Een ongeval met de neus (neustrauma) bij kinderen
2
Uw behandelend arts heeft voorgesteld om vanwege de neusklachten van uw kind een onderzoek te laten verrichten. Als uw kind jonger dan twaalf jaar is, heeft de arts daarvoor uw toestemming nodig. Is uw kind twaalf jaar of ouder dan is behalve uw toestemming ook de toestemming van uw kind zelf nodig. Vanaf zestien jaar mag uw kind zelfstandig over een medische behandeling beslissen. Toestemming kunt u alleen geven nadat de arts u geïnformeerd heeft over onder andere de aandoening, mogelijke onderzoeken en behandeling(en), de gevolgen, de mogelijke risico s en vooruitzichten en eventuele alternatieven. Ook uw kind zelf heeft recht op informatie van de arts, passend bij zijn bevattingsvermogen. Daarentegen heeft de arts ook informatie van u nodig en rekent hierbij op uw volledige medewerking. Met behulp van de informatie die de arts u heeft gegeven, beslist u of u wel of niet toestemt in het onderzoek of de behandeling. Over de rechten van uw kind kunt u meer lezen in de brochure Patiëntenrechten en kinderen. Deze folder geeft u informatie over wat de KNO-arts in het CWZ met u bespreekt, zodat u zich kunt voorbereiden op het gesprek of na het gesprek alles nog eens rustig kan nalezen. Van een neustrauma is sprake wanneer de neus betrokken is bij een (onge)val, slag of stoot. Hierdoor kan schade zijn ontstaan aan de neus. Dit kan aan zowel de buiten- en/of aan de binnenkant zijn. In sommige gevallen is de beschadiging aan de buitenkant te zien of te merken in de vorm van een zwelling en scheefstand van de neus, in andere gevallen niet. Hoe ontstaat het? Bij kinderen schrikken de ouders meest flink wanneer het kind op zijn neus is gevallen of geslagen. Een val of slag op de neus gaat dikwijls gepaard met een neusbloeding. Enkele bloeddruppels geven al snel een schijnbaar ernstig beeld door de bloedvlekken op de kleding, terwijl het dikwijls allemaal erg mee valt. 3
Verder zwelt de neus al snel flink op, ook wanneer slechts sprake is van een minimale kneuzing. De neus is in principe erg gevoelig, maar met name het binnenin gelegen slijmvlies is kwetsbaar. Naast de schrik door bloed en dergelijke is het natuurlijk ook de pijn waarvan kinderen (en hun ouders) soms schrikken. De neus is dan ook flink gevoelig voor pijnprikkels. Bijvoorbeeld ouders met kinderen die na een neusongeval een scheve of dichtzittende neus lijken te hebben, worden voor de zekerheid naar de KNO-arts verwezen. Deze kan goed beoordelen hoe ernstig de neusaandoening is en adviseren wat u hieraan kunt doen. Is het ernstig en wat kan ik verwachten? Wanneer uw kind door de KNO-arts onderzocht wordt, is dit met name bedoeld om te bekijken van welke schade er sprake is. Daarbij dient de neus niet alleen aan de buitenkant maar ook aan de binnenkant bekeken te worden. Immers: wanneer de neus van binnen geblokkeerd is, bijvoorbeeld door een zwelling of bloeding, dient de arts dit te weten. De zwelling van de neus kan dus aan de binnenkant zitten, dit zorgt dan al snel voor een neusverstopping. De neus kan ook aan de zijkanten (buitenkant) opzwellen. Direct na de val is het vanwege de zwelling moeilijk te beoordelen of - en zo ja wat - er beschadigd kan zijn. Door de zwelling is vaak ook niet goed te zien of de neus scheef staat. Of de neus wel of niet gebroken is, is pas later goed te beoordelen. Pas na enkele dagen tot een week, als de zwelling geslonken is, kan worden beoordeeld of de neus scheef staat en gebroken is. In de meeste gevallen blijkt na een aantal dagen dat de beschadiging meevalt en dat de neus na het slinken van de zwelling weer recht komt te staan. Wanneer de neus is gebroken dan kan de KNOarts binnen drie tot vijf dagen na de val de neus rechtzetten. Dit gebeurt onder narcose, hierover kunt u meer lezen in de CWZ-folder Verdoving (anesthesie) bij kinderen. Meestal gebeurt dit in een dagopname op C52K. 4
Wat kunt/moet u zelf doen? Direct nadat uw kind zich heeft bezeerd en een bloedneus heeft, kunt u het beste het volgende doen: 1. Blijf rustig, laat uw kind zitten; 2. Laat uw kind het hoofd licht voorover gebogen houden, niet achterover, zoals velen denken!; 3. Druk de neus voorzichtig dicht. Een washandje met koud water helpt de zwelling in eerste instantie tegen te gaan en de pijn verminderen. Als uw kind daartoe in staat is (jonge kinderen kunnen dit vaak minder goed!), laat deze dan voorzichtig de neus, eenmaal, snuiten. Gebruik hierbij steeds een grotere zakdoek, maar het liefst een (oude) theedoek of handdoek. Door het snuiten worden slijm en bloed uit het gebied van de bloeding verwijderd. Dit kan even vies en/of vervelend zijn. Hierna dient u gedurende minimaal 10 minuten de neus dicht te knijpen: dus zonder de neus eenmaal weer open te houden! Volg onderstaande instructies voor deze dichtknijpmethode: 4. Het kind dient in een licht voorovergebogen houding te zitten, zodat bloed dat naar achter de neus-/keelholte inloopt makkelijk uitgespuugd kan worden; 5. Vervolgens moet de bloedende neushelft op de neusvleugel, net onder het neusbeen met lichte druk dichtgeknepen worden gedurende tien minuten. Let goed op de tijd, want vaak wordt te kort dicht gedrukt; 6. Wanneer dit gelukt is, dient het kind de neus in ieder geval twee dagen met rust laten. Dus niet snuiten of peuteren! Na het opvolgen van deze instructies is de neusbloeding meestal gestopt. Als dit niet het geval is, dient u deze te herhalen. Wanneer de bloeding is gestopt, is het verstandig om niet direct inspanningen te leveren (buiten spelen), warme dingen te eten of te drinken, een warme douche of bad te nemen of de zon in te gaan. Wanneer uw kind na enkele dagen steeds lastiger door de neus kan ademhalen, (meer) pijn in de neus heeft en eventueel koorts krijgt (langer dan 24 uur 38 C of meer dan 38,5 C), moet u contact opnemen met de (huis)arts. 5
Vragen Als u na het lezen van de informatie nog vragen heeft, schrijf deze dan op of vraag iemand met u mee te gaan. De KNO-arts beantwoordt graag uw vragen over uw reuk en/of neusklachten en de behandeling daarvan. Bericht van verhindering Bent u op het afgesproken tijdstip verhinderd, bel dan zo snel mogelijk de polikliniek KNO. Er kan dan nog een andere patiënt in uw plaats komen. 6
7
Adres en telefoonnummer Canisius-Wilhelmina Ziekenhuis Weg door Jonkerbos 100 6532 SZ Nijmegen Polikliniek KNO (B66) Telefoon (024) 365 82 25 Website: www.kno.cwz.nl 8 G437-M / 01-11