Werkstuk door een scholier 2711 woorden 30 oktober 2006 5,6 95 keer beoordeeld Vak Levensbeschouwing Rituelen en symbolen Beschrijf het begrip symbool sym bool (het ~, -bolen) 1 verdichting van een begrip in een enkele voorstelling => teken, zinnebeeld 2 [rel.] doop- of geloofsbelijdenis => belijdenis 3 een teken dat in formules een begrip, stof of bewerking voorstelt sym bool func tie (de ~ (v.)) 1 functie die symbolische waarde heeft sym bool waar de (de ~ (v.)) 1 symbolische waarde Een symbool is eigenlijk een plaatje, een voorwerp wat een bewerking is van iets Symbolen zijn hulpmiddelen bij het overbrengen van gedachten of gevoelens die moeilijk onder woorden zijn te brengen. Er zijn een heleboel verschillende symbolen en ze spelen ook in elke cultuur een grote rol. Bijvoorbeeld als er iemand die je heel erg dierbaar is overlijdt of juist heel erg veel geluk heeft. Deze symbolen drukken gevoelens uit en zeggen vaak iets over een persoon. Symbolen zijn ongeveer ontstaan in de 17de eeuw mar nu worden ze nog steeds gebruikt. Denk maar aan als je op het station loopt, dan zie je vast wel eens van die bordjes met een toilet erop, of een mannetje of vrouwtje; dat geeft aan dat je daar even van het toilet gebruik kunt maken. Of denk maar aan het verkeer, daar worden alle verkeersregels en verboden duidelijk gemaakt doormiddel van borden met afbeeldingen, of doormiddel van kleur denk aan het verkeerslichten. Ook op televisie worden we bestormd met logo s, denk maar aan de logo van de televisiezenders zoals rtl4, rtl5, sbs6, veronica, talpa, net5, en zelfs ned 1-2-en 3. Of denk maar aan de internetgebruikers die vaak msn-en, die gebruiken vaak emoticons en dat zijn ook symbolen om je gevoelens te uiten. Of denk maar aan als je in de suprmarkt loopt, al die producten hebben verschillende logo s of symbolen. Als je lekker aan het winkelen bent kun je die gave winkel waar je al de hele dag naar op zoek bent makkelijk vinden omdat de winkel zo n herkenbaar logo heeft. Of je gaat lekker met je vrienden een avondje kaarten, schoppen, ruiter aas en klaver zijn. ook symbolen of logo s die herkenbaar zijn Iedereen uit welk land dan ook weet wat de Symbolen en logo s betekenen. https://www.scholieren.com/verslag/27537 Pagina 1 van 6
waarom gebruiken mensen symbolen? Denk aan de oersymbolen Deze symbolen zijn niet eigen aan het christendom, maar bestonden reeds vóór en los van het christendom. Het zijn symbolen die uit de natuur komen en daarvan hun kracht ontlenen. Er is het vuur - dat verwarmt en licht geeft, maar dat ook kan vernietigen en verschroeien, dat kan zuiveren... - en het water - dat noodzakelijk is om te leven, maar dat ook zeer bedreigend kan zijn. Er zijn brood en wijn, voedingsmiddelen noodzakelijk om te bestaan. Er is olie, sinds jaar en dag gebruikt om spieren te versterken en pijn te verzachten. Deze oersymbolen worden ook in het christendom aangewend. Het water bij het doopsel, het vuur tijdens de Paaswake en bij het hoogfeest van Pinksteren. Brood en wijn tijdens iedere viering. De olie bij het doopsel, het vormsel, de priesterwijding en het sacrament van de zieken, telkens in een andere context, maar steeds wezenlijk versterkend en krachtgevend. We gebruiken ze omdat het een snelle verduidelinking is om iets aan te geven. Wat kan allemaal een symbool worden? Een nummer, een logo, een persoon, een voorwerp, eigenlijk alles kan wel een symbool worden, sommige dingen zijn voor bepaalde mensen speciaal doordat er een herinnering aan zit waardoor het voor hen een symbool is geworden. Het symboliseerd voor hen een belangrijk iets. leg het verschil uit tussen eerste en tweede taal : Eerste taal is iets dat je meteen begrijpt door middel van een symbool, de tweede taal is de uitleg van de eerst etaal om het allemaal wat duidelijker te maken Ritueel Voorschrift van gebruiken en handelingen in je leven. Je hebt een vast patroon om iets te doen: Ik sta s morgens op en dan ga ik eerst naar het toilet, dan ga ik daarna meteen onder de douche, na het douchen eet ik een boterham en dan poets ik mijn tanden... daarna ga ik verder met de rest van de dag. Waarom hebben mensen rituelen? Vaak is dat om tradities te behouden, dingen te vieren, je geloof te volgen, of juist omdat het toeval is en iets elke dag hetzelfde is, dan word het automatisch een ritueel. Rituelen komen voor op de meest belangrijke momenten van je leven, welke momenten zijn dan? Een ritueel is bijvoorbeeld een bruiloft. Twee geliefden gaan met elkaar in verbintenis en beloven elkaar eeuwige trouw. Ook bij de geboorte van iemand wordt er over een ritueel gesproken. Of ook bij tragisch nieuws, als er iemand is overleden. Noem een aantal allerdaagse rituelen en feesten Goede vrijdag: de vrijdag voor pasen, op deze dag herdenken christenen de kruisiging en de dood van christus op de heuvel van Golgotha nabij de stad jeruzalem Pasen: belangrijk liturgische feest, ze vieren zijn opstanding Sinterklaas: hoofdfiguur op een kinderfeest Kerstmis: de geboorte van Jezus wordt gevierd Valentijnsdag: de dag waarop geliefden elkaar extra veel lioefde en aandacht geven door middel van kadootjes Dierendag: dag van de dieren, lief zijn voor de dieren. Koninginnedag:nationale feestdag van de koninkrijk der nederlanden Carnaval: het feest dat gevierd wordt in de dagen voorafgaand aan de huidige aswoensdag as op aswoensdag: de dag na carnaval, meer bepaald de dag na vastenavond. 40 dagen durige https://www.scholieren.com/verslag/27537 Pagina 2 van 6
vastentijd die duurdt tot aan paaszaterdag palmen op palmzondag: de laatste zondag van de vasten periode. Het begin van de passietijd en de goede week, op deze dag wordt de blijde intocht van Jezus gevierd verjaardagen: dat wordt gevierd. Als er iemand jarig is die je belangrijk vind ga je langs met een kadootje of je stuurt een kaartje met een fijne boodschap. uit welke drie onderdelen bestaat een ritueel? 1. Symbolen 2. Taal / woord 3. Handelingen. Wat hebben rituelen en symbolen met de tweede taal te maken? Bij rituelen horen symbolen, en die symbolen zijn als ware de eerste taal, dus die geeft een snelle betekenis, maar het ritueel wat daarbij hoort is de betekenis van het symbool. Zo is het voor elke persoon duidelijk. Ritueel waar jij mee te maken hebt Ik heb als ik ga werken ook een vast ritueel. Heb er door middel van dit verslag echt heel goed over nagedacht wat voor rituelen ik eigenlijk heb. Als ik moet werken moet ik altijd een uur in de bus zitten, van Arnhem naar Beekbergen, dat is opzich nog wel een stukje. Als ik dan een uur lang in de bus moet zitten heb ik meestal mijn MP3 speler bij me zodat ik lekker mijn eigen muziek kan luisteren en zodat ik niet de onnodige gesprekken van iemand anders hoef af te luisteren. Ik kan me dan voor werktijd nog even lekker ontspannen. Als ik na een uurtje uit de bus stap moet ik nog een tien minuten/ kwartiertje lopen. En aangezien ik in het bos werk op een bungalowpark vind ik het niet zo erg om nog even een stukje te wandelen. Ik loop dan dat stukje over het park heen totdat ik op mijn werk ben aangekomen. Ik begroet altijd vriendelijk mijn collaga s haal me spulletjes die ik nodig heb uit mijn tas en loop naar achter om mijn jas op de kapstok te hangen. Naast de kapstok zit ook het kantoortje van mijn baas waar ik even binnenstap om hem gedag te zeggen en een praatje te maken. Daarna loop ik door naar de keuken om de rest van het personeel te begroeten en een praatje te maken. Dan loop ik weer naar voren waar ik moet zijn om mijn werk te verrichten en kijk ik in de agenda wat er voor die dag op de planning staat. Dan klets ik wat bij met het bedieningspersoneel onder het genot van een hapje en een drankje en als we rustig hebben gegeten kunnen we daarna hard aan de slag om onze gasten te voorzien van een lekker hapje en een drankje. Na werktijd doen we ook altijd gezamelijk een drankje en dan vertrekken we vol voldoening naar huis om de volgende dag weer vol goede moed te beginnen. Mijn eigen ervaringen met symbolen en rituelen. Ik moet eigenlijk heel eerlijk bekennen dat ik er niet zo heel veel bij stil heb gestaan, en daarom vind ik het ook wel grappig om zón verslag te maken omdat je er goed over na moet denken en er normaal niet zo bij nadenkt. Nou heb sinds kort rijlessen, en ik ben dus heel erg hard aan het leren voor mijn theorie en moet dus alle symbolen op de verkeersborden zo goed mogelijk kennen. Ook gebruik ik emoticons tijdens het kletsen met mijn vrienden via msn. Ik maak ook gebruik van symbolen op het station en in restaurants voor verschillende plaatsaanduidingen zoals toilet ingang, uitgang en nooduitgang, ook zie je dat op plattegronden en wegenkaarten waar snelwegen liggen spoorlijnen enz. Op televisie zie je veel symbolen en logo s, netals in de supermarkten om reclame te maken voor https://www.scholieren.com/verslag/27537 Pagina 3 van 6
producten.over rituelen heb ik ook nooit zo nagedacht. Maar wij zijn met de kerst atijd gezellig met het gezin bij elkaar en we gaan elk jaar weer gezellig met elkaar gourmetten, dat is eigenlijk wel een beetje een ritueel geworden. Ook heb ik s morgens als ik opsta wel een vast ochtend ritueel: ik sta op en ga naar het toilet, dan ga ik onder de douche, even een hapje eten en dan mijn tandenpoetsen en dan ga ik verder met de rest van de dag.. En als ik uit school kom, kom ik thuis en drik ik even wat, dan ruim ik even wat rommel op en dan begin ik aan men huiswerk, dan is mijn vriend ondertussen aan het koken, dan eten we wat en dan ruim ik de vaatwasser in en ga ik verder met mijn huiswerk en daarna nog even televisie kijken om even te onstpannen. Symbolen algemeen Anker: symbool van standvastigheid, vastberadenheid, trouw en hoop Cirkel: symbool van oneindigheid Cherubijnkopje: symbool voor een zeer jong gestorven of doodgeboren baby Handen (ineengrijpende): symbool van de liefde en verbondenheid tussen twee mensen Hart: symbool van liefde en vriendschap Ring: symbool van oneindigheid. Twee ringen die met elkaar verbonden zijn staan symbool voor de hemel en aarde en de verbondenheid van twee mensen Schelp: symbool van vruchtbaarheid, liefde, leven en huwelijk. Zandloper: symbool van de tijd. Geeft de kortstondigheid van het leven aan. De gevleugelde zandloper staat symbool voor de tijd die vervliegt en de vergankelijkheid van de mens. Een gevleugelde zandloper met een duivenvleugel en een vleermuisvleugel symboliseert het vervliegen van het leven, bij dag (duif) en bij nacht (vleermuis), bij goed en bij kwaad Christelijke symbolen Boek: verwijst vaak naar de Bijbel (het boek des levens) en wordt opengeslagen weergegeven. Soms ook met een lessenaar afgebeeld. Een vouw in een bladzijde of een boeklegger geeft meestal aan dat de persoon plotseling is overleden Duif met olijftak: symbool van het beloofde land Gevouwen (biddende) handen: symbool dat overledene christelijk was Kaars: symbool van licht. Symboliseert de goddelijke harmonie. Ook een symbool van Christus als het licht van de wereld Kruis: symbool van eeuwig leven. Verschillende soorten, zoals het Griekse, Keltische, Gotische, Latijnse en het Hugenotenkruis Kruis met roos: symbool van geloof en liefde Kruis met lelie: symbool van geloof en onschuld Kruis met liggende palmtak: symbool van het eeuwige leven Kruis, anker en hart: christelijk symbool dat geloof, hoop en liefde uitbeeldt (de drie deugden). Symboliseert ook de band met Christus Lam: symbool van reinheid en onschuld van gelovigen en martelaren Lauwerkrans: symbool voor onvergankelijkheid, eeuwig leven, roem en eerbetoon Olielamp: symbool van het eeuwige licht. Verwijst naar de eeuwigheid en de onsterfelijkheid. Ook het symbool van Christus als het licht van de wereld https://www.scholieren.com/verslag/27537 Pagina 4 van 6
Olijftak: symbool van gerechtigheid, vrede, vroomheid en van Gods zorg voor zijn kinderen Roos: verwijst naar Maria en het lijden van Christus. Maria wordt ook wel 'de roos zonder doornen' genoemd. Met een gebroken steel is de roos het teken van een afgebroken leven. Een verwelkte roos symboliseert een verwelkt lichaam. De vijf blaadjes van de roos verwijzen naar de vijf wonden van Christus, het teken van martelaarschap Schelp: symbool van vruchtbaarheid, liefde, leven en huwelijk. De christelijke symboliek ziet de schelp als het graf dat de mens omsluit na de dood voor hij mag opstaan Ster: symbool van Christus, verwijst naar nieuw leven en naar de hemel Vis (Ichthus): symbool van Christus als de visser van mensen. Stond bij de eerste christenen als afkorting voor het Griekse 'Iesous CHristos Theou Uios Soter'. Dit betekent: "Jezus Christus, Gods Zoon, Redder Wegvliegende duif: symbool van de vertrekkende geest Zandloper: in de omkeerbaarheid van de zandloper ziet men het nieuwe leven en de wederopstanding. Vaak weergegeven met twee duivenvleugels. Kleurensymbolen Blauw: symbool van trouw, overpeinzing, stilzwijgen Goud: symbool van bovenaardse luister Groen: symbool van hoop, vruchtbaarheid, jeugd, eeuwige leven Koper: symbool van onwankelbaarheid Lila: symbool van droefheid, rouw Paars: symbool van weemoed, overweging, terugblik Purper: symbool van hoogwaardigheid Rood: symbool van liefde, hartstocht, roem en kracht Roze: symbool van tedere liefde, kinderliefdes Violet: symbool van boetvaardig Wit: symbool van reinheid, rust en onschuld Zilver: symbool van vast vertrouwen Zwart: symbool van haat, nijd, jaloezie Bloemensymbolen Klaproos: symbool voor de kortstondigheid van het leven Lelie: symbool van onschuld, barmhartigheid, zuiverheid en maagdelijke liefde. Vaak het symbool van Maria Lelietje van dalen: symbool van Christus als brenger van heil en evangelie Papaverbol: symbool van de gelukzalige tijdelijke slaap. De papaver is oorspronkelijk het symbool van Hypnos, de god van de slaap, en van zijn zoon Morpheus, de god van de dromen Roos (rood): symbool van schoonheid, liefde en vergankelijkheid. Zonnebloem: De zonnebloem staat voor toewijding, ontleend aan de Griekse mythologie Dierensymbolen Adelaar: symbool van hemel bestormende macht en weerbaarheid Hond: symbool van trouw, huiselijkheid en waakzaamheid Pauw: symbool van onsterfelijkheid. Alleen een pauwenstaart geeft de heelheid van de hemel weer Pelikaan: symbool van Christus die zich voor de mensen heeft opgeofferd https://www.scholieren.com/verslag/27537 Pagina 5 van 6
Vis (Ichthus): symbool van Christus als de visser van mensen. Stond bij de eerste christenen als afkorting voor het Griekse 'Iesous CHristos Theou Uios Soter'. Dit betekent: "Jezus Christus, Gods Zoon, Verlosser Vlinder: symbool van de onsterfelijke ziel en voor de kortstondigheid van het leven. De vlinder staat ook symbool voor de drie stadia die de menselijke ziel doorloopt: leven, dood en wederopstanding Vogel: symbool van het bovenaardse en van de vrijheid waarnaar de ziel streeft. Een kraai wordt gezien als doodsbode Wegvliegende duif: symbool voor de vertrekkende geest Witte duif: symbool van liefde, vrede, onschuld en eenvoud Symbolen planten en bomen Aren: symbool van Christus als 'het Brood des levens' en van de eucharistie of het Avondmaal. Meel, gemalen graankorrels die van de aren komen, is de grondstof voor brood Druif: symbool voor het teken van leven en dood. Een druiventros verwijst naar de eucharistie of het Avondmaal en zo naar de dood van Christus Eik: symbool voor kracht en roem en overwinning. In de oudheid ontvingen winnaars een lauwerkrans van eikenbladeren als teken van onvergankelijk eer Hulst: symbool van zegen over de dood Klavertje drie: symbool voor de Heilige Drie-eenheid: Vader, Zoon en Heilige Geest Klimop: symbool van de onvergankelijkheid, rouw en dood, symbool van gehechtheid en eeuwige vriendschap (vanwege de groenblijvende bladeren) Koren: symbool van de overwinning op de dood Laurier: symbool van de onvergankelijkheid, rouw en dood Olijftak: symbool van gerechtigheid, vrede en vroomheid en Gods zorg voor Zijn kinderen. Ook gebruikt in combinatie met een duif Palm: symbool van overwinning. In de oudheid ontvingen atleten de palmtak als teken van overwinning. Geeft ook de overwinning op de dood aan (christelijk) Palmtak: symbool voor een persoon met een christelijke levensovertuiging. Een duif met een palmtak symboliseert de vrede Taxus: symbool van de onvergankelijkheid (vanwege zijn groenblijvende bladeren), rouw en dood Treurwilg: symbool van rouw en verdriet https://www.scholieren.com/verslag/27537 Pagina 6 van 6