfly naar de regionale luchthavens toe? De regionale luchthavens Oostende, Luik en Charleroi vormen een zeer mooie aanvulling op ons aanbod, aldus Bruyninckx, waar we vrij gelukkig mee zijn. De directe toekomst? We leven in een tijd van consolidatie, en daar vertel ik waarschijnlijk niets verrassends mee. Groei mag ook geen dogma zijn, op langere terlijn spelen er heelwat factoren, het komt er gewoon op aan om de juiste beslissingen te nemen. Komt er een nieuwe winterbestemming? In dit huis heerst voldoende creativiteit om te beantwoorden aan de vraag van onze trouwe klanten om een nieuwe bestemming aan te bieden. dv Aegean Airlines goes crescendo Sinds einde maart biedt Aegean Airlines een dagelijkse Brussel-Athene vlucht aan in code share met brussels airlines. De 10u55 vlucht wordt uitgevoerd door Aegean, de 15u05 vlucht door brussels airlines. D e commerciële équipe van Aegean Airlines wordt geleid door Pierre Emmanuel Duband, country manager Belgium & France die in een vorig leven aan de slag was bij het oude Alitalia. Zijn équipe bestaat verder uit Marc Vanhaverbeke (eveneens ex-alitalia), sales representative for Belgium en Edith Bezikofer, inside sales. Aegean Airlines vervoerde vorig jaar 6 miljoen passagiers, een bijna-verdubbeling op 5 jaar tijd. De groei werd zowel op domestic (3.629.000 passagiers, een +14%) als op internationale (2.311.000 passagiers, een +23%) routes gerealiseerd. Op de Griekse thuismarkt biedt Aegean Airlines 17 bestemmingen aan, en haalt het een marktaandeel van 58%. Aegean Airlines had ook de intentie om het zwalpende Olympic Airlines over te nemen, maar de deal ging niet door. Op jaarbasis vervoerde Aegean vorig jaar alleszins iets meer passagiers dan Olympic. Internationaal biedt Aegean 18 bestemmingen aan. In het nieuwe zomerseizoen wordt het aantal routes opgedreven tot 47, en worden er dagelijks meer dan 200 vluchten uitgevoerd. Sinds medio april wordt er ook 3 maal per week gevlogen op het Cypriotische Paphos. De vloot bestaat uit 28 toestellen, waaronder twaalf A320 en twee A321 toestellen. Tegen 31 mei komen er nog drie toestellen bij. De gemiddelde leeftijd van de vloot is geëvolueerd van 9,5 jaar in 2006 tot 2,5 jaar momenteel. In 2010 zal de gemiddelde leeftijd exact 2 jaar bedragen, en zal de maatschappij over 27 nieuwe A320/321 toestellen beschikken. april - may 2009 travel2 7
actua Van een Boeing en Avro carrier is de maatschappij geëvolueerd tot een Airbus en Avro carrier. In 2010 zullen alle B737/300-400 toestellen uitgefaseerd zijn. De inkomsten van de carrier bedroegen vorig jaar 483 miljoen, het beste jaar ooit voor de carrier. De maatschappij heeft haar inkomsten jaarlijks zien toenemen. Winst werd er gerealiseerd sinds 2003, sindsdien nam de winst ook jaarlijks toe, met 2008 als hét topjaar totnutoe (winst van 44,6 miljoen ). Aegean Airlines wordt gedragen door 5 privé aandeelhouders afkomstig uit verschillende sectoren. De Piraeus bank heeft 4,5% van de aandelen, 23% circuleert vrij op de Athens Stock Exchange. Aegean Airlines startte vorig jaar met web check-in. Sindsdien zijn er kiosken in Athene, Thessaloniki, Heraklion, Chania, Mykonos en Rhodos. In de Business Class van Aegean Airlines blijft de middelste stoel onbezet, en heeft men keuze tussen 2 warme maaltijden (op internationale routes, op domestic routes ontvangt men een koude maaltijd). Op de route ex-brussel kan men ook een gratis filmpje meepikken. Espresso koffie en hot towels zijn eveneens verkrijgbaar, net als gratis kranten. Business Class passagiers hebben ook toegang tot de lounge op Brussels Airport, de Business Lounge in Athene werd recentelijk vernieuwd, dit jaar wordt ook de lounge in Thessaloniki uitgebreid. In Brussel kunnen de Business Class passagiers terecht in de lounge van brussels airlines. Economy Class passagiers genieten een gratis warme maaltijd op langere internationale vluchten, en een koude maaltijd op kortere vluchten. Op de domestic routes worden snacks en drankjes voorzien. Men kan ook een gratis filmpje bekijken. Naast brussels airlines heeft Aegean Airlines ook partnerships lopen met Lufthansa en TAP Air Portugal. Aegean zet haar expansie volgend jaar alleszins verder; dan zal o.a. ook Amsterdam aan het netwerk toegevoegd worden. dv Costa pampert families en singles 2008 was een overgangsjaar (voor het eerst sinds 2000 kwam er geen nieuw schip bij), maar met 2 nieuwe schepen dit jaar en ook volgend jaar een nieuw op te nemen schip in de vloot, zijn we meer dan ooit de nummer 1 rederij in Europa, aldus Patrick Pourbaix, general manager Costa Cruises Benelux. Op basis van het gerealiseerde zakencijfer is Costa Cruises nu al de 4de grootste touroperator van Europa. Minstens voor bepaalde bestemmingen zijn cruises goedkoper geworden dan landarrangementen. D e nieuwe brochure 2010 van Costa Cruises bevat bijna 250 bestemmingen en meer dan 100 trajecten. Met aanbiedingen in Zuid-Amerika, de Middellandse Zee, Canada, Azië, Groenland, de Indische Oceaan, de Caraïben en Dubai, doen de schepen van Costa alle wereldzeeën aan. Enkel in Alaska en Australië zijn we nog niet aanwezig, aldus Pourbaix, die er ook op wijst dat meer dan 90% van het Costa Cruises cliënteel uit Europeanen bestaat. In 2010 komt de Costa Deliziosa, het zusterschip van de Costa Luminosa, in de vloot. Dit jaar worden laatstgenoemde en de Costa Pacifica samen gedoopt op 5 juni in Genua. Beide schepen zullen o.a. voorzien zijn van een 4D-filmzaal, een rollerpiste, een golfsimulator, een PlayStation World-ruimte met PS3 en een Samsara-Spa met Kinesis-zaal, meteen een première op een cruiseschip. Aan boord van de Costa Pacifica kan men ook terecht in een volledig uitgeruste opnamestudio waar de passagiers kunnen zingen en hun eigen CD maken, eveneens een première aan boord van een cruiseschip. Het zal de aangeboden capaciteit doen toenemen met 16%, aldus Pourbaix. Vorig jaar realiseerden we 1,2 miljoen passagiers, wat maakt dat 1 op 5 cruisepassagiers in Europa voor onze rederij opteert. Bij de grootste nieuwigheden voor 2010 bevinden zich de meer dan 1.100 excursies, waaronder 240 EcoTours. Deze excursies omvatten geleide bezoeken aan parken, oases en natuurlijke reservaten. Het transport gebeurt op een zo milieuvriendelijk mogelijke manier en er worden plekken in volle ontwikkeling aangedaan waarbij het milieu gerespecteerd wordt en er economische mogelijkheden worden geboden aan de lokale gemeenschappen. 8 travel2 issue 44
Een andere nieuwigheid zijn de gastronomische excursies. In 2010 kunnen de passagiers van de Costa-schepen kiezen voor gastronomische excursies met maaltijd en wijnproeverij in restaurants die zijn opgenomen in de Michelingids 2009. Costa Cruises gaat ook een autocardienst inleggen voor de passagiers die vanuit Amsterdam vertrekken. De autocar vertrekt vanuit Rijsel en bereikt Amsterdam na stops in Brussel en Antwerpen. Op www.costacruises.be kan men ook video s van de schepen bekijken. De brochure Costa 2010 bevat ook nieuwe, speciale aanbiedingen voor families en personen die alleen reizen. Deze initiatieven zijn cumuleerbaar met de «Prima Price» prijsformule, waarmee Costa de beste prijzen en vele voordelen biedt aan klanten die hun cruise lang op voorhand reserveren. Nu al worden ongeveer 90% van het totaal aantal geboekte cruises via Prima Price aangekocht, aldus Pourbaix. Het verblijf aan boord van 1 of 2 kinderen jonger dan 18 jaar is gratis wanneer ze logeren in de cabine van beide ouders. Haventaksen, eventuele vlieg- en transferkosten en verblijfforfait aan boord (indien het kind ouder is dan 14 jaar) zijn hierbij niet inbegrepen. Twee kinderen jonger dan 18 jaar genieten van een zeer voordelig tarief en logeren in een dubbele binnencabine, onafhankelijk van die van beide ouders. Het verblijfforfait aan boord (indien het kind ouder is dan 14 jaar) is hierin niet inbegrepen. Een kind jonger dan 18 jaar geniet van een erg voordelig tarief wanneer het logeert met zijn ouder in een dubbele binnencabine. Ook hier is het verblijfforfait aan boord (indien het kind ouder is dan 14 jaar) niet inbegrepen. Eveneens nieuw: het supplement voor het gebruik van een dubbele cabine door een enkele persoon varieert voortaan naargelang het schema van het Prima Tarief. In functie van de bezettingsgraad van het schip op het ogenblik van de reservatie kan het supplement variëren tussen de 30% en de 100%, terwijl dit tot voor kort sowieso minstens +80% bedroeg. Parallel hieraan wordt een nieuw online registratiesysteem gelanceerd teneinde wachtrijen bij het inschepen te vermijden. Passagiers dienen in te loggen op www.costacroisieres.fr (met de gegevens die bij de reservatie door het reisbureau werden gegeven), het online inschepingformulier minstens 10 dagen voor de cruise in te vullen, af te drukken en de dag van het vertrek voor te leggen. Costa Crociere SpA is het grootste Italiaanse cruisebedrijf van Italië en Europa. Er wordt dit jaar op 1,5 miljoen passagiers gemikt, tegenover 1,2 miljoen in 2008. In totaal worden tegen 2012 vijf nieuwe schepen geleverd, goed voor een investering van 2,4 miljard. De Costa-vloot zal dan 17 schepen tellen met een globale capaciteit van 46.400 gasten. Tegen 2012 zou het aantal Europese cruisepassagiers globaal moeten toenemen tot 6 miljoen. dv Extra aanbod voor Zomer 2009 Iberostar Grand hotel El Mirador***** Tenerife 10 Easy Way Punten per geboekte klant Speciaal reisagentenaanbod t.e.m. 30 juni 2009! 69 voor een tweepersoonskamer in Grand Hotel El Mirador met ontbijt, partners reizen gratis! Voor info en voorwaarden, surf naar www.thomascookagent.be, rubriek Iberostar. april - may 2009 travel2 9
coverstory De opmars van Slovenië Als we over het Kongresni trg in Ljubljana, de Sloveense hoofdstad, fietsen, vraag ik Tatjana Radovic waarom dit plein het congresplein heet terwijl er geen congreszaal te bekennen valt. Haar antwoord luidt: Na de Napoleontische oorlogen hield de Heilige Alliantie in 1821 hier maandenlang hun congres. Je ziet dat we een traditie hebben in het organiseren van congressen! gebleven. Ondertussen is het de uitgelezen plaats om te trouwen. Als de bruidegom erin slaagt om de bruid de 99 treden op te dragen en dan nog in staat is om de klokken met een haal aan het touw drie keer te doen luiden, zal hij voor de rest van zijn leven gelukkig getrouwd zijn. Veel trouwers lopen daarna aan de overkant van het meer nog de trappen van het kasteel op om hun feest op het terras te houden met het prachtige uitzicht op het kerkje weerspiegeld op het gladde wateroppervlak met daarachter de besneeuwde toppen van de Julische Alpen met Sloveniës hoogste berg, de Triglav. S lovenië is klein, in oppervlakte tweederde van België terwijl er maar twee miljoen Slovenen wonen. Dat geeft het land een zekere rust, bovendien ligt het vlakbij Oostenrijk en zijn de mensen er even ernstig terwijl Slovenië evengoed grenst aan Italië wat de mensen een verfijnde flair en savoir-vivre geeft. Van wellness tot de terrassen aan de Ljubljanarivier in de hoofdstad, van wandelen in de bergen tot dobberen in het zilte Adriatische water: het is allemaal Slovenië. In Slovenië hoor je het wel vaker: Slovenië is te klein voor het massatoerisme. Maar je kunt er op een dag wel het noorden en het zuiden bezoeken. Romantiek ten top Over het gladde wateroppervlak van het gletsjermeer van Bled varen de pletna s, platte overzetboten als in Venetië. Voor Slovenië in de negende eeuw werd gekerstend, woonde hier Ziva, de godin van de liefde die zich elke morgen in het meer ging wassen. De dwergen kwamen er telkens vanuit het bos naar kijken en bouwden voor haar een eiland midden in het meer. Maar zo gauw Slovenië katholiek was geworden, kwam er een kerkje op het eiland ter ere van Maria. Maar beeldig en romantisch is het 10 travel2 issue 44
coverstory Het kasteel is minstens duizend jaar oud, het staat voor het eerst te boek in 1004. Op het grote terras dat bij een uitstekend restaurant hoort, eten we deze morgen zalige roomcake, een specialiteit van deze streek. Maar je kunt dit terras en het pleintje ernaast ook afhuren voor groepsevenementen met zwaardgevechten of folkloristische dansen. Azra Botonjic, de verantwoordelijke in Ljubljana voor Mice, wijst me de vroegere villa van Tito aan, nu een hotel. Dichterbij het kasteel liggen vijfsterrenhotels als de Toplice en Hotel Park. Terwijl Azra met Rok Klancnik, de directeur van het Sloveense Verkeersbureau in Brussel, voor de lens van de fotograaf de romantiek van het meer vertolken, vertelt Azra verder over de hotels rondom Bled die van uitzonderlijk hoge kwaliteit zijn en conferentieruimten hebben voor meer dan 350 mensen. Rok Klancnik komt tussen als ik me afvraag waarom dit oord tussen de bergen zoveel wellness in de hotels heeft: Dat hebben we aan ene Zwitserse dokter te danken: Arnold Rikli die vond dat de lucht en het water hier zo goed waren dat ze geneeskrachtig werden. Hij bouwde Spartaanse blokhutten, waaruit later Toplice is gegroeid. Anderzijds maakt de natuur hier nog altijd avontuurlijke incentives mogelijk want in het Nationale Park van Triglav kun je raften, klimmen, wandelen, mountainbiken en spoorzoeken of een schattenjacht houden op basis van lokale legenden. Als we de trappen van het kasteel naar beneden lopen, komen we in een van de nissen broeder-brouwer Andrej tegen van wie ik een fles witte wijn mag vullen en bottelen. Hij drukt er ook nog een rode zegel op en schrijft mijn naam in kalligrafische letters op het oormerk. Op het benedenplein is het café ondertussen open en ook de drukkerij ernaast. De protestantse zendeling Primoz Trubar drukte de eerste Sloveense teksten in 1550: het evangelie en een ABC-boek om te leren lezen en schrijven. Ook de drukker draagt een middeleeuwsachtig plunje en drukt voor me een mooie zegel met mijn naam erop, helemaal op de manier dat Primoz Trubar het ook deed. Slow food Onderweg naar Ljubljana stoppen we vlakbij de luchthaven in het dorpje Zgornji Brnik in de oude Hocevar hereboerderij die omgeturnd is tot een luxueus hotel voor 40 gasten met een ondertussen zeer bekend restaurant en dito café en wijnkelder. Rok Klancnik vertelt en vertaalt wat de boer in het Sloveens zegt: De Sloveense gastronomie gebruikt de eenvoudige ingrediënten van het land. De laatste vijftien jaar heeft er op gastronomisch vlak een ware revolutie plaatsgevonden in de Sloveens keuken, die van de slow food. In Slovenië is slow food een ware rage maar het belangrijkste is dat ze de Sloveense keuken een nieuwe relance heeft gegeven. De eenvoudige ingrediënten worden in hun puurheid gebruikt. Klancnik geeft me platte kaas met pompoenpittenolie en pompoenen bij brood met gegrild varkensvel. Vroeger dronken ze daar droge zure wijn bij, zegt hij terwijl hij een boekweitpannenkoek vult met verse platte kaas: Samen met Japan zijn wij, Slovenen de topgebruikers van boekweit. We zitten nog ten noorden van Ljubljana waar de keuken onder invloed staat van de Oostenrijkse barok. Ten zuiden van Ljubljana ruik en proef je de Italiaanse invloed. De boer met zijn drie zonen en hun vrouwen zijn harde werkers, aldus Rok Klancnik: Ze kunnen wel 20.000 mensen van een natje en een droogje voorzien. Eindeloos blauw In Portoroc staat Tomi Tavcar ons aan de receptie op de twaalfde verdieping van Hotel Bernardin op te wachten. Dit hotel is tegen de kliffen gebouwd, alle 241 kamers hebben er de hele dag door een prachtig zeezicht. Tomi Tavcar: Rijke Russen huren hier ganse verdiepingen omdat ze zich veiliger weten dan aan de Franse Rivièra. Duitsers komen vooral in juni of september op vakantie, sommigen boeken al dertig jaar dezelfde kamer. Hotel Bernardin heeft een eigen strand, het mooiste van de april - may 2009 travel2 11
coverstory Adriatische kust. Door de stroming is het water heel zuiver en helder. Aan het strand zijn er twee bars, een tropische bar en een snackbar. Voor elke gast is er een strandstoel en parasol en wie op het strand ligt, krijgt vers fruit of een cocktail. De wens van onze gasten, is onze plicht, zal Tomi Tavcar enkele keren herhalen. Op de negende verdieping lopen we langs het zwembad dat zowel binnen- als buitenzwemmen toelaat. In de wellness toont hij de paradijskamer met een jacuzzi naast het bed en de sauna vlakbij. Twee champagnefluiten staan klaar op een rotan dienblad. Hier zijn er wel duizendeneen behandelingen mogelijk. Als Tavcar herhaalt dat uw wens zijn plicht is, vraag ik of hij op alle vragen ingaat. We krijgen de vreemdste vragen. Hier komen ook artiesten zowel uit de muziekwereld als van de film, belangrijke zakenlui en politici en jawel zij hebben soms vreemde wensen. Dat vinden we een uitdaging, het geeft ons de kans om nieuwe dingen te ontwikkelen. In de grote Europazaal kunnen drieduizend mensen een conferentie volgen met uitzicht op het eindeloze blauw van de Adriatische Zee. Er hangen gelukkig zware gordijnen die bij moeilijke lezingen toegeschoven kunnen worden. Aan de promenade in Portoroz staat Palace Hotel Kempinski, nog maar pas opgekalefaterde vergane glorie. Het paleis werd precies honderd jaar geleden gebouwd voor de Habsburgse keizer voor wie Portoroz het dichtstbijzijnde strand was. Na de Eerste Wereldoorlog werd dit het mooiste hotel aan de Adriatische kust. Na de Tweede Wereldoorlog was het een vaste stek voor filmsterren, Het Saint Tropez van Joegoslavië. maar de voorbije twintig jaar heeft het hotel leeggestaan. Niemand kreeg genoeg geld bijeen voor de nodige investeringen. Wanneer we onze auto op de promenade parkeren, baadt het hotel in de avondzon. De vroegere grandeur is duidelijk hersteld, palmbomen en Engelse tuin incluis. Aan het koloniale gebouw werd een glazen huis gezet met bamboe in witte hoge bloempotten. Zeer verrassend maar heel mooi, ook door de draden met glazen brokken die de twee volumes binnenin scheiden. In die twintig jaar dat het hotel leegstond, vonden daklozen er een onderkomen en was de tuin een jungle geworden. Vijf jaar geleden al begon de herbouwing en nieuwbouw. Volgens schatting zou het 35 miljoen euro kosten, het zijn er uiteindelijk 100 miljoen geworden. Maar alles is ook erg goed gedaan en net zoals de Brandenburger Tor in Berlijn is dit een landmark voor Slovenië, een waar herkenningspunt, zegt Marcos Torres Müller die instaat voor de public relations: Alles is van goede kwaliteit. In Slovenië heb je eigenlijk geen echte vijfsterrenhotels. Omdat je van de would be vijfsterrenhotels geen ster kunt afnemen, hebben wij sinds 1 januari vijf sterren superior gekregen. Het hotel is open sinds oktober vorig jaar. Bij de reservatie vragen onze klanten of hun BMW niet zal worden gestolen. Eens ze hier zijn, zijn ze blij verrast met de goede staat van de wegen. Slovenië is nog erg ondergewaardeerd. Toch zitten we hier heel goed, op twee uur van Venetië en op vijf uur van Wenen of Milaan. Torres Müller is er zich van bewust dat Slovenië nog verder op de kaart moet worden gezet, maar volgens hem zijn er genoeg troeven: Je kunt hier terecht voor een dinercruise of voor een trip naar Venetië, een bezoek aan de zoutpannen of aan een olijfgaard want de olijfolie van deze streek is uitstekend. En je kunt een wijnfestijn regelrecht in de wijngaard organiseren. Natuurlijk moeten we in deze fase de mensen nog overtuigen en ze dus eerst hier krijgen. We stelen heus geen clientèle van de collega s maar brengen nieuwe cliënten naar Slovenië. Palace Hotel Kempinski richt zich minder op conferenties want er is maar plaats voor maximaal 300 mensen. Die worden uitstekend ontvangen in een van de 180 kamers, de helft in het oude gebouw met een klassiek stijlvolle inrichting. De andere helft is in het glazen gebouw en heel modern ingericht met onder meer een glazen raam tussen slaap- en badkamer, en met een groter terras. Volgens Marcos Torres Müller zitten we hier aan het einde van Europa: Kijk, je ziet Kroatië liggen. We staan op het bordes van een van de mooie design hotelkamers. Hij wijst naar de koterijen aan de overkant van de promenade: Die gebouwen gaan na de zomer tegen de vlakte en dan heeft ook dit hotel zeezicht, een privéstrandje en een eigen marina. Bovendien komt er in Portoroz een golfbaan met 18 holes. Nog een beetje geduld en je zult het hier zien veranderen. Anderzijds is het precies ook een van onze troeven dat het hier nog zo natuurlijk is. Terrasmentaliteit s Morgens zijn er maar tien stappen tussen ons Cityhotel en het Art Nouveau Grand Hotel Union in hartje Ljbuljana, na de St Bernardin het grootste conventiehotel in Slovenië. Tatjana Radovic zit ons op te wachten, zij is de congressmanager van Ljubljana Tourist Board: Natuurlijk is Ljubljana het congrescentrum bij 12 travel2 issue 44
coverstory Slovenië is zo toegankelijk Slovenië is klein, het is maar 20.000 km 2 maar het heeft veel verschillende streken binnen handbereik: zowel de Middellandse Zee als de hoge Alpen, het binnenste deel is continentaal en in de vlakte van Pannonia hebben we vijftien kuuroorden, Rok Klancnik is fier op zijn land: Daarnaast is er onze heel speciale hoofdstad Ljubljana. Hierdoor kun je vergaderen in de stad maar uitstapjes doen naar de kust en de bergen. Het is vanuit Bled maar een goed half uur naar Ljubljana en een dik uur naar de kust. Alles in Slovenië is zo toegankelijk want de wegen zijn tiptop in orde. De faciliteiten zijn goed, het aanbod staat op een hoog peil en de technische ondersteuning is up to date met mensen die veel ervaring hebben en hoog gekwalificeerd zijn. We bieden dus kennis, infrastructuur en een ideale prijs-kwaliteitverhouding aan. Azra Botonjic vult hem aan: Bovendien houden we in Slovenië van leuke ideeën. Kijk dit is gewoon een frisse, gezellige plaats in het hart van Europa en bovendien het lijkt maar een detail- ook nog eens twintig procent goedkoper dan de buurlanden die allemaal vlakbij zijn en gemakkelijk te bereiken. Per jaar strijken er 40.000 Belgen neer in Slovenië, 60.000 Nederlanders. In totaal gaat het om 2,6 miljoen toeristen per jaar. Vroeger namen de Duitsers de eerste plaats in, maar nu zijn dat de Italianen, gevolgd door de Oostenrijkers en de Duitsers. De Benelux komt op de vierde plaats. De Russen trekken weer op. De helft van de Belgen komt op vakantie, de andere helft is er voor zaken. Mice is enorm belangrijk, vooral dan voor incentives. Rok Klancnik: Daarom zijn we zeer geïnteresseerd in de Belgische markt, er zijn veel bedrijven, maar ook veel mensen van de Europese Unie of de Navo-staf die voor een lang weekend naar Slovenië kunnen komen. Het valt me de hele tijd op hoezeer er over renovatie en investeringen gesproken wordt. Sinds de onafhankelijkheid in 91 kon Slovenië zich dankzij de Europese fondsen volop ontwikkelen en zich op de kaart van de mice zetten. Het is een parallel proces geweest: privatisering ging hand in hand met renovatie. Rok Klancnik: Er is geen enkel hotel in bedrijvigheid dat sinds de onafhankelijkheid niet is gerenoveerd. De grootste invloed had de toetreding op 1 mei 2004 tot de Europese Unie en op 1 januari 2007 tot de Eurozone. Toen Slovenië bovendien in 2008 het voorzitterschap van de EU waarnam, zette dit ons land op de kaart, we hadden hier veel evenementen. Nusa Solar is de Event Manager van het mooie art nouveau hotel dat aan een hotel uit de jaren zeventig is aangebouwd. In totaal telt het hotel 327 kamers en 21 conferentiezalen. Sinds zeven jaar maakt het congrescentrum deel uit van het hotel. Veel conferenties tellen een 300 deelnemers die het hotel ook kan herbergen. Nusa Solar leidt ons rond: Tot zeven jaar geleden was de Grand Hotel Union nog staatseigendom. Onder de Tweede Wereldoorlog werd het als hospitaal gebruikt, daarna werd de multifunctionele zaal een bioscoop. Dat zou het veertig jaar blijven. Zeven jaar geleden werd het hotel gekocht en gerenoveerd volgens de originele plannen, ook de multifunctionele zaal waar 350 mensen kunnen zitten in een klasopstelling en 800 in een theateropstelling. Het is een hele mooie zaal in Habsburgs geel geschilderd. Buiten staan we voor nog een prachtig art nouveau gebouw en als we over de rivier wandelen, nemen we een van de drie bruggen van architect Plecnik die tijdens zijn lange leven in de twintigste eeuw een stempel op de stad heeft gedrukt. Er is zelfs geen stad ter wereld waar één architect zoveel werken heeft achtergelaten. Het is zeker charmant, ook de fijne wandelterrassen noordelijker aan de rivier waar het heerlijk slenteren is. Overal aan de oever van de Ljubljanarivier is het leuk, er zijn niet alleen de wandelterrassen maar ook de heerlijke zitterrassen met gratis wifi om bij een kopje koffie verder te kunnen werken. Ljubljana wil trouwens van de hele stad een wifi-vrijplaats maken. MvB Travel2_BRU_92_x_128_Summ_09:Layout 1 21.1.2009 12:21 Pag Summer 2009 Timetable between BRUSSELS and LJUBLJANA uitstek met de twee grote congresruimten. Voor grote gebeurtenissen is er een capaciteit van 2400 mensen. Sinds de onafhankelijkheid is Slovenië voor West-Europeanen een springplank voor Oost-Europa en worden hier veel regionale vergaderingen gepland. Dankzij het Europese lidmaatschap zijn er nieuwe zakenbelangen ontstaan en werd er een brandnieuw congrescentrum gebouwd. Tatjana Radovic roemt haar stad: Ljbuljana heeft een Slavische Ziel, de Duitse serieux, het Mediterraanse temperament en de natuur is zo belangrijk want Slovenen zijn echte buitenmensen. Tien minuten wandelen van hartje stad en je bent in de groene long van Tivoli, een ideale setting om een cocktail te houden. Zowat alle openbare en minder openbare gebouwen, musea, bibliotheken en postkantoren kunnen gebruikt worden voor speciale evenementen. Zelfs het kasteel van Ljubljana kun je afhuren, het is gemakkelijk te bereiken met de funicular maar zelfs te voet ben je er op een half uur. FROM - TO DAYS DEP. ARR. FLIGHT Brussels (BRU) Ljubljana (LJU) 12345- - 0905 1045 JP377 NONSTOP - - - - - 67 1010 1150 JP377 NONSTOP 12345-7 1830 2010 JP385 NONSTOP 12345- - 2045 2225 JP395 NONSTOP - - - - - - 7 2350 0130+ JP395 NONSTOP FROM - TO DAYS DEP. ARR. FLIGHT Ljubljana (LJU Brussels (BRU) 12345- - 0645 0835 JP376 NONSTOP - - - - - 67 0750 0940 JP376 NONSTOP 12345-7 1600 1750 JP384 NONSTOP 12345- - 1820 2010 JP394 NONSTOP - - - - - - 7 2130 2320 JP394 NONSTOP Brussels National Airport - Box 4, 1930 ZAVENTEM, Tel.: +32 2 75 32 336, Fax: +32 2 75 32 337 e-mail: adr.brussels@adria.si; Working hours: MON - FRY: 0800-1700, SAT-SUN: closed Adria Airways Ticketing Counter : Tel.: + 32 2 75 32 335 www.adria-airways.com april - may 2009 travel2 13
cruise & ferry Cruises verkopen = veel commissie Iedere klant die een reisbureau binnenstapt, is een potentiële cruisepassagier, aldus Jean Alen van Cruisetravel. Het grootste voordeel van cruises is dat alles georganiseerd is. Je kan kiezen maar je moet niet zoeken. Er is veel in één reis, en de verhouding prijskwaliteit is correct. Azamara Ultra Inclusive Luxury Cruise FREE Unlimited Shore Excursions 2009 Europa Voyages Seven Seas Voyager ***** & Seven Seas Navigator ***** all-suite ships gratuities included select wines and spirits, soft drinks, bottled water and hot beverages throughout the ship included minibar setup in your suite choice of multiple open-seating restaurants, inspired cuisine over 280 FREE Excursions in over 50 European Ports Cruises vinden steeds meer hun weg naar de consument, de reisagent staat er meer voor open dan vroeger, maar niet lang alle reisagenten kénnen de voordelen die verbonden zijn aan het verkopen van cruises. Wij geven een duwtje.. J ean Alen is een door de wol geverfde cruisekenner die het voordeel heeft zich niet als een specifieke gsa op de markt te (moeten) bewegen. Met andere woorden, zijn advies heeft een hoger neutraliteitsgehalte. Er is een verschillend cruiseproduct voor elk type van cliënteel, aldus Alen. Maar niet alle reisagenten hebben reeds alle rederijen kunnen uitproberen. Advies is dus nodig. Jean Alen is alleszins een grote voorvechter van het cruiseproduct. Er is nog een enorm klantenpotentieel, zo stelt hij. Maar in tegenstelling met bv. de Scandinaven worden we niet geboren met een maritiem gevoel in de genen. Maar, eens je als reisagent een (nieuwe) klant hebt kunnen overtuigen om op cruise te gaan, dan is het resultaat langdurig. De kans dat de klant nog eens op cruise vertrekt, is namelijk 80%. De meeste klanten komen nadien 14 travel2 issue 44
THE ONLY 92,600 CARAT DIAMOND IN THE WORLD. BAHREIN The Northern Europe and Dubai are more precious aboard of Costa Luminosa. DUBAI FOUDJAÏRAH ABU DHABI MASQAT The hugest diamond you ve ever seen: 92,600 tons of beauty, elegance and harmony. Costa Luminosa, the ship dedicated to light, will dazzle you with its suites, restaurants, art pieces. It will excite you with its great golf, Gran Prix Simulator and 4D movie theatre. It will relax you with the Samsara Spa s rituals and perfumes. Treat yourself to a precious dream on the routes to Dubai and to the great North. A Costa Luminosa cruise is forever. Reservation : www.costaclick.be or 070/2.3.4.5.6.7 www.costacruises.be
cruise & ferry vertellen dat ze dit al eerder hadden moeten doen, 70% gaat binnen de 3 jaar na de eerste cruise ook opnieuw op cruise. De tevredenheidsgraad is dus zeer hoog, veel hoger ook dan bij een vakantie aan land, waar men inderdaad toch ook niet volledig kan wegvluchten van de typische problemen van onze maatschappij: files bijvoorbeeld, of wat we maar de ontbijtstress in het vakantiehotel zullen noemen Het gevoel van goede service ligt eveneens hoger: 78% tegenover 60% aan land. 77% stelt ook zich écht te kunnen ontspannen aan boord van een cruiseschip, terwijl dit bij de vakanties aan land 55% bedraagt. Zorgeloosheid scoort eveneens hoger bij cruisevakanties (76%) dan bij aan land vakanties (46%). Value for money scoort eveneens beter: 69% tegenover 31%, net als de variëteit van het aanbod: 68% tegenover 42%. Maar het meest doorslaggevende element om cruises te verkopen is waarschijnlijk wel de hoge commissionering die de verkopende reisagent te beurt valt. Het cruiseproduct kan bovendien het ganse jaar door verkocht worden, aldus Alen. Cruises verkopen is, in tegenstelling tot wat Azamara vele reisagenten denken, niet moeilijk. Er is uiteraard een groot aanbod, en dat maakt het voor reisagenten misschien niet zo evident om het juiste product te kunnen aanbieden aan hun klant, maar alle schepen hebben een eigen classificatie, die men kan raadplegen in de gerenommeerde Berlitz Guide of Cruising. Iedere klant die het reisbureau binnenstapt, is dus een potentiële cruisepassagier, ook omdat de prijzen enorm zijn geëvolueerd, terwijl de absolute topproducten intact gebleven zijn. Cruises kan je dus verkopen aan een zonnekloppend publiek dat overdag aan het zwembad ligt en s avonds verlekkerd is op bars en restaurants. Degenen die gesteld zijn op comfort en pampering, komen eveneens aan hun trekken, net zoals de gastronomen onder ons. Ook de mensen die van ontdekking houden, vormen een potentieel cliënteel. Bepaalde cruises, vanuit Miami bijvoorbeeld, zijn weliswaar altijd hetzelfde qua routing, er zijn echter ook rederijen op de markt die meer dan 200 verschillende bestemmingen per jaar aanbieden. Cruises zijn ook ideaal voor families met kinderen, indien ze het juiste schip hiervoor kiezen weliswaar; bij sommige rederijen reizen kinderen gratis of bijna gratis mee...tot slot is ook het clichématig beeld van een honeymoon vakantie een verkoopsargument bij uitstek. En: ook singles zijn een potentieel. Aan boord van een cruise zullen ze snel aan de praat geraken. Bepaalde rederijen vragen nog steeds (zeer) hoge supplementen voor singles, andere rederijen zijn hierop teruggekomen en zijn zeer redelijk geworden wat dit betreft. Er zijn ook een 10 à 15tal rederijen die 4 persoonskajuiten aanbieden. MICE-organisatoren kunnen ervan overtuigd zijn dat het aanbieden van een cruise een hogere emotionele waarde heeft dan een half pension formule in een hotel. 16 travel2 issue 44
cruise & ferry Tijdens een cruise zal je ook veel meemaken, temeer daar je dagelijks op een andere bestemming toekomt. Er zijn lezingen, diverse activiteiten aan boord, je hebt ook de uitstappen uiteraard Je bent ook ver weg van de dagelijkse stress, je hoeft niet dagelijks je koffers te pakken, of vroeg op te staan. Bovendien is alles georganiseerd. Je kan kiezen maar je moet niet zoeken. Er is veel in 1 reis.. Zijn er veel zeedagen of des te meer bezoekdagen? Een cruise is veel meer dan een vervoersmiddel van punt A naar punt B, het is ook een drijvend hotel. Wat zijn nu de criteria bij de keuze van een cruise? Het comfortniveau speelt alleszins een belangrijke rol, vervolgt Alen. De classificaties van de Berlitz Ocean Cruising gids zijn een goede en betrouwbare leidraad wat dit betreft. En, bij de sterrenclassificatie mag je zeker een ster bijtellen als je gaat vergelijken met de hotelclassificaties Sommige klanten hebben ook een blijvend bezwaar tegen vliegreizen; die kunnen bv. de inscheephavens van Southampton, of Amsterdam gesuggereerd worden. De route en de bestemmingen vormen eveneens een criterium, net als de duur van een cruise. Ik zou klanten die voor een eerste keer cruisen, niet meteen voor 3 weken wegsturen, laat ze in eerste instantie een weekcruise uitproberen. Celebrity Cruises NCL Freestyle Cruising, where you re free to whatever! Bij NCL laten wij de vaste dinner seatings, formele kledingsvoorschriften en andere traditionele cruise regels achter op de pier. Alles draait om vrijheid - van onze waaier aan accomodaties, met een luxe suite complex met VIP service, of van de vele activiteiten aan boord. Kies uit bowlingbanen, uit 13 bars en lonues, of uit één van 13 verschillende restaurants. U alleen beslist hoe u uw perfect dag spendeert aan boord. Barcelona & West Middellandse Zee 8 daagse cruise aan boord van Norwegian Gem van/naar Barcelona Data 2009: Mei 03 - November 22, vertrek elke zondag Vanaf 599,- p.p. cannes Pisa Florence livorno civitavecchia BarceloNa rome NapleS Lic A5449 Voor informatie & boekingen contacteer één van onze prefered partners en Belgë tel 03 / 236 89 39 info@cruisetravel.be Mediterranean Valletta NCL_Ad_190x128_nl.indd 1 24.03.2009 17:30:25 Uhr april - may 2009 travel2 17
cruise & ferry De temperatuur op de bestemming kan ook een criterium vormen. Je hebt de tropen natuurlijk, maar er zijn ook koelere bestemmingen, zoals de fjörden, de Baltische Staten ook Moet men zich s avonds opkleden of niet..? Vele mensen houden ervan om zich op te kleden, maar er zijn er ook die er amper voor te vinden zijn De grootte van het schip speelt ook een rol: bij grote schepen is het waw gevoel hoger, en zijn er verhoudingsgewijs meer faciliteiten aan boord, met kleinere schepen is de kans groter dat je kleinere havens aandoet en aldus ook minder voor de hand liggende bestemmingen. En, uiteraard, speelt het budget een rol. De dress code speelt eveneens een rol. Zelfs in de hogere segmenten zijn er veel verschillende types: een Seabourn bv. is eerder stijf, bij SeaDream Yacht Club hoeft een das dan weer niet Het eten dan. Vele schepen hebben een first en een second seating, bij andere rederijen kan je dan weer gaan eten wanneer je wil. Vele mensen willen een tafeltje voor 2, maar vele mega(schepen) bieden deze mogelijkheid niet aan. Om het risico op tegenvallende tafelgenoten te beperken, neem je best plaats aan een (zeer) grote tafel, zodat je meer kan kiezen met wie je Project4:Opmaak 1 12-01-2009 15:45 Pagina 1 praat. Ofwel kan je proberen om de zaalmeester te overtuigen een andere tafel te nemen mits een fooi. Wie niet waagt De hoofdregel is dat er naast het hoofdrestaurant ook een buffetrestaurant is waar men zowel s morgens als s middags en s avonds terecht kan. Meer en meer rederijen bieden echter ook alternatieve restaurantmogelijkheden aan. Bij bepaalde rederijen kan je ook in de kajuit eten, wordt er gerecht per gerecht opgediend, à la carte. Azamara EGYPTE Vele mensen stellen zich ook de vraag hoe ze kunnen betalen aan boord. Een credit card is het eenvoudigst, heb je deze niet dan vragen sommige rederijen om een bewijs van cash geld te kunnen geven. OSIRIS v.a. 1.035 pp 10-daags individueel klassiek programma met cruise op de Nijl en bezoek aan Caïro Egypte zomer 2009 De fooien dan. Vroeger waren ze vaak niet inbegrepen, nu staan ze vaak op factuur, bepaalde rederijen bieden all in prijzen fooien inclusief. Sommige rederijen betalen reisagenten commissies op de fooien. Een vaak opduikend probleem aan boord is de taal. Een Franstalig publiek zal niet meteen staan te trappelen om aan boord te gaan van een all-american cruiseschip, Nederlandstaligen doen sneller wat water in de wijn wat dat betreft. Reisagenten doen er best aan hun cliënteel vooraf in te lichten over de gebruikte talen aan boord. Vertrek: elke zondag www.escapetravel.be Tel. Resa : 050.39.55.93 Fax Resa : 050.39.55.83 E-mail Resa : magali@escape-hansa.be truus@escape-hansa.be Als reisagent heb je uiteraard een minimale basiskennis nodig om een cruise te kunnen verkopen, aldus nog Alen. Je moet een dekplan kunnen lezen, weten in welke richting het schip vaart ook, wat de betere plaatsen zijn. Oudere mensen bv. moet je niet achteraan het schip boven de (mogelijk lawaaierige) motor te slapen leggen, want dan heb je gegarandeerd klachten achteraf. De beste plaats naar zeeziekte-gevoeligen toe (al speelt zich dat voornamelijk tussen de oren af) is onderaan het midden van het schip; daar bewéégt het schip het minst. Dat er in de cruisewereld spreekwoordelijk nog veel gaat bewegen, is hoe dan ook zo klaar als een klontje. dv 18 travel2 issue 44
april - may 2009 travel2 19
cruise & ferry Ferries: ook de extra s worden beloond Er bestaat een vals idee dat je als reisagent niet(s) aan ferries kan verdienen, maar dat klopt dus niet, aldus Hervé Perrotin, manager Benelux, UK & Scandinavian Markets bij SNCM in Brussel. De commissie bedraagt minstens 5% en kan oplopen tot 10%. Ook op de extra s (kajuit, restaurants..) krijg je als reisagent commissie. E en ferry is ook één van de eenvoudigste producten om te verkopen. Er is inderdaad relatief weinig werk aan, én je krijgt een goede beloning. Klanten die een ferry komen boeken in het kantoor, zullen ook terugkomen om hun hoofdvakantie te boeken, aldus Perrotin. Destijds waren ferries niet veel meer dan pure overzetboten, met de jaren zijn de faciliteiten aan boord alsmaar toegenomen, en maakt ook het concept van de cruise-ferry opgeld. Tijdens de recente Cruise & Ferry Workshop in het Sheraton hotel in Brussel bleek nog maar eens de grote interesse vanuit de reisagentuur naar het ferry product toe, aldus nog Perrotin. De formule van 1 dag stelde ons in staat de nodige vorming naar het product toe over te brengen. Bij SNCM wordt met de Jean Nicoli een nieuwe ferry in de vaart opgenomen, en dit op de lijn Marseille-Porto Vecchio. De ferry is goed voor een capaciteit van 1800 passagiers en 600 wagens, en haalt een hogere snelheid tegenover de andere ferries. Overigens is SNCM de enige rederij op Porto Vecchio, ook wel eens het St. Tropez van Corsica genoemd. Begin dit jaar introduceerden we met Prima Corsa een tarievenprogramma met een korting die tot -70% opliep, aldus Perrotin. Voortaan kan je bij SNCM ook de maaltijden aan boord op voorhand reserveren, met een korting als bonus dan. Op de C/F Corse, die vaart tussen Nice en Corsica, is er een korting van 50% op de camping cars, caravans enz. SNCM verdeelt traditioneel ook een vakantiebrochure. Deze gaat voortaan als Via Corsa Reizen door het leven. De programma s (hotels, bed & breakfast, appartementen, campings ) zijn ferry inbegrepen, en op aanvraag is ook het vliegtuig beschikbaar. Overigens heropenen wij de Nice-Bastia lijn met de NGV Liamone. SNCM werd recentelijk ook aangesteld als preferred agent voor Viking Line, die diverse havens tussen Finland en Zweden bedient. dv 20 travel2 issue 44