1 Schoolexamenwijzer Helicon vmbo
Inhoud 1. Schoolexamen 2. Wat is een PTA? 3. Examens Schoolexamen Centraal examen 4. Tijdens het schoolexamen Wordt met een beperking zoals dyslexie rekening gehouden bij de examens? Hoe wordt er omgegaan met het inleveren van opdrachten of verslagen? Wat moet ik doen als ik ziek ben tijdens een examen? 5. Hoe tellen de schoolexamens mee? Tellen alle vakken mee om te slagen? Krijg ik voor alle vakken een cijfer? Tellen kunstvakken en lichamelijke opvoeding mee? Hoe zit het met maatschappijleer? Ik zit in de gemengde leerweg: wat is het sectorwerkstuk? Hoe zit het met rekenen? Wat is een handelingsdeel? Wanneer is het resultaat goed, voldoende of onvoldoende? 6. Wat is een competentie? Hoe worden competenties beoordeeld? 7. Regels en afspraken Meenemen naar een schoolexamen Begin van een schoolexamen Ben je te laat? Tijdens een schoolexamen Eind van een schoolexamen Wat gebeurt er als je afspraken niet nakomt? Wat staat er in het examenreglement? Wat is de examencommissie? 8. Cijfers en herkansingen Hoe wordt het cijfer van het schoolexamen berekend? Hoe bereken je het uiteindelijke cijfer? Wat is een examendossier? Komen alle toetsen die ik maak in mijn examendossier? Kun je SE-toetsen herkansen? 9. Wanneer ben ik geslaagd? Wanneer krijg ik cum laude op mijn diploma? 2
1. Schoolexamen In het derde leerjaar start het schoolexamen. Cijfers die je in leerjaar drie en vier haalt tellen mee voor je diploma. Je hebt vast veel vragen. Voor welke vakken moet ik dit jaar al examen doen? Wanneer ben ik geslaagd? In dit boekje vind je het antwoord op deze vragen. Het eindexamen bestaat bij de meeste vakken uit twee delen: het schoolexamen (SE) en het centraal examen (CE). Hoeveel toetsen er in het schoolexamen zitten, bepaalt de school. De schoolexamentoetsen worden door de docenten gemaakt en nagekeken, maar het Ministerie van Onderwijs bepaalt wat de onderwerpen zijn. Het centraal examen is voor alle leerlingen van dezelfde leerweg hetzelfde en wordt gemaakt door Cito. 2. Wat is een PTA? Om je goed voor te bereiden op de schoolexamens ontvang je aan het begin van het derde en vierde leerjaar het Programma van Toetsing & Afsluiting (PTA). In het PTA geeft de school aan hoe, wat en wanneer er getoetst wordt en ook hoe zwaar de toetsen of opdrachten meetellen voor het eindcijfer schoolexamen. 3. Examens Schoolexamen Het schoolexamen start aan het begin van het derde leerjaar en eindigt rond 1 april van het vierde leerjaar. Dat betekent dat elke examentoets of opdracht uit het PTA (die in het derde en vierde leerjaar wordt gemaakt) meetelt in het cijfer van het SE. Hoe zwaar elke examentoets of opdracht meetelt lees je in het PTA. Tijdens je schoolexamens kun je de volgende toetsvormen krijgen: - schriftelijk - mondeling - kijk- en luistervaardigheid - handelingsdeel - praktische opdrachten - ICT-opdrachten - Proeve van Bekwaamheid Centraal examen Het centraal examen is een landelijk examen dat plaatsvindt aan het einde van het vierde leerjaar. Vanaf de maand april begint het CSPE (Centraal Schriftelijk Praktisch Examen) en het CE (centraal examen). Van tevoren ontvang je van je 3
mentor een rooster, zodat je precies weet wanneer, waar en hoe laat je een centraal examen hebt. 4. Tijdens het schoolexamen verlof gemist zijn, mogen worden ingehaald. Het is belangrijk dat je precies handelt zoals in het Examenreglement staat aangegeven. Zie het hoofdstuk Verzuim. Het Examenreglement vind je op www.helicon.nl. Voor het inhalen van de toets ben je zelf medeverantwoordelijk. Wordt met een beperking zoals bijvoorbeeld dyslexie rekening gehouden bij de examens? Ja, zowel bij de schoolexamens als bij het centraal examen. Wel moet je een officiële verklaring hebben. De school treft dan de nodige voorzieningen. 5. Hoe tellen de schoolexamens mee? Tellen alle vakken mee om te slagen? Nee, niet alle vakken die je volgt in leerjaar 3 of 4 tellen mee voor je diploma. Je mentor legt je uit welke vakken dat zijn. Hoe wordt er omgegaan met het inleveren van opdrachten of verslagen? De docent geeft je op papier een instructie, waarin duidelijk is beschreven waaraan het verslag (of de opdracht) moet voldoen en wanneer je het verslag moet inleveren (als dit niet vermeld is in het PTA). Lever je de opdracht niet op de afgesproken datum in, dan maakt de docent hier een melding van bij de examencommissie. De examencommissie spreekt hierover met jou en de docent en neemt vervolgens een beslissing. Wat moet ik doen als ik ziek ben tijdens een examen? Examentoetsen, die vermeld zijn in het PTA, die door ziekte of Krijg ik voor alle vakken een cijfer? Je krijgt voor bijna alle vakken een cijfer, behalve voor kunstvakken en lichamelijke opvoeding. Deze vakken worden gewaardeerd met onvoldoende, voldoende of goed. Volg je een extra beroepsgericht vak? Dit telt niet mee bij de berekening of je geslaagd of gezakt bent. Wel ontvang je een certificaat. Tellen kunstvakken en lichamelijke opvoeding mee? Kunstvakken en lichamelijke opvoeding moeten met een voldoende of goed worden afgesloten om je diploma te kunnen halen. Heb je definitief een onvoldoende voor (een 4
van) deze vakken? Dan mag je wel deelnemen aan het centraal examen, maar ontvang je geen diploma. Je ontvangt certificaten voor de vakken die je met een voldoende afsluit. Hoe zit het met maatschappijleer? Maatschappijleer telt net zo zwaar mee als bijvoorbeeld wiskunde of Nederlands. Voor maatschappijleer krijg je alleen een cijfer voor het schoolexamen. Er is geen centraal examen. Dit schoolexamencijfer telt mee in de slaag-zakregeling. Je kunt er dus op zakken. Als je eindcijfer voor maatschappijleer onvoldoende is, heb je recht op een herexamen. De inhoud, vorm en cijferbepaling wordt door de Instellingsexamencommissie vastgesteld. Ik zit in de gemengde leerweg: wat is het sectorwerkstuk? Leerlingen uit de gemengde leerweg maken een sectorwerkstuk. Dit is een opdracht, verslag of werkstuk over een beroepenveld waarin je werkzaam zou willen zijn of een opleiding voor zou willen volgen. Het resultaat van het sectorwerkstuk moet ten minste voldoende zijn om het diploma te kunnen halen. Hoe zit het met rekenen? De landelijke ontwikkelingen en daarmee de consequenties voor wet- en regelgeving inzake de rekentoets zijn te volgen op MijnHelicon. Wat is het handelingsdeel? Het handelingsdeel is voor elke leerling een verplicht onderdeel. Stage is een handelingsdeel. De school bepaalt het minimum aantal dagen dat je aanwezig moet zijn op je stagebedrijf. Het handelingsdeel moet voldoende zijn, anders krijg je geen diploma. In het PTA staat waaraan de stage moet voldoen. Voordat je begint aan je stage krijg je op school nog schriftelijke informatie. Wanneer is het resultaat goed, voldoende of onvoldoende? Onvoldoende: 0 t/m 5,49 Voldoende: 5,50 t/m 7,49 Goed: 7,50 t/m 10 6. Wat is een competentie? Om goed te kunnen zijn in je beroep, moet je beschikken over de nodige vakkennis. Je moet de theorie beheersen. Daarnaast moet je bepaalde handelingen uitvoeren en weten waarom je dat doet. Je moet ook kunnen samenwerken met collega s, je werkzaamheden kunnen plannen en met anderen (klanten, collega s, leidinggevenden) kunnen omgaan. Dit 5
noemen we competenties. Een competentie is dus een combinatie van: - wat je kent (kennis) - wat je kunt (vaardigheden) - hoe je het doet (houding) Hoe worden de competenties beoordeeld? Behalve de exameneenheden worden er ook competenties getoetst tijdens het schoolexamen en het centraal schriftelijk en praktisch examen (CSPE) Landbouwbreed. De competenties worden echter niet apart beoordeeld in een cijfer. De ontwikkeling van jouw competenties wordt gevolgd. Uiteindelijk wordt bekeken welke competenties je op welk niveau beheerst. Om dit te kunnen begeleiden en beoordelen wordt jouw ontwikkeling bijgehouden en worden er gesprekken met jou gevoerd over je ontwikkeling. 7. Regels en afspraken Veel leerlingen doen tegelijkertijd examen. Het is daarom belangrijk om je aan een aantal afspraken te houden. De belangrijkste regels en afspraken staan hier beschreven. Meenemen naar een schoolexamen Wat mag je niet meenemen naar de examenruimte: - mobiele telefoons, jassen, petten, mutsen en tassen Wat moet je wel meenemen naar de examenruimte: - schrijfmateriaal - tekenpotlood (en puntenslijper en vlakgum) - liniaal en/of geodriehoek - passer - rekenmachine (geen mobieltje!) Begin van een schoolexamen Op het moment dat de docent om stilte vraagt, moet je ook daadwerkelijk stil zijn. Ben je te laat? - Als het schoolexamen begint met een luistertoets is het niet meer mogelijk het lokaal binnen te gaan. - Bij alle andere toetsen mag je tot 30 minuten na begintijd nog starten met je examen. Let op: je krijgt geen extra tijd om je toets af te maken. - Ben je later dan 30 minuten? Meld je dan bij de examencommissie. Wanneer er sprake is van overmacht beslist de directeur. 6
Tijdens een schoolexamen - Op de tafel mag je geen etui of hoes van een rekenmachine neerleggen. - Het werk maak je op papier dat verstrekt wordt door de school. - Bij hoge uitzondering kan iemand naar het toilet. - Word je tijdens het schoolexamen ziek? Zeg dit dan tegen de docent. - Spieken is fraude. In het hoofdstuk Onregelmatigheden van het Examenreglement vind je de maatregelen die er genomen kunnen worden. Eind van een schoolexamen - Je mag niets mee naar buiten nemen na het examen. Je levert al het examenwerk in bij de docent (opgaven, bijlagen en uitwerkingen). Controleer of je alles hebt gemaakt voordat je het inlevert. - Kladpapier gooi je weg in de prullenbak in de examenruimte. Wat gebeurt er als je afspraken niet nakomt? Bij het niet nakomen van gemaakte afspraken word je gehoord door de examencommissie en kunnen de volgende maatregelen genomen worden: - toekennen van het cijfer 1,0 voor het PTA-onderdeel - ontzeggen van deelname aan het examen - ongeldig verklaren van een of meer toetsen - hernieuwd examen Wat staat er in het examenreglement? In het examenreglement staan je rechten en plichten: - richtlijnen voor het verloop van het schoolexamen, het centraal examen en de herkansing van het schoolexamen - mogelijke maatregelen die de school neemt bij onregelmatigheden tijdens het examen - het adres en de samenstelling van de Commissie van Beroep - de gang van zaken tijdens het eindexamen Wat is de examencommissie? De examencommissie van je school bestaat minimaal uit de vestigingsdirecteur als voorzitter en de examensecretaris. Zij letten erop dat alles bij het examen verloopt zoals in het examenreglement staat beschreven. Zij regelen ook de organisatie van het schoolexamen en centraal examen. Wanneer kun je bij de examencommissie terecht? - als je informatie wilt over het schoolexamen - als je vrijstelling wilt aanvragen - als je een verzoek om herkansing of herexamen wilt indienen 7
- als je inzage of informatie wilt over het afgelegde examen - als je een verzoek wilt indienen om af te wijken van de wijze van examinering 8. Cijfers en herkansingen Binnen tien schooldagen zijn de gemaakte toetsen nagekeken en weet je wat je behaalde cijfer is. Je hebt altijd het recht om het nagekeken werk in te zien. Hoe wordt het cijfer van het schoolexamen berekend? De berekening voor elk vak vind je terug in het PTA. Hoe bereken je het uiteindelijke eindcijfer? Het uiteindelijke eindcijfer per vak is het gemiddelde van je schoolexamencijfer en je centraal examencijfer. Wat is een examendossier? In een examendossier staat een overzicht van alle PTA-cijfers. Een aantal keer per jaar ontvang je een overzicht met je resultaten die je op dat moment hebt behaald. Komen alle toetsen die ik maak in mijn examendossier? Behalve de PTA-toetsen kan het zijn dat je tussendoor meer toetsen maakt die vooral belangrijk zijn om je voor te bereiden op het schoolexamen. Ze komen niet in je examendossier, maar zijn wel belangrijk. In het vierde leerjaar krijg je, voordat je met het centraal examen begint, een overzicht met alle behaalde SE-cijfers. Zo weet je met welke cijfers je het centraal examen ingaat. Kun je SE-toetsen herkansen? Volgens het examenreglement heb je het recht om in leerjaar 3 maximaal drie herkansingen en in leerjaar 4 maximaal twee herkansingen te doen in één vak of programma. Of je een toets kunt herkansen staat in het PTA vermeld. Je mag zelf bepalen of je een herkansing wilt doen. Je kunt op deze manier je resultaat verbeteren. Het beste resultaat telt. Wanneer ben ik geslaagd? In 2016 krijg je je diploma als je: - een voldoende hebt voor stage - een voldoende of goed hebt voor kunstvakken, het sectorwerkstuk (voor GL) en lichamelijke opvoeding - het gemiddelde van al je centraal examencijfers 5,5 of hoger is - voor het vak Nederlands als eindcijfer een 5 of hoger hebt gehaald 8
- hebt deelgenomen aan de rekentoets (voor BB) - de rekentoets hebt gehaald (voor KB en GL) én al je eindcijfers ook aan de volgende eisen voldoen: - al je eindcijfers zijn 6 of hoger, of - je hebt één 5 en alle andere eindcijfers zijn 6 of hoger, of - je hebt één 4 en alle andere eindcijfers zijn 6 of hoger, waarvan er ten minste één 7 of hoger is gehaald, of - je hebt voor twee vakken een 5 en alle andere eindcijfers zijn 6 of hoger, waarvan er ten minste één 7 of hoger is gehaald Let op: de regels over de rekentoets en Nederlands kunnen nog veranderen. Voor de actuele wet- en regelgeving kijk je op MijnHelicon. Wanneer krijg ik cum laude op mijn diploma? Als je een gemiddeld eindcijfer van 8 hebt behaald en daarnaast geen enkele onvoldoende hebt. Let op: de criteria om cum laude op het diploma te krijgen staan nog niet vast. Nieuws hierover vind je op MijnHelicon. Aantekeningen 9