School van Leo Joods/Christelijk Bijbelonderwijs HANDLEIDING Nehemia Een nieuwe start Studiereeks voor groep 6 t/m 8
Deze studie-serie is geschreven door Leo Smits Ten behoeve van de kinderstudiegroepen voor de bovenbouw. Gebruikte Bijbelvertaling Bijbel in gewone taal tenzij anders aangegeven. September 2016 www.schoolvanleo.nl 2
Inhoud Welkom!...4 Een nieuw begin...6 Inhoud van de les...6 Doel van de les...6 Testen kennis...6 Grote groep...6 Thema: een nieuw begin...6 Kleine groepen...7 Kerngedachten...7 Geestelijke les...8 Afsluiting van de les...9 Antwoorden op de vragen in het werkboek... 10 3
Welkom! Hartelijk bedankt voor het aanschaffen van de studiereeks over Nehemia. Met deze aanschaf bent u in bezit van een handleiding voor de leiders en een werkboek voor de kinderen in de leeftijdscategorie van 10 tot en met 12 jaar (groep 6-8). Hoe het studiemateriaal te gebruiken. Natuurlijk heeft u, als nieuwe eigenaar van deze studiereeks, alle vrijheid om zelf te bepalen hoe u het studiemateriaal gaat gebruiken. Desondanks is het goed om hier toch het een en ander over te zeggen, zodat u daar uw voordeel mee kunt doen. De lessen zijn geschreven vanuit de visie dat de stof (les) tweemaal wordt behandeld. De eerste week wordt het thema van elke les in de grote groep behandeld en de tweede week gaan de kinderen uiteen in kleine groepen om met het werkboek aan de slag te gaan. Het materiaal is dus geschreven voor een tweewekelijkse cyclus. Maar natuurlijk bent u vrij, om uw eigen cyclus te bepalen. In de grote groep Elke nieuwe les begint in de grote groep. Omdat het materiaal is geschreven voor kinderen van groep 6 t/m 8 is het aan te bevelen deze leeftijdscategorie te handhaven, maar u kunt er ook voor kiezen om de grote groep te laten bestaan uit kinderen van groep 4 t/m 8. Al vraagt dit wel meer creativiteit om de aandacht van alle kinderen erbij te houden. Maar onmogelijk is het niet. In de grote groep staat voornamelijk het thema centraal in plaats van de lesstof. Al is het wel de bedoeling om enigszins aan te sluiten bij de les. In de grote groep wordt er door een spreker (iemand van de leiding, of van buitenaf) een praatje gehouden over het thema. De les voorbereiden voor de grote groep zal dan ook meer tijd, creativiteit en aandacht vragen. In de handleiding zal onder de kop Grote groep worden dan ook meer voorstellen gedaan en ideeën aangedragen, in plaats van een volledige uitwerking. In kleine groepjes In de kleine groepjes staat de lesstof voornamelijk centraal en kan de leiding de stof behandelen die uiteen wordt gezet onder de kop Kerngedachten. De stof onder de kop Kerngedachten, moet je meer zien als informatie die je helpt om een richtlijn te geven aan de les dan een volledig uitgeschreven les. Eigen invulling en creativiteit is dus goed mogelijk. Maar houdt wel het werkboek bij de hand om de leidraad hiervan niet uit het oog te verliezen, want de kinderen zullen toch hieruit werken. Verder is het belangrijk te kijken naar de groep; wat spreekt de kinderen aan. Het gaat voornamelijk om het bereiken van de lesdoelen en niet om het puntsgewijs afwerken van de les. Wat is het doel van kleine groepjes Het doel van de de kleine groep (3 tot 8 kinderen) is om: 4
gericht aandacht te geven aan de kinderen en hun de mogelijkheid te geven te vertellen wat hen bezighoudt gericht te bidden met de kinderen en samen te oefenen hoe een vertrouwde omgang met de Heilige geest te hebben de kinderen stimuleren om onderlinge vriendschappen op te bouwen De taken van de groepsleider is daarbij: samen met de kinderen te werken aan de lesdoel (vanuit een werkboekje ) het leiden van de gesprekken en het stellen van vragen aan kinderen om hen na te laten denken over het toepassen van Bijbelse principes in hun leven het creëren van een veilige sfeer in de kleine groep, zodat kinderen relaties opbouwen met de andere kinderen en met jou. het contact met ouders onderhouden. Tijd De kleine groepjes zijn elke eerste en derde zondag van de maand. Daarnaast voorbereiding van de lessen, voorbede voor de dienst en evt trainingsavonden. Je wordt zeker verwacht op de vergadermomenten. 5
Een nieuw begin Les 1 Inleiding Inhoud van de les L es 1 is een inleiding op het Bijbelboek Nehemia. In deze les wordt in het kort een stukje geschiedenis behandeld, waarbij vragen worden beantwoord zoals: wie Nehemia was? Waarom verbleef hij als Israëliet in Perzië? En hoe kwamen de Israëlieten in Perzië terecht? De les wordt afgesloten met de vraag welke (geestelijke) les we van de ballingschap van Israël in Perzië kunnen leren. Grote groep Thema: een nieuw begin A ls je ergens mee begint, wil je graag dat alles goed gaat. Als er iets mis gaat, kun je de neiging hebben helemaal te stoppen omdat het niet meer perfect is. Maar het is God zelf die vaak een nieuwe start maakt met iets of met iemand. Voorbeelden van een nieuw begin in het Oude Testament: Doel van de les Kennis overbrengen/bijbrengen aan de kinderen over het boek Nehemia en het volk Israël rondom de tijd van de ballingschap en herstel van Jeruzalem (van 586-432 v. Chr.). De kinderen laten ontdekken dat we altijd opnieuw mogen beginnen bij God. God maakt een nieuwe start met Zijn schepping in de persoon van Noach (Genesis 6-9). Een lied dat gezongen of afgespeeld kan worden is Opwekking Kids 272: no-no-noach https://www.youtube.com/watch?v=epory- VFoprU (duur: 3:02). Het volk van Israël mag weer een nieuwe start maken onder leiding van Jozua, nadat het volk 40 jaar, voor straf, in de woestijn moest rondreizen, omdat zij vol ongeloof waren dat God hen Jericho in handen zou geven (Numeri 14). God geeft Hizkia een kans om opnieuw te beginnen door hem te genezen van zijn ziekte (Jesaja 38) Testen kennis Laat de kinderen eerst de 5 vragen beantwoorden op bladzijde 4 en 5 van het werkboek beantwoorden, om te kijken wat zij zelf al weten over Nehemia. Voorbeelden uit het Nieuwe Testament van personen die een nieuw begin mochten maken. Genezing van een verlamde (Mattheüs 9:1-8; Markus 2:1-13) Gelijkenis van de verloren zoon (Lukas 15:11-31). Op You Tube is een filmpje te zien: https://www.youtube.com/watch?v=mihvm s9k6lg (duur 5:20) Beeld wordt alleen ondersteunt door muziek. Je zou dus onder het draaien van het filmpje zelf het verhaal kunnen voorlezen. Liedje van Marcel Zimmer welkom thuis: https://www.youtube.com/watch?v=tsyb4z 3PsX0 6
Zacheüs, de tollenaar (Lukas 19) Op You Tube is er een filmpje in klei-vorm. Het is wel in het Engels https://www.youtube.com/watch?v=zhxqi1 -RA1c. Kleine groepen Kerngedachten Wie was Nehemia? E r is niet veel over Nehemia bekend. Het enige wat we van hem weten is dat hij in de stad Susa(n) woonde en de schenker aan het hof van koning Artaxerxes was. Artaxerxes was Koning van Perzië en regeerde van 465 tot 424 v. Chr. Wanneer en waar Nehemia geboren is, is niet bekend, maar met grote zekerheid is hij in ballingschap geboren. Waarom woonde Nehemia in Perzië en hoe kwamen de Israëlieten daar terecht? Willen we een beetje begrijpen waarom Nehemia als Jood, zover van zijn land (Israël) vandaan woonde, moeten we even terug in de tijd. Het begint met de inname van Jeruzalem door de Babylonische koning Nebukadnezar in het jaar rond 586 v. Chr. Ik denk dat jullie koning Nebukadnezar wel kennen van de verhalen van Daniël. Hij was de koning die de drie vrienden van Daniël; Sadrech, Mesach en Abednego, in de hete oven wierp. Waarom Jeruzalem wordt ingenomen en de tempel volledig verwoest, wordt later besproken. De inwoners die bij de inname aan het zwaard ontkomen waren, werden als ballingen naar Babel meegevoerd. Een kleine 50 jaar later gaf de Perzische koning Cyrus (of Koros) de joden verlof om naar Juda en Jeruzalem terug te keren. Dat was in 538 v. Chr. Bij deze terugkeer hadden Zerubbabel en Jozua de leiding (Ezra 2:2). Toepassing 1: Je kunt de geschiedenis van Nehemia en het volk van Israël vertellen door een rollenspel te gaan spelen, waarbij je Nehemia zelf aan het woord laat wie hij is en waarom hij en het volk Israël in Perzië verblijven. Toepassing 2: Je kunt de geschiedenis ook vertellen aan de hand van een (zelfgemaakte) tijdbalk, hierdoor wordt het voor de kinderen meer beeldend. Op pagina 11 vind je een voorbeeld van een tijdbalk die je zou kunnen gebruiken. Maar als je zelf creatief bent zou je een eigen tijdbalk kunnen maken met leuke, passende een beeldende plaatjes erbij. Op https://nl.pinterest.com zijn leuke ideeën te vinden hoe je een tijdbalk kunt maken 7
Je kunt hier meer over lezen in het boek Ezra. Ruim 40.000 joden keerden terug tijdens deze eerste terugkeer naar Juda. Meteen na de terugkeer werd de offerdienst hersteld en werd er begonnen met de herbouw van de tempel. De herbouw duurde tot 516 v. Chr. Dat de herbouw zolang duurde had te maken met tegenwerking van de vijand (Ezra 4), maar ook met de laksheid van de bevolking zelf. De bevolking was drukker met het verfraaien van hun eigen huis, dan met de herbouw van de tempel (Haggai 1). Bijna 60 jaar daarna, in 458 v. Chr., vertrekt Ezra met goedkeuring van de Perzische koning Artaxerxes naar Jeruzalem. Ongeveer 5000 achtergebleven ballingen gaan met hem mee. Nog weer 13 jaar later in 445 v. Chr. krijgt Nehemia toestemming om naar Jeruzalem te reizen. Het grootste deel van het naar hem genoemde Bijbelboek verhaalt hoe dat in zijn werk ging en wat hij daar deed. Een jaar of 12 later keert Nehemia voor een korte periode terug naar Babel, om vervolgens in 432 v. Chr. opnieuw naar Jeruzalem af te reizen. We kunnen dit in het laatste hoofdstuk (hoofdstuk 13) van het Bijbelboek hierover lezen. We zien dus dat ongeveer 100 jaar nadat Koning Kores de Joden verlof had gegeven om naar Jeruzalem terug te keren om de tempel te herbouwen, de muren en poorten van Jeruzalem nog niet waren herbouwd. Waarom werd Jeruzalem veroverd en de tempel in 586 v. Chr. volledig verwoest? De reden dat Jeruzalem werd veroverd en de tempel volledig verwoest, kwam omdat de Israëlieten zich niet aan de afspraken hielden van God (2 Koningen 17:7-17; Daniël 9:1-16). De koningen deden wat slecht was in de ogen van God (1 Koningen 15:34; 16:25). Ze onderdrukten hun eigen bevolking, sommige koningen lieten toe dat de bevolking offers brachten aan andere goden dan God zelf (2 Koningen 17:7-17). Rondom de tempel waren er priesters en priesteressen die prostitutie (hoererij) bedreven. (2 Koningen 23:7; Hosea 4:14). Van de tempel werd een handelsmarkt gemaakt, in plaats van een gebedshuis (Jeremia 7:11) In de Thora (de eerste vijf boeken van Mozes), had God in het laatste boek van de Thora, Deuteronomium, voorzegt; dat wanneer de Israelieten Hem zouden verlaten, zij door vijanden zouden worden verslagen (Deuteronomium 28:25) en dat zij zonen en dochters zouden verwekken in gevangenschap (Deuteronomium 28:41). Dat de Israëlieten uit hun land werden weggehaald, was dus door hun eigen zonden. De verkeerde dingen die ze deden, waarmee ze God verdriet deden. Maar ook dat ze door hun zonden hun eigen ellende, pijn en verdriet, bewerkstelligden. In het boek Nehemia kunnen we lezen dat God Zijn volk de mogelijkheid geeft, die 70 jaar in ballingschap had gezeten in Babelonië/Perzië, om een nieuwe start te maken Jeruzalem (de stad van God) met haar muren en poorten te herstellen. God gebruikt hiervoor Nehemia, die als landvoogd van Jeruzalem wordt aangesteld, na dat hij van koning Artaxerxes (door Gods hand) toestemming krijgt om af te reizen naar Jeruzalem (Nehemia 2-4). Niet alleen worden onder leiding van Nehemia de muren en poorten hersteld, maar pakt Nehemia ook het onrecht, die de armen, weduwen en wezen worden aangedaan, aan (Nehemia 5). Verder wordt er in de periode van Nehemia opnieuw de wet van Mozes aan heel het volk voorgelezen en de feesten van God hersteld.(nehemia 8). Met recht kan er gezegd worden dat God met zijn volk een nieuwe start maakt en hen opnieuw vertelt dat Hij van hen houdt. Geestelijke les W anneer jij en ik, ons bezighouden met dingen die ons afhouden van God, of waarmee we God verdriet doen, of slecht zijn voor onze geest, ziel of lichaam, kunnen we vijanden over ons heen roepen, die ons pijn of verdriet doen, of ons gevangen nemen en houden (Mattheüs 12:43-45; Johannes 5:14). We zijn dan als het ware, figuurlijk gesproken in ballingschap, 8
onder heerschappij van een slechte macht (demonisch), en niet meer onder heerschappij van Jezus. Dit alles kan gebeuren wanneer wij ons bezig houden zaken die ons afhouden van God. Paulus vertelt ons in één van zijn brieven dat ons lichaam een tempel is van de Heilige Geest. 1 Corinthe 6:19 Of weet u niet dat uw lichaam een tempel is van de Heilige Geest, die in u woont en die u ontvangen hebt van God, en weet u niet dat u niet van uzelf bent? U bent gekocht en betaald, dus bewijs God eer met uw lichaam. Wanneer wij ons dus met verkeerde dingen bezighouden zou je kunnen zeggen dat geestelijk gezien we onze tempel aan het afbreken zijn. We verontreinigen dus ons lichaam. En niemand wil toch in een huis wonen die half uit elkaar valt en waar het binnen vol stof en spinnenwebben zit?! Zo is het ook met God, Hij wil graag met Zijn Heilige Geest in een opgeruimde en opgeknapte tempel wonen. Maar er is goed nieuws! We kunnen en mogen altijd weer opnieuw beginnen bij God. Wanneer we ons bekeren (de rug toekeren) van de verkeerde dingen die we gedaan hebben, wil God ons met alle liefde weer in Zijn armen nemen. (1 Johannes 1:7 en 9) En weet je wat het mooie is. God zal je helpen om jouw tempel weer op te knappen en op te ruimen. Afsluiting van de les N eem samen met je groep de tijd om te bidden en aan de Heilige Geest te vragen dat, wanneer we iedere keer dreigen de fout in te gaan, Hij ons dat laat zien, zodat we voortijdig de juiste keuze kunnen maken voor God. Maar ook dat wanneer we toch de fout zijn ingegaan, dat de Heilige Geest ons aandringt om terug te keren naar de Here Jezus en onze zonden aan Hem te belijden. Toepassing 3: Hieronder zijn een aantal bemoedigingsteksten die je zou kunnen voorlezen of door de kinderen zou kunnen laten opzoeken: Joël 2:12-14 Psalm 50:15 Matheüs 11:28 Kolosse 1:13-14 Hebreeën 10:22 1 Johannes 1:7-9 Toepassing 4: Liederen die gedraaid of gezongen kunnen worden die toepasselijk zijn voor deze les: Met uitgestrekte armen Herman Boon (cd Stap maar in) Dat lucht op Herman Boon (cd Heerlijk hemels sop) God is goed Herman Boon (cd Stapelgek op jou) Gebed Make some noise kids 2 9
Antwoorden op de vragen in het werkboek Wat was Nehemia van beroep? Een schenker aan het hof van de koning van Perzië. Nehemia woonde in Perzië? Omdat zijn voorouders als ballingen/gevangenen naar Babylonië/Perzië werden afgevoerd. Waar woonde Nehemia precies in Perzië? In de stad Susa(n). Wie was in de tijd van Nehemia koning van Perzië? Koning Artaxerxes. Waarom wilde Nehemia naar Jeruzalem? Om de muren en poorten van Jeruzalem te herstellen. Waarom werden de voorouders van Nehemia gevangengenomen en naar Babylonië gestuurd? 1) De leiders vertelden het volk de verkeerde dingen. 2) De mensen vergaten dat Ik hen geholpen heb. 3) De mensen hebben Mij aan de kant gezet en ze zijn machtelozen goden gaan dienen. 4) De mensen hebben de tempel onrein gemaakt met afschuwelijke afgoden. 5) De mensen hebben God niet gehoorzaamd...dus door hun eigen zonde. 10
11