Goedkope lening: lening met een jaarlijks kostenpercentage (JKP) gelijk aan 2%

REGLEMENT VOOR HET VERSTREKKEN VAN GOEDKOPE EN RENTELOZE LENINGEN VOOR ENERGIEBESPARENDE RENOVATIEWERKEN IN HET KADER VAN HET FONDS TER REDUCTIE VAN DE GLOBALE ENERGIEKOST 1. Definities Doelgroep: de doelgroep van de meest behoeftigen is vastgelegd in het Koninklijk Besluit van 2 juni 2006. Deze personen kunnen aanspraak maken op een renteloze lening (JKP=0%), terwijl voor alle andere particulieren goedkope leningen (JKP = 2%) van toepassing zijn. Het gaat over personen die aan minstens één van de volgende voorwaarden voldoen: - De personen die genieten van een verhoogde tegemoetkoming zoals bedoeld in artikel 37 1 en 19, van de wet betreffende de verplichte verzekering voor geneeskundige verzorging en uitkering, gecoördineerd op 14 juli 1994 (attest ziekenfonds). - De personen die niet tot bovenstaande categorie behoren en van wie het jaarlijks bruto gezinsinkomen het bedrag van 15.782,42, verhoogd met 2.921,74 per persoon ten laste niet overschrijdt (aanslagbiljet personenbelasting). Deze bedragen dateren van januari 2012 en zijn gekoppeld aan de spilindex (basis 1996 = 100). - De personen die een schuldbemiddeling overeenkomstig de wet van 12 juni 1991 op het consumentenkrediet of een collectieve schuldenregeling overeenkomstig de artikelen 1675/2 en volgende van het Gerechtelijk Wetboek genieten en die bovendien niet in staat zijn hun verwarmingsfactuur te betalen (bewijs schuldbemiddelaar). - De personen als bedoeld in artikel 2, 1, van de wet van 4 september 2002 houdende toewijzing van een opdracht aan de openbare centra voor maatschappelijk welzijn (OCMW) inzake de sociale en budgettaire begeleiding en de financiële maatschappelijke steunverlening aan de meest hulpbehoevenden inzake energielevering (attest OCMW). Deze personen worden geconfronteerd met betalingsmoeilijkheden op het vlak van hun elektriciteit- en gasfactuur. Doelgroeppercentage: Het Fonds ter Reductie van de Globale Energiekost (FRGE) legt een minimaal percentage doelgroepdossiers op als een doelstelling voor de lokale entiteit. Het is de ambitie van Pendule om een hoger percentage dan dit minimaal percentage doelgroepdossiers te behalen, Eigenaar: Naast de personen die een pand in volle eigendom of mede-eigendom hebben (in onverdeeldheid van louter natuurlijke personen) worden ook de naakte eigenaar, de vruchtgebruiker, de erfpachter en de opstalhouder voor toepassing van dit reglement als eigenaar beschouwd. Kortom, éénieder die een zakelijk recht heeft. Energieaudit: een doorlichting door een energiedeskundige, erkend door het Vlaams Gewest, van een gebouw, domein of infrastructuur, volgens de toepasselijke gewestelijke wetgeving. Hierbij wordt het besparingspotentieel onderzocht op vlak van energie- en waterverbruik. Een energieaudit gaat gepaard met een uitgebreid rapport met gedetailleerde gegevens over economisch verantwoorde maatregelen om geld en energie te besparen door efficiënter met energie om te gaan, zonder het comfortniveau te verlagen. Het rapport omvat : - De huidige toestand van het gebouw en de installaties. - Het energieverbruik (elektriciteit en brandstof), uitgezet tegen algemene referentiewaarden. - Het huidige comfort van de gebruikers, uitgezet tegen het gewenste comfortniveau. - Concrete energiebesparende maatregelen. Energiescan: doorlichting die, op basis van een bezoek ter plaatse door een energiesnoeier, een eerste beeld geeft van de energiesituatie en het energiebesparingspotentieel op het vlak van gebouwschil, verwarming, 1

sanitair warm water, verlichting, elektrische apparaten en gedrag, en waarbij tijdens het eerste bezoek op de plaatsen waar het zinvol wordt geacht spaarlampen, een spaardouchekop, radiatorfolie en buisisolatie worden geplaatst, of tijdens een voortgangscontrolebezoek energiebesparende investeringen kunnen worden uitgevoerd. De energiesnoeier geeft energie- en waterbesparende tips die weinig financiële investeringen vergen. De bewoner is vrij om deze tips al dan niet te hanteren. ESCO-begeleiding: ESCO staat voor Energy Service Company. De lokale entiteit treedt op als een organisatie die energiediensten aanbiedt aan de klant, gericht op energiebesparende investeringen (KB 1 juli 2006). Deze extra dienstverlening is voorbehouden voor de doelgroep die een renteloze lening aanvraagt. Indien de kredietnemer dit wenst, helpt vzw Pendule hem/haar kosteloos bij het bepalen van de geschikte energiebesparende investering, het zoeken van een aannemer, het aanvragen van offertes, het kiezen van een aannemer, het opvolgen van de werken en het aanvragen van subsidies. FRGE: het Fonds ter Reductie van de Globale Energiekost is een NV van publiek recht en een dochtermaatschappij van de Federale Participatie- en Investeringsmaatschappij. Het doel van het FRGE is de studie en de verwezenlijking van projecten om reducties van de globale energiekost in particuliere woningen bewoond door privé-personen en dienstig als hoofdverblijfplaats te bevorderen. Het FRGE concretiseert dit doel door het verstrekken aan particulieren van goedkope leningen, bestemd voor structurele energiebesparende maatregelen. De kredietverstrekking vindt plaats via lokale entiteiten die zijn aangeduid door steden en gemeenten in overleg met het OCMW. De sociaal zwaksten vormen voor het FRGE een bijzondere doelgroep van particulieren. Geregistreerde aannemer: een geregistreerde aannemer heeft de juiste getuigschriften en is bekwaam om bepaalde werken uit te voeren. Hij heeft een registratienummer, dat men in het plaatselijke BTW-kantoor kan controleren. Een lijst van geregistreerde aannemers is beschikbaar bij de Federale Overheidsdient van Financiën (02/572 57 57). Werken met een geregistreerde aannemer geeft bepaalde kwaliteitsgaranties. Goedkope lening: lening met een jaarlijks kostenpercentage (JKP) gelijk aan 2% Hoofdverblijfplaats: de hoofdverblijfplaats is de particuliere woning of wooneenheid die dienst doet of bestemd is als feitelijke verblijfplaats van de kandidaat-kredietnemer of zijn/haar huurder(s) indien het een vergunde of een vergund geachte woning of wooneenheid betreft. De hoofdverblijfplaats is de plaats waar de kandidaat-kredietnemer het grootste deel van het jaar effectief verblijft of zal verblijven. JKP: Het Jaarlijks Kosten Percentage geeft de totale kosten van het krediet weer dat aan de consument wordt verleend, uitgedrukt in een percentage op jaarbasis van het bedrag van het verleende krediet. Kredietcommissie: de kredietcommissie is samengesteld uit een vertegenwoordiging van de partners van vzw Pendule en beoordeelt individuele kredietaanvraagdossiers. De samenstelling van deze kredietcommissie verschilt naargelang het bedrag, de kredietaanvrager, en de scorekaart. Leentermijn: de periode waarbinnen het geleende bedrag dient terugbetaald te worden aan het FRGE. Deze periode begint op de datum van de ondertekening van de kredietovereenkomst en eindigt nooit later dan 5 jaar na de begindatum. Lokale entiteit: instantie die op het niveau van één of meerdere gemeenten instaat voor de lokale realisering van doelstellingen van het FRGE en voor de uitvoering van deze opdracht een samenwerkingsovereenkomst met het FRGE heeft afgesloten. Vzw Pendule is erkend als lokale entiteit. 2

Officiële openingsdatum kredietaanvraag: de datum waarop het volledige kredietaanvraagdossier (het kredietaanvraagformulier mét alle bijlagen) door vzw Pendule ontvangen is. Bij het indienen van een onvolledig dossier wordt de aanvrager op de hoogte gebracht. De officiële openingsdatum wordt pas ingesteld nadat de kandidaat-kredietnemer de ontbrekende stukken heeft ingediend en is bepalend voor de volgorde van de verwerking van de dossiers. Ouderdom van een woning: de ouderdom van een woning wordt bepaald door de datum van de eerste ingebruikname of op basis van de gegevens van het kadaster. Particulier: natuurlijke persoon die financiële middelen ontleent bij de lokale entiteit met het oog op energiebesparende investeringen in een particuliere woning of wooneenheid, en niet behoort tot de specifiek bepaalde doelgroep van het FRGE. Deze particulieren kunnen aanspraak maken op een goedkope lening (JKP = 2%). Renteloze lening: JKP=0%. Deze lening is voorbehouden voor de particulieren uit de doelgroep, waarbij de stad Leuven de interestlasten draagt. Stuurgroep: de stuurgroep is samengesteld uit vertegenwoordigers van de stichtende partners, namelijk vzw SPIT, OCMW Leuven en stad Leuven en staat in voor de uitstippeling van het beleid en voor de opvolging van de werking van de lokale entiteit. Terugverdientijd: periode waarbinnen de kostprijs van de gedane investering in de energiebesparende maatregel wordt terugverdiend, rekening houdend met de vermindering van de energiefactuur en de verkregen premies, subsidies en steunmaatregelen. vzw Pendule: Lokale entiteit van het FRGE voor grondgebied Leuven. De samenwerking tussen vzw Pendule en het FRGE is vastgelegd in een samenwerkingsovereenkomst. De afspraken tussen de partners, namelijk vzw SPIT, stad Leuven en OCMW Leuven, zijn vastgelegd in een afsprakennota. Werkdagen: Onder werkdagen verstaat men alle dagen behalve zondagen en wettelijke feestdagen. Wanneer een vervaldag op een zaterdag valt, wordt de periode verlengd tot de eerstvolgende weekdag die geen wettelijke feestdag is. Werkgebied: de gemeenten die deel uitmaken van het grondgebied van Stad Leuven en waarvoor vzw Pendule zal optreden als lokale entiteit. Het gaat hier om de deelgemeentes Leuven, Kessel-Lo, Heverlee, Wilsele en Wijgmaal. Woning (of wooneenheid): plaats waar een gezin, of een alleenstaande, woont die daar zijn hoofdverblijfplaats heeft. Tweede verblijven komen bijgevolg niet in aanmerking. Het doel van de wetgever was duidelijk: energiebesparing promoten op de plaatsen waar de mensen het grootste deel van de tijd wonen, omdat daar het verbruik het hoogste is en dus ook de besparing het grootst kan zijn. 3

2. Doelstelling Vzw Pendule verstrekt goedkope en renteloze leningen voor energiesparende ingrepen en maatregelen in particuliere woningen/wooneenheden die dienst doen als hoofdverblijfplaats met een sociaal, economische en ecologisch doel: het verminderen van de energiekost en de milieubelasting van de particuliere woningen. 3. Kredietnemer Kandidaat-leners kunnen enkel een lening aangaan voor een woning die gelegen is in het werkgebied, minstens 5 jaar oud is en die dienst doet als hoofdverblijfplaats. We onderscheiden verschillende mogelijke kredietnemers: 1. Eigenaars-bewoner Een eigenaar-bewoner van een particuliere woning of wooneenheid die bestemd is of dienst doet als hoofdverblijfplaats op het grondgebied Leuven en waarop hij/zij een zakelijk recht heeft. De woning waarvoor ontleend wordt, dient op het ogenblik van de aanvraag dus bewoond te worden door de hoofdkredietnemer. Van de bewoningsvoorwaarde kan worden afgeweken als de woning door de lopende of geplande verbouwingen waarvoor de lening wordt aangevraagd, tijdelijk onbewoonbaar is. In elk geval moet de woning binnen de 2 jaar na het aangaan van de lening bewoond worden door de hoofdkredietnemer. Indien er meerdere kredietnemers zijn, moet de hoofdkredietnemer eigenaar-bewoner zijn zoals hierboven omschreven. 2. Eigenaars-verhuurder Onder eigenaar-verhuurders worden de particulieren verstaan die een pand verhuren op het grondgebied van Leuven waarbij minstens één huurder zijn hoofdverblijfplaats in het pand heeft of zal hebben. 3. Huurder-bewoner Een huurder-bewoner die een woning of wooneenheid huurt in het werkingsgebied maakt aanspraak op een lening indien deze huurder-bewoner zijn hoofdverblijfplaats in het pand heeft of zal hebben. Het afsluiten van een lening met een huurder-bewoner wordt niet aangemoedigd. Bij voorkeur wordt de eigenaar-verhuurder aangesproken om de lening op zich te nemen. 4. Opmerkingen De renteloze lening met eventuele ESCO-begeleiding is van toepassing voor particulieren die aan voornoemde voorwaarden voldoen en bovendien tot de doelgroep (zie definities) behoren, als zijnde bewoner-eigenaar of bewoner-huurder van een wooneenheid in Leuven met domicilie daar. Personen van de doelgroep, als eigenaar-verhuurder, kunnen enkel aanspraak maken op een goedkope lening zonder begeleiding. 4. Onderhandse akte huurwoning Een eigenaar-verhuurder kan enkel een lening aangaan als de huurder(s) akkoord is (zijn) met de geplande ingreep. Bij de aanvraag moet er duidelijk aangetoond worden aan de hand van een onderhandse akte (bijvoorbeeld een huurrenovatiecontract) dat de lening leidt tot een win-win situatie voor huurder en verhuurder (bijvoorbeeld geen verhoging van de huurlast ten gevolge van de investering). De beoordeling van de win-win situatie maakt immers deel uit van in de beoordeling van de kredietaanvraag en bijgevolg dient de akte ook bij het kredietaanvraagdossier gevoegd te worden. Een huurder-bewoner dient ook altijd een onderhandse overeenkomst, welke onderdeel uitmaakt van een kredietaanvraagdossier, met de verhuurder af te sluiten. In deze overeenkomst geeft de verhuurder zijn/haar akkoord voor de energiesparende werken waarvoor een lening wordt aangevraagd, wordt er duidelijk aangetoond dat de lening tot een win-win situatie leidt voor zowel de huurder als de verhuurder, en wordt er aangegeven dat de verhuurder een financieel engagement in de investering op zich neemt en/of een vermindering van de huurprijs toestaat. Ook dient er een engagement met betrekking tot de duur van de 4

overeenkomst opgenomen te worden en/of dient de woning in sociaal beheer gegeven te worden. Leningen door huurders worden echter niet aangemoedigd. De eigenaar-verhuurder moet aangesproken worden de lening op zich te nemen. Bij niet naleven van de bepalingen in de onderhandse overeenkomst, kan de toegekende lening teruggevorderd worden volgens de procedures vermeld in de algemene voorwaarden van de kredietovereenkomst betreffende niet volledige of niet tijdige betaling. 5. Bedrag Het kredietaanvraagdossier mag het bedrag van 10.000 per woning/wooneenheid niet overschrijden. Er kan gedurende 5 jaar maar 1 dossier geopend worden per wooneenheid. Er zijn echter meerdere investeringen binnen eenzelfde dossier mogelijk. Hiervoor kunnen meerdere leningaanvragen ingediend worden per wooneenheid tot de bovengrens van 10.000 bereikt is. Tussen de opeenvolgende kredietaanvragen binnen eenzelfde dossier dient echter minimum één jaar tijd te verstrijken. Bij de opdeling van het maximale dossierbedrag in verschillende kredietaanvragen, dient de aanvrager eveneens steeds het minimale leenbedrag per aanvraag te respecteren. Het ontleende bedrag kan echter nooit groter zijn dan het factuurbedrag. Per aanvrager, die verschillende wooneenheden bezit, kan het maximale leenbedrag, mits uitdrukkelijke toestemming van het FRGE, éénmalig worden verhoogd met 10.000. Hierbij wordt de logica gevolgd dat ieder persoon een energielening kan afsluiten voor zijn eigen woning, en één bijkomende lening kan aanvragen voor een woning die hij/zij verhuurt. Bij de doelgroep voor een renteloze lening wordt het maximale leenbedrag beperkt tot 10.000, ongeacht het aantal wooneenheden dat hij/zij bezit. Voor de eigenaars-bewoners of huurders-bewoners die behoren tot de doelgroep bedraagt het minimum bedrag waarvoor een lening kan aangevraagd worden 500 per wooneenheid. Voor de gewone particulieren moet het te ontlenen bedrag minimaal gelijk zijn aan 2.500. 6. Interestvoet De Pendule-lening is een lening met een interestvoet die wordt vastgelegd bij ondertekening van de kredietovereenkomst en die vast blijft gedurende de volledige leentermijn. De interestvoet wordt globaal vastgelegd door het FRGE en bedraagt 2% voor de goedkope leningcontracten afgesloten in 2012. Voor leningen na 2012 kan een andere interestvoet van toepassing zijn. Voor particulieren die tot de doelgroep behoren, zal de stad Leuven de interestaflossing voor zijn rekening nemen, waardoor deze personen een lening kunnen aangaan met JKP gelijk aan 0%. 7. Beperking ontleningcapaciteit en voorrangsregels De financiële middelen, die vzw Pendule jaarlijks ter beschikking heeft, zijn begrensd door de samenwerkingsovereenkomst met het FRGE. Op het moment dat het jaarlijks maximum aantal te verstrekken leningen bereikt is, worden er geen kredietovereenkomsten meer afgesloten. Zo aanvaardt of behandelt vzw Pendule op dat ogenblik geen kredietaanvraagdossiers meer. Dossiers die binnenkomen, worden op een wachtlijst geplaatst in volgorde van het indienen van hun volledig aanvraagformulier en worden door vzw Pendule gecontacteerd zodra er nieuwe financiële middelen beschikbaar zijn. Gezien de beperkte jaarlijkse ontleningcapaciteit kunnen de beheersorganen van de Lokale Entiteit beslissen op welke wijze wordt omgegaan met de wachtlijsten. Er wordt een rangschikking gemaakt van de kredietaanvraagdossiers op basis van onderstaande criteria: - De officiële openingsdatum van de kredietaanvraag bepaalt de volgorde volgens het FIFO-principe (First in, First out) - Doelgroepdossiers krijgen absolute voorrang in die mate dat er minstens 25% van de kredietdossiers voorbehouden wordt voor de doelgroep. Elk jaar zal deze 25% regel herbekeken worden en eventueel worden opgetrokken. 5

8. Energiebesparende maatregelen Er wordt vertrokken van de lijst die FOD Financiën tot 2011 gebruikte voor het toekennen van een belastingsvermindering. Vzw Pendule verstrekt dus leningen voor onder andere de volgende specifieke energiebesparende maatregelen. 1. Vervanging oude stookketel 2. Plaatsing van alle andere uitrustingen voor geothermische energieopwekking 3. Plaatsing van ramen met hoogrendementsbeglazing 4. Isolatie van daken 5. Isolatie van muren 6. Isolatie van vloeren 7. Plaatsing warmteregeling op centrale verwarming door middel van thermostatische kranen 8. Plaatsing warmteregeling op centrale verwarming door middel van kamerthermostaat met tijdsinschakeling 9. Uitvoeren energieaudit 10. Plaatsen van een zonneboiler Andere werken die een duidelijk energiebesparend effect beogen, kunnen steeds bij het FRGE ter goedkeuring worden voorgelegd. Voorwaarden Om in aanmerking te komen voor een goedkope of renteloze energielening dienen alle administratieve en technische voorwaarden te zijn vervuld om in aanmerking te komen voor de premies van de Vlaamse Overheid. Nieuwbouw komt niet in aanmerking voor een lening. De ouderdom van de woning moet op de dag van de aanvraag minstens 5 jaar zijn. De werken dienen ook uitgevoerd te worden door een geregistreerd aannemer. De aannemer moet geregistreerd zijn op het ogenblik dat de overeenkomst van de uit te voeren werken wordt afgesloten. Daarom dient de aannemer het registratienummer in de prijsofferte, alsook in het contract en op de facturen te vermelden. Wanneer men materialen of apparaten zelf aankoopt en ze daarna door een geregistreerde aannemer laat plaatsen, kunnen alleen de uitgaven met betrekking tot de plaatsing voor een lening in aanmerking komen. De investeringen worden voor de doelgroep zoveel mogelijk beperkt naar projecten met een terugverdientijd die binnen de looptijd van de lening valt (5 jaar of minder). 9. Verenigbaarheid met andere premies en subsidies De leningaanvraag kan gecombineerd worden met de aanvraag van alle andere premies en subsidies. De lokale entiteit vzw Pendule zal kredietnemers uit de doelgroep bovendien begeleiden bij het aanvragen van deze premies en subsidies. 10. Aanvraag van de lening Het aanvraagdossier wordt ingediend op basis van een offerte. Aan de hand van deze offerte wordt er gekeken of u aanspraak maakt op een lening. De uiteindelijke uitbetaling van de lening is daarentegen steeds gebaseerd op een factuur. 1. Algemene bepalingen - De kandidaat-kredietnemer heeft twee mogelijkheden om informatie over een lening aan te vragen: De kandidaat-kredietnemer bezorgt het papieren interesseformulier aan vzw Pendule. De kandidaat-kredietnemer ontvangt daarna een uitgebreide informatiebundel met o.a. het kredietaanvraagformulier, het kredietreglement, enz. De kandidaat-kredietnemer vraagt een informatiebundel op het loket van de gemeente of het OCMW. 6

- De kandidaat-kredietnemer stelt het kredietaanvraagdossier samen door het verzamelen van de nodige bijlagen en parafeert alle bijlagen voor juist en volledig. De gemeente, vzw Pendule of het OCMW kan indien nodig zorgen voor begeleiding bij het invullen van het aanvraagformulier en het samenstellen van het kredietaanvraagdossier. - De kandidaat-kredietnemer bezorgt het dossier aan de lokale entiteit vzw Pendule, IJzerenmolenstraat 4, 3001 Heverlee (kredietaanvraagformulier + alle vereiste bijlagen) per post of via afgifte tegen een ontvangstbewijs. - De datum van ontvangst van het volledige kredietaanvraagdossier (dit is het kredietaanvraagformulier met alle noodzakelijke bijlagen) bij de lokale entiteit vzw Pendule geldt als officiële openingsdatum van het kredietaanvraagdossier en is bepalend voor de volgorde van verwerking van dossiers. - De verplichte bijlagen bij het kredietaanvraagdossier zijn naast het kredietaanvraagformulier, en het intern kredietreglement (indien van toepassing): Kopie van de 2 zijden van de identiteitskaart van alle kredietnemers (ook partners). Kopie van offerte van de erkende aannemer. Een contract is nog niet nodig zodat je eerst kan nagaan of je het krediet kan krijgen. Kopie van 3 laatste loonfiches van alle kredietnemers. Kopie van de laatste/meest recente aanslagbiljet personenbelasting waarop uw belastbaar inkomen en dat van uw partner staat. Klever van mutualiteit Attest van de ziekteverzekering Attest van schuldbemiddeling Attest van OCMW-begeleiding Kopie van aankoopakte van de woning die je wenst te verbouwen, indien het adres verschilt van het huidige verblijfadres Kopie van de huurovereenkomst Onderhandse overeenkomst tussen huurder en verhuurder inzake de investering Rapport van de energiescan (indien deze reeds plaatsgevonden heeft) - De kandidaat-kredietnemer zal uitgenodigd worden om dit dossier te komen bespreken zodat niemand met vragen blijft zitten. - Wanneer een onvolledig dossier wordt ingediend, wordt u hiervan schriftelijk, per email of per post, op de hoogte gebracht. De openingsdatum wordt pas toegekend nadat alle ontbrekende documenten per post of tegen ontvangstbewijs werden ingediend. 2. Bijkomende bepalingen voor particulieren uit de doelgroep - Na ontvangst bij de lokale entiteit vzw Pendule van een kredietaanvraagdossier van een kandidaatkredietnemer uit de doelgroep kan in overleg met het OCMW een afspraak gemaakt worden voor een plaatsbezoek. Tijdens dit plaatsbezoek kan het project uitgebreid worden toegelicht, kan het kredietaanvraagdossier worden vervolledigd, enz. - Voor een kredietdossier van kandidaat-kredietnemers uit de doelgroep is een energiescan verplicht. Waar mogelijk wordt de energiescan uitgevoerd i.s.m. Energiesnoeiers. 11. Beoordeling en toekenning van de aanvraag 1. Algemene bepalingen Elke aanvraag moet de kredietaanvraagprocedure doorlopen, die uit drie beslissingsmomenten bestaat: - Controle van ontvankelijkheid: de dossierbeheerder controleert of de kredietaanvrager en het betreffende pand in aanmerking komen door het toetsten van het dossier aan de voorwaarden tot ontlening aan het FRGE en de bijkomende bepalingen gesteld door Pendule bij wijze van dit reglement of interne bepalingen. 7

- Controle van volledigheid: de dossierhouder controleert of hij beschikt over alle documenten om de inhoudelijke controle uit te voeren (o.a. loonattesten, energiescanrapport, toestemming verhuurder/huurder, OCMW-advies,enz.) - Inhoudelijke controle: deze controle steunt op verschillende adviezen: het technische advies: beoordeling of de voorgestelde ingreep voldoet aan de technische voorwaarden, of de voorgestelde uitvoeringswijze correct is en of de voorgelegde prijsoffertes realistisch zijn. het financiële advies: berekening van de terugbetalingscapaciteit en terugverdientijd van de voorgestelde investering. het OCMW-advies: beoordeling van de financiële haalbaarheid indien de kandidaatkredietnemer tot de doelgroep behoort. Het OCMW houdt hierbij rekening met de lopende schulden en het bestedingspatroon van de kredietaanvrager. Dit advies van het OCWM is richtinggevend. Op basis van deze adviezen legt de dossierbeheerder het dossier voor aan de gemandateerde kredietcommissie die het voorstel van de dossierbeheerder op basis van bovenstaande adviezen al dan niet bekrachtigt. Deze kredietcommissie is samengesteld uit vertegenwoordigers van de partners van Pendule en beoordeelt ultiem elk dossier. Naargelang de score, het bedrag en het type kredietnemer verschilt de samenstelling van de kredietcommissie. Dossiers die zeer laag scoren worden besproken op de eerstvolgende Raad van Bestuur. Voor de beoordeling van de kredietwaardigheid wordt een scoringssysteem gehanteerd (op verzoek ter inzage). Voor doelgroep-cliënten wordt na de scoring aan het betreffende OCMW gevraagd om de financiële haalbaarheid te attesteren. Dit is verplicht vanwege het FRGE. Indien het OCMW positief adviseert, kan de cliënt een lening aangaan. Indien het OCMW negatief adviseert, wordt naar een haalbare oplossing gezocht. Indien de cliënt fundamenteel onvoldoende kredietwaardig is, wordt bij Pendule geen krediet toegestaan. In dat opzicht is het advies van het OCMW richtinggevend. Indien de kredietcommissie akkoord gaat, wordt het antwoord ook overgemaakt aan het FRGE dat de definitieve, finale goedkeuring van de lening moet bekrachtigen. Vzw Pendule brengt de kandidaatkredietnemer daarna onmiddellijk op de hoogte van de beslissing. 2. Bijkomende bepalingen voor particuliere huurwoningen Bij elk kredietaanvraagdossier voor huurwoningen volgt een bijkomende beoordeling door de kredietcommissie inzake de onderhandse overeenkomst tussen beide partijen: - De kredietcommissie beoordeelt de win-win situatie voor zowel huurder als verhuurder. - De beoordeling van de win-win situatie is verschillend indien de huurder(s) al dan niet tot de doelgroep behoren. - De lokale entiteit vzw Pendule adviseert de kredietcommissie bij haar beoordeling. 12. Ondertekenen van kredietovereenkomst Bij goedkeuring van de aanvraag maakt de dossierbeheerder een afspraak ter ondertekening van het leningcontract. Dit kredietaanbod is 30 dagen geldig. De kredietnemer heeft tot 14 kalenderdagen na ondertekening van het contract tijd om per aangetekende zending van het contract af te zien. De periode tussen de officiële openingsdatum en de datum waarop het leningcontract ondertekend zal worden, is afhankelijk van het type dossier. De procedure begint te lopen zodra alle noodzakelijke documenten aangeleverd zijn en duurt minimum 5 werkdagen en maximum 80 werkdagen. U ontvangt een bericht van vzw Pendule over de al of niet goedkeuring van de lening en de vraag om de kredietovereenkomst te komen ondertekenen. De opgegeven duurtijd is louter indicatief en geenszins bindend. 8

13. Opname/Uitbetaling van de lening 1. Algemeen De eerste en eventueel enige opname moet plaatsvinden binnen de zes maanden vanaf de datum van de ondertekening van het leningcontract. Bij een opname van de lening in meerdere schijven (bijvoorbeeld om een voorschot te betalen aan de aannemer) wordt de maximum opnameperiode van de lening beperkt tot zes maanden, geteld vanaf de datum van eerste opname van de lening. Wanneer de kredietnemer deze periodes laat verstrijken is de lening of het niet opgenomen saldo verlopen. De kredietnemer kan in dat geval na één jaar een nieuwe kredietaanvraag doen. De datum van ontvangst van de facturen, het aannemingscontract of de door kredietnemer en aannemer ondertekende offerte bij vzw Pendule geldt als referentiedatum. De uitbetaling van de lening gebeurd op basis van voorgelegde facturen en kan in één keer plaatsvinden of gespreid worden over maximum vier delen. De eerste uitbetaling wordt uitgevoerd nadat onderstaande documenten zijn aangeleverd: - Kopie van ondertekend aannemingscontract of een door beide partijen ondertekende offerte - Kopie van de goedgekeurde bouwvergunning (indien nodig). - Kopie van een factuur. De gefactureerde werken moeten conform de initiële aanvraag zijn. Facturen die niet conform zijn worden niet uitbetaald. - Formulier stand der werken waarop de kredietnemer het factuurbedrag en de datum invult en aanduidt welk gedeelte van de geplande werken uitgevoerd is. Voor eventuele volgende uitbetalingen worden volgende documenten opgevraagd: - Kopie van een factuur. - Formulier stand der werken waarop de kredietnemer het factuurbedrag en de datum invult en aanduidt welk gedeelte van de geplande werken uitgevoerd is. Als je het bedrag van je leningsovereenkomst niet volledig opneemt, wordt het niet opgenomen bedrag gewoon in mindering gebracht van het initieel geleend bedrag en leen je dus gewoon minder. Je betaalt natuurlijk ook minder terug. Bedragen die niet opgenomen zijn op het einde van de opnameperiode van zes maanden worden automatisch in mindering gebracht van het op de kredietovereenkomst vermeld geleend bedrag. Zolang het kapitaal uitstaat, zijn er echter wel interesten op verschuldigd. 2. Facturen De facturen moeten gedateerd zijn na de officiële openingsdatum van de kredietaanvraag en verplicht de volgende gegevens vermelden: - naam, adres, registratienummer en BTW-identificatienummer van de aannemer. - naam en adres van de aanvrager (als privé-persoon). - de woning waar de werken worden uitgevoerd. - de datum (in geval van plaatsing van een zonneboiler of geothermische warmtepomp: de datum van de aanvang van de werken) - de gedetailleerde omschrijving van de geleverde werken opdat de lokale entiteit vzw Pendule de werken die in aanmerking komen kan bepalen Indien de werken exact worden uitgevoerd zoals beschreven in de offerte, volstaat een verwijzing naar het referentienummer en datum van deze offerte. Indien niet het volledige bedrag van de offerte wordt opgenomen, dient de factuur te vermelden welke werken van de offerte worden gefactureerd - de kostprijs en de BTW, per artikel (verdeling van de kosten tussen de verschillende energiebesparende maatregelen afzonderlijk en eventuele andere werken). - factuurnummer. 9

Indien de factuur onvoldoende informatie bevat kan er om een bijkomende ondertekende detailweergave vanwege de aannemer worden gevraagd in een bijlage aan de factuur. De uitbetaling van de facturen aan kredietnemers die tot de doelgroep behoren, gebeurt rechtstreeks aan de aannemers mits akkoord van de kredietnemer (schriftelijke goedkeuring van de werken). De uitbetaling aan de andere particulieren gebeurt aan de kredietnemer zelf of rechtstreeks aan de aannemer. 3. Voorschotfacturen Ook voorschotfacturen vermelden een duidelijke en volledige beschrijving van de werken waarvoor een voorschot wordt gevraagd. De eerstvolgende factuur, wanneer een deel of het geheel van de werken zijn uitgevoerd, moet de prijs van de uitgevoerde werken in detail vermelden. In dat geval wordt enkel het bedrag van de uitgevoerde werken min de prijs van de werken vermeld op de voorschotfactuur uitbetaald. Op basis van voorschotfacturen kan tot de helft van het lening uitbetaald worden met een maximum van 3.000. Voor investeringen waarbij de aankoopprijs van het materiaal de grootste kost is, kan er afgeweken worden van dit bedrag. Dit betekent immers een grotere voorfinanciering door de aannemer, wat een hoger voorschotfactuur aan de klant kan verantwoorden. 14. Terugbetaling De terugbetalingstermijn valt samen met de looptijd van het krediet en is maximum 5 jaar (60 maanden). Om ervoor te zorgen dat de terugbetalingstermijn zeer duidelijk is, wordt een aflossingstabel berekend op basis van het geheel van de opnames en toegestuurd zodra de laatste opname gebeurd is. De kredietnemer is verplicht de nodige initiatieven te nemen om de terugbetalingen tijdig over te schrijven op het rekeningnummer 827-0850653-56 (of IBAN: BE20 8270 8506 5356 / BIC: ETHI BE BB) van het FRGE door bijvoorbeeld een verplichte domiciliëringsopdracht bij zijn/haar financiële instelling af te sluiten. Indien dit rekeningnummer wijzigt brengt vzw Pendule de cliënt hiervan schriftelijk op de hoogte. Gedurende de duur van de opnameperiode wordt er geen kapitaal terugbetaald en zijn er enkel interesten verschuldigd op de reeds opgenomen bedragen. De lening kan vervroegd terugbetaald worden zonder meerkost (geen wederbeleggingsvergoeding), bijvoorbeeld als de premies uitgekeerd worden. Dit geniet zelfs uitdrukkelijk de voorkeur. In dit scenario dient vzw Pendule minstens 10 dagen voor de terugbetaling schriftelijk op de hoogte te worden gebracht. Bij een gedeeltelijke vervroegde terugbetaling, heeft de kredietnemer de keuze tussen de vermindering van de duurtijd van de lening met behoud van de vervalbedragen of een lager aflossingsbedrag met behoud van de duurtijd. 15. Sancties 1. Algemene procedure Vzw Pendule stuurt een aangetekende zending met aanmaning vanaf acht werkdagen nadat een betaling van het vervaldag niet werd uitgevoerd. Deze rappelbrief kost 7,5. Indien de kredietnemer ten minste twee afbetalingen geheel of gedeeltelijk achterstaat of 20% van de totale terug te betalen som niet tijdig heeft terugbetaald, en deze na één maand na het ter post afgeven van de aangetekende aanmaning de verplichtingen nog niet nakwam, is lokale entiteit vzw Pendule van rechtswege gerechtigd de onmiddellijke betaling te eisen. Elke betaling, ongeacht de herkomst, gedaan vanaf de ontbinding van de kredietovereenkomst wordt in volgorde toegerekend op: - Het verschuldigd blijvend saldo in het kapitaal. In het kader van dit krediet is dat de som die door de kredietnemer nog moet worden gestort om het kapitaal terug te betalen. De Centrale voor Kredieten aan Particulieren (C.K.P. - De Berlaimontlaan 14, 1000 Brussel). - De vervallen en onbetaald gebleven totale kosten (o.a. aanmaning- en portkosten en interesten ingeval van een goedkope lening). 10

- Nalatigheidsinterest vermeld onder de rubriek Financieringsvoorwaarden (artikel 3) in de kredietovereenkomst. - Schadevergoeding, eveneens berekend op het verschuldigd blijvend saldo in kapitaal, doch beperkt tot de volgende maximumbedragen: 10% van schijf van het verschuldigd blijvend saldo in kapitaal tot 7.500. 5% van schijf van het verschuldigd blijvend saldo in kapitaal boven 7.500. - Eventuele gerechts- en andere kosten verbonden met de inning van het verschuldigde saldo. Voor de gewone particulieren wordt de betaling van de bovengenoemde bedragen gedekt door de waarborg van loonsafstand door de kredietnemer en eventuele bijkomende borgen door de kredietnemer. Deze waarborgen worden afgesloten bij het ondertekenen van de kredietovereenkomst. De kredietnemer die tot de doelgroep behoort, is verplicht om budgetbeheer of begeleiding vanwege het OCMW van diens gemeente of een andere dienst voor schuldbemiddeling te aanvaarden, conform artikel 3 van de kredietovereenkomst waarbij de kredietnemer instemt met de aanvaarding van budgetbegeleiding of beheer. De lokale entiteit zal in dit geval ook steeds het OCMW van de woonplaats van de kredietnemer op de hoogte brengen van problemen met terugbetaling. Indien de kredietnemer uit de doelgroep deze begeleiding niet aanvaard, is vzw Pendule van rechtswege gerechtigd dezelfde algemene procedure te hanteren als bij de gewone particulier, zoals hierboven beschreven. 2. Bijkomende bepalingen Bij laattijdige betaling gedurende drie maanden is vzw Pendule wettelijk verplicht om dit door te geven aan de CKP, de Centrale voor Kredieten aan Particulieren waardoor men op de zwarte lijst terechtkomt. (opgelet: dat geldt voor alle maandelijks aflosbare kredieten) Voor de leningen met ESCO-begeleiding wordt bepaald dat er binnen de 6 maanden gevolg moet gegeven worden aan de aanmaning tot opstarten van schuldbemiddeling. Dit houdt in dat de schuldbemiddeling moet opgestart zijn binnen de 6 maanden na ontvangst van dit aangetekende aanmaning, dat binnen deze 6 maanden de maandelijkse afbetalingen stipt dienen te verlopen en er reeds stappen werden gezet om de achterstal weg te werken. 16. Waarborg Afhankelijk van het type kredietnemer vraagt vzw Pendule verschillende waarborgen. - Een kredietnemer die niet behoort tot de doelgroep dient steeds de waarborg door loonsafstand te ondertekenen. - De kredietnemer die tot de doelgroep behoort wordt in geval van wanbetaling aangemaand om budgetbegeleiding of beheer te aanvaarden, conform artikel 3 van de kredietovereenkomst. 17. Beroep Er is steeds de mogelijkheid om een nieuw dossier in te dienen indien het dossier door de lokale entiteit vzw Pendule en het Fonds negatief wordt geadviseerd. Bij weigering van het dossier kan ook steeds beroep aangetekend worden bij het bestuur van vzw Pendule, p.a. Lieven Van der Stock, voorzitter vzw Pendule, IJzerenmolenstraat 4, 3001 Heverlee. Het beroep wordt geagendeerd op de eerstvolgende bijeenkomst van de Raad van Bestuur van vzw Pendule. 18. Geldigheid aanvraagdossier Indien vzw Pendule 6 maanden na het indienen van een onvolledig kredietaanvraagdossier geen bijkomende documenten ter vervollediging van het dossier heeft ontvangen, vervalt het aanvraagdossier. Indien de kredietaanvrager 6 maanden na de officiële openingsdatum of volledigheidsdatum van het kredietaanvraagdossier geen kredietovereenkomst heeft ondertekend met vzw Pendule, vervalt het volledige kredietaanvraagdossier. 11

19. Beroepsgeheim Alle Pendule-medewerkers zijn gehouden door het beroepsgeheim. Zij kunnen intern vrij alle cliëntinformatie, opgevraagd binnen het kader van het betreffende dossier, inkijken en toepassen voor de dossiers waarbij zij betrokken zijn. Bij doelgroep-cliënten wordt enkel de noodzakelijke informatie doorgegeven aan het OCMW. Dit wordt tevens besproken met de cliënt. 20. Start van het reglement Dit reglement treedt in werking op 1 januari 2012. Het reglement is geldig voor onbepaalde duur of tot het afgeschaft of vervangen wordt. 21. Slotbepalingen De beleidsgroep van de lokale entiteit vzw Pendule kan beslissen, op eigen initiatief of op voorstel van de kredietcommissie, om artikelen uit het reglement te schrappen, toe te voegen of aan te passen. Het aangepaste kredietreglement is van toepassingen op nieuwe kredietaanvragen die ontvangen worden de dag nadat het nieuwe reglement in werking is getreden. De werking van de lokale entiteit wordt driemaandelijks geëvalueerd door de stuurgroep. Op basis van die evaluatie kunnen de opgelegde criteria trapsgewijs versoepeld of verstrengd worden. De kredietaanvrager is niet verplicht een schuldsaldoverzekering te nemen. 12