Zondag 27 september Markus 9, 30-37 Overdenking Lieve mensen van de Hofkerk, gasten, gemeente van Jezus Christus 1) Ongemakkelijk gevoel Ik kreeg een beetje een ongemakkelijk gevoel toen ik dat gedeelte uit Marcus las. Misschien komt dat ook wel omdat me sowieso wat ongemakkelijk voel de laatste weken. Dat heeft met name met die vluchtelingen te maken. Met dat beeld van het dode jongetje Aylan op het strand. Met het beeld van een jongen achter een hek, die om twee broden vraagt... Met al die mensen die zoeken naar rust en veiligheid. Het is ook nog de landelijke vredesweek deze week. Terwijl er zoveel mensen op drift zijn, onrustig, wanhopig... Een ongemakkelijk gevoel heb ik. Aan de andere kant worden er vandaag drie kinderen gedoopt! En stelt Jezus in het Bijbelgedeelte een kind in het midden. En klinkt er vier keer het woord 'opnemen'... Wie een kind opneemt, neemt Mij op. Hoe krijgen we dit allemaal bij elkaar vandaag? 2) Schaamte Het ongemakkelijke komt vooral door dat begin van Marcus 9 Jezus loopt met zijn leerlingen door Gallilea, maar 'Hij wil niet dat iemand dat te weten komt'. Geheimzinnig allemaal. Jezus spreekt met zijn leerlingen over uitlevering van de Zoon des Mensen en de dood. Hij zal vallen in de handen van de mensen die hem met hun handen zullen doden, in plaats van omarmen... Geen fijne boodschap. De discipelen begrijpen het niet. Dat zal toch allemaal wel meevallen!? Of willen ze het niet begrijpen? 1
Hebben ze het eigenlijk wel goed gehoord omdat ze ook erg bezig zijn met andere zaken? Wie de beste is bijvoorbeeld? Er staat ook nog dat ze Jezus niks durven vragen. Geen prettig sfeertje hangt er. Zoals dat soms op een vergadering is als er een moeilijk onderwerp aan de orde is. Je hoort de mensen dan zwijgen en die stilte is erg onprettig... Dat zwijgen komt terug als Jezus hen later op de dag vraagt: "waar hadden jullie het onderweg over?" Ze zwegen, want ze schaamden zich. Ze hadden het gehad over de vraag wie de belangrijkste was... Allemaal ongemakkelijke gevoelens dus. Het loopt niet lekker, in het begin dan. 3) Europa Dat ongemakkelijke gevoel koppel ik een beetje aan het ongemakkelijke gevoel dat wij de laatste maanden hebben met elkaar. Europa is in rep en roer. Het rijke Westen wordt overspoeld door mensen die zoeken naar rust en veiligheid. En ja : naar geluk! Mag het? Wat zouden wij doen? Ieder mens zoekt geluk! "Het zijn allemaal 'gelukzoekers' wordt er geschimpt. Alsof dat verkeerd zou zijn... Ik krijg er een ongemakkelijk gevoel van. De sfeer op verjaardagen en kantines en op Facebook wordt er niet beter op. In het schilderij van Ini gaat het over een schaduw waar je over heen kunt stappen. Stap over je eigen schaduw heen. Nou ja, die schaduw, dat bedoel ik een beetje met dat ongemakkelijke gevoel. Het is niet helder bij die leerlingen, er zijn dingen onuitgesproken, er hangt een mist, een schaduw... En zo is dat ook in Europa op dit moment: er hangt een onaangename sfeer, een schaduw 4) Omslag Gelukkig komt er een omslag in ons verhaal. Jezus gaat erbij zitten en roept zijn 12 vrienden bij zich. Er moet gepraat worden. Zoals dat soms nodig is, in een gezin, op school, in de kerk, op je werk. "Wie de belangrijkste wil zijn moet de minste willen zijn", zegt Jezus. "Wie de eerste wil zijn, moet de laatste worden, moet een dienaar, een diaken worden" Dat kan je ook anders vertalen trouwens: "wie de eerste wil zijn zal de laatste zijn". Kortom: als je zo nodig de eerste wil zijn heb je het niet begrepen en mis je de essentie van het leven. Beide manieren van uitleg zijn waar. Maar eigenlijk moet het helemaal niet gaan om de eerste of de laatste! 2
Dan zit er nog steeds competitie in! En aan die competitie gaat de wereld te gronde. Die competitie is de bron van alle onvrede in de wereld. Omdat mensen beter willen zijn dan de ander, belangrijker, machtiger, mooier, rijker. Jezus leidt de aandacht van zijn discipelen af van het denken in eerst en laatst. Hij pakt een kind op in zijn handen en zet dat in hun midden. Ook daar kun je je ongemakkelijk bij voelen. Wat gebeurt er nu met dat kind? Het zal toch niet worden misbruikt, gedood, uitgeleverd worden? Er zal toch niet om worden gelachen, zoals soms in het gesprekje met de dominee gebeurt? Gelukkig... Jezus slaat zijn armen om het kind heen. En Hij zegt: "wie in mijn naam één zo'n kind opneemt, neemt mij op. Tsjonge, nou komt het wel erg dichtbij. Misschien bedoelt Jezus dit allemaal wel heel geestelijk, dat je moet worden als een kind enz. Dat is ook zo denk ik, maar het woord 'opnemen' klinkt in deze tijden wel heel anders!!! Hoeveel vluchtelingen nemen wij op in Nederland? Hoe gaan we dat doen in Oldenzaal? Als wij een kind opnemen nemen wij Jezus op. En, zegt Jezus erbij, nemen wij daarmee God zelf op. Tjonge, nu trekt de mist op! Nu is er gepraat! Het zwijgen is doorbroken! Het ongemakkelijke gevoel verdwijnt. Daar gaat het dus om! Om het kind in het midden, dat je omarmt en opneemt. Daarmee haal je Jezus in huis en zelfs zijn Vader in de hemel. Weer schiet mij een foto te binnen. Van die soldaat die bedremmeld de dode baby opneemt en wegdraagt... Voor dit kind was het te laat. 4) Een kind in het midden Lieve mensen, 3
in een wereld waar mensen graag de belangrijkste willen zijn en de grootste, waar maar al te vaak een zeer ongemakkelijke sfeer hangt, zet Jezus een kind in het midden en zegt: "neem dit kind op en je neemt mij op" Dat moeten we in deze tijd wel heel letterlijk lezen vind ik. Opnemen dus, gastvrij, ruim van hart. De boodschap van Jezus is dat al het kwetsbare en kleine en onaanzienlijke omarmt moet worden. En omdat Jezus met zijn handen kinderen omarmt en melaatsen aanraakt zal hij zelf in de handen van moordenaars uitgeleverd worden en gedood. Heel letterlijk kunnen we dit dus lezen. Maar het gaat nog dieper. "Het kind opnemen in je midden" wil ook zeggen dat je wordt als een kind, klein durft te zijn, kwetsbaar durft te zijn, je durft te verwonderen, kijkt met de ogen van een kind, je kunt overgeven als een kind. Zoals dat zo mooi wordt gezegd straks bij de doop: "willen jullie je door de aanwezigheid van je kind laten sterken in het geloof". Je kind als een eyeopener naar God. Je kind als een herinnering aan dit verhaal van Jezus die een kind opneemt, zijn arm eromheen slaat en zegt: "wie een kind opneemt in mijn naam neemt Mij op" De wereld is in rep en roer. Wij hebben een zeer ongemakkelijk gevoel in deze vredesweek. Iets van een oplossing ligt in dit verhaal en deze woorden van Jezus: "Ontvang het kind in jezelf en kijk met de ogen van een kind. Amen Voorbeden Goede God Wij danken u voor ons leven Voor de harmonie en de vrede die er is in onszelf en tussen mensen onderling. Voor alles wat goed is gekomen, voor ruzies die zijn beslecht. Voor oorlogen die zijn gestopt. Wij danken u voor het leven van de kinderen die wij hebben gedoopt. Wij danken u dat ze bij u horen, bij hun ouders en bij ons als Hofkerk. Wilt u hen leiden op uw weg 4
en hun ouders daarbij helpen. En wilt u geven dat zij het kind in hen nooit zullen verliezen en altijd met de ogen van een kind kunnen kijken: vol verwondering en overgave. Wij bidden voor alle mensen die leven in grote angst omdat er grote dreiging is van geweld, terreur of oorlog. Wij bidden voor mensen die lijden onder honger en gebrek onder uitbuiting en slavernij: kinderen, ouderen, vrouwen en mannen. Wij danken voor alle mensen die zoeken naar vrede in hun eigen buurt. Voor vredestichters en bruggenbouwers voor mensen die sorry kunnen zeggen voor mensen die kunnen vergeven voor mensen die kunnen buigen voor het kind in en om hen heen. Dat bidden wij u voor onszelf voor de Hofkerk en voor de grote wereld waarin wij leven waar zoveel onvrede is en onrecht. Heer, maak mij tot instrument van uw vrede. Waar haat is, laat mij daar liefde zaaien; Waar onrecht is, vergeving; Waar twijfel, vertrouwen; Waar wanhoop, hoop; Waar duisternis, licht; En waar droefheid is, vreugde. 5