PRIIP s Rol van de Europese en nationale toezichthouder Veerle De Schryver FSMA CREO
1. Europese context 2. Toezicht door de NCA s A. Aanduiding bevoegde autoriteit B. Grensoverschrijdend aanbod C. Toezichtsmiddelen D. Toezicht in België 3. Productinterventie
1. Europese context
Europese context: gedelegeerde handelingen EC 1. Specifiek door de PRIIP beoogde milieudoelstellingen of sociale doelstellingen i. onderdeel wat is dit voor een product? (art. 8.3.c).ii)) ii. procedures ter bepaling of PRIIP specifieke milieudoelstellingen of sociale doelstellingen nastreeft (art. 8.4) iii. bevoegdheidsdelegatie aan EC tot 30 december 2017 (verlengbare termijn van 3 jaar); verslag tegen einde maart 2017
Europese context: gedelegeerde handelingen EC 2. Criteria en factoren gronden productinterventie door EIOPA/NCA s i. hoofdstuk III: markttoezicht en productinterventie (vgl. art. 39 en verder MiFIR) ii. omvatten complexiteit, omvang, innovatiegehalte en hefboomratio iii. technical advice EIOPA 30 juni 2015 iv. ontwerp gedelegeerde verordening EC dd. 14 juli 2016
Europese context: technische reguleringsnormen EC 1. Delegatie opgenomen in artt. 8.5, 10.2 en 13.5: i. bijzonderheden presentatie en inhoud van informatiecomponenten ii. iii. iv. methodologie presentatie samenvattende risico-indicator en prestatie-scenario s methodologie kostenberekening herziening en verstrekking 2. Ontwerp door ETA s via gemengd comité (ESMA-EIOPA-EBA) (PRIIP s Subgroup JCSCCPFI)
Europese context: technische reguleringsnormen EC 3. Overzicht werkzaamheden: i. 17/11/2014: discussion paper ii. iii. iv. 23/6/2015: technical discussion paper 11/11/2015: consultation paper 6/4/2016: overmaking ontwerp RTS aan EC v. 30/6/2016: vaststelling gedelegeerde verordening en overmaking aan Raad/EP
Europese context: technische reguleringsnormen EC 4. Resolutie Europees Parlement dd. 14/9/2016 i. Quasi eensgezind bezwaar (eensgezinde motivatie?) i. behandeling MOP s ii. iii. risico onvoldoende tot uiting in prestatiescenario s gebrek aan guidance comprehension alert (bijkomend RTS mandaat?) ii. Verzoek tot uitstel en vermijden inwerkingtreding niveau 1 zonder niveau 2 5. Positie Raad 6. Toekomst?
2. Toezicht door de NCA s
A. Aanduiding bevoegde autoriteit Elke lidstaat wijst bevoegde autoriteit (National Competent Authority (NCA)) aan - NCA is verantwoordelijk voor het toezicht op de naleving van de voorschriften waaraan PRIIP-ontwikkelaars en personen die PRIIP s verkopen of er advies over geven, krachtens de PRIIP s-verordening zijn gehouden (art. 4(8)) Art. 20 (2): «De bevoegde autoriteiten beschikken, in overeenstemming met het nationale recht, over alle toezichts- en onderzoeksbevoegdheden die noodzakelijk zijn voor de uitoefening van hun functies in het kader van deze verordening»
B. Grensoverschrijdend aanbod Geen paspoortregeling door PRIIP s (overweging 24) - Geen Europees paspoort voor grensoverschrijdende verkoop van/handel in PRIIP s - PRIIP s-verordening laat verdeling van verantwoordelijkheden tussen bestaande NCA s uit hoofde van de bestaande paspoortregelingen onverlet Grensoverschrijdend aanbod Overweging 24: ( ) De voor de toepassing van deze verordening door de lidstaten aangewezen bevoegde autoriteiten moeten daarom consistent zijn met de autoriteiten die bevoegd zijn voor het verhandelen van PRIIP's uit hoofde van een bestaand paspoort, voor zover dit bestaat. De bevoegde autoriteit van de lidstaat waar het PRIIP op de markt gebracht wordt, dient verantwoordelijk te zijn voor het toezicht op het verhandelen van dat PRIIP. De bevoegde autoriteit van de lidstaat waar het product op de markt wordt gebracht, moet altijd het recht hebben het verhandelen van een PRIIP op zijn grondgebied te schorsen wanneer niet aan deze verordening wordt voldaan.
C. Toezichtsmiddelen Lidstaten dienen regels vast te stellen om te voorzien in passende bestuursrechtelijke sancties en maatregelen tegen inbreuken op PRIIP s, en alle noodzakelijke maatregelen te treffen om de uitvoering daarvan te waarborgen (art. 22 (1)) - Verplichting geldt onverminderd: i. Toezichtbevoegdheden van de NCA s ii. Recht lidstaten om strafrechtelijke sancties in te voeren en op te leggen - Sancties en maatregelen moeten doeltreffend, evenredig en afschrikkend zijn - Uitzondering: geen verplichting voor lidstaat om voorschriften voor bestuursrechtelijke sancties vast te stellen indien t.a.v. deze inbreuken reeds strafrechtelijke sancties krachtens het nationale recht gelden
C. Toezichtsmiddelen PRIIP s zelf stelt minimumvereisten vast over de machtiging aan de NCA s om bestuursrechtelijke sancties en maatregelen op te leggen (art. 24) - Tenuitvoerlegging in nationaal recht noodzakelijk - Toepassingsgebied art. 24 gelimiteerd tot inbreuken op de opgesomde bepalingen (art. 24 (1)) hoofdzakelijk bepalingen m.b.t. KID - NCA s minstens gemachtigd tot het opleggen van (art. 24 (2)): a) Bevel waarbij het aanbieden op de markt van een PRIIP wordt verboden b) Bevel waarbij het aanbieden op de markt van een PRIIP wordt opgeschort c) Publieke waarschuwing d) Bevel waarbij het verstrekken van een KID dat niet aan de voorschriften van PRIIPS voldoet, wordt verboden + opdracht tot publicatie nieuwe versie KID e) Bestuursrechtelijke boeten - NCA dient bij het toepassen van de sancties/maatregelen rekening te houden met alle relevante omstandigheden (art. 25)
C. Toezichtsmiddelen - Tegen besluit NCA staat beroep open (art. 26) - NCA kan persoon die PRIIP ontwikkelt, verkoopt of er advies over geeft, ertoe verplichten een directe mededeling tot de betrokken retailbelegger te richten met info over (i) sanctie/maatregel en (ii) waar klachten of schadevorderingen kunnen worden ingediend (art. 24 (4)) Publicatie (nominatim) van het besluit tot oplegging bestuursrechtelijke sanctie/maatregel op website NCA (art. 29) - Uitgezonderd het besluit tot vaststellen van onderzoeksmaatregelen (art. 29 (1)) - Afwijkende regeling indien bekendmaking onevenredig wordt geacht of de stabiliteit van de financiële markten of lopend onderzoek in gevaar brengt (art. 29 (1)) - Publicatie blijft ten minste 5 jaar op website NCA beschikbaar (art. 29 (4))
C. Toezichtsmiddelen NCA s kunnen sanctioneringsbevoegdheden op verschillende wijzen uitoefenen (art. 23): a) rechtstreeks b) in samenwerking met andere autoriteiten c) middels delegatie aan andere autoriteiten (op verantwoordelijkheid delegant) d) middels een verzoek aan de bevoegde rechterlijke instanties Lidstaten kunnen aanvullende sancties of maatregelen vaststellen + in hogere bestuursrechtelijke boetes voorzien (art. 24 (3)) Nauwe samenwerking NCA s en coördinatie om duplicering/ overlapping van sancties/maatregelen in grensoverschrijdende gevallen te voorkomen (art. 22 (2))
C. Toezichtsmiddelen Bevoegde autoriteiten dienen «doeltreffende mechanismen» in te stellen om het melden van daadwerkelijke/potentiële inbreuken op PRIIP s aan hen mogelijk te maken (art. 28 (1)) PRIIP s legt minimumvereisten op waaraan de mechanismen moeten beantwoorden (art. 28 (2)): a) specifieke procedures voor ontvangst/behandeling meldingen b) passende klokkenluidersregelingen voor werknemers c) bescherming identiteit betrokken personen (tenzij openbaarmaking is vereist) Lidstaten kunnen beslissen verder te gaan (cfr. art. 28 (3) en (4))
D. Toezicht in België PRIIP s-verordening regelt niet hoe toezicht op KID moet worden georganiseerd (ex ante vs. ex post; systematisch vs. niet-systematisch) Wel optie voor lidstaten om in voorafgaandelijke notificatie KID aan bevoegde autoriteiten te voorzien Art. 5 (2) PRIIP s-verordening: Elke lidstaat kan van de PRIIP-ontwikkelaar of van de persoon die een PRIIP verkoopt vereisen dat deze het essentiële informatiedocument vooraf verstrekt aan de voor de in die lidstaat verhandelde PRIIP s bevoegde autoriteit.
3. Productinterventie
Productinterventie Overweging 25: «De bevoegdheden van EIOPA en van de relevante bevoegde autoriteiten moeten worden aangevuld met een expliciet mechanisme voor het verbieden of beperken van het op de markt brengen, verspreiden en verkopen van verzekeringsgebaseerde beleggingsproducten die aanleiding geven tot ernstige zorgen over de beleggersbescherming, het ordelijk functioneren en de integriteit van de financiële markten of de stabiliteit van het financiële stelstel of een deel daarvan, in combinatie met passende coördinatie- en noodbevoegdheden voor EIOPA. Deze bevoegdheden moeten ook beantwoorden aan de bevoegdheden zoals deze aan ESMA en EBA zijn toegekend uit hoofde van Verordening (EU) nr. 600/2014 van het Europees Parlement en de Raad, om ervoor te zorgen dat dergelijke interventiemechanismen bij alle beleggingsproducten kunnen worden toegepast, ongeacht hun rechtsvorm. ( )»
Productinterventie door NCA NCA kan volgende zaken in of van de betreffende lidstaat verbieden of beperken (art. 17 (1)): a) van het op de markt brengen, distribueren of verkopen van verzekeringsgebaseerde beleggingsproducten (al dan niet met bepaalde specifieke kenmerken) b) van een soort financiële activiteit of praktijk van een verzekerings- of herverzekeringsonderneming Maatregel kan als voorzorg worden opgelegd voordat het product op de markt is gebracht of aan beleggers is verkocht (art. 17 (2) in fine)
Productinterventie door NCA Interventie enkel mogelijk indien NCA op redelijke gronden concludeert dat aan specifieke (cumulatieve) voorwaarden is voldaan (art. 17 (2)) à Zo moet het product/de activiteit/de praktijk o.m. een significante reden tot bezorgdheid over de beleggersbescherming vormen of een bedreiging vormen voor het ordelijk functioneren en de integriteit van financiële markten of voor de stabiliteit van het financiële stelsel of een deel daarvan in ten minste één lidstaat (art. 17 (2) (b)) Minimaal 1 maand op voorhand stelt de NCA alle andere betrokken NCA s en EIOPA in kennis (art. 17 (3)) à In uitzonderlijke gevallen waarin NCA een snel optreden noodzakelijk acht om schade te voorkomen en onder bepaalde voorwaarden kan NCA voorlopige maatregelen nemen (voor een periode van max. 3 maanden) met schriftelijke kennisgeving ten minste 24 uur op voorhand (art. 17 (4))
Productinterventie door NCA Advies EIOPA na kennisgeving (art. 18): - EIOPA stelt advies op waarin zij aangeeft of de maatregel gerechtvaardigd en evenredig is (art. 18 (2)) - indien EIOPA meent dat het noodzakelijk is dat ook andere NCA s maatregelen nemen, wordt dit in het advies vermeld (art. 18 (2)) - EIOPA publiceert dit advies op haar website (art. 18 (2)) - als een van de betrokken NCA s beslist in te gaan tegen dit advies, publiceert de NCA op haar website een kennisgeving waarin de redenen hiervoor worden uiteengezet (art. 18 (3)) Publicatie van de maatregel op website NCA (art. 17 (5)) NCA trekt maatregel in indien niet meer voldaan aan de vereiste voorwaarden (art. 17 (6)) COM stelt gedelegeerde handelingen vast m.b.t. criteria en factoren productinterventie (art. 17 (7)) cfr. supra
Productinterventie door EIOPA Tijdelijke interventiemogelijkheden in de EU (art. 16 (1)) Interventie enkel mogelijk indien voldaan is aan specifieke (cumulatieve) voorwaarden (art. 16 (2) en (3)) à O.m. voorwaarde van subsidiariteit (art. 16 (2) (c)) EIOPA licht de NCA s voorafgaand in van de voorgenomen maatregel (art. 16 (4)) Publicatie van de maatregel op website EIOPA (art. 16 (5))
Productinterventie door EIOPA Duur van verbod of beperking (art. 16 (6)): - minstens elke 3 maanden heroverweegt ESMA de genomen maatregel - bij niet-verlenging van de maatregel na deze 3 maanden, loopt het verbod of de beperking af Maatregelen EIOPA krijgen voorrang boven eerdere maatregelen NCA (art. 16 (7)) COM stelt gedelegeerde handelingen vast m.b.t. criteria en factoren productinterventie (art. 16 (8)) cfr. supra
Vragen?