Jaargang 40 no 6 november 2015

Koninklijk goed gekeurd bij besluit nr.109 dd 17 juni 1975 Lid Nederlandse Bond AquaTerra Jaargang 40 no 6 november 2015 Postadres: Kalmoes 8, 1273AG Huizen 1

COLOFON Voorzitter Theo Hesp Kruin 25 1275 AZ Huizen 035-5262401 hesptgm@xs4all.nl Secretaris Dick Benkhard Kalmoes 8 1273 AG Huizen 0614212552 Dick321@gmail.com Penningmeester & ledenadministratie Patrick van Breukelen Ten Boschstraat 6 1411VJ Naarden 0616363942 2 de Penningmeester Nel Grolle van Roemburg Noorderweg 57 1271 VL Huizen 035-5260759 Techniek Frans van de Brug Kromme Englaan 9 1404 BV Bussum 035-6914385 Inkoper Alexander van den Berg Prinses Beatrixhof 103 1411 CH Naarden 0654286786 Redactie adres Kruin 25 1275 AZ Huizen 035-5262401 hesptgm@xs4all.nl Vivariumvereniging voor Huizen en Omstreken Opgericht 18 maart 1975 Koninklijk goedgekeurd bij besluit nr 109 dd 17 juni 1975 Lid van de Nederlandse Bond Aqua Terra Bank rek. NL 49 RABO 0383714974 t.n.v. de Penningmeester Aquarius VERENIGINGSRUIMTE: Trekkerweg 3 C 1276 XP Huizen tel: 06 16196732 (ingang Weideweg, rechterzijde van het gebouw De Koelemoes ) Toegankelijk voor leden en introducés op dinsdagen donderdagavond van 19.00 tot 21.00 uur, en elke zaterdagmiddag van 15.00 tot 16.00 uur. Postadres: Kalmoes 8, 1273AG Huizen Aquarius website: www.aquariushuizen.nl Het verenigingsblad AQUARIUS verschijnt 10 x per jaar en wordt gratis toegezonden aan de leden van de vereniging. Het lidmaatschap loopt van januari tot en met december en wordt stilzwijgend verlengd met telkens één jaar.. Opzegging van het lidmaatschap dient voor oktober schriftelijk ingediend te worden bij de ledenadministratie. Inleveren kopij voor de 15 de van de maand. Overname van artikelen alleen met bronvermelding Postadres: Kalmoes 8, 1273AG Huizen 2

De voorzitter aan het woord Een voorzitter hoort positief te zijn als het over de vereniging gaat die hij vertegenwoordigt. Ik ben dit 15 jaar ook geweest maar ik kan nu met de beste wil van de wereld deze instelling niet meer vol houden. Vrijwel elke zaterdagmiddag, elke dinsdag- en donderdagavond laat ik mij zien in de club om wat klusjes te doen maar vooral om het contact met de leden te onderhouden, te praten over de hobby of zomaar gezellig een biertje te drinken. Buiten de vaste ploeg om (Nel, Alex, Dick, Etty en Henk) is er nauwelijks aanloop door de leden. Is het dan wel gerechtvaardigd om zo vaak open te zijn om service te verlenen aan de leden. Lijkt me niet en dat is dan ook de reden om op de donderdagavond dicht te blijven. Wellicht zijn er dan op de dinsdagavond wat meer leden aanwezig. Kan dat dan uitgroeien tot een volle bak? Een gevolg is dat de verkoop van onze vis op een laag pitje staat. We hebben de kosten van de visstelling eens bekeken. Dit afgezet tegen de opbrengst. Nou dan moet er goud geld bij. Conclusie: stoppen! Dit is al eens op een jaarvergadering besproken. De leden vonden dat de stelling behouden moest blijven omdat dat een echte verenigings activiteit is waarmee wij ons onderscheiden van de meeste aquarium verenigingen. Dat is wel waar maar als onze leden geen vis bij ons kopen dan vervalt de noodzaak om de stelling te blijven bekostigen en te onderhouden. Het bestuur heeft dan ook besloten om geen vis meer te kopen en slechts de opvangbakken in takt te laten. De stelling zal tzt afgebroken worden! Ik realiseer me dat bovenstaand item erg negatief is. Maar doordat je nauwelijks leden ziet heeft het bestuur het gevoel dat we een vereniging in stand houden waaraan geen behoefte aan is. Theo Hesp Voor alle zekerheid de openingstijden: Dinsdagavond van 19.00 tot 21.00 uur Zaterdagmiddag van 14.30 uur tot 16.00 uur Donderdags dus gesloten! (kaartavonden uitgezonderd) Kerstbingo zaterdag 19 december 19.30 uur Oude jaarsborrel 29 december 19.30 tot 21.00 uur 3

aquariumvereniging AQUARIS Huizen Klaverjas toernooi 2015/2016 Stand per 8 oktober 2015 1 Theo Hesp 10155 2 Leny de Booy 9545 3 Selma Valentijn 9403 4 Tony Grolle 9380 5 Jaap Schipper 9334 6 Thea Dijkstra 9302 7 Karin van Duin 9081 8 Foekje Verkerk 8760 9 Adri Grolle 8605 10 Cobie Heldoorn 8468 11 Frans Boon 8387 12 Anneke Schipper 8090 De volgende speelronden zijn: 12 november 2015 14 januari 2016 11 februari 2016 10 maart 2016 14 april 2016 Kerstbingo Het bestuur heeft gemeend dat de bingo beter op een zaterdagavond gehouden kan worden. Gebleken is dat de bingo altijd uitloopt en het zomaar 11.00 uur is voordat de laatste ronde gespeeld wordt. En dat is wat laat voor hen die de volgende dag vroeg uit de veren moeten. Dus de bingo wordt nu gehouden op 19 december aanvang 19.30 uur. Met de bingomaster is ook afgesproken dat de prijs van een bingokaartje niet meer dan 1,50 mag bedragen. Komen we dan geen geld te kort? Wellicht maar dan legt de club er maar wat bij. Oudejaars borrel Het bestuur is ook van mening dat de medewerkers het afgelopen jaar voldoende behoorlijk in de watten gelegd zijn. Te denken aan de receptie 40 jaar bestaan en de busreis naar Texel met aansluitend chinees buffet in het clubhuis. Natuurlijk mocht elk lid deelnemen maar in de praktijk waren de meesten de medewerkers. Wij hadden gedacht om het jaar 2015 af te sluiten met een drankje en een borrelgarnituur voor alle leden en wel op dinsdag 29 december 19.30 uur. 4

Dinsdag 24 november 20.00 uur in clubgebouw Presentatie aquascaping Rob Uvenhoven ROB Uvenhoven AQUASCAPING DE WERELD VEROVERD behalve in Nederland Deze lezing heeft naast digitale foto's veel filmfragmenten over Aquascaping. We bezoeken de ADA n Amano gallery in Tokyo en Niihiata om de filosofie van Amano te kunnen begrijpen. De techniek van Aquascaping wordt beeld voor beeld uitgelegd en diverse aquaria worden op film getoond in diverse stadia zodat het effect gedurende de groei gevolgd wordt. Ook wordt het splinternieuwe 40 meter aquarium van Amano in Oceanio Lissabon gevolgd. Op foto en film, van bouw tot openstelling voor publiek. Een uniek Aquascaping project dat wereldwijde aandacht heeft gekregen 5

En we volgend een aquarium met Aquascaping in de "Hollandse"stijl. Dus veel planten en veel kleur. Gewerkt en "gezworven" over een groot deel van de wereld vroeg ik mij af waarom Aquascaping overal populair is behalve in Nederland. Hoe kan het bijvoorbeeld zo zijn dat de hele wereldpers aandacht besteed aan Takashi Amano en niet aan onze "deskundigheid" binnen de NBAT? Na 20 jaar geen aquarium kunnen houden door mijn werkzaamheden in het buitenland kon ik een aquarium overnemen begin 2014. En prompt ontving ik een Bondsdiploma zilver bij de verenigingskeuring in november en werd 2e bij de Districtkeuring 2015 achter de algemeen landskampioen 2014. En die mocht zijn titel verdedigen zodat ik ook zou mogen deel nemen aan de Landelijke Huiskeuring. En dit niet wilde. Beide keren werd door mijn echtgenote en mij aan de keurmeesters medegedeeld dat wij er niets aan vinden. Aan ons aquarium. Dat volgens ons het 20 jaar heeft stilgestaan binnen de georganiseerde aquariumhobby. In "Het Aquarium" september 2015 heb ik een voorbeeld gegeven gebaseerd op Aquascaping in mijn gezelschapsaquarium. Bent u nu "getriggerd"? 6

7

8

Let op: Zaterdagmiddag open van 15.00 tot 16.00 uur Contributie 2014 41,50 Eenmalig inschrijven 5,00 Bondsblad Het Aquarium 18,00 Jeugdlid (tot 18 jaar) 20,00 Inlichtingen: 9 Secretaris Dick Benkhard (zie colofon)

Kweken met aquariumvissen Deel 2 Koos Sanders / Jan de Wit Kweekseizoen. Het kweekseizoen in de vrije natuur hangt nauw samen met het voedselaanbod, een zeer logische gang van zaken. In de streken waar onze vissen vandaan komen kennen we een tweetal seizoenen, n.l. een droge en een natte periode. In de vrije natuur zal het voedsel aanbod aan het begin van het natte seizoen het grootst zijn. Toch is echter weinig bekend in welke maanden de diverse soorten tot voortplanting overgaan. Het voedsel aanbod geldt in veel mindere mate voor het kweken in het aquarium. We kunnen dus niet van een kweekseizoen spreken maar het gehele jaar is het mogelijk om een kweekpoging te wagen. Echter in ons voorjaar en najaar zal het aanbod van slootvoer en ander levend voer het grootst zijn en is dit dus een uitgelezen tijd om kweekpogingen te wagen. Ook hier zijn er echter uitzonderingen, b.v. de Glasbaars, Chanda ranga, waarvoor we in het allereerste stadium van de opfok van de larven aangewezen zijn op Cyclops-nauplien, welke alleen in ons voorjaar te vangen zijn. Verlichting. Een vaste opstelling met lichtkappen is niet erg praktisch. Losse lichtbakjes met b.v. TL-buisjes van 8 of 15 watt zijn erg handig. We kunnen ze plaatsen waar we willen en waar ze nodig zijn. Daglicht is wel nodig, direct zonlicht kan ook voor enkele soorten zijn voordelen hebben. Het maakt meestal niet uit of gebruik gemaakt wordt van kunstlicht of daglicht, enkele uitzonderingen zijn er echter wel, b.v Colisa lalia die erg op zonlicht prijsstelt. Wel is belangrijk dat de lichtsterkte geregeld kan worden. Bij kunstlicht is de lichtsterkte door middel van het toe te passen wattage of een dimmer zeer gemakkelijk te regelen. Met daglicht kan de kweekbak afgeschermd worden met kranten of iets dergelijks. Verwarming. Verwarming kunnen we op twee manieren toepassen. Bak-verwarming. Dit kan gedaan worden met een goed werkende thermostaat en verwarmingselement. Er moet rekening gehouden worden dat de verwarmer niet te zwaar is, daar anders de temperatuurschommelingen met te grote schokken zal verlopen. Het beste is om ongeveer 1 watt per 1 liter water te gebruiken. Bij gebruikmaking van een elektrische verwarmer is het altijd nog mogelijk de bak te isoleren met b.v. tempex plaatjes. Ruimte-verwarming. Dit is wel de meest ideale toestand als er een kweekhok voorhanden is, waarvan de ruimte geheel verwarmd kan worden. De temperatuurschommelingen verlopen in zo'n ruimte zeer geleidelijk. Door de kweekbak hoger of lager te plaatsen kan de juiste temperatuur bepaald worden. 10

Een combinatie van beide is wel het meest optimale maar niet direct noodzakelijk. Luchtvoorziening en filtering. Aantrekkelijk is, zeker bij een kweekhok om de luchtvoorziening centraal te organiseren door middel van een grote luchtpomp. Hierop kunnen we een aantal bakjes aansluiten en van beluchting voorzien. Voor de filtering kunnen we, indien dit nodig mocht zijn, gebruik maken van simpele binnenfiltertjes die ook op een luchtpomp worden aangesloten. De zogenaamde binnen turbofilters kunnen we in een kweekbak niet gebruiken. De voorbereiding tot het kweken Voor we tot het eigenlijke kweken kunnen overgaan moeten we een aantal zaken in overweging nemen, zoals: Met welke soort(en) gaan we of kunnen we gaan kweken? Vissen kunnen we onderverdelen in een aantal groepen die ieder hun speciale eisen stellen om tot voortplanting te komen. 1. Ei-levendbarenden. Bijvoorbeeld Guppen, Plaatjes, Zwaarddragers e.d. Enkele soorten hiervan zijn zeer productief, andere daarentegen weer niet, b.v. Halfsnavelbekjes. Ei-levenbarend wil zeggen dat de eieren in het lichaam van het vrouwtje uitgebroed worden, en dat er levende jongen geworpen worden, welke al een zodanige grootte hebben dat bijvoorbeeld Artemia direct gevoerd kunnen worden. Jonge vissen, mits goed gevoerd, kunnen dikwijls al na 4 maanden geslachtsrijp zijn. Het zogenaamd Selectief Guppen kweken vereist enig inzicht in de erfelijk-heid en een grote hoeveelheid bakken, evenzo is een uitgebreide boekhouding noodzakelijk. 2. Vrij-leggers. Onderscheid is hier nog te maken tussen vissen die hun eieren vrij in het water afzetten en vissen die hun eieren op bladeren of stenen vastzetten. Een ander onderscheid is, het eenmalig afzetten van alle eieren of het dagelijks afzetten van een beperkt aantal eieren, dit laatste kan dagen doorgaan tot dat het vrouwtje leeg is. Dit is bijvoorbeeld het geval bij bijvoorbeeld Regenboogvissen. Het grootste deel van de ons bekende vissen behoort tot deze vrij-leggers. Met deze soorten kunnen we kweken in stel -verband, dus met één stelletje, of in groeps -verband, dus met meerdere stelletjes. De inrichting van de kweekbak zal veelal aan de soorten dienen te worden aangepast, maar hierover later meer. 3. Broedverzorgers. Deze groep kunnen we nog verdelen in een aantal subgroepen, t.w. 11

- Cichliden, die hun eieren afzetten op een afzetsubstraat zoals planten, stenen e.d. en de eieren gedurende enige dagen tot weken verzorgen. Deze verzorging strekt zich niet alleen uit tot de eieren maar ook dikwijls tot de jonge vissen. --Muilbroeders. Vissen waarvan de eieren of door de man of door de vrouw in de bek genomen worden tot deze uitkomen. De eieren worden meestal op plant, steen of in een kuiltje in het zand afgezet en daarna door een der ouderdieren in de bek genomen, waar ze, afhankelijk van de soort enige weken kunnen verblijven. Zelfs voor de pas uitgekomen jongen is de bek van de ouder een goede schuilplaats indien er gevaar dreigt. --Schuimnestbouwers. Voornamelijk een aantal Labyrinthvissen hebben deze broedverzorging. De eieren worden na het afzetten, meestal door de man, in een, van tevoren gemaakt, schuimnest gedeponeerd. Hier verblijven de eieren tot het uitkomen en gedurende de eerste dagen ook de jongen totdat de dooierzak is opgeteerd. Hierna verlaten de jongen het nest en gaan op voedseljacht. --Killyvissen. Ook een aparte groep wat hun voortplanting betreft. De eieren van de meeste soorten van deze groep moeten een droogte periode meemaken om tot jongen vissen te komen. Aankoop Indien we tot kweken komen dienen we dieren te nemen die we zelf, om te zeggen, groot gebracht hebben. Dit wil zeggen dat aankoop van meerdere stellen jonge vissen de basis moet vormen van onze kweekstellen. We moeten zekerheid hebben omtrent de leeftijd van de vissen waarmee we willen gaan kweken. Jonge dieren van 1 tot 1 ½ jaar oud zijn het beste om mee te kweken. In conditie brengen. Tijdens het in conditie brengen van de kweekstellen, waarvoor we wel de tijd moeten nemen, dienen we zo afwisselend mogelijk te voeren, Voornamelijk levend voer is hier zeker nodig. Een zeer grote variatie is er voorhanden, zoals: Daphnia's, Cyclops, diverse soorten Muggenlarven, Kreeftjes, Mysis, enz. Ook visvlees, mosselen en viskuit, dikwijls gekookt maar ook rauw, is een uitstekend visvoer. Verder diverse soorten wormen, waarbij we met Enchytraeën zeer matig moeten omspringen, dit leidt gauw tot vervetting en hieruit voortvloeiend het moeilijk afzetten van de eieren. Paarvorming. Tijdens het in conditie brengen van de kweekstellen, wat natuurlijk gewoon in het gezelschaps-aquarium kan plaatsvinden, dienen we de dieren dagelijks te observeren. Hierbij zullen we in de meeste gevallen opmerken dat er bij een aantal soorten stelvorming plaats vindt. Mannetje en vrouwtje die regelmatig in elkaars gezelschap te vinden zijn. Bij sommige soorten, voornamelijk cichliden zal dit paarvorming duidelijk waarneembaar zijn. Het gaan kweken met deze paartjes zal bijna altijd succes opleveren. Bij de z.g. vrijleggers zal dit paarvorming veel minder optreden en er zijn zelfs soorten waarbij paarvorming in het geheel niet plaatsvindt. Selectie. Voor het kweken met vissen dienen we exemplaren te gebruiken die vooral geen enkele afwijking vertonen qua lichaamsbouw, kleur, tekening, vinnen, kieuwdeksels, kromme ruggen, puilogen, enz. Ook extreem grote dieren of uitgesproken kleine exemplaren zijn niet geschikt voor de kweek, ook moeten de vissen levendig zijn in het gezelschapsaquarium. Strenge selectie hierop is een garantie voor een gezond stel nakomelingen. 12

Medewerkers lijst November Dinsdag 3 nov harry marjan Zaterdag 7 nel foekje Dinsdag 10 femke nel Donderdag 12 piet nel klaverjassen Zaterdag 14 leny joost Dinsdag 17 etty nel Zaterdag 21 leo nel Dinsdag 24 harry marjan Zaterdag 28 tony nel December Dinsdag 1 dec fenke nel Zaterdag 5 nel foekje Dinsdag 8 femke nel Zaterdag 12 leny joost Dinsdag 15 harry marjan Zaterdag 19 leo nel Dinsdag 22 femke nel Zaterdag 26 ------- kerst Dinsdag 29 etty nel Indien u verhinderd bent probeer dan uw dienst te ruilen. Hierbij de tel. nummers: Leny de Booij 6945363 fam. de Bruijn 5252659 Femke van Rijswijk 5827489 Emmy Hesp 5262401 FoekjeVerkerk 5261482 Tony Grolle 5260403 Piet Pool 5255140 Etty Piek 5264055 Nel Grolle 5260759 Greet de Graaf 5256117 13

Vijveronder- en Aquariumhoud bij Givaudan 2014 Hierbij ontvangt u het schema van de data waarop regulier onderhoud zal worden gepleegd aan de vijver en vijvertuin van Givaudan met de indeling van de groepen. Omdat er minder medewerkers zijn heeft de tuingroep besloten om 2 ploegen van 5 man samen te stellen en dan om de drie weken een ploeg in te zetten. We willen steeds om 9 uur beginnen. De ervaring is dat we om half twaalf klaar zijn. Wij verwachten dat u veel plezier zult beleven aan het samen met anderen uitoefenen van onze vijver hobby. Het aquarium zal zoals afgelopen jaren, elke week onderhouden worden door Bert van Roosmalen en Theo Hesp. Groep 1 Groep 2 Piet Pool 5255140 Leo van Heukelom 5264045 Adri Grolle 5260403 Harry de Bruijn 5252659 Jan Oudshoorn 0294-264510 Marjan de Bruijn 5252659 Jaap Schipper 5254598 Frans van de Brug 6914385 Rob de Graaf 5256117 Gijs Kos 5265187 Groep 1 Groep 2 21 maart 11 april 2 mei 23 mei 13 juni 4 juli 25 juli 15 augustus 5 september 26 september 17 oktober 7 november 28 november 19 december 14

15

16