PET/CT-scan ten behoeve van radiotherapie Inleiding Uw behandelend arts heeft een PET-scan voor u aangevraagd. PET staat voor Positron Emissie Tomografie. Het is een techniek om foto s te maken van de functie van organen en/of ander weefsel. Het is belangrijk dat u zich voor dit onderzoek aan een bepaalde voorbereiding houdt. In deze folder vindt u hier informatie over. PET-scan Bij dit onderzoek wordt een kleine hoeveelheid radioactieve stof (radioactieve glucose) via een infuus (slangetje in de arm) toegediend. De straling die uw lichaam vervolgens uitzendt, wordt met een speciale camera (PET-scanner) opgevangen, zodat bepaalde organen en weefsels in het lichaam zichtbaar worden. Om een betere afbeelding te krijgen, wordt de PET-scan altijd gecombineerd met een niet-diagnostische CT-scan, waarbij gebruik wordt gemaakt van röntgenstraling. Op deze manier wordt informatie verkregen over uw ziekteproces en kan uw arts beter bepalen hoe u behandeld kunt worden. CT-scan De PET-scan wordt aangevuld met een diagnostische CT-scan. De CT-scanner is een geavanceerd röntgenapparaat. Meestal wordt gebruikgemaakt van een contrastmiddel dat jodium bevat. De injectie met dit middel geeft soms gedurende enkele minuten een gevoel van warmte. Als u astmatisch of allergisch bent, moet u dit vóór het onderzoek melden aan de laborant, zodat daar rekening mee gehouden kan worden. Voorbereiding ten behoeve van radiotherapie Tijdens de PET-scan worden met inkt een paar lijnen bij u op de huid aangetekend. Om ervoor te zorgen dat u tijdens de bestraling hetzelfde ligt als tijdens de scan is het noodzakelijk vier kleine referentiepunten in de vorm van tattoo s bij u aan te brengen.
Straling Bij de PET-scan en de (diagnostische) CT-scan komt u in aanraking met straling. Aangezien straling nadelig kan zijn, wordt er naar gestreefd de hoeveelheid straling tot een minimum te beperken. Na het toedienen van de radioactieve stof, zendt u straling uit. De medewerkers die het onderzoek uitvoeren, hebben hier dagelijks mee te maken. Voor hun eigen veiligheid bewaren de medewerkers zoveel mogelijk afstand tot u. Vragen die u aan het einde van het onderzoek heeft, kunt u daarom beter op een ander tijdstip stellen. In verband met de straling is het niet mogelijk dat een eventuele begeleider bij de toediening en inwerking van de stof aanwezig is. Het inwerken duurt ongeveer één uur. Begeleiding kan alleen als het strikt noodzakelijk is. Het wordt sterk afgeraden zwangere vrouwen of kinderen mee te nemen. De mate waarin u straalt, neemt aanzienlijk af met de tijd. Op het moment dat de PET-scan gemaakt wordt, kunt u weer contact hebben met uw eventuele begeleider. Voorbereiding Vanaf vier uur voor het onderzoek mag u niets meer eten. U mag alleen nog water drinken. In de twee uur voor het onderzoek moet u 1 liter vocht drinken. Dit mag alleen water zijn. U mag gewoon naar het toilet gaan. Medicijnen kunt u innemen zoals u gewend bent. Kleding met metaal (ritsen) of knopen en sieraden mogen niet in de PET-scanner. Hou hier rekening mee en laat sieraden zoveel mogelijk thuis. Wanneer de mogelijkheid bestaat dat u zwanger bent of als u borstvoeding geeft, meldt u dit vooraf bij de afdeling Nucleaire Geneeskunde. U hoort dan of het onderzoek wel of niet door kan gaan. U kunt zelf een cd meenemen die u tijdens de PET-scan (op de afdeling Radiologie) kunt beluisteren.
Diabetes Als u diabetes (suikerziekte) heeft, geldt ook onderstaande voorbereiding voor u. Bij gebruik van insuline Het onderzoek wordt aan het einde van de ochtend gepland. U kunt dan vóór 7.15 uur een ontbijt gebruiken, waarbij u uw gebruikelijke hoeveelheid insuline spuit. Hierna gelden alle voorbereidingsregels zoals hierboven beschreven. Tabletten bij diabetes type II Het onderzoek wordt aan het einde van de ochtend gepland. Hierna gelden alle eerder genoemde voorbereidingsregels. U neemt dus gewoon uw bloedsuikerverlagende medicijnen in zoals u gewend bent. Bij continue insuline-infusie Het onderzoek wordt aan het begin van de ochtend gepland. De insulinepomp blijft in de nachtstand staan tot na het onderzoek. Na het onderzoek mag u ontbijten. Hierna gelden alle voorbereidingsregels zoals hierboven beschreven. Het onderzoek Kom voor het onderzoek naar de afdeling Nucleaire Geneeskunde. Volg hiervoor route 183. Indien uw stickervel van het HagaZiekenhuis uit een voorgaand kalenderjaar komt of uw gegevens verouderd zijn, laat dan voor aanvang van het onderzoek bij de Inschrijfbalie een stickervel maken. Volg hiervoor route 71. Op de afdeling Nucleaire Geneeskunde wordt het infuus aangebracht in een ader van uw arm. Via dit infuus wordt de radioactieve stof (radioactieve glucose, FDG) toegediend. Deze stof heeft geen bijwerkingen. De stof moet 1 uur inwerken voordat de PET-scan gemaakt kan worden. Gedurende dit hele uur ligt u alleen op een bed in een gesloten kamer. U wordt in de gaten gehouden met een camera. In geval van nood kunt u altijd met behulp van een belletje een medewerker roepen.
Het is belangrijk dat u gedurende dit uur zo ontspannen mogelijk ligt. Praten en lezen is niet toegestaan, omdat dit niet goed is voor de inwerking van de stof. Na de voorbereiding gaat u voor de PET-scan naar de afdeling Radiologie, route 163. Een medewerker van de afdeling Nucleaire Geneeskunde begeleidt u tot de lift. Deze brengt u rechtstreeks naar de betreffende etage waar u wordt opgewacht door een medewerker van de afdeling Radiologie die u begeleidt naar de PET-scanner. De PET-scan Voor de PET-scan moet alle kleding met knopen of metaal worden uitgedaan. Ook eventuele metalen onderdelen, zoals een riem of sieraden moeten worden verwijderd. U komt op een bed te liggen met uw hoofd in een steun en de armen omhoog. De lijnen ten behoeve van de radiotherapie worden op uw huid aangebracht. Tijdens de scan verblijft u alleen in de scanruimte. U wordt bewaakt met een camera en bent voor de laborant te horen via een intercom. Voordat de PET-scan start, wordt de niet-diagnostische CT-scan gemaakt. Tijdens de PET-scan schuift het bed stapsgewijs door de scanner. Het apparaat maakt geen hard geluid. De PET-scan duurt ongeveer een half uur. Het is van belang dat u gedurende deze tijd zo stil mogelijk blijft liggen. Na de PET-scan wordt de diagnostische CT-scan gemaakt. Hiervoor wordt soms een contrastmiddel met jodium gebruikt om bepaalde lichaamsdelen zichtbaar te maken. Na de scan worden de tattoopuntjes aangebracht. Na de PET-scan wordt het infuus uit uw arm gehaald. Het onderzoek is niet pijnlijk en er zijn geen bijwerkingen te verwachten. Na het onderzoek U kunt direct na het onderzoek uw dagelijkse bezigheden weer hervatten. De PET-scan wordt gebruikt door de radiotherapeut om het gebied dat bestraald moet gaan worden op een nauwkeurige wijze te bepalen. De eerste bestralingsafspraak wordt na de scan meegegeven. De hierop volgende afspraken krijgt u mee op de eerste bestralingsafspraak.
Tot slot De radioactieve stof FDG wordt s nachts in Eindhoven geproduceerd waarna het via Leiderdorp naar het HagaZiekenhuis wordt vervoerd. Het productieproces bestaat uit diverse gecompliceerde stappen die nauw luisteren. Hierdoor kan het gebeuren dat een productie afgekeurd wordt. Dit is pas de ochtend van uw onderzoek bekend. Wij brengen u hiervan direct op de hoogte en zullen het onderzoek dan moeten verzetten. Dit gebeurt ongeveer één keer per maand. Vragen Heeft u vragen over de PET-scan, neem dan contact op met: afdeling Nucleaire Geneeskunde: maandag tot en met vrijdag tussen 08.30 en 16.30 uur: (070) 210 2772. Heeft u nog vragen m.b.t. de bestraling, neem dan contact op met: afdeling Radiotherapie: maandag tot en met vrijdag tussen 08.00 en 16.30 uur: (070) 210 2481. Afspraak U heeft een afspraak voor een PET-scan op: Datum:... Tijd:...uur U meldt zich bij de afdeling Nucleaire Geneeskunde van het HagaZiekenhuis, locatie Leyweg. Hiervoor volgt u route 183. Bent u verhinderd? Geef dit dan zo spoedig mogelijk door aan de afdeling Nucleaire Geneeskunde: (070) 210 2772. U wordt verzocht op tijd en goed voorbereid (zie kader) voor het onderzoek aanwezig te zijn. Lees de folder goed door.
Voorbereiding PET/CT-scan - Vanaf 4 uur voor uw afspraaktijd NIET eten en alleen water drinken; - In de twee uur voor het onderzoek moet u 1 liter water drinken. Let op: Wanneer u Diabetes Mellitus heeft, zie pagina 3 voor aanvullende voorbereiding. Indien u zich niet aan de gevraagde voorbereiding heeft gehouden, kan het onderzoek NIET doorgaan! Wanneer u verwezen bent vanuit het Medisch Centrum Haaglanden, neem dan tevens uw ziekenhuispasje van dat ziekenhuis mee. HagaZiekenhuis, Locatie Leyweg, Leyweg 275, 2545 CH Den Haag Locatie Sportlaan, Sportlaan 600, 2566 MJ Den Haag H09.032-02