Bijbelstudies voor de Bruggroepen 2012-2013 Daniël 2
Bijbelstudies voor de Bruggroepen van de protestantse gemeente De Brug in Amersfoort, seizoen 2012-2013 Schrijvers: Iwan Dekker, Leantine Dekker, Hans van Dolder. Redactie: Neeltje Rietveld Bijbelstudies zijn ook te downloaden van de website van De Brug. Kies in het menu van www.brugkerk.eu bij Downloads : Bijbelstudies Bruggroepen. Voel je vrij om dit materiaal ook op andere plaatsen te gebruiken. Graag wel vermelden dat het materiaal van protestantse gemeente De Brug in Amersfoort afkomstig is.
Daniël (2): Angsten in de nacht Ontmoeting Dromen: ieder mens doet het iedere nacht. Toch onthouden we slechts enkele flarden als we wakker worden. Maar die flarden kunnen ons wel aan het denken zetten. Deel droomervaringen met elkaar. In gesprek met de Bijbel Vandaag staat een droom of beter gezegd een nachtmerrie van Nebukadnessar centraal. Om het verhaal echt helder te krijgen is het goed om eerst met elkaar heel hoofdstuk twee uit Daniël te lezen. Vers 1: We ontmoeten Nebukadnessar. Hij heeft een verontrustende droom gehad. Een droom die hem vertelt dat zijn macht niet altijd zal voortduren. En dat is nogal wat voor een machtig man. Nebukadnessar is niet zomaar een machthebber, hij is de belangrijkste koning in het tweede Babylonische rijk. Tijdens zijn koningschap is het rijk behoorlijk gegroeid, door de overwinningen die hij heeft behaald. Hij weet dus waar het over gaat als we het over macht hebben. De nachtmerrie laat hem niet meer los en het lukt hem niet meer om in slaap te komen. Een machtige man die misschien zijn macht moet loslaten. Gespreksvraag: Op verschillende terreinen in het leven van vandaag de dag kom je machthebbers tegen, denk bijvoorbeeld aan de politiek, samenleving en de kerk. Wat regeert daar het meest: macht of juist de angst om die macht kwijt te raken? Vers 2-12: Nebukadnessar laat verschillende magiërs, bezweerders, tovenaars en Chaldeeën bij hem komen. De Chaldeeën werden gezien
als de beste astrologen van die tijd. Deze indrukwekkende lijst van deskundigen moet de droom van Nebukadnessar uit leggen. Bovendien moeten ze eerst aan de koning vertellen wat hij gedroomd heeft. Een vreemde vraag, is hij zijn droom vergeten of speelt hij een spelletje met hen? Hoe dan ook, het is een onmogelijke opdracht. In vers 11 lezen we duidelijk dat de heidense waarzeggerij zijn grenzen kent. Wat de koning vraagt is echt te moeilijk, alleen de goden zijn hiertoe in staat. Een onverwachtse bekentenis. De koning raakt buiten zinnen en geeft het bevel om alle wijzen van Babylon ter dood te brengen. Waar angst al niet toe kan leiden. Gesprekvraag: De geleerden zullen ter dood gebracht worden als ze geen antwoord weten te geven. Toch moeten ze erkennen dat ze dat niet kunnen. Zijn er dingen die wij niet kunnen, waar voor ons gevoel wel ons leven van afhangt? Vers 13-18: Alle wijzen van Babylon zullen gedood worden, dus ook Daniël en zijn vrienden lopen gevaar. Lees met elkaar nog eens rustig de verzen 12-18 en let goed op hoe Daniël het aanpakt. Daniëls wijsheid blijkt allereerst uit zijn houding: hij loopt niet direct bij de koning binnen, maar wendt zich bescheiden tot Arjoch, de commandant van de koning en stelt hem een concrete vraag. Waarom heeft de koning zo n wreed bevel uitgebracht? Als Arjoch hem de zaak heeft uitgelegd, gaat Daniël naar de koning en vraagt om uitstel. Dan gaat Daniël naar zijn vrienden en vraagt hen samen met hem God te smeken barmhartig te zijn en het mysterie te openbaren. Bijzonder dat Daniël niet alleen zijn afhankelijkheid van God hier toont, maar dat hij er mensen bij vraagt. Hij kan het niet alleen af. Naast God
heeft hij ook zijn vrienden nodig die voor hem bidden in deze levensbedreigende situatie. Gespreksvraag: Als je naar de houding van Daniël kijkt, wat kun je dan van hem leren voor jouw concrete leven? Bespreek met elkaar concrete situaties waarin je gemerkt hebt dat het gebed van vrienden/mensen om je heen onmisbaar was. Vers 19-20: God verhoort de gebeden van Daniël en zijn vrienden en tijdens een visioen in zijn slaap laat God Daniël de droom en de betekenis ervan zien. Als hij wakker wordt, haast hij zich niet direct naar de koning. Daniël neemt eerst de tijd om God te danken en te aanbidden. Gespreksvraag: Herkennen wij de rust en dankbaarheid van Daniël om in vergelijkbare situaties eerst de tijd te nemen om God te danken en niet direct over te gaan tot actie? Vers 20-23: In deze lofprijzing komt de kernboodschap van het Bijbelboek Daniël naar voren. Het is God die oppermachtig is over alles en iedereen. Hoe machtig en groot de aardse koningen ook lijken, het is God die de macht heeft over de wereldgeschiedenis, over de volken en over de koningen die hen leiden. De macht waar Nebukadnessar zo prat op gaat, is niets in de handen van God. Vers 24-30: Daniël gaat naar de koning. Hij begint met te vertellen waar hij zijn wijsheid vandaan heeft. Het is onmogelijk voor wie dan ook om dit mysterie te begrijpen. Mysterie, dat woord komt telkens terug in het Bijbelboek Daniel. Er is slecht één iemand, God in de hemel, die deze geheimenissen kan onthullen. Alleen God is in staat om het diepste wat er in je hart omgaat open te leggen.
Gespreksvraag: De angstaanjagende droom was het mysterie van Nebukadnessar. Tegen welke mysteries lopen wij aan in ons leven? Geloven we dat God daarvan weet? Vers 31-45: Daniël vertelt de droom. Er was een reusachtig beeld, met een mooie glans en tegelijkertijd was het afschrikwekkend om te zien wat ermee gebeurde. Daarom was de koning ook zo van slag geweest. Het was niet zomaar een droom, er werd een goddelijk oordeel in gegeven. Er is altijd veel discussie geweest over de precieze invulling van de koninkrijken. Maar de betekenis is helder: hoe mooi een aardse regering of een koninkrijk ook lijkt te zijn, het zal altijd een keer ophouden. Het zal eindigen in verdeeldheid en zwakheid. We zijn mensen van het moment, maar Gods Koninkrijk zal eeuwig en absoluut blijven bestaan. Gesprekvraag: In het begin spraken we over verschillende machten in onze wereld. Op welke manier zal het Koninkrijk van God hiermee kunnen breken en iets nieuws scheppen? Verzen 46-49: Dit verhaal kent een bijzonder slot. De koning die zo bang was om zijn macht te verliezen, lijkt in te zien dat God de enige is die de ware macht bezit. Hij, de machtige koning van Babylon, gaat op de knieën voor de God van hemel en aarde. Hij geeft alle lof en eer aan God. Daniël heeft zijn leven gewaagd, want de koning had ook heel anders op zijn uitleg kunnen reageren. Hij had Daniël, de boodschapper, als de veroorzaker van het verval van zijn macht kunnen zien. Maar niets van dit alles. Hij ziet Daniël zijn deskundigheid en beloont hem.
Gespreksvraag: Gods macht wordt zichtbaar door zijn dienaar Daniël. Daniël deinsde er niet voor terug om de waarheid te vertellen. Zijn er in ons leven momenten waarin we moeten kiezen voor het spreken van Gods waarheid? Hoe weet je dat je Gods waarheid spreekt en niet je eigen gelijk? Graven De steen in de droom van Nebukadnessar verwijst naar het Koninkrijk van God. Daniël voorzegt dat dit koninkrijk zal aanbreken. Het is goed om te bedenken dat het koninkrijk van God dus echt op aarde gestalte zal krijgen. Het is geen hemels koninkrijk. Alle aardse machtstructuren zullen vervangen worden door Gods eeuwige heerschappij op aarde. Het koninkrijk van God is met Jezus aangebroken. De steen die losraakte zonder hulp van mensen is de geboorte van Jezus uit de maagd Maria. Lees Matth.4:12-25 over het begin van Jezus optreden. Hij zegt het telkens weer: Er komt een nieuw koninkrijk aan! Dat wordt ook zichtbaar in het onderwijs dat hij geeft en de genezingen die hij doet. Mooi om nog even terug te gaan naar dat beeld van die steen. In de droom van de koning gaat het van goud naar zilver naar brons naar ijzer en dan naar steen. De waarde wordt steeds minder: een steen is nauwelijks iets waard. Zo kwam Jezus naar deze aarde, als een kind in een stal. En Hij ging zelfs nog verder: Hij ging voor ons tot in de dood. Daardoor is Hij ook de eerste die de nieuwe wereld binnen ging. In die wereld is Hij de redder en verlosser van alle mensen die machtig willen zijn en alles zelf in de hand willen houden.
Gespreksvraag: Met de komst van Jezus heeft het koninkrijk van God gestalte gekregen op deze aarde. Soms ervaren wij dat koninkrijk nog wel als verborgen en weinig zichtbaar. Inderdaad zijn nog niet alle aardse machten afgebroken, maar dat nieuwe koninkrijk is er al wel. Welke sporen van het koninkrijk zien we op aarde en in ons eigen leven? Doen Macht is iets van alle tijden en van alle mensen. In ieder mens zit wel een kleine Nebukadnessar verscholen. Hoeveel je aan macht vast zit, ontdek je -net als Nebukadnessar- pas als je die macht dreigt te verliezen. Hoe reageer jij als je ergens macht dreigt te verliezen? Kijk eerlijk naar jezelf en deel met elkaar op welke terreinen je bang bent om macht kwijt te raken. Als de veiligheid van de groep zich hiervoor niet leent, deel dan briefjes uit en laat iedereen hierop persoonlijk zijn terreinen van macht op schrijven. Breng dit in een (stil) gebed vervolgens bij God.
Gebed Lees met elkaar een aantal keren de lofprijzing van Daniël (vers 20-23). Lees ook de lofprijzing van Hannah in 1 Sam. 2:1-10, hierin zitten verschillende raakvlakken. Deel met elkaar wat je aanspreekt in beide lofzangen en welke lofprijzing je zelf naar God zou willen uitspreken voor concrete gebeurtenissen in je leven. Breng dit samen bij God. Bid voor elkaar en de concrete terreinen in jullie leven waarin jullie macht willen afleggen en aan God willen overgeven. Aanbidden ELB 499 Machtig is de naam van de Heer ELB 351 Machtig God, sterke rots Gezang 444 (LvdK) Grote God, wij loven U
Inhoud 6 studies over Daniël - Daniël 1: Ballingschap - Daniël 2: Angsten in de nacht - Daniël 3: Door de knieën - Daniël 4: Een tweede kans - Daniël 5: Carpe diem - Daniël 6: Voor de leeuwen 2 studies over Romeinen - Romeinen 8: Verrast door hoop - Romeinen 15: Hopen op de hemel