Gericht investeren voor minder economische schade door files

Vergelijkbare documenten
Gericht investeren voor minder economische schade door files

Zoetermeer, 14 november 2018

Notitie. 1 Inleiding. Figuur 1: Voorblad Economische Wegwijzer 2010 (bron: TLN) Datum 13 november Onze referentie TNO-2017-NOT

Economische Wegwijzer nader verklaard

Notitie. Mobiliteit Van Mourik Broekmanweg XE Delft Postbus AA Delft. Aan Transport en Logistiek Nederland (TLN)

1 Inleiding. 2 Filetop 50 vracht

ZSM 1 Spoedwetprojecten & ZSM 2 Benuttingsprogramma

Gericht investeren voor minder economische schade door files

ZSM 1 Spoedwetprojecten & ZSM 2 Benuttingsprogramma

ZSM 1 Spoedwetprojecten ZSM 2 Benuttingsprogramma

Weg Traject Maximumsnelheid Uitzondering

Trajectenlijst maximumsnelheden 23 december 2016

1996 Weg Omschrijving Richting Filezwaarte

Voortgangsrapportage Tracéwetplichtige projecten (periode 1 juli 31 december 2018)

Bereikbaarheidsmonitor Hoofdwegennet 2006

Kwartaalmonitor bereikbaarheidsontwikkeling Hoofdwegennet. 4 e kwartaal oktober 31 december 2009

Weg Traject Informatie Maximumsnelheid: 100 km/h en 120 km/h

Weg Traject Informatie Maximumsnelheid: 100 km/h en 120 km/h

Kwartaalmonitor bereikbaarheidsontwikkeling hoofdwegennet. 4 e kwartaal oktober 31 december Samenvatting

opq Ministerie van Verkeer en Waterstaat Filemonitor februari 2005

Conceptwetsvoorstel voor internetconsultatie

Kwartaalmonitor bereikbaarheidsontwikkeling Hoofdwegennet. 1 e kwartaal januari 31 maart Samenvatting

MEMO. Aan Robert in 't Veld (DVS) Van Paul van Lier (Advin B.V.) Datum 27 januari 2012 Projectnummer Status Definitief Versie 6

Kwartaalmonitor bereikbaarheidsontwikkeling Hoofdwegennet. 3 e kwartaal juli 30 september 2009

VOORTGANGSOVERZICHT TRACÉWETPLICHTIGE PROJECTEN (PEILDATUM 31 DECEMBER 2017)

VOORTGANGSOVERZICHT TRACÉWETPROJECTEN (PEILDATUM 31 DECEMBER 2013)

Kwartaalmonitor bereikbaarheidsontwikkeling hoofdwegennet. 3 e kwartaal juli 30 september Samenvatting

Mijlpalen volgens nieuwe planning TB Q R WAB 2011 R

VOORTGANGSOVERZICHT TRACÉWETPLICHTIGE PROJECTEN (PEILDATUM 31 DECEMBER 2016)

In deze periode is het Tracébesluit onherroepelijk geworden van het spoorwegproject: Theemswegtracé

De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof AA DEN HAAG

Projectnaam Laatste mijlpaal Geplande mijlpalen Procedure Corridorstudie Amsterdam Hoorn. SB Q ORSV 2017 Tracéwet met structuurvisie

Bijlage voortgangsrapportage Tracéwet en Spoedwet wegverbreding

Publieksrapportage Rijkswegennet

Kerncijfers Verkeer. Uitgave 2006

Bijlage voortgangsrapportage Tracéwet en Spoedwet wegverbreding

Publieksrapportage Rijkswegennet

Publieksrapportage Rijkswegennet

Uitbreiding inhaalverbod voor vrachtverkeer 2002

Percelen Aanbesteding Standby-bergers

Samenvatting Notitie reikwijdte en detailniveau MIRT Verkenning A20 Nieuwerkerk aan den IJssel Gouda

Flessenhalzen A4 en A12

Rapportage Rijkswegennet

A15 Corridor. Conclusies A De A15 is dé verbindingsschakel tussen vier van de tien Nederlandse logistieke hot spots i.c.

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Planstudie Ring Utrecht. 16 maart 2010 De Bilt

A12/A15 Ressen Oudbroeken (ViA15) Regionale Klankbordgroep Bedrijven Project ViA15 24 mei 2018

Publieksrapportage Rijkswegennet

Voortgangsrapportage tracéwetprojecten

InnovA58. Noord-Brabant verdient een betere en slimmere weg

Stand van zaken 30 juni 2009

Mijlpalen volgens nieuwe planning TB Q R

RWS Informatie Publieksrapportage Rijkswegennet

Bijlage E: Uitgangspunten van de verkeersberekeningen

Knelpuntenanalyse rijkswegennet West-Brabant

De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof AA DEN HAAG

Afspraken mobiliteit

MIRT-Verkenning A20 Nieuwerkerk aan den IJssel - Gouda

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds a. Gebied waarbinnen artikel van de wet niet van toepassing is

Rapport toetsing realisatiecijfers vervoer gevaarlijke stoffen over de weg aan de risicoplafonds Basisnet

Filemonitor januari 2004

Bijlage. Noord-Holland A1 t Gooi: er ontstaat een flessenhals; verdere verbreding is noodzakelijk Bootverbinding Texel moet worden verbeterd

Rapport toetsing realisatiecijfers vervoer gevaarlijke stoffen over de weg aan de risicoplafonds Basisnet

A15-A12: schakel in het Nederlandse hoofdwegennet

Scenario's versnelling capaciteitsuitbreiding A1

Rapportage Rijkswegennet

Aanbod, gebruik en reistijdverlies hoofdwegennet,

316 Ministerie van IenM-EZ-BZK

Rijkswaterstaat Ministerie van Verkeer en Waterstaat. RWS Data ICT Dienst

Publieksrapportage Rijkswegennet

Publieksrapportage Rijkswegennet

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814.

Na Amsterdam is Utrecht de stad met de meeste deelauto s. In deze stad staan meer auto s dan in Den Haag en Rotterdam samen.

Eerste Kamer der Staten-Generaal

Publieksrapportage Rijkswegennet

Rijkswaterstaat Ministerie van Infrastructuur en Milieu. RWS Centrale Informatievoorziening

6.3 Voortgangsrapportage Tracé- en Spoedwetprojecten

File-facts. Kennisinstituut voor Mobiliteitsbeleid

Regelscenario Weekendafsluiting A59 HRR Waalwijk Den Bosch

Presentatie SAA-project A9BAHO. Bedrijvenbijeenkomst Breikers Amstelveen. 27 september Kees Abrahamse Omgevingsmanager RWS. Inhoud presentatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Bijlage 3: Uitgangspunten van de verkeersberekeningen

Samen werken aan slimme oplossingen voor de reis van vandaag en de wereld van morgen.

InnovA58. InnovA58 werkt aan een slimme en duurzame snelweg. Landgoed Stille Wille

abcdefgh Aan Provincie Zuid-Holland t.a.v. de voorzitter van de adviescommissie IODS de heer M. Huls Postbus LP DEN HAAG Geachte heer Huls,

Vraag 2 Voor welke grote Tracéwetplichtige projecten moet nog een Tracébesluit genomen worden?

Presentatie raadscommissie Ruimte Papendrecht

Ketel Container Ketelwagenequivalenten trajectbeschrijving A B2 B3 C3 D3 D4 A B2 B3 C3 D3 D4 A B2 B3 C3 D3 D4

Ontwerp-Tracébesluit A27/A1

Presentatie Weguitbreiding Schiphol- Amsterdam-Almere, deeltraject A1/A6. Jan Slager projectdirecteur SAA

Adviesdienst Verkeer en Vervoer. Actuele Wegenlijst

Rapport toetsing realisatiecijfers vervoer gevaarlijke stoffen over de weg aan de risicoplafonds Basisnet

Rapportage Rijkswegennet

Reizen zonder spoorboekje. Programma Hoogfrequent Spoorvervoer

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814.

Nieuwe Westelijke Oeververbinding (NWO)

Onderwerp Voortgangsrapportage Groot Onderhoud Hoofdwegennet eerste kwartaal 2007

Rapport toetsing realisatiecijfers vervoer gevaarlijke stoffen over de weg aan de risicoplafonds Basisnet

Onderwerp Voortgangsrapportage Groot Onderhoud Hoofdwegennet eerste kwartaal 2008

Transcriptie:

Gericht investeren voor minder economische schade door files Economische Wegwijzer 2018 nader verklaard Files veroorzaken niet alleen grote ergernis, maar ook grote financiële schade. Vooral bij het goederenvervoer over de weg. Goederen kunnen niet op tijd worden afgeleverd en vrachtauto s staan nodeloos stil. Het is een kostenpost die doorwerkt in de totale logistieke keten en daarom de concurrentiekracht van de Nederlandse economie negatief beïnvloedt. Dit vraagt om een oplossing. De laatste jaren is er voortgang geboekt bij de aanpak van knelpunten. Op veel belangrijke corridors zijn wegverbredingen gerealiseerd, of staan gepland. Dat heeft geleid tot een vermindering van de filedruk. Maar het is de vraag of de weguitbreidingen voldoende oplossend vermogen bieden voor de middellange en lange termijn en of alle belangrijke knelpunten ook daadwerkelijk tijdig worden aangepakt. In 2016 was er al sprake van een forse stijging van de filedruk, deze trend heeft zich doorgezet in 2017. Beperkte middelen vragen gerichte investeringen Om de schade voor de Nederlandse economie zoveel mogelijk te beperken is een goed beeld nodig van de precieze knelpunten op het wegennet. Als die duidelijk zijn, kan gericht naar de meest effectieve en meest economische oplossing worden gezocht. Daarbij is duidelijk dat de beschikbare financiële middelen de komende jaren beperkt zijn. Dat vraagt om prioriteit voor die knelpunten die de meeste economische schade veroorzaken. Perspectief vrachtverkeer helpt bij maken keuzes De hoeveelheid vrachtverkeer is een goede graadmeter voor het economische belang van een weg. De reistijdwaardering is namelijk bij het wegvervoer veel hoger dan bij ander verkeer. Hoe hoger het aandeel vrachtverkeer, hoe groter het belang van de economische centra die door de weg met elkaar worden verbonden. Het bepalen van de grootste knelpunten voor het vrachtverkeer helpt daarom bij het maken van keuzen voor een economische optimale besteding van de schaarse overheidsmiddelen. Vier vragen voor gerichte prioriteiten TLN en evofenedex hebben een analyse gemaakt van de grootste knelpunten voor het vrachtverkeer. Dat is gedaan aan de hand van een viertal vragen: 1. Op welke wegen is de intensiteit van het vrachtverkeer het grootst? 2. Op welke van die wegen doen zich de grootste knelpunten (files) voor? 3. Welke van deze knelpunten worden door de overheid aangepakt? 4. Welke ontwikkelingen kunnen voor nieuwe knelpunten voor het vrachtverkeer zorgen? Het resultaat is een lijst met 'witte vlekken', van knelpunten waarvoor nog geen adequate oplossing is. Hier zal snel een oplossing voor moeten komen. 1

Voor het hoofdwegennet maken we gebruik van de volgende gegevens: Een analyse door Panteia van de duurste knelpunten voor het vrachtverkeer in 2017 Kerncijfers Mobiliteit 2018, Kennisinstituut voor Mobiliteit Het rijksinvesteringsprogramma MIRT 2019 Nationale Markt- en Capaciteitsanalyse (NMCA) uit 2017 Vrachtverkeer concentreert zich op aantal corridors Voor vrachtverkeer zijn met name de corridors tussen de mainports Rotterdam, Schiphol en het achterland het drukst bereden. Naar het oosten zijn dat vooral de corridor A20/A12/A28/A1 en de corridor A15/A50/A1. Naar het zuidoosten gaat het om de corridor A16/A58/A67 en naar het zuiden om de A16. Verder valt op dat ook de A2 tussen Amsterdam en 's-hertogenbosch een belangrijke vrachtcorridor is. Figuur 1 geeft dit visueel weer. Filecijfers zijn per wegvak bekend Rijkswaterstaat (RWS) maakt elke jaar overzichten van wegen met de grootste filedruk. Per wegvak wordt bijgehouden het aantal files en de gemiddelde lengte. Tevens wordt de filezwaarte berekend. Dat is de gemiddelde filelengte x de gemiddelde duur van de file. De filezwaarte wordt uitgedrukt in kilometerminuten. Deze gegevens verschillen uiteraard van jaar tot jaar, bijvoorbeeld als gevolg van wegwerkzaamheden. Fileoverzichten geven daarom elk jaar een iets andere rangschikking aan van de grootste knelpunten. In 2017 deden de grootste knelpunten voor het totale verkeer zich voor op: Van Naar Koplocatie A20 A20 Hoek van Holland Hoek van Holland Gouda Gouda Terbregseplein Moordrecht A4 Delft Amsterdam Zoeterwoude-Dorp A27 Utrecht Gorinchem Noordeloos A1 Amsterdam Apeldoorn Eembrugge A1 Apeldoorn Amsterdam Eembrugge A28 Zwolle Utrecht Rijnsweerd A20 Gouda Hoek van Holland Nieuwerkerk ad IJssel N325 Arnhem Arnhem Velperbroek Presikhaaf A50 Arnhem Eindhoven Bankhoef Bron: RWS, publieksrapportage Hoofdwegennet 2017 2

Figuur 1: Intensiteit vrachtverkeer op rijkswegen (2011) Bron: RWS 3

In zeven stappen naar duurste files voor vrachtverkeer In 2004 zijn TLN en evofenedex begonnen met een jaarlijks overzicht van de grootste knelpunten voor het vrachtverkeer in het voorgaande jaar. Dat wordt gepresenteerd als Economische Wegwijzer. Sinds 2010 voert een extern onderzoeksbureau de analyse uit. Daarbij wordt gebruik gemaakt van RWS gegevens en op hoofdlijnen de volgende methode gehanteerd: 1. Bepalen van het percentage vrachtverkeer per wegvak en per rijrichting; 2. Koppelen van het percentage vrachtverkeer aan de gegevens over de filezwaarte per wegvak en rijrichting; 3. Corrigeren van de gegevens uit stap 2 voor binnen en buiten de spits (het aandeel vrachtverkeer is tijdens de spits lager dan daarbuiten) 4. Vaststellen van het aantal rijstroken per wegvak en rijrichting 5. Bepalen van het aantal voertuigverliesuren voor vrachtauto s per wegvak en rijrichting met behulp van de filezwaarte, het aandeel vrachtverkeer in de spits, het aandeel vrachtverkeer in de daluren en het aantal rijstroken per wegvak per richting 6. Bepalen van het schadebedrag voor vrachtverkeer per wegvak en rijrichting door het aantal voertuigverliesuren te vermenigvuldigen met de value-of-time van 46,74 per uur (2107, Bron: Prognoses Reistijdwaarderingen Goederenvervoer, Rijkswaterstaat). 7. Rangschikken van de lijst van wegvakken en richtingen naar schadebedrag, aflopend van hoog naar laag. Dat levert voor 2017 het volgende beeld op: Tabel 2: Top-50 wegvakken met grootste schade voor het vrachtverkeer in 2017 rank weg koplocatie traject schade 1 A20 tussen Crooswijk en Terbregseplein van Hoek van Holland naar Gouda 6.9 2 A20 tussen Nieuwerkerk aan den IJssel en Moordrecht van Hoek van Holland naar Gouda 6.4 3 A27 tussen Lexmond en Noordeloos van Utrecht naar Gorinchem 6.2 4 A4 tussen Leidschendam en Zoeterwoude-Dorp van Delft naar Amsterdam 6.0 5 A27 tussen Noordeloos en Lexmond van Gorinchem naar Utrecht 4.7 6 A2 tussen Utrecht Papendorp en Oudenrijn van Utrecht naar 's-hertogenbosch 4.5 7 A50 tussen Ewijk en Bankhoef van Arnhem naar Oss 4.0 8 A12 tussen Westervoort en Duiven van Arnhem naar Oberhausen 3.8 9 A16 tussen Moerdijkbrug en 's-gravendeel van Breda naar Rotterdam 3.3 10 A1 tussen Hoevelaken en Barneveld van Amersfoort naar Apeldoorn 3.2 11 A4 tussen Roelofarendsveen en Hoogmade van Amsterdam naar Delft 3.2 12 A1 tussen Soest en Eembrugge van Amsterdam naar Amersfoort 3.1 4

13 A58 tussen Brug over het Wilhelminakanaal hm 20.7 en Oirschot van Tilburg naar Eindhoven 3.1 14 A15 tussen Sliedrecht-West en Sliedrecht-Oost van Ridderkerk naar Gorinchem 3.0 15 A4 tussen Zoeterwoude-Dorp en Leidschendam van Amsterdam naar Delft 3.0 16 A4 tussen Ketheltunnel en Kethelplein van Vlaardingen naar Hoogvliet 2.9 17 A1 tussen Eembrug en Eembrugge van Amersfoort naar Amsterdam 2.9 18 A27 tussen Industrieterrein Avelingen en Merwedebrug van Gorinchem naar Breda 2.9 19 A12 tussen Nieuwerbrug en Woerden van Den Haag naar Utrecht 2.8 20 A4 tussen Zoeterwoude-Rijndijk en Zoeterwoude- Dorp van Amsterdam naar Delft 2.8 21 A27 tussen Everdingen en Lexmond van Utrecht naar Gorinchem 2.7 22 A15 tussen Sliedrecht-Oost en Sliedrecht-West van Gorinchem naar Ridderkerk 2.7 23 A16 tussen Prins Alexander en Terbregseplein van Breda naar Rotterdam 2.7 24 A58 25 A20 tussen Brug over het Wilhelminakanaal hm 20.7 en Moergestel tussen Moordrecht en Nieuwerkerk aan den IJssel van Eindhoven naar Tilburg 2.6 van Gouda naar Hoek van Holland 2.6 26 A28 tussen De Uithof en Rijnsweerd van Amersfoort naar Utrecht 2.6 27 A1 tussen Deventer-Oost en Bathmen van Apeldoorn naar Hengelo 2.5 28 A12 tussen Zevenaar en Duiven van Oberhausen naar Arnhem 2.5 29 A16 tussen Feijenoord en Ridderkerk-Noord van Rotterdam naar Breda 2.4 30 A13 tussen Overschie en Kleinpolderplein van Rijswijk naar Rotterdam 2.4 31 A2 tussen Geldermalsen en Deil van Utrecht naar 's-hertogenbosch 2.2 32 A15 tussen Papendrecht en Sliedrecht-West van Ridderkerk naar Gorinchem 2.2 33 A27 tussen Nieuwendijk en Werkendam van Breda naar Gorinchem 2.2 34 A1 tussen Eembrug en Bunschoten van Amsterdam naar Amersfoort 2.2 35 A20 tussen Crooswijk en Rotterdam-Centrum van Gouda naar Hoek van Holland 2.2 36 A2 tussen Batadorp en De Hogt van Eindhoven naar Maastricht- Noord 37 A12 tussen Nieuwegein en Oudenrijn van Utrecht naar Den Haag 2.1 38 A15 tussen Alblasserdam en Papendrecht van Ridderkerk naar Gorinchem 2.1 39 A1 tussen Hoevelaken en Hoevelaken van Amersfoort naar Amsterdam 2.0 40 A16 tussen Moerdijkbrug en Klaverpolder van Rotterdam naar Breda 2.0 41 A67 tussen Someren en Geldrop van Venlo naar Eindhoven 2.0 42 A59 tussen Waspik en Hooipolder van Oss naar Zonzeel 1.9 43 A10 tussen Amsterdam-Tuindorp-Oostzaan en Coenplein 2.2 van Coenplein naar De Nieuwe Meer 1.9 44 A27 tussen Rijnsweerd en Lunetten van Utrecht naar Gorinchem 1.9 45 A12 tussen Grijsoord en Waterberg van Utrecht naar Arnhem 1.9 46 A12 tussen Waterberg en Grijsoord van Arnhem naar Utrecht 1.9 47 A2 tussen Lingebrug en Geldermalsen van Utrecht naar 's-hertogenbosch 1.8 48 A67 tussen Leenderheide/Randweg N2 en Leenderheide van Eindhoven naar Turnhout 1.8 5

49 A58 tussen Batadorp/Randweg N2 en Batadorp van Tilburg naar Eindhoven 1.8 50 A58 tussen Oirschot en Best van Tilburg naar Eindhoven 1.8 Bron: Panteia Een aantal van deze knelpunten ligt dicht bij elkaar. Het is daarom ook interessant om over meerdere wegvakken te kijken naar de vertraging. Hiertoe is een aantal trajecten opgesteld, die bestaan uit een serie aansluitende wegvakken op een weg, tussen twee knooppunten. Deze trajecten kunnen ook weer worden gerangschikt naar economische schade. Dan ontstaat het volgende beeld: Tabel 3: Top-20 van trajecten met meeste economische schade voor het vrachtverkeer (totaal van beide richtingen) in 2017 ranking weg traject schade (mln ) 2016 schade (mln ) 2017 1 A4 knp Burgerveen knp Prins Clausplein 19,3 23,8 2 A15 knp Ridderkerk knp Gorinchem 13,2 16,3 3 A27 knp Everdingen knp Gorinchem 9,7 16,1 4 A12 Gouwe knp Oudenrijn 13,0 13,0 5 A20 knp Terbregseplein knp Gouwe 8,8 12,0 6 A1 knp Eemnes knp Hoevelaken 9,8 11,7 7 A2 knp Holendrecht knp Oudenrijn 7,4 11,6 8 A58 knp de Baars knp Batadorp 8,8 10,6 9 A20 knp Kleinpolderplein knp Terbregseplein 5,9 10,2 10 A12 knp Waterberg knp Oud Dijk 7,6 9,5 11 A27 knp Gorinchem knp Hooipolder 8,9 9,1 12 A2 knp Deil knp Empel 7,5 9,0 13 A16 knp Ridderkerk knp Klaverpolder 6,7 8,3 14 A2 knp Everdingen knp Deil 7,5 7,9 15 A1 knp Beekbergen knp Azelo 4,5 7,6 16 A27 knp Eemnes knp Rijnsweerd 5,8 7,2 17 A58 knp Galder knp de Baars 9,1 7,1 18 A28 knp Rijnsweerd knp Hoevelaken 4,4 7,0 19 A16 knp Terbregseplein knp Ridderkerk 5,5 6,8 20 A67 knp Leenderheide knp Zaarderheike* 2,8 5,2 Bron: Panteia *Traject is nieuw t.o.v. 2016 6

De totale directe vertragingsschade in 2017 door vertragingen voor het vrachtverkeer op deze top 20 trajecten is 210 miljoen euro. In de vorige versie van de Economische Wegwijzer bedroeg de schade voor de top 20 trajecten nog 172 miljoen euro. Een stijging van 22%. De samenstelling van de top-20 is nauwelijks veranderd. Van de trajecten die in 2017 in de top-20 staan, is de schade in bijna alle gevallen gestegen ten opzichte van het jaar daarvoor. Alleen de A58 tussen knooppunt De Baars en knooppunt Batadorp laat een daling zien. Nieuw in de top 20 is de A67 tussen knooppunt Leenderheide en knooppunt Zaarderheike. De grootste economische schade in 2017 vond plaats op de A4 tussen Burgerveen en het Prins Clausplein: 23,8 miljoen euro. De schade op de A27 tussen Everdingen en Gorinchem steeg met ruim 6 miljoen euro. Andere sterke stijgers zijn de A2 Holendrecht-Oudenrijn, de A20 Kleinpolderplein-Terbregseplein, de A1 Beekbergen-Azelo en de A28 Rijnsweerd- Hoevelaken. Na de openstelling van de nieuwe A1 tussen Diemen en Muiderberg in 2016 is deze uit de top-20 verdwenen. A Er is sprake van een stijging van de fileschade voor het vrachtverkeer in 2017 met ruim 3% procent ten opzichte van het vorige jaar. Files kosten vrachtverkeer 983 1.278 miljoen per jaar Panteia heeft een inschatting gemaakt van de directe vertragingsschade van alle knelpunten voor het vrachtverkeer. Voor 2017 komt die uit op 416 miljoen. Dat is een stijging van 4% ten opzichte van 2016 400 miljoen). Naast deze directe vertragingsschade, leiden files voor het vrachtverkeer ook tot andere, extra kosten. Zo kan een file worden vermeden door om te rijden (omrijkosten). Ook kan door files de inzet van extra voertuigen noodzakelijk zijn om binnen een bepaald tijdvenster toch alle goederen te kunnen afleveren. Verder vereist het inspelen op files aanpassingen in de rit- en routeplanning en dus extra inspanningen van de planningsafdelingen van ondernemers. Panteia schat de totale kosten voor het vrachtverkeer als gevolg van files in 2017 op 983 miljoen tot 1,278 miljard. Stijgende trend economische schade De economische schade voor het vrachtverkeer in 2017 ligt weer boven het niveau van 2010. Dat was het hoogste niveau sinds 2009. Onderstaande figuur toont de resultaten van de Economische wegwijzer sinds 2009. 7

Figuur 2: Economische schade voor het vrachtverkeer tussen 2009-2017 Bron: Panteia Volgens het Kennisinstituut voor Mobiliteitsbeleid (KiM) nemen ondanks de geplande uitbreiding van de capaciteit op het hoofdwegennet de reistijdverliezen op deze wegen toe. In de periode van 2018 tot en met 2023 komen er relatief minder strookkilometers bij dan in de afgelopen jaren. In 2023 kunnen de reistijdverliezen 35 procent hoger liggen dan in 2017. Extra wegcapaciteit helpt Uit de Economische Wegwijzers die TNO en Panteia voor 2009 t/m 2017 hebben gemaakt, blijkt dat grote knelpunten na uitbreiding van de wegcapaciteit sterk zijn gedaald gedurende de afgelopen jaren. Helaas is te zien dat met de aantrekkende economie de schade weer verder toeneemt en boven het hoge niveau van 2010 zit. 8

Tabel 4: Trajecten met grote economische schade voor het vrachtverkeer 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2009-2017 A2 knp Holendrecht knp Oudenrijn 19,3 24,7 5,7 1,2 2,8 3,0 6,4 7,4 11,6-40% A12 Gouwe knp Oudenrijn 17,5 16,3 8,3 7,8 5,4 6,4 8,5 13,0 13,0-26% A50 knp Grijsoord knp Valburg 15,1 16,0 10,1 6,1 3,2 1,4* 4,1* 3,5 3,6-76% A1 knp Diemen knp Muiderberg 7,9 9,7 4,5 2,8 3,7 6,4 8,6 8,7 2,7-66% A27 knp Lunetten knp Everdingen 5,0 7,7 2,4 0,6 0,5 0,7* 1,2 1,7 2,5-50% A28 knp Rijnsweerd knp Hoevelaken 9,2 12,5 14,2 14,1 4,9 1,7* 4,3* 4,4 7,0-24% Bron: TNO/Panteia (* = berekening TLN) Aanpak overheid is goed, maar kan beter De overheid heeft een meerjareninvesteringsprogramma voor de weginfrastructuur, het MIRT. Daarin zijn diverse projecten opgenomen om de knelpunten op het hoofdwegennet aan te pakken. Om te zien of ook voor het vrachtverkeer de belangrijkste knelpunten worden aangepakt, zijn de investeringsplannen vergeleken met de top 20 knelpunten voor het vrachtverkeer. Weg traject MIRT Status 1 A4 knp Burgerveen knp Prins Clausplein Deeltraject A4 Vlietland-N14 zit in MIRT. TB in 2014. Start realisatie in 2017. Openstelling in 2020-2022. Startbeslissing genomen voor verkenning naar uitbreiding capaciteit Leiden - Burgerveen. TB wordt voorzien medio 2021, terwijl het budget voor realisatie pas vanaf 2028 beschikbaar komt. 2 A15 knp Ridderkerk knp Gorinchem Deeltraject Papendrecht-Sliedrecht zit in MIRT. OTB in 2017. TB in 2018. Start realisatie in 2018. Openstelling in 2018-2020. Deeltraject Papendrecht - Gorinchem startbeslissing genomen: Voorkeursbeslissing Eind 2020, OTB 2021, TB 2022,Start Realisatie 2025. Openstelling 2027 2029. Oplossingen voor de korte termijn worden parallel aan de MIRT-verkenning uitgewerkt in een Korte Termijn Aanpak (KTA) voor de gehele A15. 3 A27 knp Everdingen knp Gorinchem OTB in 2016 genomen. TB in 2019. Start realisatie 2022. Oplevering 2027-2030 4 A12 Gouwe knp Oudenrijn Staat in regeerakkoord, nog niet in MIRT. Eerste afspraken worden naar verwachting in BO MIRT 2018 gemaakt. TLN heeft intentieverklaring ondertekend met PZH, 6 gemeenten, 2 regio's en VNO NCW. O.a. moet het weven voor knp Oudenrijn hierin goed worden bekeken. 5 A20 Terbregseplein knp Gouwe Staat in MIRT: in 2018 bestuurlijk voorkeursbeslissing, in 2019-2020: TB, in 2023-2026: realisatie. Vervroeging van de realisatie is mogelijk als er afspraken kunnen worden gemaakt over voorfinanciering door de provincie Zuid-Holland. Besluitvorming loopt nog. 9

6 A1 knp Eemnes knp Hoevelaken Het MIRT-onderzoek Oostkant Amsterdam is december 2017 afgerond. Aanpak A1 tussen Amsterdam en Amersfoort is op de lange baan gezet (Amsterdam - knp Eemnes in NMCA 2017, knelpunt per 2040, hoog). Capaciteitsproblemen zijn er echter al jaren. 7 A2 knp Holendrecht knp Oudenrijn Zit niet in MIRT. MIRT-onderzoek is wel nodig. 8 A58 knp de Baars knp Batadorp Onderdeel Smartwayz.nl (InnovA58) OTB in 2018. TB in 2020. Start realisatie in 2021. Openstelling in 2022-2024. 9 A20 knp Kleinpolderplein knp Terbregseplein TB A13/A16 en A24 in 2016 genomen. Zaak bij ECJ. Uitspraak levert waarschijnlijk vertraging op voor A13/A16. Blankenburgverbinding A24 gaat door. 10 A12 knp Waterberg knp Oud Dijk Oplossing is voorzien in MIRT-project Via15. TB in 2017 genomen. Rrealisatie 2019, openstelling in 2021-2023. Zaak loopt bij RvS/ECJ. 11 A27 knp Gorinchem knp Hooipolder OTB in 2016 genomen. TB in 2019. Start realisatie 2022. Oplevering 2027-2030. Onderdeel Hooipolder Plus Plan 3 jaar eerder klaar: Start Realisatie 2022, oplevering 2026 (i.p.v. 2029) 12 A2 knp Deil knp Empel Overgegaan van fase Onderzoek naar fase Verkenning. 2018: start Verkenning, 2020: Voorkeursbeslissing, 2021-2024: Tracebesluit, 2025-2030: Realisatie 13 A16 knp Ridderkerk knp Klaverpolder Niet in MIRT 14 A2 knp Everdingen knp Deil Niet in MIRT 15 A1 knp Beekbergen knp Azelo MIRT-project A1 Oost. Wordt 2x4 en deels 2x3. TB in 2018, realisatie 2012-2023 16 A27 knp Eemnes knp Rijnsweerd Traject is onderdeel van MIRT-project A27/A12 Ring Utrecht. TB in 2017 genomen. Realisatie voorzien 2020-2026, maar wacht op uitspraak PAS wetgeving (RvS/ECJ) 17 A58 knp Galder knp de Baars MIRT: deeltraject Galder- St Annabosch is opgenomen (onderdeel SmartwayZ.NL). OTB in 2018. TB in 2020. Start realisatie in 2021. Openstelling in 2022-2024. Traject St Annabosch-De Baars (=Breda- Tilburg) is nieuw opgenomen. Juni 2018: Startbeslissing, 2018-2019: Verkenning, najaar 2019: Voorkeursbeslissing, 2019-2022: Planuitwerking, 2023-2025: (voorbereiding) Realisatie. 18 A28 knp Rijnsweerd knp Hoevelaken Knooppunt Hoevelaken: vergroting capaciteit knooppunt en aanliggende wegen. 2019: TB. 2021: start realisatie. 2023-2025: openstelling. 19 A16 knp Terbregseplein knp Ridderkerk In Gebiedsprogramma is een pre-verkenning naar een extra oeververbinding regio Rotterdam uitgevoerd, waaronder een variant ten oosten van Rotterdam. Deze Oost-Oost variant is voor de ontsluiting van de logistiek in Krimpenerwaard van groot belang. 20 A67 knp Leenderheide knp Zaarderheike Onderdeel Smartwayz.nl. In fase Verkenning. 2018: Voorkeursbeslissing, 2019-2020: OTB en TB Bron: MIRT NMCA toont problemen op langere termijn Het ministerie van I&M heeft in 2017 een Nationale Markt- en Capaciteitsanalyse (NMCA) gepubliceerd. De NMCA geeft inzicht in de nationale bereikbaarheidsproblematiek op langere termijn 2030-2040 na realisatie van het huidige MIRT. Deze analyse wordt om de vier jaar gemaakt. Voor het eerst is deze nu gebaseerd op de verlieskosten voor het verkeer. Daarmee heeft het ministerie de gedachte achter de Economische Wegwijzer van TLN en evofenedex overgenomen. In de analyse worden alle MIRT projecten waarover tot 2030 financiële afspraken zijn gemaakt en waarvoor een eenduidige variant beschikbaar is als uitgevoerd verondersteld. 10

Dat geldt ook voor alle regionale projecten die financieel hard zijn. Het uitgangspunt van de NMCA zijn de nieuwe scenario s WLO 2015. Hierbij wordt onderscheid gemaakt in een scenario met hoge economische groei en een scenario met lage economische groei. De NMCA brengt dus in beeld welke problemen resteren als het nu voorziene investeringsprogramma is uitgevoerd. De NMCA geeft aan dat er na uitvoering van het MIRT nog bereikbaarheidsproblemen blijven bestaan. Voor het vrachtverkeer gaat het concreet om de volgende trajecten: Bij lage economische groei: A2 Ring Eindhoven A2 Deil - Hintham A12 Gouwe - Oudenrijn A1 Barneveld - Apeldoorn-Zuid A15 Papendrecht - Gorinchem A15 Deil - Echteld A20 Kleinpolderplein - Gouwe A50 Paalgraven - Bankhoef A58 St Annabosch - Goirle A326 Bankhoef - Beuningen Bij hoge economische groei komen daarbij: A1 Eemnes - Hoevelaken A2 Amstel - Oudenrijn A4 Kethelplein - Ypenburg A4 Zoeterwoude - Schiphol A8 Zaandam - Westzaan A10 ring Amsterdam A12 Gouwe Arnhem - Noord A13 Ypenburg - Rotterdam A16 Terbregseplein - Ridderkerk A28 Rijnsweerd - Hoevelaken A28 Hoevelaken - Hattemerbroek Regeerakkoord 2017 In het regeerakkoord van het nieuwe Kabinet Rutte III is opgenomen dat er extra wordt geïnvesteerd in infrastructuur. Er komt 2 mld extra voor een periode van 3 jaar en daarna 100 mln per jaar structureel. Zo wordt er geïnvesteerd in de A4, A7, A15 in de Randstad en de verkeersaders van en naar het zuiden, oosten en noorden (A1, A2, A12, A28 en A58). Verder wil het kabinet doorgaan met de aanleg ontbrekende schakels wegennet, zoals de verlengde A15, de A13-A16, de Blankenburgverbinding en de Ring Utrecht. 11

Wensen TLN en evofenedex: Voortzetten, versnellen en nieuwe actie Op basis van bovenstaande analyse stellen TLN en evofenedex met betrekking tot het vrachtverkeer een driedeling voor in de acties die moeten worden genomen om de doorstroming van het vrachtverkeer te verbeteren en de economische schade voor het bedrijfsleven te verminderen: Voortzetten: projecten uit de top-20 die al in het MIRT-besluitvormingsproces zitten. TLN vindt dat deze ook daadwerkelijk moeten worden uitgevoerd; Versnellen: projecten uit de top-20 die al in het MIRT zijn opgenomen, maar nog in een onderzoeks- of verkenningsfase zitten. TLN vindt dat de aanpak van deze trajecten moet worden versneld; Nieuwe actie: knelpunten die nog niet in het MIRT zijn opgenomen, maar ofwel in de top-20 staan, ofwel uit de NMCA naar voren komen als knelpunt in 2030 bij lage economische groei. TLN vindt dat op deze trajecten de problematiek en mogelijke oplossingen snel moeten worden onderzocht. Hierop zou het kabinet snel actie moeten ondernemen. Dit geeft het volgende overzicht: A1 A1/A28 Voortzetten Versnellen Nieuwe actie Beekbergen-Azelo; Muiden-Eemnes knooppunt Hoevelaken Barneveld-Apeldoorn (incl. A1/A30) A2 Deil-Den Bosch Holendrecht-Oudenrijn, Everdingen-Deil A4 Burgerveen-Prins Clausplein A10 A12 A10 Noord, incl. A8-A9 Gouwe-Oudenrijn A16 Verbinding A13/A16 Terbregseplein- Ridderkerk (Brienenoord) A15/A12 Via15 Ressen-Zevenaar A15 Ridderkerk-Gorinchem Papendrecht-Valburg A20 Terbregseplein-Gouwe A12/A27 A27 Ring Utrecht A12,A27, randweg Noord Houten-Hooipolder A50 Ewijk-Paalgraven A58 Galder-St. Annabosch, St Annabosch-De Baars, Tilburg-Eindhoven 12

Meer weten? Transport en logistiek Nederland Quinten Snijders telefoon 06 51 80 63 40 qsnijders@tln.nl www.tln.nl evofenedex Ellen Timmer telefoon 06 24 21 92 57 e.timmer@evofenedex.nl www.evofenedex.nl November 2018 13