Rondreis door Trans-Karpathië Ooit gehoord van Trans-Karpathië? Eigenlijk is het jammer dat zo weinig mensen weten wat dit gebied rond de Karpaten te bieden heeft. Maar dat heeft ook een prettige kant, want het betekent dat het een niet-toeristisch gebied is, terwijl er zoveel te ontdekken valt. Deze reis is opgezet om op intensieve wijze kennis te maken met West- Oekraïne, Noord-Roemenië en Oost- Slowakije: Trans-Karpathië. De reis zal, bij voldoende deelname, plaatsvinden van 4 t/m 17 mei en van 7 t/m 20 september. De ruim 1000 kilometer wordt afgelegd met een minibusje voor 9 personen. Opgave vòòr: 11 april en 9 augustus. De Sovjet-Unie heeft indertijd het gebied achter de Karpaten de naam Trans-Karpathië gegeven. Het is een provincie in zuidwest Oekraïne, die grenst aan Roemenië, Hongarije en Slowakije, een gebied met veel natuurschoon en een bewogen geschiedenis. Dit grensgebied met de Europese Unie herbergt allerlei sporen uit het verleden. De vele kastelen en landhuizen uit de Habsburgse tijd hebben nieuwe functies gekregen en de kolchozen, enorme collectieve bedrijven uit de communistische tijd, zijn nu nog in gebruik of staan leeg. In dit gebied leefden en leven diverse culturele minderheden, zoals zigeuners en Hutsuls. En er was ruimte voor verschillende religies: Grieks- en Rooms-Katholiek, Orthodox, Protestants en Joods. De vorige eeuw is niet onopgemerkt aan dit deel van Oekraïne voorbijgegaan: het communisme, de Tweede Wereldoorlog, de verdrijving van de Joden en de onafhankelijkheid. Dit laatste brengt het land nog niet de gewenste vrijheid. Werkeloosheid, alcoholgebruik, corruptie en gebrek aan democratie zijn actuele problemen. Waarom een reis door dit deel van Europa? Met zijn oerbossen, wilde rivieren, uitgestrekte bloemenweiden en lange bergruggen, behoren de Karpaten tot het mooiste en zuiverste deel van Oekraïne, het grootste land van Europa. Het heeft prachtige historische steden zoals Lviv (het vroegere Poolse Lemberg), Berehovo (in het Hongaars Beregszasz) en het minder bekende Uzhhorod (in het Hongaars Ungvar). Een bezoek aan deze cultuur-historisch interessante steden verheldert de geschiedenis van dit gebied. Gesprekken met hedendaagse Oekraïners geven inzicht in de problemen waarmee het land op dit moment worstelt. De afwisseling van wandelen, stedenbezoek en gesprekken met Oekraïners is niet alledaags, maar in dit deel van Europa goed uitvoerbaar. Hier een reis laten organiseren door de plaatselijke mensen en de opbrengsten zoveel mogelijk ten goede te laten komen aan Oekraïners, is een stevige uitdaging en zeker de moeite van het proberen waard.
Waarom dit aanbod? Wij, Ad van Drunen en Hannie Vonk, hebben kennis gemaakt met het westen van Oekraïne via een ideële stichting, de Stichting Surplus. Deze stichting helpt kinderen, scholen en de plaatselijke bevolking. We bezochten diverse projecten en ontdekten veel moois en interessants in dit deel van Europa. Via Surplus kwamen we in contact met Wladyslav en Enrique. Zij willen graag reizigers op allerlei manieren laten ervaren wat hun regio te bieden heeft. Een georganiseerde reis? Wij weten dat er drempels zijn om door dit niet erg toegankelijke deel van Europa te gaan reizen. Zo zijn er meer voorbereidingen nodig om zo min mogelijk tijd kwijt te zijn aan wachten, om accommodaties te boeken en bezienswaardigheden te bezoeken. Ook de slechte wegen, de taal en armoede kunnen een beletsel zijn. Wij zijn op zoek gegaan naar Oekraïners die de streek goed kennen, die Engels spreken, de lokale talen beheersen (Hongaars, Oekraïens en Russisch), kleine groepen naar onbekende, prachtige plekken willen brengen en deelnemers in contact kunnen brengen met interessante lokale mensen. Via Surplus zijn we op het spoor gekomen van Wladyslav en Enrique Heletey: twee broers van 28 en 25 jaar oud en beiden leraar Engels. Zij voelden zich uitgedaagd om onze ideeën vorm te geven en de organisatie van reizen op zich te nemen. Zij hebben sinds kort een reisorganisatie opgestart: Transcarpathian Travelling Tour. Wij hebben aangeboden ten behoeve van de eerste reizen belangstellenden te werven. Wat biedt deze reis? Tijd en ruimte om rond te kijken in grote en kleine steden in west Oekraïne, het noorden van Roemenië en het oosten van Slowakije. Mooie, niet-toeristische gebieden, waar veel te ontdekken valt. Behalve stedenbezoek staan er wandelingen in oerbossen en nationale parken op het programma en bezoekjes aan oude landgoederen, kastelen, houten kerkjes en musea. Wat deze reis uniek maakt is de gelegenheid om in gesprek te komen met Oekraïners. Mensen die iets willen vertellen over hun leven in een kolchoze, het opzetten van een bedrijf in een corrupt land,
hoe het is om als academicus zonder baan hier te leven en hedendaagse gewoontes en het dagelijks leven in Oekraïne. De ene keer gebeurt dit tijdens een bezoek aan een bijzonder gebouw, een andere keer door een kijkje te nemen in de keuken van gewone mensen of tijdens het genieten van echte Oekraïense gerechten, zoals borsch en vareniki. De combinatie van stedenbezoek, wandelingen, bezoek aan historisch interessante plaatsen en gesprekken, helpen bij het verkrijgen van een genuanceerd beeld over het leven in dit deel van Europa. Voor wie is deze reis interessant? Ieder met interesse voor natuur, historie, cultuur en nieuwsgierig is naar de leefsituatie van anderen en zich wil openstellen voor andere perspectieven, zal aan zijn trekken komen. Uitgangspunt is dat u een goede conditie heeft, vanwege de wandelingen die in het reisschema zijn opgenomen. Verder is het belangrijk dat u kunt omgaan met wisselend comfort, zowel wat accommodaties betreft als de reismogelijkheden. Hoe ziet de reis eruit? De rondreis begint en eindigt in Lviv, een oude Poolse stad in het voormalige Galicië met een bewogen geschiedenis, een flink aantal originele oude gebouwen en Joods erfgoed.
Vanaf Lviv gaat de reis naar de Karpaten. In het voorjaar staan de bergweiden hier vol bosanemonen, krokussen, sneeuwklokjes, etc. Later in het jaar vind je er orchideeën, gentianen en andere bloemsoorten. De oorspronkelijke beukenbossen met hun beekjes en grotten zullen een onvergetelijke indruk maken. Ook het bezoek aan het opvangcentrum voor mishandelde beren en de oerbossen van Uholka zult u niet gauw vergeten. Innemend zijn de oude houten kerkjes, die sinds kort op de Wereld-erfgoedlijst staan. Rakhiv is wat bekender. Dit stadje in de Karpaten is het centrum van de Hutsuls, originele Oekraïners met een kleurrijke folkloristische traditie. Hier staat ook het Museum of Ecology en het reservaat van the Carpathian Biosphere. Vanuit Rakhiv gaat de reis verder naar Sighetu in Roemenië. Hier staat een bezoek aan de indrukwekkende oude Securitate-gevangenis op het programma. Wandelaars kunnen hier de volgende dag weer hun hart op halen. Anderen kunnen naar het openluchtmuseum van de regio Maramaros, mooi gelegen op de hoge oever van het Tyzadal of een reis maken met een stoomtrein hoog door de bergen. Terug in Oekraïne maakt u nader kennis met de geschiedenis en gewoontes van dit land. In Berehovo vertellen medewerkers van het Hongaarse Instituut over de geschiedenis van dit oorspronkelijk Hongaars gebied, de wijncultuur, de zigeuners, etc. Ook is er tijd om rond te kijken, bijvoorbeeld in het cultuurpaleis voor het volk, een groot gebouw uit de communistische tijd. Vanuit Berehovo zijn excursies gepland naar Vinogradiv, een oud wijngebied en Petervalva, een plaatsje met voorheen succesvolle kolchozen. Lluba, een lerares Engels, vertelt hier, onder het genot van een Oekraïense maaltijd, over het wel en wee van het leven van Oekraïners in dit gebied.
Verder noordwaarts ligt het enorme 14-de eeuwse kasteel in Mukacheve. Dit kasteel ligt op een kruispunt van voorheen belangrijke militaire en handelsroutes. Na een bezoek aan dit kasteel gaat de reis verder naar Uzhhorod, de hoofdstad van Trans-Karpathië. Uzhhorod heeft een gezellige historische binnenstad met een groot oud kasteel. Tegenwoordig is het ook universiteitsstad. Vanuit hier rijdt de minibus naar het nationaal park Poloniny in Slowakije en vandaaruit terug naar Lviv. Daar heeft ieder nog 1,5 dag de tijd om rond te kijken. Al met al een rondreis van een kleine 1100 kilometer. Praktische informatie Reizen in 2013: van 4 mei t/m 17 mei en van 7 september t/m 20 september Uiterste aanmelddata: 11 april 2013 en 9 augustus 2013 Vervoer: Vliegtuig van Amsterdam naar Lviv en in Oekraïne met minibus voor 9 personen Overnachtingen: Tweepersoonskamers in hotels Het weer: Overdag in overdag 15 à 25 graden en in september 20 à 30 graden Kosten: 1.200,- exclusief reis- en annuleringsverzekering, lunches en diners Meer informatie? Hannie Vonk: hvonk@zeelandnet.nl; Telefoon: (0031)118639146 Wladyslav en Enrique Heletey: wladyslav@yahoo.com of eheletey@yahoo.com (engels) www.surplus-oekraine.com