DE MINISTER-PRESIDENT VAN DE VLAAMSE REGERING, VLAAMS MINISTER VAN BUITENLANDS BELEID EN ONROEREND ERFGOED MEDEDELING AAN DE VLAAMSE REGERING Betreft: Vlaamse bijdragen voor ontwikkelingssamenwerking (ODA) en internationale klimaatfinanciering in 2018. 1.1 INLEIDING Naar jaarlijkse gewoonte verzamelt het Departement Buitenlandse Zaken alle Vlaamse overheidsuitgaven die volgens de Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (OESO) voldoen aan het criterium van Official Development Assistance of kortweg ODA. Het kaderdecreet inzake ontwikkelingssamenwerking van 22 juni 2007 beschouwt het jaarlijkse ODArapport als een decretaal verplichte rapportering aan het Vlaams Parlement. 1.2 EVOLUTIE VAN DE TOTALE ODA SINDS 2014 De Vlaamse ODA in het jaar 2018 bedraagt 47.845.548 euro, of een vermindering met 5% t.o.v. 2017 en 14% t.o.v. 2016. Deze ODA bestaat uit twee grote stromen: 1. Uitgaven in het kader van het beleid voor ontwikkelingssamenwerking, beheerd door het Departement Buitenlandse Zaken van het beleidsdomein Internationaal Vlaanderen. Deze uitgaven zijn maximaal geconcentreerd op de drie partnerlanden (Malawi, Mozambique, Zuid-Afrika) en de regio van Zuidelijk Afrika. 23,84 miljoen euro, of 49,8% van de ODA 2. Overige ODA: middelen die de overige beleidsdomeinen van de Vlaamse overheid vrijmaken voor projecten, programma s of fondsen die een positieve impact hebben op ontwikkelingslanden. 24 miljoen euro of 50,2% van de ODA Pagina 1 van 5
De gemiddelde ODA in deze regeerperiode (2014-2018) bedraagt 52.578.265 per jaar, wat 798.161 (of 1,5%) meer is dan het jaargemiddelde tijdens de voorgaande regeerperiode (2009-2013). Het aandeel van de uitgaven beleid ontwikkelingssamenwerking blijft in beide regeerperioden gelijk op gemiddeld 52% van de totale ODA. In 2018 en in 2016 bedraagt dit aandeel minder dan 50% van de totale ODA. 1.3 VERDELING VAN DE ODA VOLGENS BIJDRAGEN AAN ONTWIKKELINGSLANDEN, VLAANDEREN EN ADMINISTRATIEVE KOSTEN IN 2018 Ongeveer 25,4 miljoen euro of 53% van de totale ODA wordt ingezet voor projecten, programma s en fondsen gericht op ontwikkelingslanden. Bijdragen in Vlaanderen bedragen 21,5 miljoen euro of 45% van de totale ODA in 2018. Deze bijdragen komen ten goede aan binnenlandse actoren die een belangrijke rol hebben op vlak van ontwikkelingssamenwerking. De fondsen verlaten in eerste instantie het land niet, maar kunnen wel indirect een effect hebben op de socio-economische ontwikkeling in ontwikkelingslanden. Ten slotte boekt het Departement Buitenlandse Zaken ook administratieve kosten, noodzakelijk om het beleid en de uitvoering van de ontwikkelingssamenwerking tot stand te brengen. In 2018 bedroeg deze kost 2,1% van de totale ODA. Pagina 2 van 5
1.4 GLOBALE SAMENSTELLING VAN DE VLAAMSE ODA SINDS 2014 De Vlaamse ODA bestaat grosse modo uit vijf blokken (zie onderstaande grafiek): Het blauwe staafdiagram stelt de bestedingen in kader van het beleid voor ontwikkelingssamenwerking voor. Bestedingen beantwoorden aan het Kaderdecreet voor ontwikkelingssamenwerking. De partnerlanden van de Vlaamse ontwikkelingssamenwerking zijn Malawi, Mozambique en Zuid-Afrika. Deze uitgaven in 2018 bedragen 4,2 miljoen euro minder dan in 2017. De uitgaven in 2014 en 2015 liggen hoger dan in de hierop volgende jaren. Alle overige staafdiagrammen in deze grafiek hebben betrekking op de overige ODA, wat de ODA is van alle Vlaamse beleidsvelden behalve ontwikkelingssamenwerking. De overige ODA stijgt in 2018 met 1,9 miljoen euro t.o.v. 2017. De financiering van wetenschappelijke instellingen en universiteiten blijft de afgelopen vijf jaar vrij constant (oranje staafdiagram). Deze steun is grotendeels vastgelegd in overeenkomsten die voorzien in een jaarlijkse indexatie, wat leidt tot een meer stabiel verloop van de uitgaven. De subsidies zijn voornamelijk afkomstig uit het beleidsdomein Onderwijs en Vorming (OV) en Economie, Wetenschappen en Innovatie (EWI). Het groene staafdiagram verwijst naar de ongeoormerkte steun aan multilaterale organisaties. Deze gegevensbalk flakkert vooral op in de jaren 2014 tot 2016, als gevolg van ongeoormerkte bijdragen aan Green Climate Fund en het Adaptatiefonds. In 2018 ging 327.629 van de overige ODA naar ongeoormerkte steun aan multilaterale milieuverdragen. Studiebeurzen en steun aan NGO s (geel staafdiagram) stonden in voor 1,6 miljoen euro; vergelijkbaar met de betalingen in 2017. Uitgaven voor concrete projecten en programma s binnen de overige ODA stijgen in 2018 met 1,5 miljoen euro t.o.v. 2017. De stijging is toe te wijzen aan projecten in kader van de samenwerking met UNESCO (EWI en IV), projecten in kader van mensenrechten (IV) en nieuwe projecten binnen het Vlaams Fonds Tropisch Bos (Omgeving). Pagina 3 van 5
1.5 VLAAMSE INTERNATIONALE KLIMAATFINANCIERING IN 2018 De ODA-rapportering bevat eveneens data over de bijdrage van Vlaanderen aan de internationale klimaatfinanciering. Daarom worden beide datastromen gelijktijdig verzameld. Klimaatfinanciering heeft tot doel om ontwikkelingslanden te steunen bij de door de mens veroorzaakte klimaatuitdagingen. De financiering kan steun voor adaptatie, mitigatie of een combinatie van beide doelen omvatten. Vlaanderen heeft zich via het samenwerkingsakkoord over intra-belgische lastenverdeling (dd. 4 december 2015) verbonden tot een jaarlijkse financiering van 14,5 miljoen euro tot in 2020 inzake internationale klimaatfinanciering. Overzicht van vastleggingen en betalingen sinds 2016 2016 2017 2018 Komende jaren VASTLEGGINGEN 19.888.798 10.921.081 15.211.732 BETALINGEN 18.926.763 5.691.471 5.955.385 Encours: 23.648.655 In de periode van 2016 tot 2018 heeft de Vlaamse overheid in totaal 46 miljoen euro toegewezen, waarvan 15,2 miljoen euro in 2018. De effectieve uitbetaling van deze vastleggingen verloopt gefaseerd. Het betreft voornamelijk projecten die over meerdere jaren lopen, waardoor ook de uitbetalingen over meerdere jaren lopen. Op basis van de huidige vastleggingen staat nog 23,6 miljoen euro aan betalingsschijven ingepland voor de komende 5 jaren. Verdeling per beleidsdomein In totaal beheren 4 beleidsdomeinen de Vlaamse internationale klimaatfinanciering: 2016 2017 2018 Buitenlandse Zaken 5.881.620 4.397.804 4.949.770 Omgeving 12.761.226 361.820 375.210 Economie, Wetenschappen en Innovatie 263.409 931.847 591.896 Mobiliteit en Openbare Werken 20.508 0 38.509 Departement Omgeving en Departement Buitenlandse Zaken beheren het gros van de middelen voor klimaatfinanciering. Beide beleidsdomeinen wenden het Vlaams klimaatfonds aan als financieringsbron voor internationale klimaatfinanciering. Pagina 4 van 5
Het Vlaams klimaatfonds staat in voor ongeveer de helft van de uitgaven voor internationale klimaatfinanciering in 2016-2018. Van de overige klimaatfinanciering, die niet door het Vlaams klimaatfonds is gefinancierd, is in de periode 2016-2018 72,5% gefinancierd door de begroting voor ontwikkelingssamenwerking. 1.6 MEER INFORMATIE OVER DE VLAAMSE PROJECTEN EN PROGRAMMA S Voor een gedetailleerd overzicht van de trends binnen de Vlaamse ODA verwijs ik naar het bijgevoegde ODA rapport, dat eveneens beschikbaar is op de webstek van het Departement Buitenlandse Zaken (http://www.fdfa.be/oda). Het rapport voorziet naast globale data-analyses ook in digitale toegang tot projectgegevens (https://awesome-table.com/- LMwGw0wqJDAKoJ7LG7O/view). Geïnteresseerden kunnen de ODA op basis van verschillende indicatoren (zoals ontvangend land, sector, begunstigde, ) verder verfijnen en op die manier gedetailleerde informatie over de Vlaamse projecten en programma s raadplegen. De data is ook beschikbaar in Excel. De gegevensreeks klimaatfinanciering is eveneens ontsloten via de webstek van het Departement Buitenlandse Zaken (http://www.fdfa.be/klimaat). De webpagina heeft een hyperlink naar de online databank (https://awesome-table.com/-kqbraecm5_sdkilb4ij/view). De minister-president van de Vlaamse Regering, Vlaams minister van Buitenlands beleid en Onroerend Erfgoed Geert BOURGEOIS Pagina 5 van 5