Stadsgerecht Rhenen, 1461-1812 (66)

NT00066_166 Nadere Toegang op inv. nr 166 uit het archief van het Stadsgerecht Rhenen, 1461-1812 (66) H.J. Postema Oktober 2013

Inleiding Het gerechtsarchief van Rhenen bevat een groot aantal inventarisnummers over de civiele rechtspraak. In dit inventarisnummer zijn regesten opgenomen van akten van voornamelijk handtasting met lijsten van geëxecuteerde goederen over de periode 1651-1705. 2

Regesten z.j. Anthonij van Geijn zegt present geweest te zijn toen hij uit de burgers werd gecommitteerd maar verder geen kennis te hebben. Jan Gerritsz Reumelaar idem. Willem Lijster idem. Roelof Verweij idem, Geurt Gouda idem. Evert Evertsz idem. 13-6-1651 Lijst van ingezetenen die op de paardenmarkt zijn geweest op 13-15 juni 1651. Elst: Huijbert Thonisz van Miltenburg, N.N. Petersz, Bart Quint. Remmerden: Jan Rutgersz en Aert Rutgersz, N.N. Gerritsz. Onder de berg en in de Greb: Dirck van Wijck, Wouter Thonisz, Wessel van Kesteren, Jan Gerritsz Achterberg, Geurt Cornelisz, Ewit Cornelisz, Gijsbert Beijer, Cors Arisz, Aelbert Cornelisz. Thonis Cornelisz, Peter Rutgersz, Dirck Jaspersz, Peter N.N., Jasper Beijer, Peter Jansz, Cornelis Thonisz, Huijbert Claesz, Jan Thonisz, de zoon van Jan Thonisz, Cornelis Pothoven, Huijbert Gerritsz, Reijer Arisz, Frans Rijcksz, Jan Jorisz, Hendrick Woutersz, Aert Jacobsz, Jan Thonisz in de Hoochsteegh, den Doorneball, Jan Arisz, Hermen Cornelisz, Willem Hendricksz, weduwe van Alert Rutgers, Dries Hendrickz, Dirck Petersz, Willem Gijsbertsz, Hendrick Arisz, Ewit Alertsz, Looij Jacobsz, Jan Gijsberts, Geurt Roeleven, de boer op borgemeester Vonckengoet, Jacob Roeleven, Cornelis Hendricksz, Reijer, Aris Thijsz, Lambert van Campen, Rijck Jansz, Hendrick Weertgens, de zoon van Peter Reijersz, Evert Jansz op Staten stee, Cornelis Bosch, Dirck Geurtsz, Theus Bosch, de boer op Gosen Hendricksz stee, Jacob Evertsz, Huijbert Thonisz, de weduwe van Cornelis Jaspersz, Gijsbert Willemsz, Maes Willemsz, Johannes, Mor Pelen, Pauwels Jansz, Hendrick Sijmensz, Gerrit Roetersz, Hermen Jansz. Venendaal. Marsch. Hierna volgt een lijst met dezelfde namen. 19-11-1674 Pander Bor geeft aan gerecht over een restantcedulle van de bisschopstienden en verzoekt de volgende personen te executeren: Jan Jansz van Rhenen, waarvoor borg zijn Jan van Brenck en Jan Beerntsz van Borcken. Jan van Rhenen is soldaat en niet te vinden. Bij Jan Beerntsz is niets, zelfs geen bed, te vinden. En Jan van Brenck heeft zelf grote schulden. Verder Arien Alertsz met zijn borgen Gijsbert Willemsz en Jan Willemsz aan de Greb en Ewout Alertsz. Arien en zijn vrouw zijn enige jaren geleden gestorven, nalatende een onmondig kind tot last van de vrienden. Jan Willemsz is gestorven, evenals Gijsbert Willemsz. Diens weduwe is met haar kinderen vertrokken. Ewout is ook overleden en zijn weduwe in de oorlog geruïneerd. Verder Willem Geurtsz met zijn borgen Jan Jansz en Willem Jansz Haen. Willem Geurtsz is naar Gelderland vertrokken en zijn crediteuren ontweken. Jan 3

en Willem zijn door de oorlog geruïneerd en onmachtig zelfs hun kinderen te onderhouden. 13-2-1684 Peter van Eijcken, meester-metselaar te Rhenen, verklaart dat sedert dhr Chaillou int Koningshoff heeft gewoond nooit voor hem enige reparatie aan dat huis heeft gedaan. De reparaties zijn gedaan op last van dhr. Smissaert. Hendrick ter Horst, meester-timmerman verklaart hetzelfde. Evenals Willem Beerntsz, kistemaker en schrijnwerker. 16-2-1684 Op verzoek van Smissaert, hoofd-officier, verklaart het gerecht dat de Fransen in de jaren 1672 en 1673 de provincie en deze stad hadden geïnvadeerd, het Koningshof of huis alhier hebben gebruikt als magazijn van hooi, haver etc. Het is nu totaal vervallen. In mei 1674 is Smissaert hier komen wonen. 21-2-1684 Smissaert heeft in 1681 van dhr Chaillou, toen gemachtigde van prins Robbert, gehuurd een deel van het Koningshuis waar hij momenteel woont. Er moet nog veel gerepareerd worden. Met een lijst van ramen die gemaakt zijn. 27-3-1690 Procureur van Amerongen heeft zijn huis bij decreet moeten verkopen voor het huisgeld. 13-11-1690 Johannes van Deventer, substituut van Johan Carell Smissaert, hoofd-schout, stelt in handen van het gerecht de volgende landerijen en huizen voor het schildgeld en huisgeld: het land in Veenendaal genaamd Kloijerengoet op naam van Aelbert Steck. een hofsteetje met annexe landerijen te Achterberg op naam van de erfgenamen van Ewout Alertsz en gepacht door Hendrick Weertjes. Het Dijckersgoet op naam van Hermen Willemsz. De helft van een deel van het veen van Reijer Bunt staande op naam van Bastiaen Metman. Het land gebruikt door Rijck Diresz. Het land genaamd den Raesbalck, waarvan eigenaar is Hermen Kersten en bruiker Jan van Brenck. De kerkebouwing Remmerden waarvan bruikers zijn Geurt Ewitten en Willem Ewitten. En de volgende huizen: vier huizen op naam van de erfgenamen van Jan Toll. de hoge huijsinge van procureur Amerongen en het andere huis van hem in de Hochstraat, het eerste gebruikt door Jan Aertsz. Het huis van Willem Beerntsz in de Kruisstraat. Het huis van Hendrick van Regen in de Dootstraat. Het huis van Peter Dircksz op de markt. 16-1-1691 Johannes van Deventer, substituut-schout, heeft geëxecuteerd vier paarden en twee koeien van Willem Ewidden en vier paarden en drie beesten van Geurt Ewitten en vier paarden van Jan Evertsz op Remmerden. 1-2-1693 Executie gedaan aan de percelen van goederen van Aelbert Steck aan vier morgen land genaamd Den Kleijnen Bueken, Anna Breunissen haar land, de vicarie van der Veecken, den Baexenengh, Lucas Beeck aan zijn huis en de weduwe van secretaris Klerck te Nijmegen aan haar hofstede. 1-6-1693 Na voorgaande sommatie en renovatie is executie gedaan aan de volgende huizen: Het huis van Jan van Brinck 4

genaamd den Bock, twee huizen van de weduwe Klerck in de Horststraat, het huis van Dirck van Brinck, de schuur van Hendrick van Noort in de Visserstraat en vijf stadten huijsen. 13-9-1693 Na voorgaande sommatie en renovatie is executie gedaan aan de volgende huizen: Het huis van Hendrick Jelissen, van Jan van Brinck, van de weduwe van Coenraat Klerck in de Horststraat, van Hendrick Dircksen van de Wael, van de weduwe van Enge van Mullem in de Kruisstraat, de vijf stadts huijsen, van Jan van Amerongen, de erfgenamen van Willem Lijster op de markt, het huis te Levendael en het land van Gerrit Bolderman. 2-10-1693 Na voorgaande sommatie en renovatie is executie gedaan aan de volgende huizen: weduwe van Cornelis Steck, twee huizen van Lucas Beeck, de weduwe van Gerrit Bieshaer, burgemeester Johan Vonck, van jonker Vosch, van de erfgenamen van Lijsbet Lijster, van de weduwe van Engel van Mullen in de Kruisstraat, de huizen van Jan Richolt, van de weduwe van Jan Hendricksen de With, Gerrit van Ede, Teunis van Kesteren, Philip Claesen, Abraham Petersen, twee huizen van het weeshuis, Cornelis Elissen te Elst, twee gasthuishuizen, Jan Teunisz van Achterberg, Dirck Aertsen en Rutger Gerritsen. 18-10-1693 Na voorgaande sommatie en renovatie is executie gedaan aan de volgende huizen: Evert Arentsen een plaats in de Visserstraat, Jan Vereest een hof, Evert Alerttsen erfgenamen nu Jan Martens uijt Hant Achterbergh, Paulus Taets en Roelof van Schaick een hof buiten de westpoort, Willem Palmert van den Calenbarck en uit zijn hof, Anthonij Vereest en Cornelis Boonsaijer uit een hof, Cruijsbergen uit de Loots, Aert Boonsaijer uit een hof en de erfgenamen van Geurt Claesen. En als kerkmeester: Neel Mollen een huis in de Vissestraat nu Abraham Petersen, Jan van Brenck uit den Bock, Arien Mendertsen uit een schuur, Trijnje Jan Gerrits, Dirck Pauwelsen Taets uit de Vogelsanck, Engel van Mullem en Jan van Dael uit het huis op het kerkhof, de erfgenamen van Arien Teunissen Vereest uit Schenckenschans en uit zijn huis in de Kruisstraat, Anthonij Vereest uit een huis aan de markt, jonker van Elderen uit de Baxenengh en Jan Hendricksen de Wit. En voor het huisgeld in Veenendaal: Anthonij de Ridder, en bij de kerk, en Gerrit van Essen. En wegens familiegeld: het goed van Gerrit Tonissen genaamd de Hel, het huis van Gerrit van Rede, het huis van Lucas Beeck staande boven aan de Stroet, drie morgen van Anthonij de Bijll naast het goed van Jacob Fransen, het goed op naam van Gerrit Tonissen, genaamd de Hel. 14-2-1694 Na voorgaande sommatie en renovatie is executie gedaan aan de volgende percelen: de hofstede van bruiker Cornelis Cornelisz Achterberg, toekomende mevrouw Klerck te Nijmegen, en de landerijen van dhr Beijer. 15-2-1694 Substituut-schout van Deventer verklaart op verzoek van Jan 5

Meijnsen zich gedirigeerd te hebben aan een huisje en erfje in Veenendaal in de Kerkstraat toekomende Jan Evertsz als weduwnaar van Merrigje Hendricks Swanemans en heeft dit in handen van het gerecht gesteld. 27-2-1694 Na voorgaande sommatie en renovatie is executie gedaan aan een mergen hooiland te Achterberg in de Maat, voorheen van Huijbert Tonissen, nu van Jan Teunis Jan om daaraan te verhalen wegens het weeshuis een rente van 100 gl: Adriaen van Wijck als weesmeester, Alert van Laar, Gerrit Bolderman, weesmeester Joost Boonsaijer. 14-3-1694 Executie gedaan omtrent ½ morgen bouwland van Aert van Dolder gelegen aan het Veeneind. 11-3-1695 Specificatie van verschot en kosten van decreet gevallen over het decreteren van het huis van Abraham Petersz voor het huisgeld. 10-4-1695 Johannes van Deventer heeft in handen van het gerecht gesteld de volgende percelen van goederen voor het huisgeld: het huis van de erfgenamen van de weduwe van Gerrit van Hoeven op de hoek van de Molenstraat, het huis van Gijsbert Fransz aan de Bergpoort, het huis van Aaltje van Thiel in de Visserstraat, het huis van de weduwe van Peter van Eijcken, het huis van de erfgenamen van Rens van Schoorl naast het huis de Romer aan het kerkhof, het huis van Teunis Hendricksz aan het benedeneind in Veenendaal, het huis van Thonis Thomassen in Veenendaal achter de kerk, het hofsteedje met het land van den voornoemden Teunis Hendricksz in de stadsgemeente groot 8 hont en 80 roeden, erfpacht van de stad. 5-5-1695 Specificatie van verschot en kosten van decreet gevallen over het decreteren van het hofstedeken van Teunis Hendricksz. 5-7-1695 Specificatie van verschot en kosten van decreet gevallen over het decreteren van het huis van de erfgenamen van de weduwe van Gerrit van Hoeven. 5-7-1695 Specificatie van verschot en kosten van decreet gevallen over het decreteren van het huis van Teunis Hendricksz. 5-7-1695 Specificatie van verschot en kosten van decreet gevallen over het decreteren van het huis van de erfgenamen van Rens van Schorel. 1-11-1695 Willem Rosen, kleermaker en mede-gildebroeder, verklaart op verzoek van Reijnier van Pothoven dat hij goed weet dat toen Reijnier in het gilde werd aangenomen dat het gilde in het vervolg niemand meer zou aannemen dan burgers van de stad. 26-11-1695 Na voorgaande sommatie en renovatie is executie gedaan aan de volgende huizen: van Jan van Amerongen in de Koningsstraat, van Hendrick Jacobsen van Essen in Veenenaal, en het bete-goed. 3-1-1696 Substituut-schout van Deventer verklaart zich gedirigeerd te hebben aan het tabaksland buiten de bergpoort gekomen van Anna de Bruijn die getrouwd is geweest met Evert Budding en 6

een dochter en erfgenaam was van Dirck Anthonisz van Geldermalsen, groot 0,5 morgen. Dirck was gasthuismeester en kwam nog 104-14 tekort. 21-4-1696 Specificatie van decretale kosten en verschot in het verkopen van het huis van procureur Johan van Amerongen. 25-5-1696 Oud-burgemeester Cattenburgh wil bij een of twee fameuse advocaten advies over twee zaken van Smissaert de een tegen mevrouw Klerck van Nijmegen en de ander tegen Aelbert Suckel. 27-5-1696 Exploicteur Willem van Braemhorst geeft aan gerecht over het huis van mevrouw Klerck uit Nijmegen staande alhier aan de markt, het huis van de weduwe van Jan Hendricksz de With in de Koningsstraat en het huis toegekomen hebbende Hendrick Caspersz Leijdecker in de Koningsstraat. 24-11-1697 Substituut-schout van Deventer stelt in handen van het gerecht het land van Aelbert van Ravenswaaij en Hendrick van Vrekenhorst in Veenendaal, het land van de koster, waarvan tegenwoordig eigenaar is Cornelis van Snoeckevelt, een stuk land van Hesselseveen toekomende de kinderen en erfgenamen van Reijnier van Huijssum, een stuk goed of hofstede aan de Kerkewijk toekomende Gerrit Brantsz, een stuk land gelegen bij de kerk, toekomende Gerrit Bolderman, een perceel land voorheen gekomen van Hendrick Claesz, waarvan tegenwoordig eigenaars zijn Helmert Gerritsz en Rijck Gerritsz, dat deel van het Ruijsseveen dat op naam staat van Jan Roelofsz, en een deel van het land Spanjaertsgoed, toekomende Rutger Gerritsz. 28-3-1698 Johan van Deventer, substituut-schout, verklaart dat met Coenraet Klerck, deurwaarder zich heeft gedirigeerd aan een stuk veen toebehorende Geertruijt Margareta van Blocklandt douariere van der Hem van Nedersteijn, gekomen van Gerrit Metman en Jan Miertsz, en een gedeelte van Hesselenveen gekomen van Jan Olij en toebehorende dezelfde mevrouwe, ook in Veenendaal gelegen om onkosten te verhalen. 24-5-1698 Substituut-schout van Deventer stelt in handen van het gerecht een perceel land van dhr van der Meulen, dijkgraaf van Vianen, gelegen ten westen aan de Kerkeweg bij Veenendaal, gepacht door de kinderen van Jacob Jacobsz. 31-8-1698 Memorie van handstelling van de volgende landerijen: Johan Vonck van Lijnden, en de erfgenamen van Willem Palmerts. 20-12-1698 Memorie van decretale kosten gevallen over de verkoop van het land genaamd Den Hoeck voor het schildgeld en tien stuivers per mergen verkocht op 8-6-1699. 21-3-1701 Substituut-schout van Deventer heeft zich gedirigeerd naar de goederen toekomende Jacobus van Essen om daaraan geld te verhalen. 4-4-1701 Johan van Deventer heeft executie gedaan aan de hofstede Grootvelt in Achterberg aan het Veeneind toekomende Willem Ewitten en tegenwoordig gebruikt bij Hermen Otten, het Dijckersgoed ook daar gelegen, waarvan pachter is Hermen 7

Willemsz, de hofstede van Arien Loijen gebruikt door Hendrick Hendricksz, bijgenaamd Weertjes, het Weesland in de Grebbe buitendijks toekomende overste Stuart, een peceel in de Nude toekomende de erfgenamen van Jasper Dircksz, en de hofstede van Gijsbert Rijcksen gekomen van de kerk gelegen te Achterberg. 29-8-1701 Is gelezen een request van de secretaris als curator over de boedel van Keijenbergh en Mechtelda van Aken. 7-9-1702 Substituut-schout van Deventer heeft op verzoek van burgemeester Van Velpen te Amerongen geëxecuteerd een huis en hofstede met berg en schuur groot 5 hont, 1 morgen bouwland in de Eng, en 8 hont bouwland in de Engh, te Elst, toekomende Gijsbert Wildeman. 25-6-1703 Substituut-schout van Deventer stelt in handen van het gerecht: twee huizen van Hendrick Jacobsz van Essen in Veenendaal bij het Verlaat, het huis van Gerrit Jacobsz van Essen in Veenendaal, en het land van Hendrick Jacobsz van Essen genaamd het goed van Rosen. 30-11-1703 Deze onderstaande hebben sittersgeld betaald: Anthonij Willemsz, Aert Janse, Dirck Martens, Willem van Dijck, Johannes Gijsen, Gijsbert Jacobsz, Gijsbert Teunisz, Albert Krijnen, Arent Steenwijck, Gijsbert van Gelder, van Rietvelt, Wijnand Koreman, Aert Jansen, Meijndert Wessels, Aert van Doorn, Ijzak Spoer?, Tijmen Hendricksz, Lubbert Pietersz, Klaes Janse, Cornelis de Bruijn?, Pieter Kock, Tijmen Paulusz, Jan Teunisz, Matijs de foij, Peter Klasen, Jan Janse, Willem Aartsz, Harmen Jacobsz, Teunis Geurtsz, Wouter Pelen en zoon, Aert Hendricksz, Jan Jacobsz, Steven Lubbertsz, Matijs Alberts, Antonij op de singel, Cornelis Jansen, Gerrit Lesseur, Johannes Jacobsz, Dirck van Hoevelaak, Elias Backenuijse? Gijsbert Krijf, Matijs Alberts, Cobus Botter, Jordanus Pieters, Gerrit Pieters. 10-7-1704 Memorie voor gerecht van Rhenen. Hendrick van Wijckersloot is ontvanger van het huis- en haardstedegeld. Hij doet handstelling: een huis en schuur van Hendrick Jelisz aan de Heerestraat, een huis en schuur in de Horststraat, competerende de schoonmoeder van Robertus van Prattenburgh, een huis van de weduwe van Cornelis Otten ofwel het weeshuis en de diaconie van Rhenen in de Steijesteegh tegenover het huis van schepen Joost Boonsaijer. 7-8-1704 Memorie voor gerecht van Rhenen. Hendrick van Wijckersloot is ontvanger van het huis- en haardstedegeld. Hij doet handstelling: drie huizen en schuur van de weduwe Palmert waarvan twee huizen en de schuur staan in de Molenstraat en een huis op het lege Kerkhof. Vier huizen van de weduwe van burgemeester van Laar, waarvan een in de Herenstraat en drie in de Kruisstraat, een huis van Evert Richolt in de Herenstraat, een huis van Cornelis Jacobsz in de Kruisstraat, een huis van Cornelis Jansz Cuijper in de Herenstraat, een 8

huis van Willem van der Lip in de Molenstraat. 15-12-1705 Memorie tot het doen van handstelling: de hofstede van Willem Ewidden aan het Veeneind, genaamd den Blauwendraat, gebruikt door Hermen Otten, groot 7 morgen. Het huis waar de Sleutels uitgehangen hebben toekomende de weduwe van burgemeester van Laar in de Lange Herenstraat. En het huis staande op het goed van de Dijckers dat Hermen Willemsz heeft gepacht. 9