Volkstuinvereniging Daalhof Jaarplan 2015 volkstuinencomplex Daalhof Voorwoord Het tuinseizoen 2015 staat weer voor de deur. Ook voor dit jaar hebben wij op een rij gezet hoe wij het complex gaan beheren en de uitgangspunten daarvoor; de gezamenlijke activiteiten en natuurlijk wat wij van de leden verwachten. Wij hopen dat iedereen op zijn eigen wijze kan bijdragen aan een in alle opzichten geslaagd tuinseizoen 2015. 1. Beheervisie Een gezonde bodem en een evenwichtig ecosysteem vormen tezamen een belangrijke en duurzame basis voor het telen van groente, kruiden en fruit. Daarom kiezen wij er voor om het volkstuincomplex op een duurzame wijze te beheren, te onderhouden en te gebruiken. Dit doen wij door: kansen te creëren voor en zo veel mogelijk gebruik te maken van de natuur en natuurlijke processen; een meer natuurlijke inrichting en een daarop aangepast beheer van de algemene (groen-)voorzieningen; bij het beheer van grasvelden, paden en andere (half-)verhardingen geen gebruik te maken van chemische bestrijdingsmiddelen; meer mogelijkheden te creëren voor insecten aantrekkende wilde planten en nuttige dieren, waardoor - mede in combinatie met (meer) natuurvriendelijke c.q. biologische teeltmethoden het gebruik van chemische bestrijdingsmiddelen in de tuinen sterk kan worden beperkt en op termijn niet meer nodig is; geen chemische middelen te gebruiken die schadelijk zijn voor egels en bijen. door voorlichting en voorbeelden, de leden stimuleren om chemievrij ecologisch/biologisch te gaan tuinieren 2. Beheer grasvelden 2.1 Uitgangspunt Door minder te maaien in combinatie met het losmaken van de bodem en het verwijderen van de viltlaag krijgen (gewenste) gevestigde akker- en weideplanten de kans om zich uit te zaaien. Zuring zal worden verwijderd, terwijl Akkerdistel nauwlettend in de gaten wordt gehouden, zodat die zich niet verder uitzaait. Daarnaast worden passende wilde plantensoorten gezaaid. Door stelselmatig het maaisel af te voeren, zal deze vorm van graslandbeheer op den duur moeten leiden tot een bloem- en kruidenrijk grasland. Het maaisel wordt in principe als voer afgevoerd. Daarom zal het geen voor het vee schadelijke St Jacobskruid mogen bevatten. De plant zal daarom zo veel mogelijk worden verwijderd. Ook de maaiers dienen hier alert op te zijn. 2.2 Uitvoering (maai-)beheer 2.2.1 Algemeen Het maaibeheer wordt uitgevoerd door een vaste maaiploeg, bestaande uit 3 personen. Met de ploeg worden afgespraken gemaakt over de tijdstippen van maaien en de wijze waarop dit zal gebeuren. Via de coördinator van het Gemeenschappelijk werk zal er voor worden gezorgd dat het maaisel na de maaibeurten wordt verwijderd. Het tijdstip van het maaien, dat sterk afhankelijk is van het weer in de voorafgaande periode, wordt bepaald i.o.m. de werkgroep Ecologie. Normaal gesproken zal dat in juni en september zijn. Voordat er gemaaid wordt, dienen de nog bloeiende, waardevolle planten te worden gemarkeerd, zodat zij door de maaiers kunnen worden ontzien. Het is belangrijk dat deze planten hun zaden zich kunnen verspreiden. Leden van de werkgroep Ecologie hebben daarbij een adviserende taak. De uitvoering van het maaibeheer in 2014 is niet goed van de grond gekomen. De belangrijkste oorzaak hiervoor was dat de maaimachine na 15 jaar trouwe dienst het begeven heeft. Er is nog de mogelijkheid van reparatie overwogen, maar dit is zodanig duur, dat het beter is om een nieuwe machine aan te schaffen. Naast de pech met de maaimachine hebben wij ook twee keer te maken gehad met uitval (en reparatie ) van de bosmaaier. Het resultaat is dat wij de maaidoelen voor 2014 niet gehaald hebben. 2.2.2 De strook langs het parkeerterrein Doel beheer: Omvormen naar een bloem- en kruidenrijke berm. De strook begint zich al goed te wikkelen. De Ratelaar en het St Janskruid komen steeds meer voor. Beheersmaatregelen 2015: Beheren als een bloemrijke berm en 2 x per jaar (selectief) maaien met de bosmaaier en het maaisel afvoeren. De heesters in de strook (Vlinderstruiken, Jasmijn etc.) worden in het voorjaar gesnoeid.
2 2.2.3 Grasveldjes tussen de poel en het terras Doel beheer: Beide grasveldjes worden gelet op hun ligging als gazon beheerd. Beheersmaatregelen 2015: éénmaal in de twee à drie weken maaien met de grasmaaier. 2.2.4 Centrale grasvelden Doel beheer: Langzamerhand omvormen naar een bloem- en kruidenrijk grasland. Beheersmaatregelen 2015: De 2 grote grasvelden worden in principe in juni en september met de bosmaaier gemaaid. Bij wijze van proef zal in het voorjaar, op het grote grasveld een strook met de freesmachine oppervlakkig worden losgemaakt en vervolgens worden ingezaaid met maaisel uit het Jekerdal. De strook zal de vorm hebben van een slingerend lint. De randen langs de grote grasvelden worden, ter voorkoming van inwaaing van onkruid in de tuinen, in principe 1x in de 2-3 weken met de maaimachine gemaaid. 2.2.5 Grasveld kersenboom Doel beheer: Rond de kersenboom zou het veldje een aantrekkelijke plek moeten worden om in de schaduw te zitten. Het gras zal daarom kort worden gehouden. Beheermaatregelen 2015 Het grasveld zal als gazon met de maaimachine worden gemaaid (1x per 2-3 weken). Slechts aan de randen zal de bosmaaier worden ingezet. 2.2.6 Noord-oosthoek De noordoost hoek is een vergeten hoek, er staan wat bessenstruiken en oude fruitbomen. Het onderhoud van dit terreintje zal bestaan uit het snoeien van de aanwezige struiken en bomen. 3. Paden en parkeerterrein 3.1 De één tegelbrede betonnen paden worden onderhouden door de huurders van de belendende percelen, tenzij deze paden aan beide zijden grenzen aan gemeenschappelijke terreinen. In dat geval worden de werkzaamheden uitgevoerd in het kader van het Gemeenschappelijk werk (Gw) De tegelpaden dienen vrij te zijn van onkruid en de doorgang mag niet worden belemmerd worden door uitgegroeide heesters en planten. Chemische bestrijdingsmiddelen, zoals Round Up en Clearup zijn niet toegestaan. 3.2 Het brede betonnen pad, de watertappunten en het terras worden door het Gw handmatig onkruidvrij gehouden. Dit gebeurt 1 keer in de 4 weken. 3.3 Het pad van de toegangspoort naar het verenigingsgebouw en de strook onder de heg worden, indien dat nodig is, elke 2 weken vrijgemaakt van onkruid (vooral brandnetels). Vergeet-mij-nietjes en andere bloemrijke planten geven het pad een vrolijk karakter, die worden niet verwijderd. Bij het Gw zal hierop worden toegezien. De ingang is het visitekaartje van de vereniging! 3.4 Het grote grindpad en het parkeerterrein Het grote grindpad en het parkeerterrein worden uitsluitend ontdaan van groter ongewenst onkruid. Dat betekent dat het grindpad steeds groener wordt. Dat is een keuze. Het alternatief is het handmatig schoon houden, doch dat is een zeer intensief en lastig werk dat het Gemeenschappelijk werk te zeer zou belasten. Aan chemische bestrijding doen wij niet. Wij hebben als beeld voor ogen dat het pad, met name aan de kant van de tuinen, een bloemrijke berm heeft. Het midden van het grindpad zal in principe zo veel mogelijk met de brander worden vrijgehouden van gras. Het parkeerterrein wordt elke 2 weken ontdaan van groot onkruid (Gw). 3.5 Bloemrijke bermen langs gemeenschappelijke paden De stroken tussen de tuinen en het grote grindpad worden onderhouden door de huurders van die percelen. Deze stroken worden door die leden als bloemrijke berm beheerd en mogen in principe niet worden benut voor het kweken van groenten. De werkgroep Eologie zal een lijstje maken van vlinder- en andere insecten trekkende planten die in de strook kunnen worden gezaaid of geplant. 4. Hagen binnen en rond het terrein De hagen rond het terrein en de haag langs het toegangspad worden - voorzover gelegen aan de binnenkant van het complex - in principe in juni en september gesnoeid. In principe wordt dit gedaan door de leden wier percelen grenzen aan de haag. Tussen de haag en de percelen ligt het betonpad. Voor het snoeien gelden de navolgende regels: de niet (in-)direct aan tuinen grenzende hagen worden in het kader van het GW gesnoeid
Als leden in totaal 20 m of meer haag zelf snoeien, wordt dat gezien als gemeenschappelijk werk. De leden waarvoor dit geldt, staan op het jaarrooster voor het Gemeenschappelijk werk. Het bestuur controleert of aan de verplichting wordt voldaan. Indien de leden niet zelf snoeien zijn ze verplicht met het reguliere gemeenschappelijk werk mee te doen. De overige hagen (minder dan 20 m) worden door de desbetreffende huurders van de aangrenzende percelen gesnoeid, tenzij er een leeftijdsbezwaar is. De leden kunnen na instructie door één van de bestuursleden - voor het snoeien gebruik maken van de Makita accu heggenschaar. De motorheggeschaar voor het zware werk - wordt in principe uitsluitend door daarvoor aangewezen leden bediend. De buitenkant en de bovenkant van de het complex omringende hagen worden in principe 2x per jaar door de gemeente gesnoeid. 5. Overige items 5.1 De Waterpoel In het voorjaar van 2014 hebben leden van de werkgroep Ecologie over de bestaande, niet geheel afdichtende folielaag een nieuwe aaneengesloten laag aangebracht. De helft van de poel kan nu in principe het hele jaar door water bevatten. Alleen in perioden van grote droogte kan hij nog droogvallen. Afgelopen jaar hebben wij al kunnen constateren dat kikkers en salamanders zich uitstekend thuisvoelen in de poel. Het is niet de bedoeling dat vissen in de poel worden uitgezet. Het beheer van de poel is er op gericht om dit vochtige biotoop verder te ontwikkelen. In principe willen wij de natuur zijn gang laten gaan. Wel wordt nog bekeken of er geschikte, passende (vochtminnende) planten kunnen worden uitgezet (gezaaid). Diep en krachtig wortelenden planten, zoals Lissen zijn ongewenst omdat deze de folielaag kunnen beschadigen. 5.2.Nestkast / paal voor valken c.a. Alhoewel er wel regelmatig valken boven het complex worden gesignaleerd, heeft dit nog niet geleid tot gebruik van de nestkast. De leden worden verzocht opmerkelijke gebeurtenissen in en rond de nestkast te melden bij de de bestuursleden, zodat die het kunnen doorgeven aan de IVN Vogelwerkgroep. De nestkast (achterkant) moet vóór het broedseizoen aanbreekt worden geschilderd. 5.3 Insectenhotels Het plaatsen van insectenhotels kan positief werken voor de aanwezigheid van nuttige insecten. Via de nieuwsbrief zullen de leden worden gestimuleerd om bijen- en vlinderhotels te bouwen 5.4 Takkenril Inmiddels zijn er twee takkenrillen gerealiseerd. Beide zijn al behoorlijk gevuld. Daarom zal in het voorjaar van 2015 een derde ril worden aangelegd. Van de leden wordt verwacht dat zij geschikt snoeimateriaal voor de takkenril deponeren op de wachthoop tegen de betonnen muur. Aan de strook tussen de takkenrillen en de betonnen muur wordt niets gedaan. Het wordt een leuk natuurlijk paadje. De aanwezige brandnetelstruiken zijn belangrijk voor vlinders en zullen op beperkte schaal worden gedoogd. Indien nodig wordt de bosmaaier ingezet. 5.5 Mestplaats Het bestuur ziet er op toe dat op systematische wijze mest wordt aan en afgevoerd, zodat de mest de kans krijgt om te fermenteren. Twee keer per seizoen wordt (indien nodig) de mesthoop op orde gebracht door het Gemeenschappelijk werk. 5.7 Voormalige Boulebaan In 2012 zijn mengsels van (wilde) planten gezaaid. De baan heeft hierdoor een fleurig aanblik gekregen, maar sommige planten dreigen wel te gaan overheersen. Een grondige opschoonbeurt is dan ook op zijn plaats. Ook wordt nagegaan of er nog geschiktere plantensoorten kunnen worden gezaaid/geplant. Ongewenst onkruid (weinig bijzonder)wordt verwijderd. Het onderhoud (Gw) van de boulebaan beperkt zich tot het 1x per 14 dagen verwijderen van ongewenst onkruid. De werkgroep Ecologie zal adviezen gegeven voor het Gemeenschappelijk Werk. 5.8 Ecotoren Eind 2014 is gestart met de bouw van een ecotoren. Het bouwwerk zal uiteindelijk de vorm van een vliegtuigpropeller krijgen die noord-zuid is gericht en de zonnewende kan markeren. Begonnen is met het centrale deel dat 2 m hoog zal worden. In het bouwwerk zijn/worden holtes uitgespaard voor bijvoorbeeld egels en vogels. Door de losse structuur zullen zich ook allelei planten tussen de stenen kunnen vestigen. In de toren is een spleet aangebracht waardoor de zon als die in het zuiden staat doorheen schijnt. 3
Wij streven er naar om de propeller in 2015 klaar te hebben. Of dat lukt hangt mede af van de beschikbaarheid van stenig bouwmateriaal. De leden kunnen hier hun bijdrage aan verlenen. 4 5.9 Onderhoud volkstuinen door de leden De volkstuinen worden door de leden onderhouden. Volgens het reglement dient dit op een goede wijze te geschieden. Toch komt het regelmatig voor dat tuinen om uiteenlopende redenen worden verwaarloosd en veranderen in een bush van gras en onkruid. Dat kan problemen opleveren met de buren die daarvan last kunnen hebben. Het bestuur zal daarom regelmatig de staat van de tuinen controleren (1x per 4 weken) en leden daar zonodig op aanspreken. Indien na twee schriftelijke verzoeken om de tuin op orde te brengen de onderhoudstoestand nog steeds niet is verbeterd, volgt een gesprek met de voorzitter. In het uiterste geval kan een royement volgen. De aan de percelen grenzende paden worden door de leden onkruidvrij gehouden. Voor het snoeien van de haag zie 4. 5.10 Chemische bestrijdingsmiddelen Het bestuur is geen voorstander van het gebruik van chemische bestrijdingsmiddelen. Het beste is om deze niet te gebruiken. Veel chemische middelen laten residuen in de bodem achter die uiteindelijk weer in onze planten terecht komen. Dat is niet goed voor het biologisch leven in de bodem en levert voor onszelf gezondheidsrisico s op. Er zijn meestal goede biologische alternatieven. Wil men desondanks toch bestrijdingsmiddelen gebruiken, doe dat dan op een verstandige manier: giet het middel alleen op de plant zodat er geen verwaaiing optreedt. Gebruik bovendien alleen die middelen die volgens de Nederlandse wetgeving voor particulieren zijn toegstaan en lees goed de gebruiksvoorschriften. Twee soorten van middelen die nog wel te koop zijn, passen in het geheel niet op ons complex: 1. Slakkenkorrels die als werkzame stof metalhydide bevatten. Deze chemische stof is niet alleen dodelijk voor slakken, maar ook voor egels die de dode slakken eten. Egels hebben wij juist nodig om van het slakkenprobleem binnen de perken te houden! Slakkenkorrels van bijvoorbeeld Ecostyle hebben als werkzame stof Ferri III sulfiet en zijn niet schadelijk voor egels. Dus bij aankoop van slakkenkorrels: kijk op de achterkant van het pakje daar staat wat de werkzame stof is. 2. Neonicotinoiden is een groep van chemische stoffen die dodelijk is voor bijen. Gelukkig zijn de meeste middelen die deze stoffen bevatten uit de handel gehaald, maar voor professioneel gebruik is een aantal middelen toch nog te verkrijgen. Deze middelen mogen niet gebruikt worden door particulieren, dus ook niet op ons complex! Het gaat om insecticiden met als werkzame stof: Imidacloprid, thiamethoxam,clothianidine, thiacloprid, chlorpiriphos, deltametrin, acetamiprid, cyphermetrin. 3. Voor het bestrijding van onkruid zijn Roundup en Clean Up op zich effectieve producten, maar geven gezondheidsrisico s en zijn schadelijk voor het bodemleven. De middelen bevatten de stof Glyfosaat (zie achterkant verpakking). Intratuin heeft deze middelen inmiddels al uit de schappen gehaald. Er zijn alternatieven die zijn gebaseerd om minder schadelijke stoffen. 6. Gemeenschappelijk werk Ook in 2015 zal er gemeenschappelijke werk moeten worden gedaan om ons complex werk op orde te houden. En dan gaat het niet alleen om het terrein, maar ook om het gebouw en ons materiaal. Alle leden die dit jaar de leeftijd van 72 nog niet bereikt hebben, zijn verplicht werk voor de vereniging te doen. Dat kan in de vorm van Gemeenschappelijk werk, maar ook kunnen andere taken voor de vereniging worden uitgevoerd. Vóór de start van het tuinseizoen zal het bestuur een werkrooster opstellen, zodat iedereen weet wat van hem/haar verwacht wordt. Dit rooster heeft betrekking op het terreinwerk. Daarnaast komt er een lijst met namen van leden die meer voor specifieke taken kunnen worden ingeschakeld, zoals het onderhoud en schoonmaken van het gebouw, het maai- en snoeiwerk en het organiseren van en helpen bij evenementen. Het bestuur gaat uit van 100% inzet van de leden voor het Gemeenschappelijk werk! NB. Zonder afmelden niet komen opdagen, beschouwen wij als een doodzonde en accepteren wij niet. Het niet houden aan de afspraken kan leiden tot een royement. 7. Activiteiten In 2015 wordt gedacht aan de navolgende activiteiten: Lezingen/workshop: - Inmaken van groenten en fruit - Snoeien van fruitbomen - Voorlichting nieuwe leden - Hoe krijg ik een gezonde bodem Voorlichting: - Tuinieren zonder gif (nieuwsbrief) - Ecologische doelen VTV (nieuwsbrief)
- - 5 Overig: - Actie Schone Maas 25 april - Plantenruilbeurs (april/mei) - Wilde plantenmarkt (Yvonne Velthuis) (juni) - Excursie natuurtuinen Jekerdal (Open dag) - Eetfestijn 29 augustus - Start tuinseizoen 18 april - Afsluiting tuinseizoen 17 oktober - Herhaling bezoek Compostpark in Lafelt Koffie op zaterdag: Tijdens de zaterdagochtenden waarop het Gemeenschappelijk werk is, wordt er voor de leden koffie geschonken. Helaas is er op de overige zaterdagochtenden weinig belangstelling voor een gezamenlijke pot. Daarom zal er op die dagen geen koffie meer worden gezet. Wel is er de mogelijkheid om een bakje Senseo te maken of een frisje te drinken. Uiteraard staat het Bestuur open voor suggesties voor activivteiten. Via de Nieuwsbrieven (2-4x per jaar) zullen wij de leden bijpraten over actuele zaken. 8. Vergaderingen Het Bestuur vergadert in principe 1x in de 3 weken. Ook in 2015 is de Ecologische Werkgroep actief. De werkgroep komt circa 4 x per jaar bijeen.