UvA-DARE (Digital Academic Repository) Mr. C. Asser's handleiding tot de beoefening van het Nederlandsch Burgerlijk Recht: Algemeen deel Scholten, Paul Link to publication Citation for published version (APA): Scholten, P. (1931). Mr. C. Asser's handleiding tot de beoefening van het Nederlandsch Burgerlijk Recht: Algemeen deel. (Handleiding tot de beoefening van het Nederlandsch burgerlijk recht). Zwolle: Tjeenk Willink. General rights It is not permitted to download or to forward/distribute the text or part of it without the consent of the author(s) and/or copyright holder(s), other than for strictly personal, individual use, unless the work is under an open content license (like Creative Commons). Disclaimer/Complaints regulations If you believe that digital publication of certain material infringes any of your rights or (privacy) interests, please let the Library know, stating your reasons. In case of a legitimate complaint, the Library will make the material inaccessible and/or remove it from the website. Please Ask the Library: http://uba.uva.nl/en/contact, or a letter to: Library of the University of Amsterdam, Secretariat, Singel 425, 1012 WP Amsterdam, The Netherlands. You will be contacted as soon as possible. UvA-DARE is a service provided by the library of the University of Amsterdam (http://dare.uva.nl) Download date: 17 May 2019
HANDLEIDING TOT DE BEOEFENING VAN HET NEDERLANDSCH BURGERLIJK RECHT ALGEMEEN DEEL
M^ C. ASSER'S Handleiding tot de beoefening van het Nederlandsch Burgerlijk Recht ALGEMEEN DEEL DOOR MR PAUL SCHOLTEN Hooglceraar aan de Universiteit van Amsterdam N.v. UITGEVERS-MAATSCHAPPIJ W. E. J. TJEENK WILLINK, ZWOLLE, 1Q31 #
V VOORWOORD Dit boek is aangekondigd in het voorbericht van den zesden druk van het Personenrecht. Het dient om de Inleiding, dieaanvankelijk aan de behandeling van het personenrecht voorafging, te vervangen. Het is echter wel een werk van anderen aard geworden. Het doel van dit boek is niet om den beginner in de stof te orienteeren. Niet in te leiden in de studie beoogt het, wel bij de studie te begeleiden. De student en ook de oudere jurist moet naar mijn meening leeren zich rekenscliap te geven van de methode, die de wetenschap van het privaatrecht volgt, zich duidelijk te maken waarom hij zoo en niet anders beslist, wat de factoren zijn, welke die beslissing bepalen. Het is duidelijk, dat zulk een rekenschap alleen mogelijk is als men met het werk zelf bezig is niet er voor, ook niet er na. Daarom moest het woord Inleiding" uit den titel vervallen en werd de titel Algemeen deel" gekozen. Het boek is gedacht als deel van Asser's Handleiding, doch het behandelt niei, een speciaal stuk van het burgerlijk recht, maar bespreekt het aan al de deelen, personen-, zaken-, verbintenissen-, erfrecht gemeene: de methode. Bij algemeen deel denke men dus niet aan het algemeen deel van het Duitsche Wetboek, dat sommige algemeene begrippen als wilsverklaring. rechtspersoon en dergelijke uit de stof licht en daarvoor regels geeft. Niet zulk een abstractie behoort tot de taak, die ik mij voorstelde, wel de vraag of en in hoeverre zij geoorloofd en geboden is. Ten slotte geloof ik, wordt alleen door bezinning op de methode den jurist het inzicht nader gebracht wat recht eigenlijk is. Een nadere uiteenzetting van mijn bedoelingen laat ik liever achterwege; het boek moge voor zich zelf spreken. Hier nog slechts enkele opmerkingen. Vooreerst over den opzet van het boek. De algemeenheid van dit deel sluit in zich, dat het alleen als een geheel kan worden begrepen. De verschillende paragrafen van het eerste hoofdstuk moeten achter elkaar aan een stuk worden gelezen, de verschillende beschouwingen staan met elkaar in verband en vuuen elkaar aan, zij kunnen niet uit dat verband worden los gemaakt zonder de kans, dat zij worden niisverstaan. Niettemin heb ik aan het werk een register toegevoegd om de raadpleging van het boek in bepaalde gevallen te
VI vergemakkelijken. Ik hoop, dat wie het boek zoo gebruikt de waarschuwing omtrent het verband, die ik zooeven neerschreef, niet uit het oog zal verliezen. Dan over de aanhalingen. Wie een boek als dit schrijft, stuit voortdurend op van de zijne afwijkende meeningen ik heb mijn standpunt daartegenover aangegeven, zoo dikwijls ik dit voor het duidelijk maken van eigen gedachtengang noodig oordeelde. Van polemiek echter, zoowel als van een breedvoerige uiteenzetting van de verschillende opvattingen, heb ik mij onthouden. Ik kon niet tegelijk in een zoo moeilijke, voor een deel nog niet bewerkte, materie zoo duidelijk mogelijk eigen oordeel uiteenzetten en dat van anderen systematiseeren en critiseeren. Dit heeft tengevolge gehad, dat de aanhalingen betrekkelijk willekeurig zijn laat men daaruit niet opmaken, dat ik een of ander niet-aangehaald werk niet voldoende waardeer. De aard van het boek bracht dit nu eenmaal mee. Niettemin geloof ik, dat de belangrijke stroomingen in de wetenschap tot haar recht komen. Aan het eerste hoofdstuk sluit zich het tweede dadelijk aan. Het kan als een noodzakelijke aanvuuing daarvan beschouwd worden. Dit geldt niet van het derde. Hierover nog een kort woord. Naast het aan de methode gewijde algemeen deel zou een geschiedenis weder van het burgerlijk recht in het algemeen, niet speciaal van verbintenissen- of zakenrecht, op haar plaats zijn. De geschiedenis van het Burgerlijk Wetboek zou daarvan een onderdeel vormen Intusschen, een dergelijk boek ontbreekt, gelijk het boek over de methode tot heden ontbrak. Het was mij om vele redenen onmogelijk die leemte aan te vuuen. Alleen al de voorarbeid daarvoor noodig zou veel tijd vergen. Toch scheen het mij van belang, dat de gebruikers van Asser's Handleiding de enkele meest noodzakelijke historische gegevens, althans over het Burgerlijk Wetboek en wat daarna ligt, in het boek zelf konden vinden dit te meer, waar ook deze nergens anders zijn samengevat. Deze biedt thans het derde hoofdstuk. Ten slotte mijn dank aan Mevrouw Mr. B. J. Redeker-van Greven, die mij bij de samenstelling der registers ook van dit deel en de correctie der drukproeven behulpzaam was. Amsterdam, September 1931. P. S.