de Heemrank 29 jaargang nr.6 nov. 2009 Vereniging Vrienden van de Heemtuin Malden Het Heemhuis, Bosweg 8a, Malden Secr.: Nel DHondt, Postbus 30, 6580 AA Malden tel.:024-3586638 Tel. 024-3585398 www.heemtuinmalden.nl Red.: Lidy Kneppers, Postbus 30, 6580 AA Malden info@heemtuinmalden.nl e-mail redactie: heemrank@heemtuinmalden.nl Rabo: 13.16.38.211 Nieuw ven of speelvijver? Water trekt mensen en dieren aan; er is niet aan te ontkomen. Maar dat honden in ons nieuwe ven moeten plonsen en paarden er mogen drinken na een vermoeiende bosrit en prachtige afdrukken van hun hoeven aan de kwetsbare rand moeten achterlaten, is toch iets teveel van het goede. We hebben een nieuw ven gemaakt en geen speelvijver! Dit is blijkbaar nog niet tot iedereen doorgedrongen. Een hek met schrikdraad er omheen, dat zal ze leren! vonden sommigen. Dat is wel erg agressief. Nee, dan vind ik het advies dat bij de inwijding van het ven werd gegeven nadat de kinderen kikkers, salamanders maar ook bloedzuigers onder luid gezang hadden vrijgelaten, beter. Zet er een bordje bij met het opschrift Pas op, bloedzuigers! Het is er niet van gekomen maar om de randen te beschermen tegen betreding van bezoekers en schoolkinderen komen er binnenkort wel boomstammen omheen te liggen. Natuurlijk kun je er overheen stappen maar het geeft op een vriendelijke manier aan dat zoiets niet de bedoeling is. Gaat het dan slecht met het ven en de oevers? Nee, in tegendeel. Het water zit vol leven: kikkers, wel honderd kleine salamandertjes, allerlei waterinsecten, waterplanten en libellen hebben hun weg gevonden. Om de natuur een handje te helpen, hebben we wat (on)kruidzaden ingezaaid. Er is gekozen voor drie soorten zaadmengsels: voor natte grond, voor akkers/weilanden en voor zandgrond. Op zaterdag 10 oktober hebben Gerrit-Jan van Prooijen en ik geïnventariseerd hoe de stand van zaken was en met het kennersoog van Gerrit-Jan bleek dat er heel veel was opgekomen. Met Marja van Weert, onze fotografe, was ik er al eerder en ook toen vonden we diverse verrassingen. De Brunel stond er in grote getale, de Blaassilene viel op en het veldje met Knoopkruid, Gele ganzenbloem, Korenbloemen en Grote Klaprozen was een lust voor het oog. Maar Gerrit-Jan herkent planten ook aan hun rozet en spiegelde mij een feestelijke lente voor met (misschien) Steenanjers, Kruiptijm, Kattenstaarten en Blauwe knopen. 1
Om onze stemming nog opgewekter te maken kwam een kolibrievlinder zich tegoed doen aan het nog bloeiende Knoopkruid! Wat wil je nog meer? Gerda Seyler. Brunel Tormentil Rolklaver Blaassilene Knopbies Knoopkruid en Gele ganzenbloem 2
Grote klusdag in de heemtuin Zaterdag 12 september was het weer zover. Tijd om opruiming te houden in de heemtuin. Verspreid in de heemtuin bruiste het van de activiteiten. Zo maar een greep uit de activiteiten: In en om het heemhuis werd er gepoetst en geboend dat het een lieve lust was. Bij het oude ven werd een start gemaakt met het vervangen van de vlonder. In het bos werd een dode berk die langs het fietspad op omvallen stond, weggehaald. Op de heide werden enkele vliegdennen van afgestorven takken ontdaan. Op de roggeakker werden de schoven gedorst. Dit leverde een volle zak rogge, met bolderikzaden, op waarmee de roggeakker opnieuw kan worden ingezaaid. Voor de bijenstal werd een vijfstammige eik gedeeltelijk afgezet. De afgezette stammen zullen opnieuw uitlopen waarna over een jaar of twee de overgebleven stammen worden afgezet. Op die manier ontstaat een eikenhakhoutstoof die niet tot een grote boom zal uitgroeien. Op die manier komen de bijen niet volledig in de schaduw te staan. Net als zo vaak werkte ook bij deze werkdag het weer uitstekend mee. Gezellig koffie en thee drinken hoort er natuurlijk ook bij en de soep was na het harde werken niet te versmaden. Ondanks de prima opkomst waren er toch heel veel heemtuinleden niet van de partij. Natuurlijk zijn er leden die niet in de gelegenheid waren om te komen, maar voor die leden die zich die ochtend nog even lekker in hun bed omgedraaid hebben, zou ik willen zeggen: Volgende keer niet doen. Gewoon lekker vroeg uit de veren en handen uit de mouwen. Een paar uurtjes gezond en gezellig aan de slag, beter dan het fitnesscentrum en je kunt aan het eind van de ochtend terugkijken op een mooi afgeronde klus. Volledig opgeladen heb je de hele middag nog over voor allerlei andere activiteiten. Gerrit-Jan van Prooijen 3
De opsteker Ieder jaar wordt er in de Heemtuin de opsteker aan iemand uitgedeeld. Deze keer viel tot mijn verrassing de eer aan mij. Op de klusdag werd ik tussen de middag, tijdens de heerlijke soep en broodjes (gemaakt door Paul en José Noort), in het zonnetje gezet omdat ik dit jaar de Heemrank heb omgezet van een papieren uitgave naar de digitale versie. Dit was in het begin veel werk om alle goede e-mailadressen bij elkaar te krijgen, maar met hulp van onze penningmeester Peter Heijnen, en na vele telefoontjes hebben we inmiddels een goed opgeschoond bestand. Ik vind het iedere twee maanden weer een uitdaging om wat kopij bij elkaar te sprokkelen en er dan een leuke Heemrank van te maken. Ik ben benieuwd wat de lezers van de Heemrank vinden na een jaar nieuwe Heemrank. Laat het maar eens horen. En als u zelf iets heeft om in de Heemrank te zetten, stuur het dan gerust naar mij. Lidy Kneppers heemrank@heemtuinmalden.nl Helpende handjes in de Heemtuin Het is alweer even geleden, maar toch het vermelden wel waard. Namelijk om te laten weten hoeveel plezier kinderen beleven in de Heemtuin. Vooral als ze mogen meehelpen. Ze voelen zich dan groot, functioneel en het is nog leerzaam ook. De scholen waren na de zomervakantie nog maar net begonnen of de docenten hadden al een studiedag. Dat betekent dat de kinderen dan vrij zijn van school. Aangezien ik bij de BSO werk (buitenschoolse opvang), moest ik die dag extra werken. Om het werken leuker te maken bedacht ik een activiteit; werken in de Heemtuin. Die ochtend hadden we 18 kinderen en drie medewerkers. Het weer was ideaal en gewapend met loepen, onderzoekpotten, zoekkaarten en wat lekkers gingen we op pad. Als eerste gingen we de restanten van de roggeschoven opruimen en kijken welke beestjes zich erin verstopt hadden. Jammer genoeg hadden we daar niet al te veel tijd voor want de vrachtwagen kwam om de rogge af te voeren. Toch hebben de kinderen nog genoeg kleine beestjes kunnen ontdekken en bewonderen. De vrachtwagen vonden ze net zo interessant. Voordat deze vertrok moedigden ze met zijn allen de chauffeur aan om nog even te toeteren; jammer voor de kinderen, maar dat deed hij niet. Op naar de volgende werkzaamheden dan maar, de zomerakker. Deze moest van onkruid ontdaan worden zodat John de akker kon gaan inzaaien. We maakten drie groepen en hadden drie kruiwagens. Toen het startschot viel ging 4
iedereen in een razend tempo onkruid wieden. Binnen een half uur was de akker schoon en kreeg één groep de prijs voor de meeste kruiwagens kruien, de andere groep voor het secuur werken en de laatste groep kreeg een prijs voor het kruien met de volste kruiwagen. Iedereen had het er warm van gekregen, had dorst en was vermoeid, dus tijd voor een pauze. Met nieuwe energie begonnen ze daarna aan het laatste onderdeel. De oudste jongens gingen samen met mij bij de mierenhoop aan de slag. Er moest gesnoeid worden omdat de mierenhoop dicht begon te groeien met eikjes, bramen en andere struiken, waardoor de mierenhoop minder zonlicht en dus warmte kreeg. De andere kinderen gingen met mijn twee collega s bij het water op onderzoek uit. Met veel plezier en bewondering hebben ze waterbeestjes gevangen, bekeken, hun naam opgezocht en weer vrijgelaten. De salamanders en de kikkers waren hun grote triomf. Daarna was het weer tijd om terug te gaan naar Drakensteyn. De kinderen en leidsters hadden een leuke, leerzame ochtend die ze graag nog een keer willen overdoen. Gemma (afd.educatie) agenda voor 2010 Winteractiviteit: zaterdag 6 februari Jaarvergadering: woensdag 24 maart 19.30 uur in Maldensteijn Startochtend: zaterdag 10 april om 9.00 uur. Nadere informatie volgt in de volgende Heemrank en op de website. 5
In het Natuurmuseum Nijmegen: Zie ze Vliegen Een expositie over: het herkennen van vogels, genieten van vogels en beschermen van vogels Geopend vanaf 4 oktober 2009 6