Een uit de hand gelopen hobby Van open tuin naar kleine kwekerij. Voor Wilco Gaal een logische stap. Bezoekers vroegen hem namelijk de hemd van het lijf over de planten in zijn borders en bovendien verzamelt hij graag planten. Dat is te zien aan zijn tuin, die is uitgeroepen tot mooiste natuurlijke tuin van Overijssel! 2 Tuin&Co
Kijktuin Tuinpaspoort Omschrijving Een natuurlijk aandoende tuin binnen strakke hagen, met een grote vijver, een kruidentuin,12 tuinkamers met elk een eigen karakter en een kleine kwekerij. Oppervlakte 2100 m2 Ontwerp Wilco Gaal Aangelegd vanaf 1997 Grondsoort keileem (leem met grote en kleine keien en vuursteen) Ligging De tuin omsluit de woning aan drie kanten, op het noord- en het zuidoosten Locatie Willemsoord, Overijssel Bewoners Wilco en Madelon Gaal en hun dochters Lisa en Eva De kleine kwekerij met in het najaar onder andere dahlia s en bloemriet Canna. Vanuit de Keulse pot rankt Passiflora White Wedding het dak op. Wilco Gaal op zijn kwekerijtje voor de oppotschuur, de kruiwagen volgeladen met verschillende Canna s. De grond is bedekt met een laag mijnsteen. november-december 2010 3
Het hek en de poort zijn gemaakt van tamme kastanje en eikenhout. Het kastje met souvenirs gaat deels schuil achter de dikke zaden van de Agapanthus. Herfstblad van het krentenboompje (Amelanchier lamarckii). Een overzichtelijk bordje met wat waar staat in de kruidentuin. 4 Tuin&Co
verzameling Van de Afrikaanse lelie (Agapanthus) heeft Wilco zo n 100 verschillende variëteiten. Toen ik in 1984 mijn eerste Agapanthus kocht, was er nog weinig aanbod. Je moet veel moeite doen om al die verschillende soorten en rassen te krijgen, en dat maakt het verzamelen juist zo leuk! De meeste Afrikaanse lelies zijn niet winterhard en groeien in pot, s winters gaan ze de kas in. Sommige kunnen prima in de volle grond groeien. Een goed winterharde favoriet van Wilco is Agapanthus Septemberhemel. Tweekleurige kruisingen zijn nieuw in het sortiment, zoals Selma Bock. Black Magic is ook een fraaie nieuwe, heel donker violetblauw. oude appelaar rozenlaan Geraniumlaan voortuin zonneborder carport in Drentse stijl witte tuinkamer Noord roze tuinkamer hortensialaantje kruidentuin woning verhoogde border hoogstamfruit Naast de vijver staat een hele rij Agapanthus. E nthousiast tuinier en plantverzamelaar Wilco Gaal maakte in de afgelopen dertien jaar van Hof aan de Reune (een klein kronkelend beekje) één van de mooiste privétuinen van Overijssel. Wilco: Begin jaren tachtig hadden mijn vrouw en ik een andere tuin, maar toen had ik nog niets met tuinieren. Wel zitten er groene vingers in mijn familie. Mijn overgrootvader was kweker, mijn beide broers zijn bloemist. Voor mij kwam de omslag tijdens een bezoek aan de tuinen van Mien Ruys in Dedemsvaart. Daar werd ik heel enthousiast over wat ik zag, dat wilde ik ook, vertelt Wilco. Favorieten te koop De borders in de Hof aan de Reune zijn gevuld met rijkbloeiende vaste planten en siergrassen. Achter de hoge hagen zie je steeds weer andere kleuren. Wilco: In prieel pergola met ramblers border bostuin schaduwborder plankier met Agapanthus kwekerij pottenplein gele border vijvertuinen vijver border schuur& kippenhok border kas kas houtwall 1997 zijn we begonnen met de aanleg. Het was één grote wildernis, dus ik kon helemaal opnieuw beginnen. Gelukkig maar, want zo kon ik mijn eigen sfeer maken. We hebben veel tuinen bezocht en zo ideeën opgedaan voor de inrichting. Belangrijk is de indeling met hoge hagen. Ik heb twaalf tuinkamers gemaakt, omsloten door hagen van haagbeuk, meidoorn en Spaanse aak. Elke tuinkamer heeft een andere kleur en sfeer. Ook de Groene vingers zitten in de familie, mijn broers zijn allebei bloemist borders in de verschillende tuinkamers zijn allemaal anders. Vaste planten en siergrassen zijn gemengd met heesters, zomerbollen en eenjarigen. Natuurlijk heb ik favoriete borderplanten, maar ik zorg ervoor dat ze niet in elke border terugkomen. Je krijgt dan namelijk al snel dat alle borders op elkaar gaan lijken. Van de duizendknoop (Persicaria) gebruik ik bijvoorbeeld wel de witte in de ene tuinkamer en de donkerrode in een andere kamer. Het sortiment is tegenwoordig groot genoeg, vertelt Wilco. Mijn favoriete borderplanten zijn onder andere vlambloem (Phlox), Virginische ereprijs (Veronicastrum), duizendknoop (Persicaria), aster en andoorn (Stachys). En natuurlijk dahlia s, die ik graag tussen de vaste planten zet. Ouderwetse rozen vind ik ook prachtig. In oktober zijn > november-december 2010 5
tekst en fotografie Modeste Herwig Het vlonderterras grenst aan de vijver. vooral de asters, siergrassen, koninginnenkruid Eupatorium en de dahlia s nog mooi. Achter in de tuin, bij de oppotschuur, ligt de hobbykwekerij waar de planten aan bezoekers worden verkocht. Omdat ik veel vraag kreeg naar de planten in mijn borders ben ik daarmee begonnen. De planten vermeerder ik zelf, erg leuk om te doen, verklaart Wilco. Zeldzaam natuurvriendelijk In de Hof aan de Reune tuiniert Wilco bewust ecologisch. En met succes. De tuin werd door stichting Natuur en Milieu uitgeroepen tot de mooiste natuurlijke siertuin van Overijssel. Wilco: We tuinieren met respect voor de natuur, dus gebruiken zo min mogelijk bestrijdingsmiddelen en geen kunstmest. En geen Er broeden hier veel vogels en ook tussen de mijnstenen leven allerlei beestjes hardhout, maar tamme kastanje. Bij de aanleg hebben we de tuin eerst afgedekt met houtsnippers. Het onkruid is constant verwijderd, tot het zo goed als verdwenen was. Als het onkruid zich niet meer kan uitzaaien, is de cyclus doorbroken en heb je er later nauwelijks last van. De oude gierkelder gebruiken we om regenwater in op te slaan. Er kan 80.000 liter in. Met behulp van een pomp kan ik dit water op Hoge hagen omzomen de tuinkamers. diverse plekken in de tuin uit de kraan laten komen. De tuin is zo ingericht dat ook allerlei dieren er graag komen. Wilco maakt stapels van takken en snoeihout voor de wezeltjes, spitsmuizen en egels. Ik vind regelmatig nesten van egels en er broeden hier heel veel vogels. De paden heb ik voor een groot deel verhard met rood-zwarte mijnsteen, afkomstig uit de vroegere kolenmijnen. Tussen de steentjes leven allerlei beestjes. Vogels kunnen hier fourageren; ik heb onder andere de zeldzame roodstaart regelmatig in de tuin. In de vijver zitten veel kikkers en salamanders. Spontane zaailingen Het verzamelen van planten is een grote passie van Wilco. Samen met mijn vrouw Madelon bedenk ik de combinaties voor in de tuin. In de borders groeien veel bijzondere planten, zonder dat de tuin een verzameling van planten is geworden. Op kwekerijen in binnen- en buitenland vindt hij de mooiste soorten, ook ruilt Wilco planten met andere liefhebbers. Soms ontstaan er nieuwe variëteiten in de tuin. Het is natuurlijk erg leuk als je in je eigen tuin spontane zaailingen vindt. Hier zijn twee nieuwe Geranium-soorten ontstaan. Geranium psilostemon Madelon bloeit van mei tot in oktober met wat kleinere, felroze bloemen. Geranium phaeum Lisa is vooral mooi als bladplant: zacht lichtgroen blad met een wit hart, zo goed als wintergroen. Het wachten is nu op een nieuwe Geranium die Wilco Eva kan dopen. * Wilco s tuintips: * Kijk in de winter alle verhardingen na. Doe ook het grove snoeiwerk: al het hout kan de kachel in * Afhankelijk van het weer kun je in januari of februari al beginnen met het opnemen en delen van vaste planten * Wied al flink in het vroege voorjaar, dan heeft u in de zomer minder werk * Na het knippen van de hagen is het altijd veel werk om het snoeiafval op te ruimen. Daarom knip ik alle hagen tijdens de groei elke week een beetje. Het knipsel blijft gewoon liggen en de hagen blijven mooi smal. * Om te voorkomen dat vaste planten te hoog worden en daardoor snel omvallen, knip ik veel soorten in het voorjaar, zo rond 15 mei, tot een kwart of een derde terug. Dat kan bijvoorbeeld bij vlambloem (Phlox) en Virginische ereprijs (Veronicastrum). Even geduld a.u.b. Hof aan de Reune, Steenwijkerweg 193, Willemsoord (OV), 0521-58 98 43, www.hofaandereune.nl. De tuin is elk jaar van half mei tot half september na telefonische afspraak geopend 6 Tuin&Co
De mooie zaden van de Agapanthus Aster laevis Arcturus Pot met vedergras Stipa gigantea Wilco ontwierp het hekje zelf november-december 2010 7