Franse Alpen Fietsen Zwitserland en Frankrijk

Praktische informatie bij het artikel Col op, Col af, fietsen van Genève naar de Middellandse zee, Op Pad 7 2012 Franse Alpen Fietsen Zwitserland en Frankrijk Het gebied De tocht Zwaarte/moeilijkheidsgraad Navigatie/bewegwijzering Beste tijd Uitrusting Ernaartoe Overnachten Eten, drinken, inkopen Kaarten en gidsen Dag-tot-dag routebeschrijving Samenstelling: Kees Swart De feiten Activiteit Fietsen Land Zwitserland en Frankrijk Gebied Tussen Genève en de Middellandse Zee ligt een keten van hoge Alpencols, met grote verschillen in landschap en sfeer. In de Provence volgen nog de spectaculaire Gorges du Verdon. Tocht Fietstocht van 700 kilometer en 12.500 hoogtemeters in 13 dagen. Zwaarte Pittig, maar met een redelijke conditie is het goed te doen, zelfs met kampeerbepakking Moeilijkheidsgraad Enige ervaring met fietsen in de bergen is gewenst. Het gebied De Franse Alpen vormen het meest westelijke deel van de hoogste bergketen van Europa. In dit gebied zijn veel toppen hoger dan vierduizend meter. De hoogste cols komen ruim boven de tweeduizend meter. Deze bergen vormen een van de grootste klimatologische en geografische barrières in Europa. De verscheidenheid aan landschappen, vegetatie en klimaten is dan ook groot: van dicht groen bos op de noordhellingen tot kale droge steppe aan de zuidkant. Op de cols kan zeven maanden per jaar sneeuw liggen terwijl in het uiterste zuiden mediterrane omstandigheden heersen. In cultuurhistorisch opzicht zijn de Franse Alpen altijd een grensgebied geweest. Forten, kastelen en de citadel van Briançon laten dit goed zien. De landstreek Savoye werd pas in 1860 voorgoed een deel van Frankrijk. Parijs is hier nog altijd ver weg. Van veel dorpen en hun bewoners is het eigen karakter nog voelbaar, zeker in de periodes dat er weinig vakantiegangers zijn. De tocht Fietstrektocht van Genève naar Fréjus van 700 kilometer en 12.500 hoogtemeters in 13 dagen. Zwaarte / moeilijkheidsgraad Deze tocht is pittig tot zwaar, maar je hoeft er geen sportfanaat voor te zijn. Bij de Pagina 1

Pagina 2 De route is geasfalteerd en bij normale weersomstandigheden niet moeilijk. Check wel dagelijks de weersverwachting Navigeren Michelinkaart. De cols zijn goed bewegwijzerd Beste tijd Juni, september en oktober. Van eind oktober tot begin juni zijn veel cols dichtgesneeuwd. In juli en augustus kunnen zomerhitte en verkeersdrukte het fietsplezier vergallen Ernaartoe Heen naar Genève en terug vanaf Fréjus met de trein (fiets kan mee). Meer details op oppad.nl Overnachten Houd er rekening mee dat de meeste campings sluiten in september. Wij sliepen in hotels start is een redelijke conditie voldoende. Van Genève naar de eerste Alpencol is het drie dagen fietsen: in principe genoeg om de fietsconditie op peil te brengen. Wel is enige ervaring met fietsen in bergen gewenst. Bij normale weersomstandigheden is de route niet moeilijk, maar het is wel goed om voorbereid te zijn op plotselinge weersveranderingen. Tropische hitte, onweer, dichte mist, storm, sneeuw en bevriezing kunnen een tocht in de bergen riskant maken. Check dus van tevoren de weersverwachting. Je kunt beter s ochtends dan s middags aan een lange klim beginnen, wanneer het nog koel is. Vroeg starten heeft ook als voordeel dat er voldoende tijd is om bij onverwacht slecht weer een tijdje te gaan schuilen. Wordt het toch laat of gaat het klimmen niet lekker meer, dan is het verstandig om een goede overnachtingsplek in de buurt te zoeken en het klimmen de volgende dag voort te zetten. Zie voor landelijke en regionale weersverwachtingen: france.meteofrance.com. Navigatie/bewegwijzering De routes over de cols zijn goed te vinden met de lokale bewegwijzering. Langs de Col d Izoard staan bordjes voor fietsers, die aangeven hoe hoog en hoe steil het ter plekke is. Van de beschreven route is ook een gps-track beschikbaar. Beste tijd Van juni tot en met oktober zijn de cols meestal open, daarbuiten zijn ze vaak dichtgesneeuwd. In juni is het op de meeste wegen rustig, staan de Alpenweiden in bloei en zijn veel bergtoppen nog bedekt met sneeuw. De nachten zijn kort, zodat veel tijd overblijft om te fietsen en rond te kijken. In juli en augustus kan het erg heet worden en is de kans op onweer het grootst. Tijdens de schoolvakanties kan het op de wegen te druk zijn om ontspannen te kunnen fietsen. September biedt vaak beter weer om te fietsen dan de zomermaanden. Bovendien is het dan weer rustig op de wegen. In de loop van oktober verschijnen de herfstkleuren: het eerst op grote hoogte, later ook in de dalen. Het is dan vaak nog prima fietsweer, al kan het s nachts in de bergen al vriezen. Ook valt er dan soms al sneeuw op de cols, waardoor deze enkele dagen dicht kunnen zijn. Een lager gelegen route biedt dan vaak een goed alternatief. Uitrusting Een goed onderhouden fiets met bergverzet (kleinste voorblad 22-24 tanden, grootste achtertandwiel 32-34 tanden)is noodzakelijk. Lichtlopende banden met weinig profiel voldoen het best. Liefst wel van een goed merk met enige bescherming tegen lekken, want een lekke band tijdens een snelle afdaling is geen pretje. Hoe breder de band, des te groter het comfort. Hoewel het prettig is om met zo min mogelijk bagage te fietsen, is het wel nodig om voldoende warme, wind- en waterdichte kleding mee te nemen. Hoog in de bergen zijn geen fietsenmakers, dus neem ook fietsgereedschap en bandenplakspullen mee. Verder kunnen tent en slaapzak ook voor hotelfietsers van pas komen als onverhoopt overnacht moet worden op een plek waar geen geschikte accommodatie aanwezig is. Ernaartoe Trein De Treinreiswinkel is de enige verkoper van internationale treinkaartjes waar men verstand heeft van regelingen voor het meenemen van fietsen in buitenlandse treinen.) Heen Nachttrein Amsterdam - Basel en van Basel per IC-trein naar Genève. Reserveren van (slaap)plaats en fietsplek is in deze treinen noodzakelijk. Voorbeeld tijdschema: 20.31 09.46, 1 x overstappen Prijs: enkele reis va 58,- p.p., fietsticket 12,-, fiets- en couchetteplaats 20,- p.p. Pagina 2

Pagina 3 Terug Lokale trein Fréjus Marseille of vanaf St. Raphaël direct met de nachttrein naar Marseille Luxemburg Brussel Amsterdam. Voorbeeld tijdschema vanaf St. Raphaël 20.01 17.14h Prijs: enkele reis va 148,- p.p inclusief couchette 6 p., fietsticket 22,- p.p. Deze treinreisinformatie is rechtstreeks afkomstig van De Treinreiswinkel. Dé specialist voor internationale treintickets,treinrondreizen en treinvakanties. Meer info of gelijk boeken? Check www.treinreiswinkel.nl of bel (071) 513 70 08. Bezoekadres: Breestraat 57, 2311 CJ Leiden en Singel 393 Amsterdam. Wie toch in de zomervakantie wil gaan en het niet vervelend vindt om de nacht in een stoel door te brengen, kan ook een fietsbus nemen. Zie www.fietsvakantiewinkel.nl/ 2www/fietsbus.php. Overnachten Campings, pensions en hotels zijn overal te vinden. In de loop van september gaan de meeste campings in de Franse Alpen dicht. In oktober zijn ook veel hotels gesloten, met name in wintersportplaatsen. Bij de plaatselijke VVV s (die zijn meestal te vinden in de dalen) weet men welke hooggelegen hotels dan nog open zijn. Het meest complete overzicht van campings is te vinden op www.camping-frankrijk.nl. De overnachtingen van de auteur Dag 1, Seyssel In het dorp zelf waren alle hotels in oktober dicht, evenals de camping en het VVV kantoor. Een bakker verwees ons naar de 3 km verderop gelegen Auberge de la Rôtisserie. Eenvoudige kamers met uitstekend restaurant, op dinsdag en woensdag gesloten (www.resto-michaud.com). Dag 2, Chambery Best Hotel. Zakelijk en niet te duur hotel in de binnenstad (www.besthotel.fr/chambery). Dag 3, La Chambre Hotel-restaurant l Eterlou. Eenvoudige kamers, winkels op loopafstand (www.tourismela-chambre.com). Dag 4, Saint Sorlin d Arves Bij de VVV in Saint Jean de Maurienne werd ons verteld dat dichtbij de Col de la Croix de Fer alleen Hotel le Gros Caillou in oktober open is. Het heeft vier kamers en een restaurant (www.saintsorlindarves.com). Dag 5, Alpe d Huez Hotel les Gentianes. Comfortabel hotel dat het hele jaar open is. (alpe-huez-location.com). Dag 6, Briançon Auberge de la Paix. Kleine maar sfeervolle kamers met restaurant, midden in de oude vestingstad (www.auberge-de-la-paix.com). Dag 7, Cervières Hotel d Izoard. Mooi gelegen en sfeervol hotel. Ook prima restaurant met biologisch voedsel en streekgerechten (www.hoteldizoard.com). Dag 8, Guillestre Hotel Chalet Alpin. Rustig hotel op loopafstand van supermarkt en binnenstad (www.hotel-guillestre.com). Pagina 3

Pagina 4 Dag 9, Barcelonnette Grand Hotel. Bijzonder stijlvol en niet te duur hotel in het centrum van de stad (www.grandhotel-barcelonnette.fr). Dag 10, Colmars Gîte d Etape Le Gassendi. Prachtige gîte met slaapzalen en grote zolderkamer in een middeleeuwse waltoren, op loopafstand van winkels en horeca (www.colmars-les-alpes.fr). Dag 11, Comps sur Artuby Grand Hotel Bain. Goed hotel-restaurant dat al sinds 1737 bestaat. We hebben dit s middags al laten reserveren door de VVV in Castellane. Er zijn geen andere hotels in Comps (www.grand-hotel-bain.fr). Dag 12, Aups Grand Hotel. Traditioneel Frans hotel in het centrum van de stad (www.grand-hotelbain.fr). Dag 13, Marseille Etap Hotel. Zakelijk en niet te duur hotel in het centrum van Marseille, dichtbij de oude haven en het station (www.etaphotel.com). Eten, drinken, inkopen Winkels, horeca, geldautomaten en andere voorzieningen zijn in de dalen nooit ver weg. In de hoger gelegen dorpen (met uitzondering van Alpe d Huez) worden deze voorzieningen schaarser. Op de Col de la Croix de Fer en de Col de Lautaret troffen we geopende eet- en drinkgelegenheden aan. Op de Col d Izoard en de Col de Vars waren deze in oktober dicht. Op weg naar en boven op de Col d Allos was helemaal geen horeca aanwezig. Kaarten en gidsen Kaarten michelin Local 1:150.000, kaarten 328 (Ain, Haute Savoie), 333 (Isère, Savoie), 334 (Alpes de Haute Provence) en 340 (Bouches du Rhone, Var). Prima kaarten om op te fietsen. Hoogtelijnen ontbreken, maar de cols staan er met hun hoogte wel op. Van veel hellingen wordt de steilte met pijltjes aangegeven, 7,95 per stuk. michelin Region 1:200.000, kaarten 523 (Rhone-Alpes) en 527 (Provence-Alpes). Dezelfde kaarten als hierboven met een wat kleinere schaal. Dus minder papier meezeulen, maar wel een goede leesbril nodig om de kleine weggetjes te onderscheiden, 9,95 per stuk. ign Top 100 1:100.000, kaarten 143, 150, 151, 158, 165 en 172. Meer detail dan Michelin en met hoogtelijnen. Alles bij elkaar wel een flinke stapel papier, 8,95 per stuk. Wie over een gps-apparaat met een losse geheugenkaart beschikt, kan gebruik maken van OpenFietsMap kaarten. Deze gps-kaarten zijn samengesteld door vrijwilligers en voldoen vaak beter dan dure alternatieven. Compleet met hoogtelijnen gratis te downloaden vanaf https://sites.google.com/site/openfietsmap. Gidsen the Rough Guide to France (2011). Uitgebreide gids met een goede combinatie van praktische info en cultuurhistorische diepgang. De Engelstalige versie is iets meer up-to-date dan de Nederlandse vertaling. Dit is wel een dikke pil waarin heel Frankrijk beschreven wordt. Scheur de gids desnoods uit elkaar en neem alleen de benodigde hoofdstukken mee. Of neem een compactere gids mee die zich beperkt tot de Franse Alpen, bijvoorbeeld van de ANWB of Michelin, 24,95. Franse Alpen, Anwb Gouden Serie, (2012), 19,95. Pagina 4

Pagina 5 Franse Alpen, Groene Gids Michelin, (2010), 22,50. cycling in the French Alpes. Eight classic cycle tours - Cicerone. Uitstekende gids om de weken mee door de Franse Alpen te kunnen fietsen. Engelstalig, 23,95. wielrennen in de Provence Uitg. Deltas. 17 Pittige dagtochten in de Provence, welke uiteraard niet noodzakelijk met de racefiets gedaan hoeven te worden, 15,95. traumtouren Transalp - Ullricht Stanciu Uitg. Delius Klasing. Hét Alpenfietsboek voor de hele Alpen met oneindig veel overtochten. Plus alle digitale Kompass kaarten van de hele Alpen, 159,-. legendarische Cols uit de Tour de France MOREAU-DELAQUIS, Van de Mont Ventoux tot de Tourmalet. Op de fiets over de klassieke bergtoppen uit de Tour de France. Met gedetailleerde routebeschrijvingen en overzichtelijke kaarten, 39,90. wielrennen in de Franse Alpen Deltas 20 pittige dagtochten door geheel de Franse Alpen. Prima uitgewerkt, 15,95. Er is ook veel informatie over de alpencols online te vinden door als zoekterm de naam van de betreffende col te gebruiken. Erg handig voor fietsers is de site www.climbbybike.com, compleet met hoogteprofielen. De kaarten en gidsen zijn doorgaans verkrijgbaar bij de gespecialiseerde reisboekhandel. Bronnen: Fietsvakantiewinkel, tel. (024)388 90 65, info@fietsvakantiewinkel.nl; www.fietsvakantiewinkel.nl en Reisboekhandel Stanley & Livingstone, Schoolstraat 21, 2511 AW Den Haag, tel. (070) 365 73 06, info@stanley-livingstone.eu; www.stanley-livingstone.eu. Zie ook: www.reisboekhandel.nl voor een winkel bij jou in de buurt. Dag tot dag routebeschrijving Dag 1: Genève Seyssel Afstand: 70 km Totale: stijging 600 m Gemiddelde klimpercentage: 3%. Op korte afstand van de Rhône tussen de uitlopers van de Jura en de Alpen door. Dag 2: Seyssel Chambéry Afstand: 60 km Totale stijging: 635 m Gemiddeld klimpercentage: 5% Als voorafje op het Alpenmenu een bescheiden col langs het Lac du Bourget. Daarna via een voie verte naar Chambéry, de hoofdstad van Savois. Dag 3: Chambéry La Chambre Afstand: 80 km Totale stijging: 1020 m Gemiddeld klimpercentage: 4% Heuvel-op-heuvel-af langs binnenweggetjes tussen wijnvelden door naar de Mauriennevallei, die wordt omringd door de Alpen. Dag 4: La Chambre Saint Sorlin d Arves Afstand 40 km Totale stijging: 1315 m Gemiddeld klimpercentage: 6% Nog een stukje door het Mauriennedal, gevolgd door een lange klim naar het laatste dorp voor de Col de la Croix de Fer. Dag 5: Saint Sorlin d Arves Afstand 55 km Totale stijging: 1815 m Pagina 5

Pagina 6 Gemiddeld klimpercentage: 6% s Ochtend over de Col de la Croix de Fer, gevolgd door een prachtige afdaling naar het Lac du Verney. Na de stuwdam linksaf over een binnenweg klimmen naar Huez met uitzicht over het dal van de Romance. Tenslotte de laatste 4 kilometer over de beroemde weg naar Alpe d Huez. Dag 6: Alpe d Huez Briançon Afstand: 75 km Totale stijging: 1460 m Gemiddeld klimpercentage: 4% s Ochtends over de Col de Sarenne. Afdalen naar het Lac du Chambon, vervolgens via een doorgaande weg naar de Col du Lautaret. Mooie uitzichten op het bergmassief van La Meije. De laatste 25 kilometer afdalen en op het eind links aanhouden naar de oude vestingstad Briançon, die hoog boven de moderne stad ligt. Dag 7: Briançon Cervières Afstand: 20 km Totale: stijging 530 m Gemiddeld klimpercentage: 5% Eerst rondkijken in de pittoreske binnenstad van Briançon, daarna weer klimmen. Dag 8: Cervières Guillestre Afstand: 40 km Totale stijging: 845 m Gemiddeld klimpercentage: 6% Klimmen naar de Col d Izoard en de puinhellingen van de Casse Déserte. Later door de Queyras en het dal van de Guillestre, dat eindigt in een spectaculaire kloof met enkele korte tunnels. Dag 9: Guillestre Barcelonnette Afstand: 50 km Totale stijging: 1175 m Gemiddeld klimpercentage: 6% Over de Col de Vars en door het dal van de Urbaye met het hooggelegen Fort de Tournoux. Het eindpunt Barcelonnette is een vriendelijk stadje in het hoge deel van de Provence. Dag 10: Barcelonnette Colmars Afstand: 45 km Totale stijging: 1115 m Gemiddeld klimpercentage: 5% Een lange maar bloedmooie klim naar de Col d Allos. Bij helder weer zijn hier schitterende vergezichten. Afdalen naar de bovenloop van de Verdon en het oude vestingstadje Colmars. Dag 11: Colmars Comps Afstand: 75 km Totale stijging: 725 m Gemiddeld klimpercentage: 4% Door de vallei van de Verdon en langs het Lac de Castillon naar Castellane. Daarna nog wat op en neer tussen kloven en bergen naar Comps sur Artuby. Dag 12: Comps Aups Afstand: 60 km Totale stijging: 1045 m Gemiddeld klimpercentage: 4% Als toetje na de Alpencols de duizelingwekkende Gorges du Verdon. Tenslotte naar Aups, een op en top Provençaals stadje. Pagina 6

Pagina 7 Dag 13: Aups Fréjus Afstand: 70 km Totale stijging: 400 m Gemiddeld klimpercentage: 3% Door het subtropische deel van de Provence, vol wijngaarden, olijfstruiken en pijnbomen. Eindpunt is aan zee bij Fréjus/Saint Raphaël. Het station van Saint Raphaël heeft een goede treinverbinding met Marseille; in de regionale treinen is plek voor fietsen. Overzicht van de zeven cols naam hoogte meters klimmen/steilte meters dalen/steilte Col de la Croix de Fer 2068 m 1522 m (3-10%) 1292 m (2-11%) (Alternatieve) Alpe d Huez 1815 m 1015 m (3-8%) 115 m (3-5%) Col de Sarenne 1999 m 245 m (6-10%) 950 m (3-11%) Col de Lautaret 2057 m 1135 m (1-6%) 853 m (1-5%) Col d Izoard 2361 m 1141 m (2-9%) 1095 (3-10%) Col de Vars 2111 m 1111 m (1-7%) 798 (1-11%) Col d Allos 2240 m 1108 m 5-8% 1005 (1-8%) 2500 2000 1500 1000 500 Genéve 0 0 Col de la Croix de Fer Alpe d Huez en Col de Sarenne Col du Lautaret Col d Izoard 100 200 300 400 500 600 700 km Col de Vars Col d Allos Gorges du Verdon Fréjus Pagina 7

Frankrijk Pagina 8 Oyonnax Bourg-enBresse Genève start dag 1 A40 Zwitserland N JURA Cluses A41 A42 A40 Annecy Seyssel Chamonix ôned al dag 2 Lac d Annecy Megève Rh St-Jorioz Belley Rh Aix-les-Bains ôn e Albertville Lac du Bourget BourgSt-Maurice Chambéry A43 SAVOOISE ALPEN A43 dag 3 Pontcharra Voiron Col de la Croix de Fer 2068 m Col du Glandon A41 R Grenoble om a Lac du Verney edal nch Ma u r i e n n e d a l A48 A49 La Chambre Saint Sorlin dag 4 St-Jean-de-Maurienne A43 St-Sorlind Arves dag 5 Col du Telegraph Col de Sarenne 1999 m Alpe d Huez 1815 m dag 6 Col du Galibier Col du Lautaret 2057 m Sestrière Briançon Parc National des Écrins F R ANKRIJK 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 dag 7 Cervières dag 8 Col d Izoard 2361 m Genève - Seyssel (70 km) Seyssel - Chambery (62 km) Chambery - La Chambre (79 km) La Chambre - Saint Sorlin d'arves (38 km) Saint Sorlin d'arves - Alpe d'huez (54 km) Alpe d'huez - Briançon (76 km) Briançon - Cervières (20 km) Cervières - Guillestre (42 km) Guillestre - Barcelonette (51 km) A51 Barcelonette - Colmars (44 km) Colmars - Comps (73 km) Comps - Aups (59 km) Aups - Les Arcs + Marseille (42 km) dag 9 Lac de Serre-Ponçon Gap Parc Nat. Rég. du Queyras Guillestre Col de Vars 2111 m a U b aye d Italië l dag 10 Barcelonette Col d Allos 2240 m HAUTE PROVENCE Colmars Sisteron dag 11 Château ArnouxSt-Auban Lac de Sainte-Croix Castellane Gorges du Verdon Comps A51 Aups dag 12 Aix-enProvence Grasse Nice Cannes Draguignan Les Arcs A8 Parc National du Mercantour Digneles Bains Manosque Marseille Mont Blanc 4810 m dag 13 Antibes A8 Fréjus einde 0 10 Pagina 8 20 km