22 april 2005-56 e jaargang no. 16 In het Training Department is op dinsdag 19 april j.l. een serie cursussen begonnen om de computervaardigheden van voornamelijk administratieve medewerkers uit te breiden. Het programma is georganiseerd op basis van een matrix van behoeften die begin dit jaar werden aangegeven door de verschillende afdelingen van Paranam Operations. Het gaat in eerste instantie om computertrainingen voor gevorderden in de applicaties Access, Word en Excel. De trainingen worden verzorgd door Educons, Education and Communication Network Suriname. Access stond als eerste op de lijst. Het is een database managementsysteem (DBMS) dat ingevoerde gegevens logisch rangschikt en weergeeft, een geautomatiseerde versie van een handmatig opbergsysteem. Het is de bedoeling dat papierwerk dat in kaartenbakken wordt opgeslagen, zoveel mogelijk overbodig wordt gemaakt. Elke training duurt twee dagen. 1
Om de efficiëntie te verbeteren en na te gaan of de bedrijfslocaties zich houden aan de protocollen, heeft Alcoa een tool ingezet: ASAT, hetgeen staat voor Alcoa Self Assessment Tool. Vroeger werden er alleen externe audits gehouden, waarbij dus controleurs uit het buitenland kwamen, maar mede uit oogpunt van kostenbesparing worden de Alcoa plants met ASAT in de gelegenheid gesteld zichzelf te toetsen op naleving van de voorgeschreven regels. Hun resultaten worden nu nog maar om de drie jaar door externe auditors beoordeeld, als de interne toetsingen in de tussenliggende periode tenminste naar tevredenheid zijn verlopen. In het ASAT proces worden resultaten van bedrijfsafdelingen in een computersysteem ingevoerd. Dit systeem, Stars Compliance System, wordt centraal beheerd in het Alcoa hoofdkwartier in Pittsburgh. (Het systeem heette vroeger TrendTracker.) Bij de invoering van onze data in het systeem zijn gaps aan het licht gekomen, met name op het gebied van planuitvoering. Alcoa heeft ondersteuning geboden. Zo is in maart j.l. de consultant Jeffrey Shockey (ABSS) bij de afdeling EHS actief geweest voor Safety in het Stars Compliance System. Eerder waren bij ons Eric Black en John Lease, die zich beiden beziggehouden hebben met milieuaspecten. Jeffrey Shockey heeft het accent gelegd op de Critical Six. Na overleg met de Single Point Accountable Persons voor de verschillende protocollen, heeft hij aanbevelingen gedaan. Actieplannen die op basis daarvan zijn opgesteld, worden momenteel uitgevoerd. Naar verwachting zal in het laatste kwartaal van dit jaar een externe audit worden gehouden. 2
In het maandoverzicht van maart 2005, gepubliceerd door de afdeling EHS, staat onder meer een tabel van lost work day cases vanaf 1997. Een lost work day case is een ongeval ten gevolge waarvan een medewerker tijdelijk niet aan het arbeidsproces kan deelnemen. Uit de tabel valt af te lezen dat de target voor dit jaar 0.00 is. Denk er voortdurend aan: SAFETY FIRST! AVOID ALL KINDS OF ACCIDENTS! VERMIJD ONGELUKKEN! 3
Ignardo Danoe is per 1 april 2005 gepromoveerd van Mechanical Engineer tot Falls Production Supervisor. Hij is in zijn nieuwe functie verantwoordelijk voor maintenance en operations activiteiten. Ignardo rapporteert aan Power Manager John Lieuw Hie. Wij wensen Ignardo veel succes bij de voortzetting van zijn carrière. ABS Director John Marushin schrijft in The Roadmap for ABS Implementation, dat de Alumar smelter en refinery in Sao Luis een sprekend voorbeeld zijn van een goede implementatie van het Alcoa Business System. In 1989 begon Alumar met een inefficiënte benadering van TPM (Total Productive Maintenance) veel equipment tegelijkertijd zonder dat de medewerkers er adequaat op voorbereid waren. Toen het management zich dit realiseerde, legde ze zich in 1991 toe op In-Control and Capable activities. Twee jaar later werd de scope binnen TPM versmald tot Autonomous Maintenance met de nadruk op problem solving. Sindsdien is met succes gewerkt aan de implementatie van ABS vanuit een systeemperspectief where they really connected the dots, person to person, tool to tool. 4
Kaizens en andere ABS projecten, zoals Daily Management, hebben in Sao Luis geleid tot toename van productie waaraan value, waarde is toegevoegd. Die toename heeft een waarde van US$ 5 miljoen. In nauwelijks een jaar tijd is de flow performance van crucibles bijna verdubbeld (van 50% tot 92%) en is operational equipment effectiveness bij de productie van ingot casters gebracht van 85% in september 2004 tot 95%, drie maanden later. John Marushin suggereert een driestappenplan voor de implementatie van ABS. Stap 1. Eliminate waste, achieve basic stability. Hierbij moeten zowel de overall equipment effectiveness en de capaciteiten van de werknemers in de gaten gehouden worden. Activiteiten moeten worden ontplooid volgens een standaard werkmethode. Tot de tools voor het bereiken van stabiliteit behoren: 5S, TPM, Daily Management, problem solving, ICC (In-Control and Capable) en Kaizen events. Stap 2. Combine work to achieve simple flow and gain synergies. Als de zaken eenmaal gestabiliseerd zijn en mogelijke downtime of kwaliteitsproblemen zijn weggewerkt, kan gewerkt worden aan een continuous flow: getting people and equipment to work together consecutively to eliminate the spaces between tasks and processes. Bij deze stap moet een organisatiestructuur in tact zijn die hulp bij het oplossen van problemen garandeert. Stap 2 moet gericht zijn op de manier waarop kwaliteit in de processen wordt opgebouwd en op zaken die eventueel mis kunnen lopen, zodat meteen procescorrecties kunnen worden aangebracht. Stap 3. Connect to the Customer. Vanaf stap 1 is de customer in feite in beeld, maar in stap 3 wordt de Voice-of-the-Customer echt gesignaleerd, vooral als er pijnpunten aan de orde zijn. In deze fase kunnen wensen van de klant in het volledige systeemdesign worden opgenomen. Aspecten als takt time en kanban kunnen helpen het beste systeem te ontwikkelen dat tot volle tevredenheid van de klant leidt. Vergeet niet: morgen, zaterdag: expressiedag voor kinderen in Ons Erf, van acht tot één uur. 5
Het is uiteraard niet te hopen, maar het zou wel eens kunnen voorkomen dat u op het werk of thuis iemand aantreft met een ademhalingsstilstand. Bij zo een stilstand valt het inademen van zuurstof en het uitademen van CO 2 volledig stil. Soms blijft het hart nog een tijdje verder pompen. Door gebrek aan zuurstof echter zal ook de werking van de hartspier na enkele minuten uitvallen. De oorzaken van een ademhalingsstilstand kunnen heel verschillend zijn: diepe bewuste- De hersenen zijn hiervoor het meest gevoelig. Bij een volwassene zijn de hersenen na gemiddeld drie minuten reeds onherstelbaar beschadigd. Ook bij kinderen kan het drie tot tien minuten (afhankelijk van de leeftijd) duren vooraleer de hersenen door zuurstoftekort onherstelbaar beschadigd worden. De hartspier heeft ook zuurstof nodig om te kunnen functioneren. Initieel zullen er nog tekenen zijn van hartwerking en kan men door herstellen van de ademhaling de A. Het slachtoffer moet op de rug liggen.bij verdrinkingspatiënten moet eerst modder of water uit de mondholte verwijderd worden. B. Het hoofd van het slachtoffer moet zover mogelijk achterover gehouden worden, zodat de luchtpijp een rechte lijn vormt met de mondholte. C. Vervolgens haalt men zelf heel diep adem, plaatst de mond op die van het slachtloosheid, verdrinking, overdosering van geneesmiddelen of drugs, beroerte, elektrocutie, verstikking, blikseminslag, een hartstilstand... Een ademhalingsstilstand gaat steeds gepaard met een toestand van bewusteloosheid. Door een ademhalingsstilstand wordt de zuurstofvoorziening van het hele lichaam in gevaar gebracht. Het hart en de longen kunnen gedurende enkele minuten het bloed nog voorzien van zuurstof, maar al snel zal er toch een zuurstoftekort optreden in het lichaam. hartwerking nog redden. Zonder zuurstof gaat het hart steeds minder krachtig pompen. Enkele minuten na de ademhalingsstilstand treedt vaak ook een hartstilstand in, zelfs indien het slachtoffer wordt beademd. In veel gevallen is het mogelijk de ademhalingsstilstand op te heffen door mond-op-mondbeademing. Het is erg belangrijk om te weten hoe deze methode toegepast moet worden (zie schets.) offer en ademt dan rustig blazend uit. Tijdens het uitademen moet men de neus van het slachtoffer dichtknijpen om luchtverlies tegen te gaan; daarna het slachtoffer laten uitademen en zelf frisse lucht inademen. Men moet net zo lang de beademing voortzetten totdat de ademhaling van het slachtoffer zichtbaar vooruitgaat. 6
Het is écht waar: een gammaflits uit het heelal kan onze planeet op slag veranderen in een onleefbare hel. Diep in het verleden is dat zelfs al eens gebeurd, menen Nasa-onderzoekers. In een paar seconden is het gebeurd. Vanuit het koude heelal schiet een bundel energierijke gammastraling af op de aarde. De zijde van de planeet die wordt geraakt, staat in brand. Alsof er overal tegelijk een atoombom afgaat, zoals de Israëlische onderzoeker Arnon Dar eens gezellig verwoordde. En dat is nog maar het begin, hebben onderzoekers van Nasa en de Universiteit van Kansas nu voor het eerst in detail becijferd. De stralingsstoot scheurt stikstofmoleculen in de dampkring uit elkaar. De losse stikstofatomen vegen de ozonlaag op. Zet de aarde tien seconden lang in de gammastraling, en het resultaat is een ozonlaag die gemiddeld 35 procent dunner is, becijferen astronoom Adrian Melott en collega s in het blad Astrophysical Journal. Op sommige plekken is de afname zelfs 55 procent. Vijf jaar later is nog steeds 10 procent van de ozonlaag weg, zeggen de berekeningen. Voor het leven op aarde zijn de gevolgen desastreus. Zonder De aarde wordt getroffen door een gammaflits, althans in reconstructie. (Nasa) Een versteende trilobiet uit het Ordovicium. Kwam het dier om door een stoot gammastraling uit het heelal? ozonlaag zijn de aarde en haar bewoners onbeschermd tegen de schadelijke, ultraviolette straling van de zon. Op sommige plaatsen zal de UV-straling verdrievoudigen, blijkt uit de sommen. Dieren die onder water wonen, zijn redelijk veilig. Maar leven aan de oppervlakte is dat niet. Plankton aan het wateroppervlak begint te sterven. Daardoor ontstaat er in zee hongersnood, want plankton vormt de basis van de voedselketen. Gevolg: een kettingreactie, waarbij de ene na de andere soort het loodje legt. De ramp is al eens gebeurd, schrijven Melott en collega s.,,het is waarschijnlijk dat de aarde gedurende de afgelopen miljard jaar zeker al eenmaal is bestraald door een gammaflits uit ons sterrenstelsel, dichterbij dan 6,5 lichtjaar. Met name verdacht is de uitsterfgolf die 450 miljoen jaar geleden een abrupt einde maakte aan het geologische tijdvak genaamd het Ordovicium. In die dagen vertoefde het leven nog overwegend in zee. Een muur van gammstraling raakt de aarde en haar beschermende ozonlaag. (Nasa) Maar 450 miljoen jaar geleden stierf opeens 60 procent van al het zeeleven uit. Gammaflitsen ontstaan als een stervende ster instort tot een zwart gat, een proces waarbij de ster als een vuurtoren aan weerszijden twee bundels straling het heelal in schiet. De flitsen bereiken de aarde overigens dagelijks. Maar in de regel komen die van zeer veraf, uit andere sterrenstelsels. Ze zijn dan genoeg afgezwakt om niet meer schadelijk te zijn. Of het vissentijdperk het Ordovicium werkelijk met een reusachtige flits aan een abrupt einde kwam, is trouwens nog maar de vraag. Direct bewijs, zoals een nog narokende ster, heeft Melott niet. Wél zijn er sterke aanwijzingen dat de aarde 450 miljoen jaar geleden opeens in een verdovende ijstijd werd gedompeld. Dat kan een bijeffect zijn van de gammaflits: behalve de vernieling van de ozonlaag zorgt een gammaflits waarschijnlijk voor de vorming van grote hoeveelheden stikstofdioxide, een verstikkende, bruine mist die het zonlicht kan tegenhouden. De aarde kwam nog redelijk goed weg, weet Melott. Fijntjes wijst de onderzoeker erop: was de aarde écht van dichtbij vol door een gammaflits geraakt, dan zou u dit niet lezen. De aarde zou dan direct zijn verdampt. Maarten Keulemans, NOS Online 7
Hoofdpijn komt vaak voor, zowel bij volwassenen als bij kinderen. Studies wijzen uit dat 95% van de vrouwen en 90% van de mannen ooit wel eens hoofdpijn heeft. Migraine komt volgens een Amerikaans bevolkingsonderzoek jaarlijks voor bij 18% van de vrouwen en 6% van de mannen. Een onderzoek in Taiwan bij personen ouder dan 65 jaar vond bij 3,9% chronisch dagelijkse hoofdpijn, dat wil zeggen hoofdpijn die gedurende meer dan 15 dagen per maand en meer dan 6 maanden aanwezig is. Een Spaans onderzoek gaf een prevalentie van hoofdpijn van meer dan 15 dagen per maand en gedurende meer dan 4 uur per dag van 4-5%. Bij vrouwen was de frequentie zelfs 8-9%. In meer dan 95% van de gevallen gaat iemand die hoofdpijn heeft er niet mee naar de huisarts. Zelfs chronische en chronisch recidiverende hoofdpijn zijn in meerderheid van de gevallen geen reden om de huisarts te bezoeken. Toch is hoofdpijn één van de meest voorkomende klachten bij de huisarts. Soorten hoofdpijn De onderstaande indeling van hoofdpijn is afgeleid van de classificatie van de International Headache Society (IHS). Vaak komen verschillende vormen van hoofdpijn samen voor. Spanningshoofdpijn Migraine Middel geïnduceerde hoofdpijn Clusterhoofdpijn Andere vormen van hoofdpijn Hoofdpijn kan ook veroorzaakt worden door andere ziekten of aandoeningen zoals: virale aandoeningen, bijvoorbeeld influenza; sinusitis; tandheelkundige problemen; posttraumatische hoofdpijn (ontstaat binnen 14 dagen na een trauma; kan langer dan 8 weken duren; drukkende constante pijn in het gehele hoofd; geen reactie op pijnstillers; vaak ook symptomen als duizeligheid, prikkelbaarheid, slaap- en geheugenproblemen, depressie); atypische aangezichtspijn (ernstige, vaak brandende pijn, optredend aan één of beide kanten van het gezicht; oorzaken kunnen liggen op tandheelkundig gebied, KNO-gebied of bij overbelasting van de kauwspieren); arteriïtis temporalis (temporale pijn verergerend door lokale druk; er is verhoogde bezinking en malaisegevoel; het gaat vaak om oudere patiënten); oogaandoeningen, bijvoorbeeld refractieafwijkingen en glaucoom; hersentumor (hoofdpijn s ochtends vroeg en bij drukverhogende momenten; stemmingsstoornissen en persoonlijkheidsveranderingen; focale uitvalsverschijnselen); toxische en metabole hoofdpijn (bijvoorbeeld alcoholonttrekking en koolmonoxidevergiftiging); meningitis (hersenvliesontsteking); hoofdpijn als bijwerking van medicijnen (zoals nitraten). De huisarts vraagt naar: aard, ernst, tijdstip van de dag, lokalisatie, patroon en duur van de hoofdpijn; al dan niet bekend zijn met de huidige vorm van hoofdpijn; begeleidende symptomen (misselijkheid, braken), en andere verschijnselen; provocerende factoren (hormonale of andere factoren zoals alcohol, of spanningsgerelateerde factoren); (zelf)medicatie: overmatig gebruik van pijnstillers; gedrag tijdens een hoofdpijnaanval (bij clusterhoofdpijn loopt de patiënt vaak radeloos rond, heeft bewegingsdrang, terwijl bij een migraineaanval de patiënt vaak (bed)rust zoekt); coffeïnegebruik (cola, koffie, thee, chocolade); de lijdensdruk, de mate van belemmering in het dagelijks functioneren thuis, op het werk of in de vrije tijd. Het kan zinvol zijn om over een periode van twee tot zes weken een hoofdpijndagboek bij te houden om meer inzicht te krijgen in de factoren die van invloed zijn op de hoofdpijn. Het hoofdpijnpatroon (frequentie en duur van aanvallen), de ernst en belemmering van de hoofdpijnaanval, eventueel uitlokkende factoren en het gebruik en effectiviteit van eventuele medicatie kunnen hiermee onderkend worden. Verder is het hoofdpijndagboek van belang bij de evaluatie van de behandeling. bewerkt naar www.gezondheid.be 8