Doopsgezinde Gemeente Aalsmeer 3 februari 2013 Ds. L. Geijlvoet Schriftlezingen: Jeremia 1: 4-19, Lucas 4: 14-30 Aansteken kaars - moment van stilte en inkeer Wij zingen lvk 381 vs 1 en 2 Onze Hulp Wij zingen lvk 381 vs 3 t/m 5 Gebed Goede God, Wij komen vandaag als kleine groep bij elkaar. Binnen vier muren. Maar hopen dat we een open blik en open geest hebben, naar buiten toe, de wereld waarin wij leven. Soms voelen we ons onzeker over ons bestaansrecht als kerk. Of twijfelen we aan het belang, dat wij hier samen komen in geloof. Wij bidden in alle oprechtheid, om durf om voor ons geloof uit te komen, En te laten horen in onze woorden en daden. Dat daardoor u de wereld uw Goedheid mag ervaren, door hoe wij goeddoen aan elkaar. Dat de wereld uw Liefde mag ontdekken, door hoe wij liefdevol met anderen omgaan. Dat de wereld om ons heen, mag stromen en leven, zodat de tuin van uw vrede kan bloeien. Wij willen bidden voor projecten van vrede dichtbij, De Voedselbank Aalsmeer, het Jeanette Noelhuis, het inloophuis Almere, Wij bidden voor projecten ver weg, de vluchtelingenhulp van MCC Voor vredeswerk in alle streken van de wereld, vooral landen waar oorlog is geweest. Voormalig Joegoslavië, Rwanda, Zaïre. Voor landen waar de Apartheid is afgeschaft, onlangs of langer geleden. Omdat op deze plaatsen nog gezocht wordt naar nieuw evenwicht. En wij willen bidden, hoe kunnen wij, in onze eigen samenleving bijdragen aan vrede Wij willen u bidden om uw liefde en ontferming, opdat wij als gemeente iets mogen uitdragen van uw woord van vrede en recht in de wereld. Wij bidden dat, als uw gemeente van Christus, Amen. Wij zingen TT 175 Schriftlezing: Jeremia 1: 4-19 Jeremia geroepen 4 De HEER richtte zich tot mij: 5 Voordat ik je vormde in de moederschoot, had ik je al uitgekozen, voordat je de moederschoot verliet, had ik je al aan mij gewijd, je een profeet voor alle volken gemaakt. 6 Ik riep: Nee, HEER, mijn God! Ik kan het woord niet voeren, ik ben te jong. 7 Maar de HEER antwoordde: Zeg niet: Ik ben te jong. Richt je tot iedereen naar wie ik je zend en zeg alles wat ik je opdraag. 8 Wees voor niemand bang, want ik zal je terzijde staan en je redden spreekt de HEER. 9 En de HEER strekte zijn hand uit, raakte mijn mond aan en zei tegen mij: Hiermee leg ik mijn woorden in jouw mond. 10 Nu, op deze
dag, geef ik je gezag over alle koninkrijken en volken, om ze uit te rukken en te verwoesten, om ze te vernietigen en af te breken, op te bouwen en te planten. 11 De HEER richtte zich tot mij: Wat zie je, Jeremia? Ik antwoordde: Ik zie een amandeltwijg. 12 Dat zie je goed, zei de HEER, zo snel als een amandelboom in het voorjaar uitbot, zo snel laat ik mijn woorden uitkomen. 13 De HEER richtte zich opnieuw tot mij: Wat zie je? Ik zei: Ik zie een gloeiend hete kookpot die vanuit het noorden overhelt. 14 De HEER zei: Vanuit het noorden zal onheil over alle inwoners van dit land worden uitgestort. 15 Ik roep de volken van alle koninkrijken uit het noorden op spreekt de HEER. Ze zullen dit land binnenvallen en hun tronen voor de poorten van Jeruzalem zetten, rondom de muren en om alle andere steden van Juda. 16 Ik zal het volk vonnissen voor al het kwaad dat het heeft gedaan. Ze hebben mij verlaten, wierook gebrand voor andere goden en geknield voor wat ze zelf gemaakt hebben. 17 Jij, Jeremia, maak je gereed en zeg hun alles wat ik je opdraag. Laat je door hen geen angst aanjagen, anders zal ik jou angst aanjagen in hun bijzijn. 18 Ik maak je nu tot een vestingstad en een ijzeren zuil, tot een bronzen muur om stand te houden tegen het hele land: de koningen en leiders van Juda, de priesters en het volk. 19 Ze zullen je bestrijden, maar niet verslaan, want ik zal je terzijde staan en je redden spreekt de HEER. Wij luisteren naar een deel uit een mandolineconcert van Vivaldi Schriftlezing Lucas 4: 14-30 Optreden van Jezus in Nazareth 14 Jezus keerde, gesterkt door de Geest, terug naar Galilea. Het nieuws over hem verspreidde zich in de hele streek. 15 Hij gaf onderricht in de synagogen en werd door allen geprezen. 16 Hij kwam ook in Nazareth, waar hij was opgegroeid, en volgens zijn gewoonte ging hij op sabbat naar de synagoge. Toen hij opstond om voor te lezen, 17 werd hem de boekrol van de profeet Jesaja overhandigd, en hij rolde hem af tot de plaats waar geschreven staat: 18 De Geest van de Heer rust op mij, want hij heeft mij gezalfd. Om aan armen het goede nieuws te brengen heeft hij mij gezonden, om aan gevangenen hun vrijlating bekend te maken en aan blinden het herstel van hun zicht, om onderdrukten hun vrijheid te geven, 19 om een genadejaar van de Heer uit te roepen. 20 Hij rolde de boekrol op, gaf hem terug aan de dienaar en ging weer zitten; de ogen van alle aanwezigen in de synagoge waren op hem gericht. 21 Hij zei tegen hen: Vandaag hebben jullie deze schrifttekst in vervulling horen gaan. 22 Allen betuigden hem hun bijval en verwonderden zich over de genaderijke woorden die uit zijn mond vloeiden, en ze zeiden: Dat is toch de zoon van Jozef? 23 En hij zei tegen hen: Ongetwijfeld zullen jullie me dit gezegde voorhouden: Geneesheer, genees uzelf. Doe alles waarvan wij gehoord hebben dat het in Kafarnaüm gebeurd is, ook hier in uw vaderstad. 24 Hij vervolgde: Luister, ik zeg jullie dat geen enkele profeet welkom is in zijn vaderstad. 25 Maar ik zeg het jullie zoals het is: in de tijd van Elia, toen de hemel drie jaar en zes maanden lang gesloten bleef en er in het land een grote hongersnood uitbrak, waren er veel weduwen in Israël. 26 Toch werd Elia niet naar een van hen gezonden, maar naar een weduwe in Sarepta bij Sidon. 27 En in de tijd van de profeet Elisa waren er veel mensen in Israël die leden aan huidvraat. Toch werd niemand van hen gereinigd, maar wel de Syriër Naäman. 28 Toen de aanwezigen in de synagoge dit hoorden, ontstaken ze in grote woede. 29 Ze sprongen op en dreven hem de stad uit, naar de rand van de berg waarop hun stad gebouwd was, om hem in de afgrond te storten. 30 Maar hij liep midden tussen hen door en vertrok. Wij zingen TT 76
Overdenking Een anekdote die we in het dopers café als lering over verdraagzaamheid kregen te horen, is wellicht een mooie illustratie. Een bedrijf hield een klein feestje voor de 4 vaste taxichauffeurs van hun bedrijf. Het waren 4 mensen van verschillende afkomst. Uit alle windstreken 1. Maar 1 van de taxichauffeurs liet weten, niet te willen komen. Want vanwege zijn geloof drinkt hij geen alcohol. Nou, zeiden de feestgangers, komt toch gewoon en dan hebben we ook lekkere sap of prik. Dat vond de ene chauffeur toch wel een leuk idee. Maar na een paar dagen had hij zich opeens bedacht. Hij zou het prettig vinden, als de anderen op het feestje ook geen alcohol zouden drinken. In de zaal riepen velen: Nou!!! Dat kan niet!!! Wat denkt ie wel??? Maar na een momentje nadenken, werden we met de neus op onze eigen onverdraagzaamheid gedrukt Wat is er nou moeilijk aan één avondje feest, zonder alcohol? Dat heb je toch wel over voor deze collega? Tolerantie en verdraagzaamheid, betekenen, dat je van jezelf iets inlevert voor een ander. Wat je voor een ander over hebt, of wat je als samenleving over hebt voor een ander is de grote vraag die ook Jezus stelde aan zijn omgeving. In het geval van ingeslepen patronen van ongelijkheid, kan het zijn dat het mensen onrust baart, als de verhoudingen moeten verschuiven. Profeten roepen over het algemeen nogal wat weerstand op. Jeremia hoort van God, dat hij de woorden die God hem meegeeft moet spreken. De angst slaat hem om het hart: Ik ben toch veelste jong! zegt hij. Maar God zegt dat hij hem zal beschermen. Ik maak je nu tot een vestingstad en een ijzeren zuil, tot een bronzen muur om stand te houden tegen het hele land: de koningen en leiders van Juda, de priesters en het volk. En hij raakt zijn Mond aan en geeft hem opdracht om te spreken. En wat hij spreekt zal erg veel in de wereld veranderen. Veel volken en landen zullen door zijn woord verwoest worden. Maar ook zal er door zijn woord veel worden opgebouwd en geplant. Zo is de wereld steeds in beweging. Wij denken dan vaak in termen van nieuwe tijden. Het oude wordt afgebroken, om iets nieuws te kunnen laten groeien. Het idee van een opeenvolgende stapel van nieuwsfeiten en berichten van oorlog, verval, opbouw en groei voedt het idee dat er misschien een vooruitgang in zit. Dat hopen we immers. Dat mensen door de eeuwen heen iets hebben geleerd. Een evolutie doormaken in een soort morele zin. Dat de wereld vooruitkomt. Het is ook waar, dat er veranderingen in de wereld zijn die we positief zouden noemen. De afschaffing van slavernij? Van Apartheid en segregatie? De emancipatie van vrouwen, van gekleurde mensen? Einde van overheersing en kolonialisme? Noem maar de grote namen in deze. Martin Luther King. Gandhi. Nelson Mandela. Trouwens, allemaal mensen die we gekleurd zouden noemen. Zou dat komen, doordat ze zelf de bevrijding hebben leren kennen door hun geloof, uit ervaring wijs geworden, kunnen verwoorden wat er nodig is voor verandering?
Dat zij geraakt waren door hun respectievelijke God, en bevrijde mensen? En zodoende door hun mond, Gods woord van bevrijding kon klinken? Maar, is slavernij, kolonialisme en onderdrukking, die zijn toch het resultaat van tijden die slechter worden? Van ver-elendung, zoals Karl Marx het noemde. Van een situatie die zo slecht wordt, dat er niets anders opzit, dan ertegen in te gaan. Daarom dat de boodschap van profeten, van mensen van Gods waarheid, als gevaarlijk worden ervaren. Voor de heersende machten, voor de status quo, Want als de mensen bewust worden van de ellende, van onderdrukking, van armoede, van gebrek, dan kan het zijn dat er om verandering en hervormingen worden geroepen. En soms ook, dat deze met harde acties afgedwongen worden. Geweld, oorlog, opstand, revolutie. Revolutie als het loswrikken van de situatie die tot stilstand is gekomen in een onbalans. Het kan niet anders dat er dan een soort luchtstroom, een storm, ontstaat. Net als dat de lucht van hoge druk naar lage druk waait. Net als dat water van hoog naar laag zich een weg zoekt, door zwakke plekken in dijken en duinen. Sommige krachten kun je niet lang vasthouden, als ze in onbalans zijn. Zo is het ook met een maatschappij, een samenleving. Uiteindelijk zoekt de maatschappij zich een weg naar evenwicht. Maar is dit evenwicht nu ook een ideale situatie? Of houdt het evenwicht het midden tussen, iets tussen hemel en hel in? Niet al te slecht, maar ook niet hemels goed. We proberen toch ook om het evenwicht steeds een beetje op te schuiven naar de kant van beter. Meer vrede, meer gerechtigheid, meer geluk voor zoveel mogelijk mensen. Dit blijft een voortdurend proces van schuren en schaven. Van polijsten en opkleuren. Martin Luther King zei: Het slechtste dat wij als individu of als Kerk het christendom kunnen aandoen, was volgens King dan ook sponsor en supporter te worden van de status quo. Onmenselijkheid uit zich niet alleen in de infame daden van slechte mensen. Ze uit zich evenzeer in de infame dadenloosheid van goede mensen, aldus King. Jezus komt in zijn eigen dorp. En leest voor uit Jesaja. De Geest van de Heer rust op mij En hij verteld de mensen waar hij mee opgroeide, dat hij niet gekomen is om bij uitstek Hún situatie te verbeteren. Maar dat hij gekomen is voor het grote geheel. Een teleurstellende boodschap voor wie zelf hoopt op verbetering van zijn situatie. Zijn boodschap is een oproep tot solidariteit met de richting van God. Dat de stroom richting in de zee van de maatschappij, gaat in de richting van waar gebrek is. Zo is de eurozone en de Europese unie voor velen een doorn in hun vlees. Maar voor een continent als geheel noodzakelijk. En wellicht ook voor de mondiale economie. Zo is het samenleven in een pleurale samenleving voor veel mensen een grote aanslag op hun verdraagzaamheid. Omdat mensen het gevoel hebben dat ze zelf ruimte of vrijheid of geluk te weinig hebben. Maar het is anderzijds onzinnig om een stuk wereld te claimen als was het ons bezit. Het doorbreken van de dadenloosheid? Maar het wachten tot de status quo hopelijk in ons voordeel veranderd? Of toch, in onze daden spreken van ons geloof in Gods wereld. Met werkelijke vrede.
Durven wij het aan? Of zijn wij bang om grote krachten van verandering teweeg te brengen? Bang voor ons hachje? Vragen we, geldt dat ook voor ons dat God onze wegen zal beschermen. Jeremia zou een vestingstad zijn, tegenover ieder die tegen hem in zou gaan. Jezus liep rustig weg tussen de mensenmenigte door, die opdrong om hem in een afgrond te duwen. De tragedie van de wereld, is dat veel voorvechters van vrijheid en gelijkheid, zoals Dr. King en Gandhi de dood vonden. Een profeet te zijn, is een moeilijke weg. Maar, het mag ons als mens of als gemeenten, als kerken en andere gemeenschappen, niet weerhouden om het goede nieuws te blijven vertellen. En trouwens, wat kan ons overkomen hier in ons prettige landje? Een beetje moed kan heus geen kwaad. God Laat uit onze mond ook af en toe een woord van U rollen, of in ons handelen herkenbaar zijn. Zegen ons hierin, opdat wij tot zegen van de ander mogen zijn. Amen Orgelspel Openruimte - stil gebed - Onze Vader Goede God, Wij willen bidden om hoop, troost en kracht. Hoop voor alle mensen die wanhopen aan De zinvolheid van hun bestaan, de betekenis die hun woorden en daden hebben voor De mensen om hen heen. Wij willen bidden voor mensen die door hun leeftijd een stapje uit het gewoel van het leven deden. En misschien nog wel eens met verlangen terugdenken aan de tijd dat ze actief konden meedoen aan allerlei commissies en acties. Wij willen bidden om troost, voor mensen die door verdriet worden ingeperkt in hun leven. Die opstaan en gaan slapen met verdriet. Door mensen die door de dag heen te kampen hebben met pijn. Wij bidden om kracht voor ons allen, om aan mensen hoop en troost te bieden. Omdat wij allen hierin toch een rol van betekenis hebben, om voor elkaar de weg banen en vrij te houden. Om deel te nemen aan het geheel, de gemeente, de wereld, de samenleving, de vriendschap. Zusterschap en broederschap. Ook al voelen we ons soms te jong of te oud, de klein of te groot, laat geen belemmering zijn om ten volle deel te nemen. In stilte willen wij bidden om wat wij meedragen aan zorg, twijfel of verdriet om elkaar of onszelf. Amen. Collecten: 1 e collecte eigen Gemeente / 2 e collecte Inloophuis Almere Wij zingen lied 44 Zegenbede Wij zingen 456 vs. 3