Verslag. Vogeltrekteldag. Midden-Brabant. 1 oktober 2005

Verslag Vogeltrekteldag Midden-Brabant 1 oktober 2005 van 07:00 tot 16:00 uur samengesteld door Peer Busink

Inleiding Op 1 oktober 2005 werd de Euro BirdWatch05 gehouden. Een Europees vogelgebeuren waar volgens Bird Life in 35 Europese landen door ca. 40.000 vogelaars de overvliegende trekvogels werden geteld. Het is traditie geworden, dat elk jaar Europees of wereldwijd omstreeks 1 oktober internationale aandacht aan vogeltrek wordt gegeven. Het vorig jaar stond de vogeltrek in het teken van World Birdwatch, een tweejaarlijks terugkerend mondiaal vogeltrektel gebeuren. Natuurlijk was Nederland dit jaar op deze dag ook één van de landen die speciale aandacht aan de vogeltrek heeft geschonken. Op bijna 130 telposten verspreid over het land werden ruim 350.000 overtrekkende vogels geteld. Het is ook al traditie geworden om aan dit Europese c.q mondiale vogeltrekgebeuren ook regionale aandacht te besteden. Voor de derde achtereen volgende keer werd er door regionale vogelwerkgroepen gericht naar vogeltrek gekeken en wel tussen Tilburg en Son en Breugel. Uitvoering Evenals vorig jaar werd op de denkbeeldige lijn tussen Tilburg en Son en Breugel telposten gekozen. Na overleg met dezen en genen, konden op deze lijn dit jaar zes telposten worden uitgezet (vorig jaar waren dat er vijf). De richting van deze lijn is NWW-ZOO, dus grofweg loodrecht op de gemiddelde vogeltrekrichting. De afstand tussen de eerste en de laatste telpost op deze lijn bedraagt hemelsbreed ca. 30 km. foto 1: De centrale post Van te voren was de regio-pers gevraagd om aan schenken. Telposten: Naast deze zes telposten werd ook weer een centrale post ingericht. De locatie van deze post lag ongeveer op het midden van de denkbeeldige lijn en wel op de parkeerplaats aan de Koevoortseweg/Brinksdijk.Vanuit deze post werd steeds om het uur naar de telposten gebeld om de gegevens op te vragen. Deze uurtotalen werden op een grote lijst genoteerd. Ook was in de infotent een topografische kaart opgehangen van het hele telgebied. Op deze kaart waren de zes telposten ingetekend. De bezoekende belangstellenden konden zich zodoende een beeld vormen van het vogeltrekgebeuren op deze dag in het Midden-Brabantse deze activiteit in hun regioblad aandacht te Nr.: Vogelw erkgroep: Locatie telpost: Plaats: 1 IVN/KNNV Tilburg Brug Wilhelminakanaal/Meierijbaan Tilburg 2 IVN Oisterwijk Hildsven Moergestel 3 Midden-Brabant Banisveld Oisterwijk 4 IVN Boxtel De Schutskuil Boxtel 5 IVN Liempde De Scheeken Liempde 6 De Klamper Mosbulten Son en Breugel 3

Resultaten Helaas waren de levensomstandigheden op deze dag verre van ideaal. In vergelijking met vorig jaar waren de omstandigheden nu beduidend slechter.toen werden door vijf telposten meer dan 13.000 vogels geteld, nu stond de teller van het totaal op ruim 5.000. Dus ca.60% minder dan wat in vorig jaar aan overtrekkende vogels gezien werd. Dit verschil komt ongeveer overeen met de landelijke telling. s-morgens werden de tellers geplaagd door regenbuien, waardoor de aantallen van vooral vinkachtigen en lijsterachtigen erg laag zijn gebleven. In de loop van de ochtend klaarde het op en begon de bewolking te breken. Deze kentering had tot gevolg dat ook de vogeltrek wat aan begon te trekken, hetgeen in de grafieken ook te zien is. Alle vogelgegevens zijn op blz. 7 t/m 11 genoteerd, in dezelfde alfabetische volgorde als de gebruikte tellijsten. foto 2: Elk uur werden de gegevens van de telposten genoteerd Gekozen is om een alfabetische namenlijst te gebruiken waarop de te verwachten vogelsoorten staan, waardoor het invullen vergemakkelijkt wordt. Onderaan zijn door de tellers de soorten toegevoegd, die niet op de gebruikte tellijst stonden maar wel op de telposten zijn waargenomen. De resultaten van de betreffende telposten zijn terug te vinden in de tabel Telposten. Ook zijn enkele diagrammen van de resultaten gemaakt, die voor zichzelf spreken. Ter vergelijking van de resultaten van dit jaar, zijn ook enkele andere diagrammen opgenomen. Verder zijn artikelen over deze dag afgedrukt, die in diverse regiobladen hebben gestaan. Evaluatie Zoals eerder gezegd, zijn door de mindere weersomstandigheden vergeleken met vorig jaar veel minder overtrekkende vogels geteld. Ondanks deze tegenslag zijn toch 62 verschillende vogelsoorten geteld, hetgeen nagenoeg gelijk is aan vorig jaar (toen 63). Opvallend is dat op telpost Tilburg weinig overtrekkende vogels óverkwamen. Wat hier de oorzaak van is, is niet duidelijk. Van deze telpost is bekend dat door de aangrenzende stad altijd sprake is geweest van enige stuwing waardoor op deze plaats gewoonlijk meer vogeltrek te zien is dan elders. Dat hier dit jaar minder overtrekkers werden gezien, is ook niet te wijten aan de bemensing van deze post, want daar zat vergeleken met andere jaren nagenoeg geen verschil in. Ook telpost Banisveld bleef met 400 overtrekkende vogels ruim achter. Op deze telpost wordt sinds enkele jaren vanaf eind augustus tot medio november door leden van Vogelwerkgroep Midden- Brabant vrijwel wekelijks geteld. Ondanks ervaren tellers en ondanks de reputatie die deze telpost toch enigszins heeft, blijken de aantallen op deze dag onverklaarbaar lager uit te vallen in vergelijking met de andere. Opvallend is dan dat op de telpost bij het Hildsven, die precies tussen de telposten Tilburg en Banisveld ligt, duidelijk de meeste overtrekkende vogels werden gezien. Mogelijk is door bepaalde (weers)omstandigheden in deze trekbaan op deze dag meer stuwing geweest dan in de aangrenzende stroken. De drie oostelijke trektelposten op de lijn hadden op het einde van de dag ongeveer hetzelfde aantal. Door de ongunstige weersomstandigheden aan het begin van de dag vertoont de grafiek, die de urentotalen laat zien, ook een grillig verloop. Duidelijk is op deze grafiek te zien dat na 10 uur de omstandigheden voor de trekvogels verbeterde. Uit de grafiek blijkt ook dat door deze 4

weersverbetering de vogels, die vooral gebruik maken van thermiek, pas na 13 uur konden doortrekken. Vorig jaar (onder veel betere weersomstandigheden) vertoonde dezelfde soort grafiek het normale" beeld van een dagelijkse vogeltrek over een gemiddelde dag. Toen was de piek in het tweede uur te zien, waarna de aantallen over de dag successievelijk daalden. Zo blijkt ook maar weer dat elke vogelsoort tijdens de trek naar het zuiden zijn strategie aanpast aan de omstandigheden. Het blijft voor ons vogelaars uitdagend om te trachten hiervan iets te begrijpen. Naast het informatieve karakter over het vogeltrekfenomeen op deze dag, was het ook de bedoeling om aan belangstellende bezoekers informatie te geven over de regionale vogel-/natuurgroepen. Helaas zijn op de centrale post (tevens infopost) erg weinig bezoekers langs gekomen. Dit zal ten dele met het weer te maken hebben gehad, maar toch ook zeker door de geringe aandacht die de media aan deze activiteit geschonken hebben. Overigens werd door de deelnemers van de mogelijkheid tot evalueren na afloop van de telling in het pannenkoekenhuis goed gebruik gemaakt. Er was grote aandacht voor de totaallijst die ter plekke werd ingevuld. En onder het genot van een drankje werd de dag nog eventjes doorgenomen, waarbij de bijzonderheden de revue passeerden. Al met al gaf deze dag toch voldoening en naar de mening van diegenen die er bij geweest zijn, zeker voor herhaling vatbaar! De deelnemers Telpost 1: Telpost 2: Telpost 3: Telpost 4: Telpost 5: Telpost 6: foto 3: grote belangstelling voor het eindresultaat Ad Kolen, Johan van Laerhoven, Ria de Koek, Anneke Bruijnzeels, Stan Godschalk, Marijke Bom, Walter Appels, Henk Moller Pillot, Ralph Akkermans. Jan op t Hoog, Els Fonken, Peer Busink. Jaap van der Linden, Karin van de Logt, Sjef Ramaekers. Hen Maas, Gerard Somers, Chris Snik, Joost Nijkamp, Sietske van Maren, José Poirti, Martin Maas, Geert-Jan Wolters, Joep de Jong, Victor Raymakers, Jasper Raymakers. Jan vd Heijden, Martien Bressers, Ad Kuppens, Ad van Heerebeek, Paul van Casteren. Willy Peters, Anneke Bokhorst, Martien van Beekveld, Will van Berkel, Peter Verstappen. Centrale post: Ruud Krah, Linda van Oene, Ad van Opstal. Het organiserend comité: Sietske van Manen Jan op t Hoog Ad van Opstal Peer Busink 5

De weersverwachting B r a b a n ts D a g b la d - z a te r d a g 1 o k to b e r 2005 Wisselend,9 4 W 4./* ; * i W 5 W 3 r -'. r JL rr 58$- W 4 W 4 Manmamternperatuw voor vandaag Minimumtemperatuu- voor de komende nacht vias-y Mn\r. voor ƒ ' KDAC I OKTOUFR ZUÖS ' v"rf W e e r r a p p o r t * 3 0 s e p t e m b e r t.stion ; weer w ind temp. neeri type m/st'c min 2 uurslag V is! H am bewolkt *? 10 14 0.0.'.ist'icht bewdk: «vw9 7 15 0.0 V'.an'.d half bew ö4 i«24 0.0 Athene opklaring var 0 19 23 0.0 Bam na licht bew tav 4 57 25 0.0.c'lijn bewolkt nw5 9 M 0.0 fcheaux Toiwq m 1 10 20 0.2 VtiSSêl opkiarinq zzw6 9 14 0.0 rck'-burgh regen zv.9 10 19 0.0 y zonnig 070 6 IS 28 0.0 ' 'jp<furt i'pklaring a v 6 8 15 0.0 ( '? W üpklanng zc-2 4 6 0.1 hnburq licht bew \V7W 4 9 O 0.0 V'sinki half bew nno2 3 13 00 Jeraicion zonnig nnw4 18 25 O.ü ^ N c k half bew w r ; 13 0.0 Mrinbül licht bew /zw3 14 22 0.0 vipenhagen h a f t * vvrw 4 6 15 0.0 i3sp<jinias licht bew rw 5 22 26 0.0 ionöen btwifcl a v 5 12 19 2.0. L-xemburg bewolkt a v 2 c 14 0.0 half beu 9 16 Malaga licht bew 17 24 halftvv 16 24 Jraan half bew 15 23 ooskoti licht bew o l ft 21 0.0 vinnen regenbui wnw 7 7 11 0.0 'kc küt bew 7AV4 16 23 0.2 [V. opldanng zzc 3 S 1j 1.0 -jris bewolkt TAV5 16 0.0 TCdC opklanng nnwó 6 12 0.1 S-rfe licht bew ns 16 25 0.0 :-.:;kholm misï ZTR3 1 15 0.0 vvvtl'p. regenbui n6 10 11 0.6 Bangkok half bew nrw 2 26 30 0.0..tsahijnca zonnig nwj 19 27 0.0 'hicago licht bew TAV2 7 7 0.0 'én Francistft zonnig wnw 3 13 13 0.0 iiannesburg zonnig WHvVJ 5 22 0.0 «uje-ev /m-g?y 1 9 2' ö.ü me -c-vilk: ii'ff» 3 12 12 0.0 rogt-r,v/,\ 5! * 24 2.0 Vr.-n.Ol bèl' f>?,-, 7 ö.o ir r,! hal' bew Mc 3 14 24 0.0 hj! va >4 21 MO. * >:k 'Mi! DOV. 12 '2 0.0 v \. \ V V. 1; 26 0.0 Ava :'x Dew wnws 2 28 0.0 V luht V a > 0.0. vt f l:.t.v.. u' 2 ö.4 s\\ t-r. rei'hvidiuui cjemett!o nrni 11OOimr NAZOMER NABIJ Oktober is een maand met uitersten. Het kan echt herfstweer zijn of heerlijk nazomeren. De start vandaag is in ieder geval wisselvallig. Na het weekeinde wordt echter alweer een rustig nazomers weertype verwacht, maar met mistkansen. Vanochtend is de brenger van wisselvalligheid een regenfront. Deze trekt in de loop van de ochtend weg. Vooral vanmiddag, aan de achterzijde van de storing, blijft het daarom een tijdlang droog. Later neemt de kans op een bui wel weer toe. Het wordt circa 17 graden en er waait een matige westelijke wind. Hiermee wordt geleidelijk frisse lucht aangevoerd met komende Meerdaagse verwachting zondag maandag dinsdag woensdag donderdag weer & a. Sk Sk Sk min.jmax. 7/15 6/16 6/17 8/18 9/19 neerslag 50% 20% 10% 10% 20% aantal uren zon 5 5 6 5 6 COPYRIGHT METEO CONSULT nacht minima rond 7 graden. Morgen is er eerst kans op een bui, maar met het dichterbij komen van een hogedrukgebied afkomstig van de oceaan, zijn het waarschijnlijk maar een paar exemplaren. Vanaf maandag blijft het een paar dagen droog. De hogedruk trekt via onze omgeving door naar Scandinavië om daar vervolgens langere tijd te blijven rondhangen'. Behalve droog wordt het ook zonniger en langzaam stijgen de temperaturen iets, zowel overdag als s nachts. Addertje onder het gras is mistvorming, die in deze tijd van het jaar soms lang kan blijven hangen. Zon- en maanstanden op 7.40 onder 19.17 op 5.08 onder 18.52 6

Getelde vogels per uur per post teluur: 7.00 uur - 8.00 uur 8.00 uur - 9.00 uur Telpost 1 2 3 4 5 6 Totaal 1 2 3 4 5 6 Totaal Aalscholver 9 9 2 19 21 Barmsijs 0 0 Boerenzwaluw 0 12 5 2 19 Boomleeuwerlk 0 1 1 Boom pieper 0 0 Boomvalk 0 0 Buizerd 0 0 Geelgors 0 0 Gele kwikstaart 0 13 13 Goudhaantje 0 0 Graspieper 4 1 5 79 25 8 25 2 139 Grauwe gans 0 0 Groenling 0 0 Grote gele kwikstaart 2 2 0 Grote lijster 0 9 9 Havik 0 Ó Heggemus 1 1 0 Holenduif 2 1 3 37 1 7 1 46 Houtduif 18 18 122 48 1 171 Huiszwaluw 0 0 Kauw 0 2 2 Keep 0 30 30 Kievit 0 3 3 Kneu 3 1 4 4 2 6 Kokmeeuw 22 22 31 31 Koolmees 0 4 2 6 Koperwiek 1 1 0 Kramsvogel 0 0 Merel 0 2 4 6 Nijlgans 0 0 Pimpelmees 0 0 Putter 0 0 Rietgors 0 1 1 Ringmus 0 1 1 Sijs 0 1 1 Sperwer 0 1 1 1 3 Spreeuw 9 9 1 8 2 20 31 Staartmees 0 0 Veldleeuwerik 0 1 7 8 Vink 1 2 2 20 25 8 6 23 55 58 150 Vlaamse gaai 0 0 Watersnip 0 0 Wilde eend 13 13 0 Witte kwikstaart 2 2 4 3 1 2 6 Zanglijster 2 1 3 3 1 4 Zilvermeeuw 0 1 1 Zwarte mees 0 0 Zwarte kraai 5 5 1 2 3 Tjiftjaf 1 1 1 1 2 Turkse tortel 0 0 Kleine bonte specht 0 0 Canadese gans 0 0 Zwarte specht 0 0 Grauwe vliegenvanger 0 0 Grote bonte specht 0 0 Tapuit 0 0 B. plevier 0 0 B. strandloper 0 0 Wespendief 0 0 Kleine mantelmeeuw 0 0 Blauwe reiger 0 0 Bruine Kiekendief 0 0 Slechtvalk 0 0 Knobbelzwaan 0 0 Torenvalk 0 0 TOTAAL 1 12 7 48 32 25 125 13 299 62 170 68 102 714 7

teluur: 9.00 uur -10.00 uur 10.00 uur -11.00 uur Telpost 1 2 3 4 5 6 Totaal 1 2 3 4 5 6 Totaal Aalscholver 2 1 3 3 3 Barmsijs 0 0 Boerenzwaluw 12 12 5 9 8 22 Boom leeuwerik 0 2 2 Boom pieper 0 1 1 Boomvalk 0 0 Buizerd 0 0 Geelgors 0 3 3 Gele kwikstaart 0 0 Goudhaantje 0 0 Graspieper 62 24 11 8 105 54 35 16 2 2 109 Grauwe gans 0 0 Groenling 3 3 10 11 21 Grote gele kwikstaart 0 0 Grote lijster 5 5 3 7 10 Havik 0 0 Heggemus 0 2 2 Holenduif 7 7 28 1 2 31 Houtduif 5 8 2 15 4 1 60 7 72 Huiszwaluw 0 0 Kauw 14 14 5 14 19 Keep 0 15 15 Kievit 0 2 2 Kneu 6 3 9 14 2 16 Kokmeeuw 1 1 35 1 36 Koolmees 1 1 12 10 22 Koperwiek 0 1 1 Kramsvogel 0 1 1 Merel 3 4 7 6 1 2 9 Nijlgans 0 0 Pimpelmees 0 2 2 Putter 5 5 0 Rietgors 0 5 5 Ringmus 4 4 12 12 Sijs 0 58 1 13 72 Sperwer 0 1 1 Spreeuw 28 1 29 160 15 175 Staartmees 5 5 0 Veldleeuwerik 0 0 Vink 11 8 5 9l 18 51 7 28 13 32 19 99 Vlaamse gaai 0 2 2 Watersnip 6 6 9l 2 11 Wilde eend 0 35 3 1 39 Witte kwikstaart 9J 1 1 1 12 5 3 2 10 Zanglijster 2 1 10 1 14 3 3 Zilvermeeuw 0 1 1 Zwarte mees 0 7 7 Zwarte kraai 2 2 4 1 1 Tjiftjaf 0 0 Turkse tortel 0 4 4 Kleine bonte specht 0 1 1 Canadese gans 0 5 5 Zwarte specht 0 1 1 Grauwe vliegenvanger 0 2 2 Grote bonte specht 0 0 Tapuit 0 0 B. plevier 0 0 B. strandloper 0 0 Wespendief 0 0 Kleine mantelmeeuw 0 0 Blauwe reiger 0 0 Bruine Kiekendief 0 0 Slechtvalk 0 0 Knobbelzwaan 0 0 Torenvalk 0 0 TOTAAL 40 134 40 68 10 20 312 21 491 83 158 27 70 850 8

teluur: 11.00 uur -12.00 uur Telpost 1 2 3 4 5 6 Totaal totaal VM Aalscholver 2 44 47 1 2 96 132 Barmsijs 0 0 Boerenzwaluw 50 7 50 107 160 Boom leeuwerik 10 10 13 Boom pieper 1 1 2 3 Boomvalk 0 0 Buizerd 0 0 Geelgors 2 2 5 Gele kwikstaart 0 13 Goudhaantje 0 0 Graspieper 1 12 19 26 18 8 84 442 Grauwe gans 0 0 Groenling 2 2 26 Grote gele kwikstaart 0 2 Grote lijster 6 2 1 9 33 Havik 0 0 Heggemus 2 2 5 Holenduit 4 4 8 95 Houtduif 1 41 6 48 324 Huiszwaluw 0 0 Kauw 92 6 98 133 Keep 0 45 Kievit 2 2 7 Kneu 14 14 49 Kokmeeuw 77 77 167 Koolmees 1 1 30 Koperwiek 0 2 Kramsvogel 0 1 Merel 6 1 7 29 Nijlgans 0 0 Pimpelmees 2 5 2 9 11 Putter 1 1 6 Rietgors 4 1 5 11 Rinpmus 12 1 13 30 Sijs 5 1 1 11 18 91 Sperwer 2 1 1 4 8 Spreeuw 3 6 6 6 145 166 410 Staartmees 0 5 Veldleeuwerik 0 8 Vink 10 6 25 9 50 375 Vlaamse gaai 0 2 Watersnip 7 7 24 Wilde eend 0 52 Witte kwikstaart 2 2 34 Zanglijster 2 4 6 30 Zilvermeeuw 0 2 Zwarte mees 23 23 30 Zwarte kraai 3 3 16 Tjiftjaf 0 3 Turkse tortel 5 5 9 Kleine bonte specht 0 1 Canadese gans 0 5 Zwarte specht 0 1 Grauwe vliegenvanger 0 2 Grote bonte specht 1 1 1 Tapuit 1 1 1 B. plevier 2 2 2 B. strandioper 1 1 1 Wespendief 1 1 1 Kleine mantelmeeuw 0 0 Blauwe reiger 0 0 Bruine Kiekendief 0 0 Slechtvalk 0 0 Knobbelzwaan 0 0 Torenvalk 0 0 TOTAAL 10 385 111 121 177 83 887 2888 Totaal VM=Totaal ochtend (7.00 uur - 12.00 uur) 9

teluur: 12.00 uur -13.00 uur 13.00 uur - 14.00 uur Telpost 1 2 3 4 5 6 Totaal 1 2 3 4 5 6 Totaal Aalscholver 2 1 8 11 1 10 11 Barmsijs 0 0 Boerenzwaluw 30 6 4 25 65 34 26 14 74 Boomleeuwerik 0 0 Boom pieper 0 0 Boomvalk 0 2 2 Buizerd 10 1 3 2 16 16 4 4 6 30 Geelgors 0 0 Gele kwikstaart 0 1 1 Goudhaantje 0 0 Graspieper 1 16 4 34 10 10 75 9 9 12 2 1 33 Grauwe gans 0 0 Groenling 4 4 4 4 Grote gele kwikstaart 0 0 Grote lijster 0 0 Havik 1 1 4 4 Heggemus 2 2 0 Holenduif 3 3 1 1 Houtduif 1 3 25 2 31 12 12 Huiszwaluw 0 0 Kauw 0 9 9 Keep 0 0 Kievit 11 11 2 6 125 324 457 Kneu 5 30 35 0 Kokmeeuw 23 23 5 3 8 Koolmees 2 1 1 4 3 1 4 Koperwiek 0 0 Kramsvogel 0 0 Merel 1 1 0 Nijlgans 3 3 0 Pimpelmees 0 1 1 Putter 1 1 2 0 Rietgors 1 1 0 Ringmus 6 4 10 0 Sijs 2 2 1 1 Sperwer 4 2 6 2 2 Spreeuw 2 21 33 40 96 4 34 2 6 64 14 124 Staartmees 0 0 Veldleeuwerik 2 1 3 0 Vink 2 4 22 6 1 35 4 3 4 11 Vlaamse gaai 1 2 3 0 Watersnip 60 60 0 Wilde eend 15 15 0 Witte kwikstaart 2 1 3 1 3 4 Zanglijster 1 1 0 Zilvermeeuw 1 1 0 Zwarte mees 6 6 9 9 Zwarte kraai 3 3 0 Tjiftjaf 0 0 Turkse tortel 0 0 Kleine bonte specht 0 0 Canadese gans 0 0 Zwarte specht 0 0 Grauwe vliegenvanger 0 0 Grote bonte specht 1 1 0 Tapuit 0 0 B. plevier 0 0 B. strandloper 0 0 Wespendief 1 1 0 Kleine mantelmeeuw 1 1 1 2 3 Blauwe reiger 0 1 1 Bruine Kiekendief 0 1 1 Slechtvalk 0 0 Knobbelzwaan 0 0 Torenvalk 0 2 1 3 TOTAAL 12 131 27 123 63 179 535 15 114 32 89 198 362 810 10

Totaal NM: totaal middag (12.00-16.00) teluur: 14.00 uur -15.00 uur 15.00 uur -16.00 uur T o fa a T NM Telpost 1 2 3 4 5 6 Totaal 1 2 3 4 5 6 Totaal Aalscholver 7 25 1 33 137 137 192 324 Barmsijs 0 0 0 0 Boerenzwaluw 2 19 31 58 110 26 8 22 18 74 323 483 Boom leeuwerik 0 0 0 13 Boom pieper 0 0 0 3 Boomvalk 1 1 0 3 3 Buizerd 6 2 6 4 18 2 5 2 1 10 74 74 Geelgors 1 1 0 1 6 Gele kwikstaart 0 0 1 14 Goudhaantje 0 0 0 0 Graspieper 7 7 14 8 8 130 572 Grauwe gans 0 0 0 0 Groenling 0 1 1 9 35 Grote gele kwikstaart 0 0 0 2 Grote lijster 0 0 0 33 Havik 0 1 1 6 6 Heggemus 0 0 2 7 Holenduif 11 10 21 1 1 10 12 37 132 Houtduif 20 3 23 38 38 104 428 Huiszwaluw 2 8 10 0 10 10 Kauw 6 6 1 1 16 149 Keep 0 0 0 45 Kievit 2 5 7 43 43 518 525 Kneu 3 1 4 4 2 6 45 94 Kokmeeuw 1 1 68 5 73 105 272 Koolmees 1 1 2 2 11 41 Koperwiek 0 0 0 2 Kramsvogel 0 0 0 1 Merel 0 0 1 30 Nijlgans 0 0 3 3 Pimpelmees 0 1 1 2 13 Putter 0 0 2 8 Rietgors 1 1 2 2 4 15 Ringmus 0 0 10 40 Sijs 0 0 3 94 Sperwer 1 1 2 2 3 5 15 23 Spreeuw 10 33 43 6 5 11 274 684 Staartmees 0 0 0 5 Veldleeuwerik 0 0 3 11 Vink 3 2 5 3 6 1 10 61 436 Vlaamse gaai 0 0 3 5 Watersnip 0 40 40 100 124 Wilde eend 0 0 15 67 Witte kwikstaart 1 1 1 1 9 43 Zanglijster 0 0 1 31 Zilvermeeuw 0 0 1 3 Zwarte mees 4 5 9 0 24 54 Zwarte kraai 80 80 0 83 99 Tjiftjaf 0 1 1 1 4 Turkse tortel 0 3 3 3 12 Kleine bonte specht 0 1 1 1 2 Canadese gans 0 0 0 5 Zwarte specht 0 0 0 1 Grauwe vliegenvanger 0 0 0 2 Grote bonte specht 1 1 0 2 3 Tapuit 0 0 0 1 B. plevier 0 0 0 2 B strandloper 0 0 0 1 Wespendief 0 0 1 2 Kleine mantelmeeuw 0 0 4 4 Blauwe reiger 0 1 1 2 2 Bruine Kiekendief 0 0 1 1 Slechtvalk 0 1 1 1 1 Knobbelzwaan 0 3 3 6 6 6 Torenvalk 1 1 0 4 4 TOTAAL 7 40 29 114 127 76 393 0 250 11 114 54 60 489 2227 5115 Dagtotaal 11

Overzicht totaal getelde vogels per uur per telpost: Teluur: 7-8 uur 8-9 uur 9-10 uur 10-11 uur 11-12 uur 12-13 uur 13-14 uur 14-15 uur 15-16 uur TOTAAL Telpost: 1 1 13 40 21 10 12 15 7 0 119 2 12 299 134 491 385 131 114 40 250 1856 3 7 62 40 83 111 27 32 29 11 402 4 48 170 68 158 121 123 89 114 114 1005 5 32 68 10 27 177 63 198 127 54 756 6l 25 102 20 70 83 179 362 76' 60 977 125 714 312 850 887 535 810 393 4891 5115 Getelde vogels telpost 1 Getelde vogels telpost 2 aantal aantal aantal 500 450 400 350 300 250 200 150 100 50 0 7-8 8-9 9-10 10-11 11-12 12-13 13-14 14-15 15-16 Getelde vogels telpost 3 Getelde vogels telpost 4 500 450 400 350 300 250 200 150 100 50 0 7-8 8-9 9-10 10-11 11-12 12-13 13-14 14-15 15-16 Getelde vogels telpost 5 Getelde vogels telpost 6 12

Aantal getelde vogels per telpost 2000 1800 1600 aantal aantal 1400 1200 1000 800 600 400 200 0 1 2 3 4 5 6 telpost Aantal getelde vogels per uur 15-16 uur 14-15 uur 13-14 uur 12-13 uur 11-12 uur 10-11 uur 9-10 uur H 8-9 uur 7-8 uur Telpost 6 Telpost 5 Telpost 4 Telpost 3 Tel post 2 : Telpost 1 13

Top 10 getelde vogelsoorten 2005 regio Midden-Brabant Top 10 getelde vogelsoorten 2005 Nederland 200.000 180.000 160.000 140.000 120.000 100.000 80.000 60.000 40.000 20.000 0.. C Z 1 $ > $ 15 30) </> <53 0) c Q..<0 4) o. co 0 3 CD CD E O) CL O V) 2 5 o ü Cl 3 o O o CD o x : o <.02 E CO >fc= 3 3 o X 14

Top 10 getelde vogelsoorten 2004 regio Midden-Brabant 4400 4200 4000 3800 3600 3400 3200 3000 2800 2600 2400 2200 2000 1800 1600 1400 1200 1000 800 600 400 200 0 B i l t Top 10 getelde vogelsoorten 2004 Nederland 15

De pers PAGINA 2 - BRABANTS CENTRUM - NR. 39 - DOND ERD AG 29 SEPTEM BER 2005 Werkgroepen tellen vogels in Boxtel Eurobirdwatch houdt op zaterdag 1 oktober samen met Vogelbescherming Nederland een grote teldag voor alle trekvogels. In Boxtel en de nabije omgeving bevinden zich drie telpunten: de uitkijktoren bij Banisveld, De Schutskuil en ten noorden van natuurgebied De Schecken, bij de Broekdijk of directe omgeving. Diverse vogelwerkgroepen hebben ervoor gekozen om samen te werken door een denkbeeldige lijn te trekken van Tilburg tot Son. Er zijn zes telpunten globaal verdeeld van west naar oost om zoveel mogelijk vogels te kunnen waarnemen. Zo krijgt men op regionaal niveau een indruk van de vogeltrek. Als de aantallen jaarlijks bijgehouden worden, geeft dit inzicht in de situatie van allerlei vogelsoorten en welke soorten speciale maatregelen nodig hebben om de aantallen te laten toenemen. De ene soort neemt sterk af (veldleeuwerik), terwijl dc ander juist toeneemt (ganzen). De meeste vogels trekken van het noordoosten naar het zuidwesten en als ze bij de kust aankomen, volgen ze vooral de kustlijn. Het telpunt bij Banisveld wordt bemand door IV N Oisterwijk en de Vogclwerkgroep Midden-Brabant. Bij De Schutskuil staat de Werkgroep Natuur- en Landschapsbeheer Boxtel, terwijl bij de Broekdijk de Natuurwerkgroep l.icmpde actief is. De posten zijn vanaf 07.30 uur bemand. Vanaf dat tijdstip zijn belangstellenden welkom om een kijkje te komen neme. Veel kleine vogels geven er de voorkeur aan om al vroeg te gaan vliegen. Bij droog weer begint rond de middag de roofvogellrck. Op de hoek Kocvoortsedijk/Brinksdijk bij de parkeerplaats van Banisveld slaat een infostand. J J j r i a b ants Dagblad Openbare vogeltrekdag op viaduct Wilhelminakanaal Tilburg van een verslaggever donderdag 29 september 2005 M Vogels tellen in de regio Boxtel - Het IVN afdeling Oisterwijk, telt zaterdag vogels op diverse locaties in deze regio. Belangstellenden kunnen kijken hoe zo n telling er aan toe gaat. Er kan gekeken worden bij de Uitkijktoren, bij Banisveld, ten zuiden van Boxtel en bij de Schutskuil in Boxtel. De vogelwerkgroep van de Koninklijke Nederlandse Natuurhistorische Vereniging (KNNV) in Tilburg organiseert in samenwerking met het Internationale Vereniging van Natuur (IVN) een Openbare Vogeltrekdag. Deze dag valt samen met de 'Euro Birdwatch 2005'. leder jaar wordt dit georganiseerd om wereldwijd de aandacht op vogels te vestigen. In Nederland is de organisatie in handen van Vogelbescherming Nederland. Met enkele vogelwerkgroepen uit de omgeving worden gegevens uitgewisseld om de trekbewegingen in de regio op te sporen. Aan het einde van de middag worden de telgegevens verzameld en openbaar gemaakt. Vogels op weg naar hun overwinteringsgebieden trekken in onze omgeving in het najaar vanuit het noordoosten naar het zuidwesten. De vogels vliegen niet graag over gebieden zoals steden. De meeste vogels vliegen liever over groene vlakken zoals weilanden. Vooral als de vogels lager vliegen, meestal met tegenwind, mijden ze de stad. Op die manier ontstaat er stuwing, en vliegen ze massaal langs de stad. De openbare vogeltrekdag vindt plaats op het viaduct over het Wilhelminakanaal aan de Meierijbaan in Tilburg. Ervaren vogelaars zijn aanwezig om toelichting te geven. Vogeltrekdag in Tilburg bekijkt passerende vogels Tilburg - Vogelwerkgroep KNNV Tilburg organiseert in samenwerking met het IVN Tilburg op zaterdag 1 oktober een Openbare Vogeltrekdag. Deze dag valt samen met de 'Euro Birdwatch 2005' van Bird Life international om wereldwijd de aandacht op overtrekkende vogels te vestigen. De Vogeldag duurt van 7 tot 16 uur en heeft plaats op het oude viaduct over het Wilhelminakanaal aan de Meierijbaan (oude Eindhovenseweg) in Tilburg. Daar is de stroom vogels die langs Tilburg vliegt, goed te zien. Veel vogels vliegen namelijk niet graag over grote bebouwde gebieden als een stad. Informatie bij Ad Kolen 013-4560694/06-40461491. kolen60@zonnet.nl hra.i**, ^ b qjk. lo-o^oi 16

HET EVENE M E N T * door joep Eijkens Meer vogelaars dan vogels op vogeltrekdag Zaterdag was het Vogeltrekdag in Nederland. Ook leden van Vogelwerkgroep KNNV Tilburg en IVN Tilburg stonden weer vroeg in de ochtend op hun vaste uitkijkpost: de brug van de Meierijbaan over het Wilhelminakanaal. Maar van trekvogels amper n spoor. We hebben alleen nog maar 'n paar vinken gezien, zegt Ad Kolen. En dat sinds zeven uur. Grijze wolken drijven over waaruit een miezerig regentje valt. Op het kanaal zwemmen wat eenden en uit het bosje bij de Lange Jan vliegt net een groep houtduiven op. Maar die zijn bepaald niet op weg naar het zuiden. Misschien zijn we ook te vroeg, zegt Anneke Bruijnzeels. Kolen knikt. Hij zou ook liever twee weken wachten. Maar ja, het is een landelijk dag. En: Aan de kust begint de trek vroeger. Hij is net terug van vogeltrek kijken in Zweden. Tienduizenden mezen en vinken zag hij daar de zee oversteken. Trouwens: Vorig jaar telden we hier ook zo'n vijfduizend vogels. Nu zijn er bij wijze van spreken meer vogelaars dan vogels te zien. Een stukje verderop staat Frans Loots. Nee, geen specialist. Gewoon gekomen om t eens mee te maken. Hij tuurt omhoog door z n beregende brillenglazen en zegt: Ze hebben de reis gewoon uitgesteld. Hij houdt van de natuur. Vooral in Polen, waar ook z n vrouw vandaan komt. Daar heb ik wel eens duizenden ooievaars over zien komen! Loots is niet de enige 'vreemde vogel in het gezelschap. Ook Piet van Hoof uit Diessen is inmiddels gearriveerd. Ik wilde gewoon weten wat t inhoudt", zegt hij. En vertelt hoe enorm hij kan genieten van de natuur. Elke ochtend ben ik om vijf uur op en als ik dan mijn krantenwijkje doe, hoor ik de uilen roepen en de roodborstjes zingen. Dat doen ze vaak bij lantaarnpalen, roodborstjes houden van licht." Het begint nog harder te rege- nen. Kijk eens aan, daar komt Henk Moller Pillot aan, Tilburgs meest bekende bioloog. Maar hij is er maar even om wat af te spreken, niet om vogels te kijken. Het is nu te don- ^ Wachtend op de trekvogels. Foto Marie-Thérèse Kierkels/PVE ker", zegt hij. Vogels houden niet van het donker, dan is het moeilijk hun koers te bepalen." bl etc* o} ft o f o i' Frans Loots houdt het ook voor gezien. M n cursus Pools begint zo." Tegen twaalven begint de lucht mooi open te trekken. Helder licht schijnt door de vleugels van een hoog overvliegende sperwer. Maar die woont hier. En de trekvogels blijven weg. O f zou dat clubje kievieten op weg zijn naar het zuiden? Aan het einde van de dag maakt Ad Kolen de balans op. Met slechts 120 trekvogels een diepterecord in de tien jaar dat hij hier heeft staan tellen. Overigens was het ook bij vijf andere Midden- en Oost-Brabantse telpunten, waaronder die bij het Hildsven in Moergestel, niet echt druk: ln totaal 4000 vogels in 55 soorten. 17