TECHNISCHE HAALBAARHEID WINDENERGIE Een eerste verkenning van windenergie in de Ondernemingspolder 1
Doel 1. Het informeren van raadsleden over de beschikbare milieuruimte voor de plaatsing van windturbines in de Ondernemingspolder. 2. Het informeren van raadsleden over het vervolgproces met de omgeving in en rond de Ondernemingspolder Agenda 1. Thema s: geluid, slagschaduw, energieopbrengst, ecologie, landschap en externe veiligheid 2. Beschikbare milieuruimte 3. Omgevingsproces en planning 4. Discussie en vragen
Aanleiding Nederland maakt werk van de energietransitie: we nemen afscheid van kolen en aardgas, en stappen over op schone, duurzame energie. Om de energietransitie te laten slagen, hebben we álle duurzame bronnen nodig, dus ook windenergie. Doelstelling Rijk: 6.000MW wind op land in 2020 Doelstelling provincie Zuid-Holland: 735,5 MW wind op land Convenant partners stadsregio Rotterdam: 150 MW Visie Ruimte en Mobiliteit (2017): locaties aangewezen om de doelstelling te halen Intentieovereenkomst Gemeente Brielle en provincie (2018) voor de realisatie van 6-9 MW aan windenergie in de Ondernemingspolder. Nu: haalbaarheidsvisie milieuruimte plaatsing turbines en omgevingsproces Figuur 1: Onderzoeksgebied de Ondernemingspolder 3
Ashoogte = 100 Ashoogte = 160 Referentiematen* Rotordiameter = 115 Rotordiameter = 140 Middelgroot Groot * Het betreft hier een indicatie van maatvoering. De te realisteren maten kunnen in praktijk afwijken. 4
Geluid hoe toets je dit? Geluid van een wiek Geluid van de generator Totale jaargemiddelde geluid Geluidbelasting op gevoelig object voldoet aan de wettelijke norm van jaargemiddelde geluidniveau: 47 db L den (gewogen etmaalnorm) 41 db L night ( s nachts) Zachte bodem absorbeert geluid Grassen, weilanden Harde bodem weerkaatst geluid Wegen, daken, water 5
Geluid resultaten 5 geluidgevoelige objecten binnen het onderzoeksgebied Afstand van 400 meter meestal voldoende; dat geldt ook voor laagfrequent geluid Cumulatie binnen en buiten het plangebied is een aandachtspunt In het gebied heerst een goed windklimaat. Voor de energieopbrengst zijn zowel grote als middelgrote turbines mogelijk. Er zijn voldoende plaatsingsmogelijkheden in het gebied op basis van het aspect geluid. Indien een woning bij de inrichting wordt betrokken, zijn er meer mogelijkheden. Figuur 2: Geluidscontouren rondom geluidgevoelige objecten 6
Slagschaduw Zon Stand van de zon bepaalt de positie en lengte slagschaduw Slagschaduw draait met de zon mee Zomer Slagschaduwlengte relatief kort Winter Slagschaduwlengte relatief lang Slagschaduw op gevoelig object Voldoet aan de wettelijke norm voor slagschaduwduur 5:40 uur / jaar Slagschaduweffecten oplosbaar met een (wettelijk verplichte) stilstandsvoorziening. Dit kan ten koste gaan van energieopbrengst, maar brengt de financiële haalbaarheid niet in gevaar. 7
Energieopbrengst Middelgrote turbines Een middelgrote turbine (rotordiameter 115 en 110 meter ashoogte) levert grofweg 9.300 MWh/jaar op. Hierbij is uitgegaan van windturbines met een geïnstalleerd vermogen van 3MW. Grote turbines Een grote turbine (rotordiameter 140 en 160 meter ashoogte) levert grofweg 14.300 MWh/jaar op. Hierbij is uitgegaan van windturbines met een geïnstalleerd vermogen van 3,6MW. 8
Ecologie hoe toets je dit? Soorten Verstoring Barrièrewerking Verlies leefgebied Aanvaringsslachtoffers Gebieden - NNN Ruimtebeslag Goudgroene natuurzone Gebieden - Natura 2000 Broedvogels en habitat Stikstofdepositie 9
Ecologie - resultaten Natuurnetwerk Nederland Geen NNN in onderzoeksgebied. Natura 2000 Geen Natura 2000-gebied in of nabij onderzoeksgebied. Indirecte effecten: lepelaars trekken dagelijks van Quackjeswater naar Midden- Delfland. Kleine kans op aanvaringsslachtoffers. In 2015 is slechts 1 aanvaringsslachtoffer bekend. Beschermde soorten Algemeen voorkomende broedvogels en grondgebonden zoogdieren Functie leefgebied beperkt (niet nabij Natura 2000, agrarisch gebruik en nabij industrie) Aanvaringsslachtoffers voor vogels en vleermuizen zijn mogelijk, maar beperkt. De Ondernemingspolder ligt niet langs de kust waardoor trek van vogels beperkt is. Conclusie en advies Geen grote belemmeringen om windturbines in het gebied te plaatsen. Onderzoek nodig naar vliegroutes van vogels en vleermuizen. Lijnopstelling parallel aan vliegrichting lepelaars (zuidwest-noordoost) wenselijk. Minder aanvaringsslachtoffers bij grotere rotordiameter. Stilstandvoorziening mogelijk voor vleermuizen of vogels in gevoelige periodes. 10
Landschap wat is belangrijk? De landschappelijke locatiekeuze heeft als doel een begrijpelijke relatie tussen het bestaande landschap en de windturbines te leggen. Deze relatie moet niet alleen op een kaart, maar ook vanuit het ooghoogteperspectief te beleven zijn (het perspectief van waaruit de mens het landschap waarneemt en beleeft) Niveau van het landschap Herkenbare opstelling; samenhang met landschappelijke structuren Een rechte of licht gebogen lijnopstelling is vanaf veel standpunten te herkennen als ordelijk patroon Niveau van de opstelling Rustige uitstraling: eenduidige opstelling, één hartlijn, onderling gelijke tussenafstand, turbinetypes van gelijke afmetingen Niveau van de windturbine Maat en schaal; verhouding ashoogte en rotordiameter Een verhouding tussen masthoogte en rotordiameter van 1:1 wordt esthetisch als beste verhouding gezien 11
Landschap - resultaten De Nieuwe Ondernemingspolder: jonge zeekleipolder. Kenmerkend hiervoor is de regelmatige, hoekvormige en grootschalige verkavelingsstructuur. Door de polder lopen rechte polderwegen en lange sloten die vanuit bepaalde standpunten beeldbepalend zijn. Opstellingsvorm: lijnopstelling of los in het landschap De opstelling heeft een herkenbare vorm en relatie tot andere opstellingen (Europoort); Voorkomen interferentie optreedt verschillende windturbineopstellingen (de Europoort windmolens bevinden zich op minder dan 3 tot 5 kilometer afstand); De openheid van de polder blijft beleefbaar; De opstelling verduidelijkt de richting van de verkaveling in het landschap. Aantal turbines en formaat afhankelijk van interferentie/cumulatie met bestaande windturbines Europoort. o Verschillende varianten voor de windturbineopstelling vanuit een aantal weloverwogen standpunten (op ooghoogteperspectief) beoordelen aan de hand van visualisaties om tot een overwogen keuze te komen. Figuur 3: Mogelijke lijnopstellingen vanuit het aspect landschap 12
Omgevingsveiligheid Wat kan er gebeuren? Hoe toets je veiligheid? Afbreken gondel Afbreken rotorblad Mastbreuk 13
Omgevingsveiligheid Resultaten In het plangebied bevinden zich Leiding Rotterdam-Antwerpen Pijpleidingmaatschappij (vervoert K1 vloeistof, zeer brandbaar) Leiding Gasunie (vervoert aardgas) Enkele (beperkt) kwetsbare objecten De rijksweg N57. Figuur 4: Veiligheidscontouren rond kwetsbare objecten, rijksweg en buisleidingen 14
Conclusies Plaatsing niet mogelijk nabij rijksweg en buisleidingen, en in principe niet nabij gevoelige functies (boerderijen). Afhankelijk van geluid zijn er ook mogelijkheden in oostkant, hoewel daar ook recreatie is. Het betrekken van woningen bij de inrichting geeft meer plaatsingsmogelijkheden vanuit het aspect geluid. Vanuit ecologie is de voorkeur voor turbines met een grotere rotordiameter, in een lijnopstelling van zuidwest naar noordoost. Onderlinge afstand doorgaans 5x rotordiameter. Dus 575-700m. Figuur 5: Plaatsingsmogelijkheden in het onderzoeksgebied 15
Scenario 1: plaatsing windturbines in groene delen zonder belemmeringen; 2 turbines mogelijk Scenario 2: plaatsing windturbines in groene delen met geluidsmaatregelen; 2 á 3 turbines mogelijk; middelgroot en groot Scenario 3: plaatsing windturbines in groene delen met geluidsmaatregelen; 2 á 3 turbines mogelijk; middelgroot 16
Vervolgproces Januari 19 Presentatie technische haalbaarheid in themabijeenkomst gemeenteraad Juni 19 Omgevingsbijeenkomst Concept haalbaarheidsvisie Behandeling in college Informatieavond omgeving Vaststellen haalbaarheidsvisie Omgevingsbijeenkomst: Genodigden: Bewoners en ondernemers in de Ondernemingspolder Doel: Er is in de ondernemingspolder ruimte gegeven voor het realiseren van windenergie op land. De uitdaging is om hier gezamenlijk invulling aan te geven, rekening houdend met milieutechnische randvoorwaarden, leefbaarheid en participatie. Opgave: Samen met de genodigden verkennen wat evt. weerstand is, waar mogelijkheden liggen en met elkaar hierover in gesprek gaan. De technische haalbaarheidsstudie kan hieraan een feitelijke bijdrage leveren. De uitkomsten van deze sessie worden meegewogen in de haalbaarheidsvisie.
Vragen en discussie
Arcadis. Improving quality of life. 19
Bijlage: Gebruiksfuncties in het onderzoeksgebied 20