het onvermijdelijke Verenigingsnieuws

nummer 47 (95-1) Officieel orgaan van de Filatelistenvereniging "NOVIOPOST" te Nijmegen Verschijnt 4x per jaar IN DIT NUMMER Het Poolse VN-detachement in het Nabije Oosten het onvermijdelijke Verenigingsnieuws REDACTIE Redactieadres: Redactie: F. v.d. Puttestr. 27 J. Spijkerman 6535 WD NIJMEGEN J. Mulder TEL. 080-562711 H. Geurts Expeditie: J.H.M. Furer Tekeningen: L.P. Straten

Overzicht bijeenkomsten Noviopost 1e halfjaar 1995 21 maart 1995 Middagbijeenkomst in stadsdeelcentrum "de Heseweide", Daniëlsplein 3. Aanvang 14.30. 26 maart 1995 Internationale postzegelbeurs in hotel Erica te Berg en Dal van 10.00-17.00 uur. Beperkt aantal ruiltafels aanwezig. 27 maart 1995 Regionale ruilavond in stadsdeelcentrum "de Klokketoren" van 19.00-22.00 uur. 14 april 1995 Bijeenkomst in stadsdeelcentrum "Hatert". Kijkavond van de grote halfjaarlijkse veiling van zaterdag 15 april 1995. Tijdens deze avond ligt het accent op het onderling ruilen. Iedereen wordt verzocht ruilmateriaal mee te nemen voor een avond echt ouderwets ruilen. Beslist de moeite waard! Verloting en gratis presentieverloting. 15 april 1995 Grote halfjaarlijkse veiling in stadsdeelcentrum "Hatert". Bezichtiging kavels van 10.30-12.00. Aanvang veiling 13.30. 18 april 1995 Middagbijeenkomst in stadsdeelcentrum "de Klokketoren". Aanvang 14.30. 24 april 1995 Regionale ruilavond in stadsdeelcentrum "de Klokketoren" van 19.00-22.00. 2

12 mei 1995 Bijeenkomst in stadsdeelcentrum "de Klokketoren". Algemene ledenvergadering. Tentoonstelling van de verzameling van R. Staleman. Onderwerp: "Familie correspondentie voor in en na de oorlogstijd". Veiling met goede en goedkope kavels. Verloting en gratis presentieverloting. 16 mei 1995 Middagbijeenkomst in stadsdeelcentrum "de Klokketoren". Aanvang 14.30. 22 mei 1995 Regionale ruilavond in stadsdeelcentrum "de Klokketoren" van 19.00-22.00. 2 juni 1995 Bijeenkomst in stadsdeelcentrum "de Klokketoren". Veiling met prachtige kavels. Verloting. Als klap op de vuurpijl de grote gratis verloting zonder nieten. 20 juni 1995 Middagbijeenkomst in stadsdeelcentrum "de Klokketoren". Aanvang 14.30. 26 juni 1995 Regionale ruilavond in stadsdeelcentrum "de Klokketoren" van 19.00-22.00. Aanvang van de gewone bijeenkomsten is om 20.00 uur. De zaal is open vanaf 19.00 uur. Zoals u ziet zijn vanaf 18 april alle activiteiten weer in stadsdeelcentrum "de Klokketoren", behalve de internationale postzegelbeurs in hotel "Erica" te Berg en Dal. 3

Jaarvergadering De jaarvergadering zal worden gehouden op vrijdag 12 mei 1995. De agenda luidt als volgt: 1. Opening, een woord van welkom en herdenking overleden leden. 2. Notulen van de jaarvergadering van 6 mei 1994. 3. Jaarverslagen: a. secretaris b. ledenadministratie c. commissie activiteiten d. commissie ledenwerving e. jeugdafdeling f. redactie Novioposta g. commissie veilingen/verlotingen h. rondzenddienst i. nieuwtjesdienst j. Nederlandse FDC-dienst k. penningmeester 1. kascontrole-commissie 1994 4. Benoeming kascontrole-commissie 1995. 5. Verslag Stichting Filatelie Rijk van Nijmegen. 6. Bestuursverkiezing Aftredende bestuursleden zijn G. Rademaker en J. Toussaint (voorzitter). Ze stellen zich herkiesbaar. Eventuele andere kandidaten kunnen zich tot voor de vergadering melden bij de secretaris, mits deze aanmelding is voorzien van de handtekeningen van tenminste tien leden en de bereidverklaring van de kandida(a)t(e). 7. Uitreiking van de "Jan Rijsdijk"-prijs. 8. Mededelingen en wat verder ter tafel komt. 9. Rondvraag. 10. Sluiting. 4

Stichting Filatelie Rijk van Nijmegen in samenwerking met Afd.Nijmegen INTERNATIONALE POSTZEGELBEURS Zondag 26 maart 1995 in Hotel ERICA te BERG EN DAL van 10.00-17.00 uur Hiermede wordt U uitgenodigd tot een bezoek aan de Internationale postzegelbeurs. Hotel ERICA te Berg en Dal zal op bovengenoemde datum het centrum zijn van een groot filatelistisch gebeuren. U vindt in de zalen van genoemd hotel een keur van zegels, postwaardestukken, catalogi en alles wat een filatelist interesseert. Op beperkte schaal zal ook ruimte beschikbaar zijn om te ruilen. Voor inlichtingen en tafelreservering: G. J.Verbaan telefoon 080-557936 H. Janssen telefoon 08895-42703 Deze beurs is speciaal bedoeld voor postzegels. Muntenruil of -handel e.d. is niet toegestaan. U wordt er tevens op attent gemaakt op de uitstekende keuken van Hotel ERICA. Tot ziens in Berg en Dal. 5

Notulen jaarvergadering 6 mei 1994 1. Opening. De voorzitter opent de vergadering met een welkom aan iedereen. Hij deelt mede dat de penningmeester afwezig is. Hij heeft nog wel gezorgd voor de consumptiebonnen! Vervolgens herdenkt hij de in het verslagjaar overleden leden, te weten de heren P.J.H.Bosmans, pater Van Buren, R.L.F.Reijntjes en J.T.Scherpenborg. Er worden enige minuten stilte in acht genomen. Er is aan het jaarverslag keihard gewerkt en we brengen daar deze avond verslag over uit. We staan open voor kritiek. Terechte kritiek kan altijd. Zijn er lovende opmerkingen te maken, dan kan dat hier. Dat is wel leuk, maar is niet nodig. Het zal U in de loop van de avond opvallen dat het bestuur geassisteerd wordt door zeer veel leden. We streven naar de inzet van een zo groot mogelijk aantal leden. Waarom doen we dat? Als een persoon alles regelt kan het goed gaan, maar dan komt men meestal niet boven het gemiddelde uit. Spreid je het werk en de verantwoordelijkheid dan zal de inzet groter zijn en dat leidt tot duidelijk betere resultaten die naar de top leiden. We zijn op de goede weg. 2. Notulen van de algemene vergadering van 7 mei 1993. De notulen zijn gepubliceerd in Novioposta nr. 43. Bij punt 4 dient te worden vermeld dat de heer Coenen als plaatsvervanger is toegetreden. De notulen worden zonder op- of aanmerkingen goedgekeurd. 3. Jaarverslagen. Bestuur/secretariaat: De voorzitter deelt mede dat het bestuur thans compleet is en 8 leden telt. Een aantal commissies ontlasten het bestuur van een aantal werkzaamheden. De ad hoc commissie 10- jarig bestaan wordt van harte dank gezegd voor de inzet. Ledenadministratie: Na de lichte achteruitgang in 1992 is nu een duidelijk herstel opgetreden. Het bestuur heeft de heer J. Liebers namens de vereniging schriftelijk medegedeeld dat het lidmaatschap krachtens art. 5 lid 1c wegens langdurige betalingsachterstand van contributie en boetes rondzendingen is beëindigd. Een deurwaarder is ingeschakeld en de Bond is ingelicht. Commissie Aktiviteiten: De voorzitter geeft een overzicht van de leden van de commissie en memoreert de door hen uitgevoerde werkzaamheden. Commissie Ledenwerving: Is zeer aktief, ook bij Erica. Er zijn 54 nieuwe leden bijgekomen. Dat is 10% van het totaal aantal leden. Commissie Jeugd: Het gaat goed met de jeugd. Op 2 oktober 1993 gestart, kan nu gemeld worden dat er al 27 jeugdleden zijn. Redactie Novioposta: Binnenkort is er een bijeenkomst van redacteuren van de verenigingsbladen die in de Regio 8 worden uitgegeven. De notities voor de Regio 8 vergadering van de heer Mulder zijn door de Bond opgenomen in de suggesties voor Regio's tijdens de voorzittersvergadering van de Bond. Commissie Veilingen en verlotingen: Zoals te verwachten was is hier ook weer alles naar wens verlopen. De voorzitter noemt een aantal criteria waaraan onze veilingen en verlotingen moeten voldoen. Commissie Rondzendingen: Er wordt inzicht gegeven in de gang van zaken met betrekking tot de diefstal van twee zendingen bij een inbraak ten huize van een onzer leden. Tevens wordt vermeld welke maatregelen er zijn getroffen om een stroppenpot te creëren. Nieuwtjesdienst: De heer Hilgers is nog steeds op zijn post en we hopen nog lang van zijn ervaring gebruik te kunnen maken. Alles gaat naar wens. 6

FDC-dienst: Momenteel hebben 52 leden 72 abonnementen. Het is het eerste volle jaar voor de leider van de FDC-dienst en zonder nadelig saldo! Penningmeester: Er wordt namens de secretaris medegedeeld dat op blz 12 van het jaarverslag een tikfout is ingeslopen. Bij 6.1 vooruitbetaalde contributie is vermeld 1993. Dit moet 1994 zijn. Het verslag wordt op hoofdlijnen doorgenomen. Er zijn geen vragen van de leden. Kascontrole-commissie: De commissie heeft boeken en bescheiden gecontroleerd en in orde bevonden. Zij adviseert het bestuur decharge te verlenen, hetgeen geschiedt. Door de voorzitter werden bij alle commissies de namen van de leden vermeld en werden bedankt voor hun werkzaamheden, hetgeen met applaus werd ondersteund. Alle verslagen zijn door de leden goedgekeurd. 4. Benoeming kascontrolecommissie 1994. De nieuw benoemde commissie bestaat uit de heer Kolkman, voorzitter, de heer Coenen, lid en de heer Sengers reservelid. 5. Verslag Stichting Filatelie Rijk van Nijmegen. In het stichtingsbestuur is er een wisseling van de wacht geweest. De heer Bosman is gestopt en de heer Toussaint is hem opgevolgd. 6. Statutenwijziging en wijziging van het huishoudelijk reglement. Door het bestuur zijn een aantal wijzigingen in de statuten en het huishoudelijk reglement voorgesteld. Deze wijzigingen zijn aan de leden bekend gemaakt op de vergadering van april 1994 en er werd aan de niet aanwezige leden de gelegenheid geboden deze bij een bestuurslid in te zien. De voorstellen van het bestuur werden door de aanwezige leden unaniem goedgekeurd. 7. Bestuursverkiezing. Aftredend zijn mevr. Van Hoogstraten en de heren Mulder en Thyssen. Zij hebben zich herkiesbaar gesteld. Andere kandidaten hebben zich niet gemeld. Zij worden bij acclamatie herkozen. 8. Mededelingen en wat verder ter tafel komt. De voorzitter doet mededeling van de plannen van het bestuur om eens per maand een ruilavond te organiseren. De avond moet voor een ieder toegankelijk zijn. Leden van Noviopost hebben gratis toegang, anderen betalen een kleine bijdrage. De voorzitter doet enige mededelingen over Fepapost van 17 t/m 23 oktober in Den Haag. In verband met de verbouwing van de Klokketoren zal van september 1994 t/m januari 1995 worden uitgeweken naar het Stadsdeelcentrum Hatert. Dit geldt uitsluitend voor de normale bijeenkomsten. Andere aktiviteiten als soosmiddag, jeugd en ruilavonden blijven in de Klokketoren. Tijdens 10 jaar Noviopost hebben we geen contributieverhoging gehad. Dat is eigenlijk verbazingwekkend. Wij ontvangen F 30, contributie per lid en geven als U de jaarstukken bekijkt precies F 40, per lid uit. Verschil komt uit de diverse aktiviteiten als rondzendingen e.d. Mocht er een ernstige verstoring komen in de inkomsten van de vereniging, dan acht het bestuur het niet uitgesloten dat een geringe contributie-verhoging zal moeten plaatsvinden. Op dit moment is er echter nog geen reden toe. Er zijn echter stemmen gehoord dat het Maandblad fors duurder zou worden, doch uit zeer betrouwbare bron heeft het bestuur vernomen dat dit niet in 1995 zal zijn. 9. Rondvraag en sluiting. De heer Coenen heeft een vraag over de contributie voor de K.v.K. De heer Rutten vraagt of het mogelijk is om een reis naar St Niklaas te organiseren waar de poststukkenbeurs wordt gehouden. De voorzitter meent uit vorige geboden mogelijkheden te moeten concluderen dat er nauwelijks gebruik van wordt gemaakt en adviseert de heer Rutten zelf iets dergelijks op touw te zetten. De voorzitter sluit dit deel van de vergadering en gaat over tot de orde van de dag. 7

Vrachtwagen De stapel catalogi wordt steeds hoger en dus zwaarder. We kunnen van mevr. J. Dassel dan ook niet meer verlangen dat ze iedere clubbijeenkomst de complete set catalogi meebrengt, temeer daar hooguit 1 keer per jaar gebruik wordt gemaakt van deze service. Ze brengt dus in principe geen catalogi meer mee. Heeft iemand behoefte aan een of meerdere delen, dan kunnen deze gehaald worden bij de uitleen adressen of bij mevr. J. Dassel besteld worden. Ze brengt dan de gevraagde delen mee naar de clubbijeenkomst. Een enigszins gewijzigde, maar blijvende service aan onze leden. Mocht u bezwaren hebben tegen deze nieuwe regeling, dan is de enige oplossing het beschikbaar stellen van een klein model vrachtwagen om daarmee de catalogi naar/van iedere clubbijeenkomst te vervoeren. 8

Waalzegel Dit is de naam van het nieuwe blad dat door de Nederlandse Vereniging van Postzegelverzamelaars afdeling Nijmegen wordt uitgegeven. In de redactie zit een oude bekende namelijk de heer A. Bosman. Samen met de heer J.I. Croes gaat hij het blad van de grond tillen. De redactie van Novioposta wenst hen daarbij veel succes. Veiling Ook ditmaal is er weer een grote hoeveelheid aan materiaal op de grote veiling van 15 april a.s. Mocht u op de wilde veiling niets hebben bemachtigd, dan heeft u hier een nieuwe kans. De veilingcatalogus wordt echter niet automatisch aan iedereen toegezonden. Maar een liefst filatelistisch gefrankeerde brief aan dhr. H. Pierlo doet wonderen. Zijn adres is: Bergansiusstraat 13, 6523 BV Nijmegen. Nog nooit op onze grote veiling geweest? Dan zult u nu toch eens die stap moeten doen. Misschien gaat u wel naar huis met een mooie aanwinst. De kavels kunnen bekeken worden tijdens de vergadering van 14 april en op de dag van de veiling zelf tussen 10.30 en 12.00. Om 13.30 begint de veiling. 9

Yvert-postzegelcatalogus-Michel Nationaal en internationaal wordt sinds jaar en dag in de postzegelwereld gebruik gemaakt van de franstalige Yvert-catalogus. Langzaam maar zeker heeft in deze wereld ook de duitstalige Michel-catalogus een belangrijke plaats ingenomen. Op dit moment is het zelfs zo, dat de postzegelhandel de voorkeur geeft aan de Michel. Voor de Oost-Europese landen en Azië wordt reeds vrijwel uitsluitend de Michel gehanteerd. Op den duur wil men van de Yvert af. Dat lukt niet van de ene dag op de andere, maar heeft tijd nodig. Dat na verloop van jaren de Michel nummer één zal zijn, staat als een paal boven water. Waarom de voorkeur voor de Michel-catalogus? De duitse taal is voor veel mensen beter te lezen. Maar, het belangrijkste verschil met de Yvert-catalogus is wel dat in de Michel-catalogus alle zegelbeelden zijn opgenomen. Men kan goed bepalen waar een betreffende zegel thuis hoort. Men hoeft niet meer te raden. 10

Voor onze vereniging zou het raadzaam zijn als de leden konden beschikken over beide catalogi-uitgaven. We gaan daar dan ook wat aan doen. Uiteindelijk is het de bedoeling dat we een uitleen adres hebben voor de Yvert en een uitleen adres voor de Michel. Dat kan niet van de ene dag op de andere, want catalogi zijn duur. We schaffen geleidelijk de Michel-catalogus aan. Als een nieuw deel verschijnt, zorgen we dat het deel bij mevr. J. Dassel (zie adreslijst) komt. Op deze plaats bouwen we zo, langzaam maar zeker, een complete set op. Momenteel beschikken we al over o.m. de Michel-catalogus van West- en Oost- Europa. Bij de heer J. de Graaf (zie adreslijst) blijft de Yvert-catalogus beschikbaar. Op beide adressen is momenteel ook de nieuwe Nederlandse NVPH-catalogus voor de leden beschikbaar. Lezen Dat ons blad goed gelezen wordt, wisten wij wel. Maar dat het zelfs buiten de vereniging aandachtig wordt bestudeerd, is ons nu ook duidelijk geworden. In het eerste nummer van 1995 van Brepost (het tijdschrift van postzegelvereniging Breda) wordt verwezen naar het artikel over Perfins in Novioposta. Op de afgebeelde brief zat niet een zegel met perfin BS (zoals wij abusievelijk schreven) maar BvS. Tot nu toe was de gebruiker van deze perfin onbekend, maar dankzij de afbeelding weten we nu dat het BJM van Spaendonck is. Wij danken bij deze de redactie van Brepost voor hun informatie. Rondzending De laatste tijd worden er steeds meer boekjes ingeleverd bij de rondzenddienst waar problemen mee zijn. Zegels worden met overgezet vanuit oude boekjes en niet van een nieuwe plakker voorzien. De zegels zitten dan zo los, dat ze na een paar keer doorbladeren uit de boekjes vallen. Soms worden zegels zo vastgeplakt dat de achterzijde van een zegel niet door een koper kan worden bekeken zonder het zegel met plakker en al uit een boekje te halen. Dit veroorzaakt een hoop ongemak en ergernis. Als de inzenders van boekjes zouden willen letten op het goed inplakken, dan zijn er weer een hoop mensen gelukkig. 11

Noviopost (je) Brief van Dun Laoghaire (aan de kust ten zuiden van Dublin). Datum stempel is 3-1-1930. Verzonden naar Humberstone(Leicester) in Engeland. De frankering was in eerste instantie met Engelse zegels (Mi. 127 en 128). Daarna is er een zegel van Ierland (Mi. 43a) overheen geplakt. Wie kan mij wat meer vertellen over deze frankering? Jacques Ebben Jekerstraat 15 6542 RZ Nijmegen 12

Het Poolse VN detachement in het Nabije Oosten 1973-1984 1. Inleiding Het Nabije Oosten is een plaats waar het eigenlijk nooit rustig is geweest. Er zijn altijd wel een aantal bevolkingsgroepen met elkaar in strijd. Als na de Tweede Wereldoorlog de staat Israël wordt gesticht, moeten de Joden zich tegen hun buren verdedigen. De arabieren vinden dat het gebied van hen is en regelmatig breekt er een oorlog uit. Na de oorlog is 1973 poogt de Verenigde Naties om de partijen uit elkaar te houden door het instellen van gedemilitariseerde zones. Voor deze gedemilitariseerde zones zijn speciale troepen nodig, die toezien op de naleving van bestanden en afspraken betreffende staakt het vuren. Nederland heeft een bijdrage geleverd in Libanon van maart 1979 t/m oktober 1985 binnen UNIFIL (United Nations Interim Force in Libanon). Een tweede bijdrage die nog steeds geleverd wordt, is een groep verbindingsmensen en een detachement Koninklijke Marechaussee. De stempels die daar zijn gebruikt, zijn het bekende langstempel "Port betaald/veldpost Utrecht" en het ronde datumstempel "Veldpost" (afb. 1). Doelmatig doch saai. Andere landen als Oostenrijk en Zweden maakten naast datumstempels ook gebruik van speciale stempels. Afb. 1 Brief vanuit Libanon naar Nederland met stempel 'Veldpost 95' en 'Post betaald/veldpost Utrecht', 13

Van een aantal van deze landen is nog wel leesbare literatuur te vinden, maar de literatuur over het Poolse Detachement in het Pools is voor de meesten van ons niet toegankelijk. Daarom leek het mij goed om over het Poolse detachement te schrijven. 2. Geschiedenis van het detachement Polen was al eerder actief geweest voor de Verenigde Naties in de volgende gebieden: Korea vanaf 1953 Vietnam, Laos en Cambodja van 1954 tot 1975 Nigeria van 1968 tot 1970 In 1973 wordt na het beëindigen van de oorlog aan Polen gevraagd om op de grens van Egypte en Israël, op dat moment het Suez kanaal, mee te helpen aan de VN taken van de "Blauwhelmen". Polen stemt daarin toe en stuurt een detachement dat gelegerd wordt in Izmail (afb. 2). Het detachement bestaat naast waarnemers uit onderdelen voor genie en transport. Daarnaast zorgt een geneeskundige afdeling voor een hospitaal. Zij beginnen met hun taak op 13 november 1973 binnen UNEF (United Nations Emergency Force). De Poolse Afb. 2 Positie van de Poolse bases in Egypte (links) en Syrië (rechts). 14

groep opereert onder de naam PWJS (Polskiej Wojskowej Jednostki Specjalnej) hetgeen betekent Speciale Poolse Leger Eenheid. Behalve in Egypte wordt er ook in Syrië een bufferzone ingesteld. Op 4 juni vertrekt er vanuit Egypte vast een logistieke groep van 100 militairen naar Kanaker (afb. 2). In december wordt een kampement betrokken in Faouar vlak naast de bufferzone. Deze groep valt onder de VN organisatie UNDOF. In Camp David worden besprekingen gevoerd tussen Israël en Egypte die uitmonden in een vredes overeenkomst. In de Sinaï woestijn trekken de Israëlische militairen zich terug en in maart 1979 houdt de taak van de Poolse militairen in Egypte op. De afdeling in Syrië blijft daar en krijgt dan de naam PKW (Polski Kontyngent Wojskowy) hetgeen betekent Pools Leger Kontingent. Hun taak wordt uitgebreid evenals het aantal militairen. De in Egypte en Syrië gelegerde militairen worden twee keer per jaar, in mei en oktober, afgelost. De verblijfstijd wordt op deze wijze verdeeld in periodes, die genummerd worden. We zullen deze nummering later in dit verhaal in de stempels tegenkomen. 3. De organisatie van de post Het is voor de militairen natuurlijk altijd mogelijk om post te verzenden via de Egyptische of Syrische post. Deze post is voor ons verhaal echter niet interessant, omdat er geen speciale stempels voor gebruikt worden. Voor de postvoorziening in Egypte is er in Izmail een legerpost station. Dit poststation zorgt voor de volledige organisatie van de post voor de militairen in Egypte. Twee tot driemaal per week vliegt de Poolse luchtvaartmaatschappij "LOT" naar Cairo en vervoert de post van en naar Warschau in speciale postzakken. De groep in Syrië is veel kleiner dan die in Egypte. Daar zorgt een postiljon voor het uitwisselen van de post op het vliegveld van Damascus. Op een later tijdstip komt er ook een legerpost station in Syrië. Of dit moment samenvalt met de uitbreiding van het onderdeel in 1979 kan niet uit de beschikbare literatuur worden afgeleid. Afb. 3 De stempels die aangeven dat het om militaire post gaat. 15

4. Gebruikte stempels De stempels die op brieven en kaarten vanuit Egypte en Syrië voorkomen kunnen worden ingedeeld in 3 categorieën. 1 Stempels die postaal gezien verplicht zijn. 2 Postale stempels die door de legerleiding zijn ingevoerd. 3 Overige, hoofdzakelijk private, stempels. We zullen elk van deze categorieën apart bekijken. 4.1 Categorie 1 Alle militaire post moet als dusdanig herkenbaar zijn. Alle brieven hebben het stempel "wojskowa-bezplatna" (militair-gratis) of in sommige gevallen "oplata pocztowa/zryczaltowana" (kosten post/kwijtschelding) (afb. 3). Deze stempels worden in Egypte en Syrië op de brieven geplaatst. Na aankomst in Warschau gaan de poststukken naar het verdeelkantoor en krijgen het aankomststempel "warszawa 60" met onderin tussen twee sterren een letter (afb. 4). Dit stempel wordt overigens op alle in Warschau binnenkomende post uit het buitenland geplaatst. Vanaf dat moment worden de poststukken in het normale postverkeer opgenomen. Afb. 4 Hel rondstempel 'Warszawa 60' dat bij aankomst op de post uit het Nabije Oosten geplaatst wordt. 4.2 Categorie 2 Deze categorie is de meest interessante voor ons omdat deze stempels de herkomst van de poststukken documenteren. Met name in de beginjaren wordt er een stempel geplaatst waarmee het karakter van de missie wordt aangegeven (afb. 5). In een cirkel staat het symbool van de Verenigde Naties (wereldbol met lauwertakken), het wapen van Polen en de tekst "jednostka specjalna wojska polskiego" (speciale poolse leger eenheid) en "united nations emergency force". 16

Afb. 5 Brief uit 1976 uit periode V met het algemene stempel symbool Verenigde Naties met golflijnen en een ovaal stempel met o.a. tekst Egypte 1976. 17

18 6 Verschillende stempelvormen uit diverse periodes.

Aan de linker en rechter zijkant staan een aantal golflijnen. Van dit stempel zijn er een aantal vervaardigd die op kleine punten verschillen zoals grootte en lengte van de golflijnen. De tijd dat de militairen in het Nabije Oosten zijn, wordt ingedeeld in periodes. Als er in mei of oktober een nieuwe groep komt, gaat er een nieuwe periode in. Deze periodes worden genummerd met Romeinse cijfers. Voor elke periode worden er een aantal stempels gemaakt die het karakter hebben van gelegenheidsstempels. De vormen die we tegenkomen zijn o.a. rechthoekig, driehoekig, ovaal, ruitvormig en rond (afb. 5 en 6). In deze stempels komen we tekeningen tegen die te maken hebben met het leger (VN militair, tankwagen) en het land (piramide, kameel, palm, moskee). Vaak staat het jaar van gebruik in het stempel en plaats (Egypte, Syrië). In de latere periodes komt meestal het periode nummer in Romeinse cijfers en het woord "zmiana" (letterlijk afwisseling) voor. De teksten in de stempels zijn de naam van het onderdeel, Verenigde Naties etc. en staan vaak in een omlijsting. De kleur van de stempels is hoofdzakelijk blauw, violet en bruinrood. De kleur van het stempel is hetzelfde als van "wojskowa - bezplatna" uit categorie 1. De meeste poststukken zijn van meer dan een stempel uit deze categorie voorzien op voor en/of achterzijde. De stempels uit deze categorie zijn geen officiële poststempels. Ze zijn echter wel op last van een officiële instantie (de Poolse legerleiding) gemaakt en gebruikt. Afb. 7 Brief uit periode XXI met in het stempel het regimentswapen. 19

4.3 Categorie 3 De Poolse militairen die in het Nabije Oosten dienst deden, hebben deels ook zelf stempels gemaakt en op hun post geplaatst. Een aantal van deze stempels is te zien in afbeelding 8 en 9. Deze stempels zijn te herkennen vanwege het feit dat ze geen rand met tekst bevatten zoals bijna alle stempels uit categorie 2. Om echter zeker te zijn wordt verwezen naar het artikel van Jerzy Jagodzinski waarin alle stempels uit categorie 2 worden beschreven. 5. Enveloppen Een klein deel van de brieven wordt verzonden in enveloppen die vanuit Polen worden meegenomen. In Egypte en Syrië worden luchtpostenveloppen gekocht door de militairen en de meeste brieven worden hierin verstuurd (afb. 5). De Verenigde Naties heeft ook speciale luchtpostbladen beschikbaar. Een voorbeeld van dit luchtpostblad is te zien in afb. 10. Afb. 8 Privaat stempel op kaart die in een enveloppe verstuurd is. 20

Aß. 9 Diverse privaat stempeis die op de post van Poolse VN militairen vanuit het Nabije Oosten kunnen voorkomen. 21

Afb. 10 Speciaal luchtpostblad van de VN voor militairen. Dankwoord Een artikel als dit kan niet geschreven worden zonder hulp uit Polen. De heren L. Jasiak en M. Baranski uit Leszno hebben voor fotokopieën van literatuur gezorgd en poststukken ter beschikking gesteld, waarvoor ik hen bij deze hartelijk dank. Literatuur J. Mulder J. Voskuil, Nederlandse veldpost bij vredesmissies van de Verenigde Naties, in catalogus FEPAPOST 94, pag. 222-224. Een aantal artikelen uit het Poolse blad Filatelista: Leon Wrobel, Listy z Bliskiego Wschodu (Brieven uit het Nabije Oosten) Opr. T. Grodecki, Poczta Zolnierzy PWJS (Militaire post PWJS) Henryk Bartkowiak, "Poczta Polowa" w Egipcie i Syrii ("Veldpost" in Egypte en Syrië), Filatelista nr. 11, 1975, pag. 243-244. J. Krysiak, Bliski Wschod (Nabije Oosten) 2 afleveringen Jerzy Jagodzinski, Misja pokojowe ludowego Wojska Polskiego; Operacowanie dotyczy lat 1973-1984 (Vredes missie Pools Volks Leger; bewerking aangaande de jaren 1973-1984) 3 afleveringen 22

23

24