Opleiding Duurzaam Gebouw : ENERGIE



Vergelijkbare documenten
Opleiding Duurzaam Gebouw : ENERGIE

Opleiding Duurzaam Gebouw : ENERGIE

Opleiding Duurzaam Gebouw:

Ventilatie van kantoorgebouwen

Opleiding Duurzaam Gebouw:

Opleiding Duurzaam Gebouw:

OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN

OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN

Deel 2 Ventilatievoorzieningen van niet- residentiële gebouwen

Verwarming en ventilatie

Niet residentiële ventilatie

90% DOUBLE300. Voor een gezonder luchtklimaat. WarmeTerugWinning rendement (WTW)

Studiedag Energiebesparingsforum. Ventilatie. Ventilatie

Opleiding Duurzaam Gebouw : Duurzaam bouwen van A tot Z

Module 2.3. Ventilatievoorzieningen in residentiële gebouwen: Voorbeeld. Versie 2.1 februari Module 2.3

OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN

tips en tricks voor uw ventilatie C en D

Wat is comfort? Thermisch comfort. Binnenluchtkwaliteit. Akoestisch comfort

Ventilatie voorontwerp

Ventilatie voorontwerp

Verdyn & Verdyn Cool. Plug and play. Hoog rendement warmte terugwinning. Energiezuinige ventilatoren. Hoge COP. HR-balansventilatie units

Opleiding Duurzaam Gebouw : ENERGIE

Welke ventilatieoplossingen voor de renovatie van woongebouwen?

Energie Regeneratie Ventilatie. Op EPBD lijst. Energie efficiënte balansventilatie met warmte- én vochtuitwisseling ERV

Ventilatie in openbare gebouwen Paul De Schepper Katholieke Hogeschool Kempen Kenniscentrum energie

ventilatie voorontwerp

Ventilatie voorontwerp

Opleiding Duurzaam Gebouw:

Algemeen. Om een duidelijker beeld hiervan te scheppen, maken wij graag voor u een korte samenvatting. TOEVOER. vrije toevoer (A,C) maximaal [m³/h]

OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN

Opleiding Duurzaam Gebouw : Ontwerp en regeling van technische installaties

1. Het systeem. 2. Onderdelen van het ventilatiesysteem. Bestektekst Zehnder ComfoAir XL 800

ventilatie voorontwerp

OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN

Condensatie op mijn ramen

Ventilatie in uw woning Systeem C en Systeem D. Koeling Ventilatie Luchtzuivering

Unity, de enige unit conform EPB

I Ventilatiesystemen principes :

OXYGEN. Brochure NL

HUISHOUDELIJKE AFZUIGKAST

Plate Box 95. Energie recuperator met tegenstroom wisselaar Plate Box 95. Troeven

Opleiding Duurzaam Gebouw:

4 mogelijke ventilatieprincipes.

OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN

Opleiding Duurzaam Gebouw:

Opleiding Duurzaam Gebouw : ENERGIE

, relatieve luchtvochtigheid (RH) en temperatuur hoeft u zelf helemaal niets te doen.

OPLEVERINGSATTEST VAN EEN VERWARMINGSSYSTEEM VAN TYPE 2

Zo eenvoudig kan ventileren zijn. Gebruiksvriendelijk Comfortabel Geluidsarm Energiezuinig Optimaal binnenklimaat

VENTILATIE NIEUW ZUID

Distributie: Rendement, leidingwachttijd en interactiviteit

Op weg naar bijna energieneutrale gebouwen, met gezonde ventilatie

Luchtbehandeling 39SQ

OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW : PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE

In 10 stappen een Active House

Bouwwerven: ervaringen delen

silent ventilation DE KRACHT VAN DE NATUUR IN DE WONING MET EEN BALANSVENTILATIESYSTEEM D400

IntelVent Ventilation Control

Opleiding Duurzaam Gebouw:

De Life Cycle Cost van luchtbehandelingsgroepen

Opleiding Duurzaam gebouw : Energie

Module 2.6. Ventilatie van niet-residentiële gebouwen: Concreet voorbeeld. Versie 2.1 februari Module 2.6

Gezonde, frisse lucht in huis

INFORMATIE GIDS VOOR DOE HET ZELFVERS

Publicaties. THERMAC-handboek. THERMAC-handboek. Inhoud. Handboek voor het verwarmen en natuurlijk koelen van THERMisch ACtieve gebouwen

OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN

, relatieve luchtvochtigheid (RH) en temperatuur hoeft u zelf helemaal niets te doen.

Opleiding Duurzaam Gebouw : ENERGIE

Strategie voor energiezuinig wooncomfort

BUVA EcoStream WTW-unit. Een revolutionair, intelligent en modulair balansventilatiesysteem. dat gebruik maakt van warmteterugwinning.

Bouwfysica. Ventilatie en Infiltratie. hoofdstuk 6 Bouwfysica. eisen m.b.t. ventilatie oppervlakte

Installatiegeluid in woningen

Uw ventilatiesysteem: Decentrale ventilatie

ComfoFan CO 2 -systeem. Koeling Ventilatie Filtering

Opleiding Duurzaam Gebouw : Ventilatie: ontwerp en afstelling

Scholen. Gezonde. lucht. Duurzaam. Gezond. Comfortabel

Warmteterugwinunit WHR B Warmtewielkast

Warmteterugwinunit WHR DA Warmtewielkast

Itho Daalderop 0,EPC formule. nieuwbouw. totaalformule

Gebalanceerde ventilatie met warmteterugwinning (wtw)

ROL VAN INSTALLATIETECHNIEKEN EN IMPACT OP UW ONTWERP. Dirk Saelens. Afdeling Bouwfysica, Departement Burgerlijke Bouwkunde, K.U.

Gebruik van de WTW-installatie:

Inhoud. Regelgeving. J.E. StorkAir. Jerôme Corba Adviseur woningbouw. - Regelgeving. - Bouwbesluit berekening / installatie ontwerp - EPC.

Opleiding Duurzaam Gebouw:

1 van VENTILATIE- EN LUCHTBEHANDELINGSINSTALLATIES ALGEMEEN

GEBOUWEN SCHOLEN BEURSHALLEN HORECA ZWEMBADEN BEDRIJFSHALLEN KANTOREN WINKELS. HR-WTW Hoog Rendement Warmteterugwinning

silent ventilation DE KRACHT VAN DE NATUUR IN DE WONING MET EEN BALANSVENTILATIESYSTEEM D400

Duurzaam gekoeld ventileren. Door Willem van Dijk

Verwarmen, Koelen, Ventileren

SLIMME TECHNIEKEN VENTILATIESYSTEEM C

Uw ventilatiesysteem: Vraaggestuurde ventilatie met natuurlijke toevoer, mechanische afvoer;

PVD N SCVU100. Ventilateurs plafonniers industriels Ventilatoren met een constant debiet. Stil geen lawaai. Veilig en onderhoudsvrij

Opleiding Duurzaam Gebouw:

Ventilatie in woning en utiliteitsbouw

Natuurlijke ventilatie van leslokalen

Vraaggestuurde ventilatie in scholen en kantoorgebouwen: analyse van werking door metingen

Opleiding Duurzaam Gebouw : ENERGIE

GEBRUIKERSHANDLEIDING TECHNISCHE INSTALLATIES. - MorgenWonen -

AS BUILT DOSSIER. Opdracht en team: WTW unit groep 1. Coach en technisch adviseur: Piet Goddemaer. Teamleden: Samuel Dejonghe.

, relatieve luchtvochtigheid (RH) en temperatuur hoeft u zelf helemaal niets te doen.

Transcriptie:

Opleiding Duurzaam Gebouw : ENERGIE Leefmilieu Brussel EFFICIËNT EEN VENTILATIESYSTEEM ONTWERPEN (TERTIAIRE GEBOUWEN EN GROTE WOONGEBOUWEN) Anne-Laure MAERCKX CENERGIE

Doelstellingen van de presentatie Aan het einde van de presentatie de ontwerpprincipes voor een efficiënt ventilatiesysteem kennen, waarbij rekening wordt gehouden met de volgende aspecten: het luchtdebiet de prestaties van de ventilator de afmetingen en isolatie van de leidingen de regeling het onderhoud de registratie van het verbruik 2

Indeling van de presentatie Korte herhaling van de theorie: waarom ventileren? Hoe te ventileren? Een efficiënt ventilatiesysteem ontwerpen Een ventilatiesysteem onderhouden Het energieverbruik volgen Conclusies 3

Korte herhaling van de theorie: waarom ventileren? Hoe te ventileren? Een efficiënt ventilatiesysteem ontwerpen Een efficiënt ventilatiesysteem onderhouden Het energieverbruik volgen Conclusies 4

3 hoofdredenen: Het ademhalingscomfort van de bewoners verzekeren CO 2 -concentratie (toevoer van verse lucht) Vochtigheid Geur Gezonde ruimten garanderen De invloed van in het gebouw aanwezige verontreinigende stoffen verminderen (VOS, formaldehyde, radon,...) Het thermisch comfort verzekeren Verwarming via de lucht Vooral: koeling door free-cooling en ventilatie s nachts Zie de presentatiemodule Doelen 5

Korte herhaling van de theorie: waarom ventileren? Hoe te ventileren? Een efficiënt ventilatiesysteem ontwerpen Een efficiënt ventilatiesysteem onderhouden Het energieverbruik volgen Conclusies 6

Hoe te ventileren? Hygiënische ventilatie: Toepasselijke regelgeving NBN D50-001: dimensionering voor residentiële gebouwen (woningen, rusthuizen, ) EN 13779: dimensionering voor tertiaire gebouwen (kantoren, openbare gebouwen, ) EPB ARAB 7

Hoe te ventileren? Twee basisprincipes: 1. inkomend debiet = uitgaand debiet 8

Hoe te ventileren? 2. Pulsie- doorvoer - afvoer Toevoer van verse lucht in droge vertrekken Doorvoer via circulatiezones Afvoer van vervuilde lucht via vochtige vertrekken Luchttoevoer Droge vertrekken woonkamer, slaapkamer, kantoor Doorvoer Circulatie Gang, trappenhuis Doorvoer Vochtige vertrekken Keuken, badkamer, wc, washok Afvoer 9

AFVOER TOEVOER Hoe te ventileren? Residentiële toepassingen: NBN D 50-001 en EPB (eis 1: hygiënische ventilatie) Vertrek Nominaal debiet Het debiet kan worden Gewoonlijk Minimaal beperkt tot debiet woonkamer kamers studeerkamers hobbykamers 3,6 m³/u/m² 75 m³/u 150 m³/u 25 m³/u 72 m³/u (Annexe VI) Max natuurlijke toevoer max. (syst. A,C) 2 x nominaal debiet Vertrek Nominaal debiet Het debiet kan worden beperkt Gewoonlijk Minimaal debiet tot gesloten keuken badkamer washok open keuken 3,6 m³/u/m² 50 m³/u 75 m³/u 75 m³/u wc - 25 m3/u - Opmerking: het debiet kan over verschillende openingen worden verdeeld 10

DOORSTROOM DOORSTROOM Hoe te ventileren? Residentiële toepassingen: NBN D 50-001 en EPB (eis 1: hygiënische ventilatie) Als afvoer uit het vertrek Minimaal debiet Minimale opening onder de deur woonkamer kamers studeerkamers 25 m³/u 70 cm² hobbykamers Als toevoer naar het vertrek badkamer washok Minimaal debiet Minimale opening onder de deur 25 m³/u 70 cm² keuken 50 m³/u 140 cm² wc 25 m³/u 70 cm² Opmerking: het debiet kan over verschillende openingen worden verdeeld 11

Hoe te ventileren? Niet-residentiële toepassingen: EN 13779, EPB en ARAB Ruimten die niet bestemd zijn voor menselijke bewoning Vertrek waar geen of weinig mensen verblijven: gang, trap, archieven EN 13779 High quality medium quality moderate quality low quality Klasse IDA1 IDA2 IDA3 IDA4 Debiet (m³/u.m²) - 3 > 2,5 EPB: minimaal 1,3 m³/u per m² 2 (1,3-2,5) 1 <1,3 Wc: min 25 m³/u per wc of 15 m³/u.m² Douches: min 50 m³/u per douche Open keuken: min 75 m³/u 12

Hoe te ventileren? Niet-residentiële toepassingen: EN 13779, EPB en ARAB Ruimten die bestemd zijn voor menselijke bewoning Basisclassificatie Indoor Air Quality (IDA) EN 13779 High quality medium quality moderate quality low quality Klasse IDA1 IDA2 IDA3 IDA4 Debiet (m³/u.pers) 72 >54 45 (36-54) 29 (22-36) 18 <22 EPB: minimaal 22 m³/u per persoon ARAB: minimaal 30 m³/u/persoon 13

Hoe te ventileren? Niet-residentiële toepassingen: Debiet gedefinieerd in m³/u per persoon Bepaling van het aantal personen: Max. tussen plannen (ontwerp) en EPB (regelgeving) Enkele waarden uit de EPB Functie Kantoorgebouw Grondoppervlak per persoon (m²/pers.) kantoor 15 ontvangstruimten, receptie, vergaderzalen 3,5 hoofdingang 10 Horeca restaurants, cafetaria, snelbuffet, kantine bars, cocktailbars keukens, kitchenettes 10 Onderwijsinstelling leslokaal 4 multifunctioneel lokaal 1 1,5 14

Oefening: debietberekening Eengezinswoning Begane grond: woonkamer, keuken, logeerkamer, douche Eerste etage: 3 slaapkamers, badkamer, zolder 15

Oefening: debietberekening Begane grond: toevoer van verse lucht 16

Oefening: debietberekening Begane grond: afvoer van vervuilde lucht 17

Oefening: debietberekening Eerste etage: toevoer van verse lucht 18

Oefening: debietberekening Eerste etage: afvoer van vervuilde lucht 19

Oefening: debietberekening Begane grond: doorstroom 20

Oefening: debietberekening Eerste etage: doorstroom 21

Hoe te ventileren? Ventilatie en comfort: zijn de minimale debieten toereikend om optimaal comfort te verzekeren? CEN-rapport CR 1752 (Design criteria for indoor environment 1998) Single office A B C Hinder door CO 2 - concentratie 36 m³/u.p 25 14 Low-polluting 72 50 29 Non low-polluting building 108 76 43 22

Hoe te ventileren? Ventilatie en comfort: zijn de minimale debieten toereikend om optimaal comfort te verzekeren? EPB (EN 13779): Gaat uit van een low polluting building Geen rokers Klasse IDA1 IDA2 IDA3 IDA4 Ventilatiedebiet (m³/u/pers) 72 45 29 18 PPD* (%) 13 18 26! 33 * Predicted Percentage of Dissatisfied 23

Hoe te ventileren? Energie en luchtkwaliteit: Ventilatie verbruikt altijd energie! Luchtverwarming: luchtdebiet en ΔT Luchtcirculatie: luchtdebiet, drukverlies, rendement Luchtkwaliteit = comfort = prioriteit Energie = niet te verwaarlozen Er moet een compromis gevonden worden 24

Hoe te ventileren? Energie en luchtkwaliteit: voorbeeld Slecht geïsoleerd kantoor van 20 m² Enkel glas Muren niet geïsoleerd Transmissieverlies: 585 W Ventilatie: 60 m³/u Verlies door ventilatie: 184 W Goed geïsoleerd kantoor van 20 m² Dubbel glas Muren geïsoleerd Transmissieverlies: 157 W Ventilatie: 60 m³/u Verlies door ventilatie: 184 W Energiebalans Energiebalans Verlies via m Verlies via v Verlies via Verlies via 25

Hoe te ventileren? Energie en luchtkwaliteit: voorbeeld Goed geïsoleerd kantoor van 20 m² Dubbel glas Muren geïsoleerd Transmissieverlies: 157 W Ventilatie: 120 m³/u Verlies door ventilatie: 368 W Energiebalans Verlies via muren Verlies via ventilatie 26

Korte herhaling van de theorie: waarom ventileren? Hoe te ventileren? Een efficiënt ventilatiesysteem ontwerpen Een efficiënt ventilatiesysteem onderhouden Het energieverbruik volgen Conclusies 27

Een efficiënt ventilatiesysteem ontwerpen Herhaling: de verschillende ventilatiesystemen Systeem A: natuurlijke aan- en afvoer Bron: Energie + 28

Een efficiënt ventilatiesysteem ontwerpen Systeem B: mechanische aanvoer en natuurlijke afvoer Bron: Energie + 29

Een efficiënt ventilatiesysteem ontwerpen Systeem C: natuurlijke aanvoer en mechanische afvoer Bron: Energie + 30

Een efficiënt ventilatiesysteem ontwerpen Systeem D: mechanische aan- en afvoer Onmisbaar voor passieve gebouwen Bron: Energie + 31

Een efficiënt ventilatiesysteem ontwerpen Hybride ventilatie Mechanische ventilatie indien nodig Natuurlijke ventilatie indien mogelijk 32

Een efficiënt ventilatiesysteem ontwerpen Herhaling: Centralisatie en decentralisatie van ventilatie-units 33

Centraal of decentraal? Centrale ventilatie-units Voordelen Gemakkelijker uit te voeren Gemakkelijk te onderhouden in huurgebouwen Meer ruimte en minder lawaai in de appartementen Nadelen De appartementen hebben geen onafhankelijk verbruik. De temperatuur van de retourlucht is het gemiddelde van de temperaturen van de retourlucht van de appartementen. De regeling is niet zo soepel. Er is een vaste drukverdeling. Dit is niet bevorderlijk voor een verantwoordelijke houding. Niet per se goedkoper als rekening wordt gehouden met de scheidingsinstrumenten. Decentrale ventilatie-units Voordelen Ieder wint zijn eigen warmte terug. Ieder betaalt zijn eigen elektrisch verbruik. Ieder beheert het onderhoud van zijn systeem. Het energetisch rendement van een ventilatiesysteem met gescheiden units is beter. Nadelen Moeilijk te onderhouden, vooral in huurgebouwen. Benodigde ruimte. Lawaai van de ventilatoren. 34

Een efficiënt ventilatiesysteem ontwerpen Ontwerpstrategie voor een efficiënt ventilatiesysteem 1.Het ventilatiedebiet verminderen 2.Het werkingsdebiet verminderen (= vraaggestuurde ventilatie) 3.De ventilatie 's nachts en in het weekend uitschakelen 4.De warmte uit de afgezogen lucht terugwinnen 5.Goed presterende ventilatoren kiezen 6.Luchtdichte leidingnetwerken ontwerpen 7.De blaas- en afzuigroosters positioneren 8.Een efficiënt leidingnetwerk ontwerpen 9.De leidingen isoleren 35

Een efficiënt ventilatiesysteem ontwerpen 1. Het ventilatiedebiet verminderen Doel: de ventilatie-units zo nauwkeurig mogelijk dimensioneren, een te grote overdimensionering vermijden (hoog energieverbruik) Een compromis zoeken tussen comfort en energieprestatie 30 m³/u (22 m³/u) in niet-residentiële gebouwen (residentiële gebouwen) is een wettelijk minimum 36

Een efficiënt ventilatiesysteem ontwerpen 1. Het werkingsdebiet verminderen: voorbeeld Ventilatie-unit: 20.000 m³/u Vermogen van de ventilator: 8 kw Vermindering van het debiet met 63 % 100 80 60 40 20 0 20.000 m³/u 15.000 m³/u 37

Een efficiënt ventilatiesysteem ontwerpen 2. Het werkingsdebiet verminderen (= vraaggestuurde ventilatie) Door de ventilator opgenomen vermogen: verandert als (het debiet)³! Bron: Technische gegevens BatEx 38

Een efficiënt ventilatiesysteem ontwerpen 2. Het werkingsdebiet verminderen (= vraaggestuurde ventilatie) Het debiet van verse lucht aanpassen afhankelijk van het aantal aanwezigen Detectie van aanwezigheid CO 2 -sondes (vergaderruimtes, klaslokalen: variabel aantal personen) Programmering met tijdschakelaar (cafetaria, keuken: terugkerende aanwezigheid van personen) 39

Een efficiënt ventilatiesysteem ontwerpen 2. Het werkingsdebiet verminderen: voorbeeld Ventilatie-unit: 300 m³/u Constant debiet geregeld debiet: besparing 70 % 100 80 60 40 20 0 Constant debiet Geregeld debiet 40

Een efficiënt ventilatiesysteem ontwerpen 3. De ventilatie 's nachts en in het weekend uitschakelen Tertiaire sector (kantoren): kantooruren = 50 u/week terwijl een week 7 x 24 u = 168 u duurt vermindering met 70 % van de werkingsduur 41

Een efficiënt ventilatiesysteem ontwerpen 4. De warmte uit de afgezogen lucht terugwinnen (systeem D) Van belang: wanneer het gebouw voldoende luchtdicht is (n50 < 1 vol/u) wanneer er evenwicht is tussen luchttoevoer en afzuiging Rendementsberekening: Warmteterugwinning: η = (t 2 -t 1 )/ (t 3 -t 1 ) Vochtterugwinning: η = (h 2 -h 1 )/ (h 3 -h 1 ) 4 Afgezogen lucht 3 Toegevoerde lucht 1 2 42

maandag 28/02/00 0:00 maandag 28/02/00 12:00 dinsdag 29/02/00 0:00 dinsdag 29/02/00 12:00 woensdag 01/03/00 0:00 woensdag 01/03/00 12:00 donderdag 02/03/00 0:00 donderdag 02/03/00 12:00 Temperatuur in C Warmteterugwinning HR-warmtewisselaar: meestal hoeft de lucht niet meer voorverwarmd te worden 55 50 45 40 35 30 25 20 15 10 5 0-5 Temperatuurstijging van de toegevoerde lucht door de warmtewisselaar tijdstip 43

Een efficiënt ventilatiesysteem ontwerpen 4. De warmte uit de afgezogen lucht terugwinnen: welke warmtewisselaar? Warmtewisselaar met glycolwater Luchttoevoer en afzuiging gescheiden Toepassing: ziekenhuizen (geen risico van contaminatie) + eenvoudige regeling van T (3-weg kraan) - Laag rendement - Drukval van glycolwater verbruik van de pomp - Risico op ijsvorming - Kost niet verwaarloosbaar voor kleine installaties 44

Een efficiënt ventilatiesysteem ontwerpen Platenwarmtewisselaar + Geen bewegende onderdelen laag elektriciteitsverbruik + Weinig onderhoud + Zeer laag risico op vervuiling van verse lucht - Pulsie en extractie in de nabijheid - Neemt veel plaats in - Aanzienlijk drukverliezen bij grote debieten - Beperkte vochtterugwinning - Risico op ijsvorming 45

Een efficiënt ventilatiesysteem ontwerpen Warmtewiel + Vochtterugwinning (latente warmte) + Hoog rendement + Beperkte drukverliezen in verhouding tot het hoge rendement + neemt relatief weinig plaats in + beperkt risico op ijsvorming - Pulsie en extractie in de nabijheid - Bewegende onderdelen elektriciteitsverbruik en onderhoud - Risico op vervuiling van verse lucht 46

Een efficiënt ventilatiesysteem ontwerpen Regeneratieve warmtewisselaar + Vochtterugwinning (latente warmte) + Hoog rendement + Beperkte drukverliezen - Neemt veel ruimte in - Grote investering 47

Een efficiënt ventilatiesysteem ontwerpen 4. Warmte terugwinnen: voorbeeld Besparing op voorverwarming van binnenkomende lucht 48

Warmteterugwinning Besparing in de winter Winst/verlies in % in vergelijking met standaard: Besparing in de zomer Winst/verlies in % in vergelijking met standaard: Rendement bij 8 C (t /vochtigheid) Warmtewisselaar met glycolwater Platenwarmtewisselaar Warmtewiel Regeneratief 2.010 2.175 2.860 3.175-8% 100 % +31 % +46 % 0 58 87 86-100 % 100 % +50 % + 48 % 55 % 0% 56 % Prijs (9.500 m³/u) 15.000 15.000 18.000 42.00049 0 % 81 % 42 % 94 % 10 %

Een efficiënt ventilatiesysteem ontwerpen Keuzecriteria voor warmtewisselaars: Toepassing Ruimte Rendement Onderhoud Investering 50

Een efficiënt ventilatiesysteem ontwerpen 5. Goed presterende ventilatoren kiezen Debiet (m³/u) Minimaal vereist rendement Minimaal aanbevolen rendement > 20.000 80 % 82 % > 10.000 78 % 80 % > 6.000 75 % 77 % > 3.000 70 % 72 % < 3.000 60 % 60 % 51

Een efficiënt ventilatiesysteem ontwerpen 5. Goed presterende ventilatoren kiezen SFP = Specific fan power = de hoeveelheid lucht die de ventilator nodig heeft om een bepaald luchtdebiet te leveren waarin PS = opgenomen elektrisch vermogen tijdens luchttoevoer [W] Pe = opgenomen elektrisch vermogen tijdens retour [W] Qvmax = het grootste debiet (toevoer of afzuiging) [m³/s] Categorie PSFP in W/m³.s SFP 1 < 500 SFP 2 500 750 SFP 3 750 1.250 SFP 4 1.250 2.000 52

Een efficiënt ventilatiesysteem ontwerpen 5. Goed presterende ventilatoren kiezen: voorbeeld Ventilatie-unit: 20.000 m³/u Vermogen van de ventilator: 8 kw Rendement van de ventilator 70% 80%: besparing 13% 53

Een efficiënt ventilatiesysteem ontwerpen 6. Luchtdichte leidingnetwerken ontwerpen Doel: energieverlies door lekken in het netwerk vermijden Rechthoekige leiding met rechte hoeken Klasse C Lekkage... Tot 50 %! Ronde leiding Luchtdicht! 54

Een efficiënt ventilatiesysteem ontwerpen 6. Luchtdichte leidingnetwerken ontwerpen: voorbeeld Ventilatie-unit: 20.000 m³/u Vermogen van de ventilator: 8 kw Debietverlies van 5 % stijging van het verbruik met 16 % 120 100 80 60 40 20 0 20.000 m³/u 21.050 m³/u 55

Een efficiënt ventilatiesysteem ontwerpen 7. De blaas- en afzuigroosters positioneren Doel: een goede kwaliteit van de luchtvermenging in het vertrek verzekeren Aandachtspunten: Directe aanzuiging van de toegevoerde lucht door de retourluchtopening vermijden Dode zones vermijden Vorming van onderdruk in het vertrek voorkomen (toevoerlucht kortgesloten met afzuiging) 56

Een efficiënt ventilatiesysteem ontwerpen 8. Een efficiënt leidingnetwerk ontwerpen Doel: drukverliezen zo veel mogelijk beperken Traject van het leidingnetwerk zo kort mogelijk, eventueel onderverdelen in meerdere autonome netwerken (met homogene belasting) 57

Een efficiënt ventilatiesysteem ontwerpen Met zo min mogelijk bochtstukken, aftakkingen, sectieveranderingen 58

Een efficiënt ventilatiesysteem ontwerpen Brede leidingen kiezen om de drukverliezen te beperken Debiet Drukverliezen per lengte-eenheid Leidingverliezen waarin v = luchtsnelheid [m/s] S = leidingdoorsnede [m²] ΔP = drukverlies [Pa] l = lengte van de leiding [m] d = leidingdiameter [m] λ = wrijvingscoëfficiënt ρ = soortelijke massa [kg/m³] k = coëfficiënt leidingverlies Als de doorsnede met de helft wordt verminderd Verdubbelt de snelheid Nemen de drukverliezen toe met een factor 4! 59

Een efficiënt ventilatiesysteem ontwerpen 200 m³/h 60

Een efficiënt ventilatiesysteem ontwerpen Component Maximale drukverliezen: ventilatienetwerk Lage drukverlieze n [Pa] Middelmatige drukverliezen [Pa] Hoge drukverliezen [Pa] Leidingen 100 200 300 Warmtebatterij 40 80 120 Koude batterij 100 140 180 Demper 30 50 80 Opening toevoerlucht Aanzuigopening verse buitenlucht 30 50 100 20 50 70 61

Een efficiënt ventilatiesysteem ontwerpen 8. Een efficiënt leidingnetwerk ontwerpen: voorbeeld Ventilatie-unit: 20.000 m³/u Vermogen van de ventilator: 8 kw Snelheid in hoofdleiding: 6 m/s (1.000 Pa) 4 m/s (444 Pa): besparing van 46 % 100 80 60 40 20 0 1.000 Pa (6 m/s) 444 Pa (4 m/s) 62

Een efficiënt ventilatiesysteem ontwerpen 9. De leidingen isoleren Doel: de warmteverliezen verminderen, met name Van de inkomende lucht (voorverwarmd) Van de uitgaande lucht (warmteterugwinning) Referentie: EPB Verwarming 63

Een efficiënt ventilatiesysteem ontwerpen Mechanische ventilatie en akoestiek Probleem Oplossing Extern lawaai - Zorg voor een geluidsisolerende leiding (soepel of stijf) die de unit isoleert van buiten Lawaai van de ventilatieunit - Kies een stille ventilatie-unit - Zorg voor een trillingsvrij bevestigingssysteem 64

Een efficiënt ventilatiesysteem ontwerpen Problematiek Lawaai door de lucht in de leidingen ter hoogte van de openingen Oplossing - Zorg voor soepele manchetten tussen de unit en de leidingen om voortplanting van de trillingen via de leidingen te voorkomen - Zorg voor een stijve geluiddemper of een geluidsisolerende slang na de ventilatie-unit - Dimensioneer de leidingen op een lage snelheid (beperking van de drukverliezen en verhoging van het akoestisch comfort): - Max. 2 m/s in leidingen - Drukverliezen van max. 1 Pa/m - Zorg bij doorgangen in wanden voor elastisch materiaal van dezelfde breedte als de wand - Zorg voor een bevestigingsbeugel met een soepele band (beperkt de overdracht van trillingen) - Zorg voor een geluidsisolerende slang tussen de leidingen en de openingen - Zorg voor geluidsisolerende openingen (duurder) 65

Korte herhaling van de theorie: waarom ventileren? Hoe te ventileren? Een efficiënt ventilatiesysteem ontwerpen Een efficiënt ventilatiesysteem onderhouden Het energieverbruik volgen Conclusies 66

Een efficiënt ventilatiesysteem onderhouden Doelen: de luchtkwaliteit garanderen en de drukverliezen in het leidingnetwerk beperken Aandachtspunten: Toegankelijkheid van de unit en het leidingnetwerk zorg voor een technische ruimte die groot genoeg is om gemakkelijk onderhoud aan de unit te kunnen plegen zorg voor inspectieopeningen op bepaalde plaatsen in het leidingnetwerk (bochtstukken) vermijd te nauwe leidingen: onmogelijk te reinigen Netheid van de blaas- en afzuigroosters zorg dat de noodzaak tot reiniging op het oog kan worden bepaald (zichtbaarheid van de openingen) zorg dat de openingen goed bereikbaar zijn reiniging 1 x per jaar 67

Een efficiënt ventilatiesysteem onderhouden Vervanging/reiniging van de filters reiniging elke 3 maanden en wanneer een alarm aangeeft dat het drukverlies te groot is jaarlijkse vervanging aangeraden (max. elke 2 jaar) Reiniging van de warmtewisselaar elke 2 jaar Volledig onderhoud van het systeem door de installateur (technische controle, inspectie van de dichtheid,...) elke 3 jaar 68

Een efficiënt ventilatiesysteem onderhouden Slechte voorbeelden 69

Korte herhaling van de theorie: waarom ventileren? Hoe te ventileren? Een efficiënt ventilatiesysteem ontwerpen Een efficiënt ventilatiesysteem onderhouden Het energieverbruik volgen Conclusies 70

Het energieverbruik volgen Doel: controle van de prestaties en het verbruik van de installatie mogelijk maken Actiemiddelen: aansluiting op het gebouwbeheerssysteem alarmen in geval van storingen in het systeem (filters, ventilator,...) centrale instelling van de installatie (bedrijfsuren, debiet,...) in geval van een teller op de elektrische voeding: nauwkeurige controle van het verbruik waarnemen van afwijkingen 71

Het energieverbruik volgen Stopzetting van de installatie om 21.15 u Inschakeling om 3.00 u Regeling komt niet overeen met het aantal personen meetacties: efficiëntie van de terugwinning van warmte/vocht overeenstemming met de eisen ten aanzien van de regeling bij afwezigheid van gebouwautomatisering Geringe terugwinning van warmte en vocht Gebrek aan evenwicht tussen toevoer en afzuiging (slechte afstelling van de ventilatoren) 72

Korte herhaling van de theorie: waarom ventileren? Hoe te ventileren? Een efficiënt ventilatiesysteem ontwerpen Een efficiënt ventilatiesysteem onderhouden Het energieverbruik volgen Conclusies 73

Conclusies Bij een slecht ontwerp kan de ventilatie een post met een zeer groot energieverbruik zijn Het is dus belangrijk om in de beginfase aangepaste systemen te ontwerpen waarmee het uiteindelijke verbruik tot een minimum kan worden beperkt...... en om rekening te houden met de aspecten van onderhoud en controle van het verbruik, met behulp waarvan de goede prestaties van het systeem langdurig kunnen worden verzekerd. 74

Nuttige hulpmiddellen, websites, enz. : Energie + http://www.energieplus-lesite.be/ Modelbestekken voor uitvoerders en architecten: www.leefmilieubrussel.be > Professionelen > Sector > Gebouw (constructie, beheer) > Onze hulmiddelen > REG-instrumenten EPB-reglement Video over het waarom van ventilatie (NL): http://www.binnenklimaat.be/ Gids Duurzame Gebouwen: Fiches ENE02, ENE04, ENE07 www.leefmilieubrussel.be/gidsduurzamegebouwen 75

Wat u van deze presentatie moet onthouden Het is belangrijk om de ontwerpdebieten te optimaliseren, de ventilatie-units niet onnodig te overdimensioneren het leidingnetwerk zodanig te ontwerpen dat de drukverliezen worden beperkt en het onderhoud wordt vergemakkelijkt componenten met goede prestaties te kiezen (ventilatoren, warmtewisselaars) te zorgen voor een goede regeling en een efficiënte controle van de installatie 76

Contact Anne-Laure Maerckx Duurzame adviseur Gegevens : 02 513 96 13 E-mail : anne_laure.maerckx@cenergie.be 77