Welk profiel past bij mij? Informatie over de profielkeuze voor leerlingen in VWO 3 op lariks

Welk profiel past bij mij? Informatie over de profielkeuze voor leerlingen in VWO 3 op lariks VWO

INHOudsopgave Bijna naar de bovenbouw 3 Wat verandert er? 4 Wat is een profiel? 5 Vakkenaanbod 6 Extra vakken en activiteiten 6 Welk profiel kies jij? 8 Profiel per beroepssector 10 Vakken in het vrije deel 11 Hoe maak je een keuze? 12 Wat kan ik met mijn vwo-diploma? 13 Wat je verder nog moet weten 14 Meer informatie 14 Colofon Inhoud Fokke Flapper Bezoekadres Selma Lagerlöflaan 3 9406 KB ASSEN 0592-390290 Kijk voor meer informatie op csvincentvangogh.nl Redactie Vera Duiker Vormgeving bureaudrp Bijna naar de bovenbouw Nog even en dan ga je naar de vierde klas. Voordat je in vwo 4 begint, kies je aan het einde van de derde klas de vakken waarin je uiteindelijk examen wilt doen. Na het behalen van je vwo-diploma kun je doorstromen naar het hbo of de universiteit. De vakkenkeuze die je in de derde klas maakt is van invloed op de keuze die je na het vwo hebt. Het is dus belangrijk dat je je serieus verdiept in de vraag Wat wil ik later? Voor sommigen is het al duidelijk wat ze willen gaan doen na het vwo. Voor anderen is het een lastige vraag, zeker omdat de toekomst nog ver weg lijkt! In deze brochure krijg je informatie over studeren in de bovenbouw en de mogelijkheden waaruit je kunt kiezen. Deel de informatie ook met anderen; vrienden, ouders of mensen in een bepaald vakgebied dat je interessant vindt, kunnen je soms verder helpen bij het maken van je keuze. Heb je hulp nodig of wil je wat vragen? Jij en je ouders zijn van harte welkom op school; de mentor, de leerlingcoördinator en de decaan helpen je graag bij het uitstippelen van je toekomst! 2 december 2015 3

Wat verandert er? Als je volgend jaar in de bovenbouw van het vwo zit, merk je dat docenten in de lessen andere accenten leggen dan je in de onderbouw gewend was. Er wordt meer een beroep gedaan op zelfstandig werken en je krijgt een grotere verantwoordelijkheid voor je eigen leerproces en de resultaten die je behaalt. Natuurlijk bieden we je hulp en krijg je goede handreikingen om te kunnen leren en studeren. Kenmerkend voor het vwo is dat je enerzijds veel moet leren en anderzijds zelfstandig moet kunnen denken en inzicht moet hebben in verschillende processen. Je moet veel kunnen onthouden, abstract kunnen denken, kennis kunnen toepassen, snel kunnen werken en grotere delen leerstof kunnen beheersen. Specifiek voor het vwo is dat er veel aandacht wordt besteed aan het doen van onderzoek. Met bepaalde vakken maken we regelmatig uitstapjes naar de universiteit. Zo nemen leerlingen die het vak filosofie volgen, deel aan een symposium aan de RUG en volgen leerlingen met wiskunde D in hun pakket een masterclass aan een universiteit. Ook bij het maken van het profielwerkstuk zoeken we de samenwerking met de universiteit. Wij willen graag dat onze leerlingen na het behalen van hun vwo-diploma goed zijn voorbereid op hun vervolgstudie. Zelfstandigheid en verantwoordelijkheid is daarom van groot belang! Voor leerlingen in de bovenbouw van het vwo geldt dat er een studielast is van ongeveer 40 uur per week. Het aantal lesuren op school bestaat uit ongeveer 25 uur, de overige 15 uur besteed je dus aan huiswerk en zelfstudie. De vaardigheden die je in de bovenbouw nodig hebt om je examen te kunnen halen, zoals een planning maken, een goede onderzoeksvraag formuleren maar ook verschillende presentatievormen, worden ook regelmatig getoetst. De resultaten hiervan worden verzameld in je examendossier. Voor sommige vakken betekent het dat je een opdracht goed moet uitvoeren maar dat je daar geen cijfer voor krijgt. In het Programma van Toetsing en Afsluiting (PTA) dat op onze website staat, lees je in de vakbeschrijvingen globaal hoe en wat er getoetst wordt. In vwo 4 en vwo 5 bestaat een schooljaar uit vier ongeveer gelijke perioden. Per periode kan het aantal contacturen voor een vak variëren. Elke periode sluit je af met een toetsweek. In vwo 6 zijn er drie perioden en een centraal examen. Wat is een profiel? In vwo 4 heb je de keuze uit vier mogelijkheden: gymnasium, tto, gymnasium met tto en atheneum. De profielen gelden voor alle afdelingen, maar er zijn hiervoor aparte keuzeformulieren. Deze zijn te verkrijgen bij de decaan. Een profiel is samengesteld uit drie onderdelen: het gemeenschappelijke deel: dit deel heeft een algemeen vormende functie en bestaat uit de verplichte vakken Nederlands, Engels, maatschappijleer, bewegingsonderwijs, algemene natuurwetenschappen, culturele en kunstzinnige vorming (niet voor gymnasiumleerlingen) en godsdienst. Ook volg je een tweede moderne vreemde taal; Frans of Duits. Als je gymnasium doet, kies je één of twee klassieke talen. het profieldeel: dit deel bestaat uit twee of drie vakken die kenmerkend zijn voor het profiel dat je kiest. Naast de verplichte profielvakken, maak je de keuze uit nog een aantal andere vakken. Verplicht onderdeel is het profielwerkstuk dat betrekking heeft op een groot vak uit het door jou gekozen profiel. Bij het maken van het profielwerkstuk ligt de nadruk op informatie-, onderzoeks-, en communicatievaardigheden. Het cijfer dat je voor je profielwerkstuk haalt, is een onderdeel van het combinatiecijfer. Meer informatie hierover vind je in het PTA op de website. het vrije deel: dit deel bestaat uit twee delen: het keuze-examenvak en het geheel vrije deel. Voor het keuze-examenvak kan je kiezen uit vakken die niet tot je profiel behoren. Het vak dat je kiest in het vrije deel biedt je de ruimte om een eigen invulling te geven aan jouw profiel. Aan de keuze voor een extra vak in het vrije deel zijn wel restricties verbonden. De keuze van dit vak wordt dan ook in goed overleg gemaakt met de mentor, leerlingcoördinator en decaan. Zij kunnen je precies vertellen wat er wel en niet mogelijk is in het vrije deel. 4 Profiel 5

vakkenaanbod 6 Onze school heeft binnen de wettelijke kaders een keuze gemaakt voor een ruim vakkenaanbod. Op onze school is de keuze voor een tweede en derde moderne vreemde taal beperkt tot Frans en Duits. Voor het kunstvak is de keuze beperkt tot muziek en beeldende vorming. In het vrije deel kan je naast de bekende profiel(keuze)vakken ook kiezen voor informatica, management & organisatie, bewegen sport & maatschappij (bsm), filosofie, wiskunde D en Spaans (startersvariant). In het vrije deel van de maatschappijprofielen zijn er beperkingen met betrekking tot een keuze voor typische bètavakken. Bij de keuze voor het vak wiskunde is het van belang om te weten dat je op het examen niet slaagt als je eindcijfer lager is dan een 5. Je mag voor de vakken Nederlands, Engels en wiskunde slechts één 5 als eindcijfer hebben. Tegen de tijd dat jij examen doet, valt rekenen ook onder deze regel. Extra vakken en activiteiten Soms kun je een extra vak kiezen (uitgezonderd de kunstvakken en BSM), maar onder voorwaarden dat het niet altijd mogelijk is om die lessen te volgen en dat je voor het volgen van een extra vak altijd toestemming van de sectorleider hebt. Je kunt je voor of na de zomervakantie opgeven voor een extra vak, maar het definitieve uitsluitsel of je het vak daadwerkelijk kunt volgen, krijg je pas in september omdat het rooster en de groepsgrootte meespelen bij de indeling. Goed overleg over de keuze van een extra vak is zeer belangrijk! Als je er voor kiest een extra vak te volgen, betekent dat dat je over veel discipline en doorzettingsvermogen beschikt. Je kiest een extra vak in principe voor één jaar en het vak telt ook mee voor je overgangsrapport. Het vrije deel kent een aantal verplichte onderdelen, zoals het mentoroverleg, het profielwerkstuk, internationalisering in de vorm van een uitwisseling of werkweek in het buitenland (of een alternatieve opdracht), LOB en MEP (in vwo 4). Gymnasiumleerlingen kunnen deelnemen aan de Romereis. Meer informatie hierover vind je in de brochure van het gymnasium en op de website. Voor leerlingen die meer willen, is er een speciaal lesaanbod: Heb je belangstelling voor natuurkunde? Dan kun je in vwo 6 meedoen aan het project moderne natuurkunde. In vwo 5 kun je meedoen aan het een driedaags programma aan de Radboud Universiteit in Nijmegen: The High School Program Model United Nations (HSP-MUN) 7

8 Welk profiel kies jij? Op Lariks hebben vwo-leerlingen de keuze uit vier profielen. Welke profielen dat zijn en welke vakken daarbij horen, lees je hierna. NT - Natuur & Techniek Dit profiel is gericht op exacte en technische vervolgstudies en past bij je als je goed bent in wiskunde, natuurkunde en scheikunde. Het is een goede voorbereiding op bijna alle technische beroepen, maar ook voor beroepen die te maken hebben met milieu, planten en dieren. Verplichte profielvakken NT : wiskunde B natuurkunde scheikunde Profielkeuze vakken NT: wiskunde D of biologie of informatica NG - Natuur & Gezondheid Dit profiel is geschikt voor je als je een vervolgstudie wilt doen in een medische of biologische richting, maar ook technische en natuurwetenschappelijke richtingen behoren tot de mogelijkheden. Als je wilt werken in een laboratorium, in de verpleging, de landbouw of in een paramedisch beroep, dan past dit profiel bij jou. Je kunt met dit profiel ook terecht op het gebied van landbouw of milieukunde. Verplichte profielvakken NG: wiskunde A of B (één van beide) biologie scheikunde Profielkeuzevakken NG: aardrijkskunde of natuurkunde CM - Cultuur & Maatschappij Hiermee richt je je op vervolgstudies in de sociale sector, het onderwijs en kunst en cultuursector. Je bent creatief, hebt een dienstverlenende instelling en je bent goed in het oplossen van problemen. Denk bij dit profiel aan beroepen als maatschappelijk werker, museummedewerker, toeristisch medewerker of journalist. Verplichte profielvakken CM: geschiedenis wiskunde C of wiskunde A EM - Economie & Maatschappij Voor dit profiel kies je als je een vervolgstudie wilt doen in de richting van economie, handel, management, communicatie of toerisme. Je wilt later graag aan het werk in de zakenwereld. Je bent goed in adviseren, informeren en organiseren. Verplichte profielvakken EM: wiskunde A of B (één van beide) economie geschiedenis Profielkeuzevakken EM: aardrijkskunde of management & organisatie (m&o) Profielkeuzevakken CM: Je vult je verplichte profiel aan met één maatschappelijk vak: aardrijkskunde of economie en één cultureel vak: filosofie of kunstvak beeldende vormgeving of kunstvak muziek Frans of Duits

profiel per beroepssector In dit overzicht vind je overzichtelijk bij elkaar welk profiel er past bij de verschillende beroepssectoren. vakken in het vrije deel Naast de verplichte vakken en je profielvakken, kies je in elk geval nog één vak waarin je examen doet. Dit vak hoeft niet bij je profiel te passen. Je kiest uit de volgende vakken: Latijn*** * afhankelijk van de keuze in het profieldeel ** is alleen te kiezen binnen de profielen EM, NG en NT, in combinatie met wiskunde B *** geldt alleen voor gymnasiumleerlingen en is afhankelijk van eerder gemaakte keuze in het profieldeel. Voor gymnasium is minimaal één klassieke taal verplicht. Chinees Sector Profiel op havo Belangrijke vakken aarde & milieu NG, NT ak, sk, bi economie & bedrijf EM wi-a, ec, m&o exact & informatica NT wi-a of wi-b, na gedrag & maatschappij CM fi, ec filosofie aardrijkskunde biologie economie mentorles Grieks*** gezondheid NG, NT, EM, CM bi, sk kunst & cultuur CM kunst, talen onderwijs & opvoeding Pabo: mogelijk met alle profielen docent in VO: afhankelijk van het te geven vak wiskunde D** recht & bestuur CM, EM talen taal & communicatie CM talen techniek NT, NG wi-b, na & maatschappij bewegen, sport natuurkunde geschiedenis muziek Frans* Spaans wiskunde Duits* informatica management & organisatie scheikunde beeldende vormgeving 10 11

12 Hoe maak je je keuze? Het kiezen van een profiel is meestal niet gemakkelijk. Je moet er nu al goed over nadenken wat je later wilt gaan doen. Het is daarom belangrijk dat je je breed oriënteert op de verschillende beroepssectoren. Verdiep je in de verschillende vervolgopleidingen en probeer uiteindelijk te kiezen voor een profiel met vakken die je interesseren en die je met de nodige inspanning goed kunt volgen. Vraag je bij je profielkeuze ook af: Wie ben ik? Wat wil ik? Wat kan ik? Wat vind ik belangrijk? Denk ook na over de vraag: Kan ik ook wat ik wil? Praat ook met medeleerlingen, je ouders, familieleden en kennissen over verschillende beroepen en opleidingen. Tijdens de mentorlessen besteden we ook veel aandacht aan de profielkeuze. Ook de decaan kan je goed helpen bij je keuze voor je vakkenpakket en je vervolgopleiding. Je wordt lid van DeDecaan.net. Op deze site is heel veel informatie te vinden over studie- en beroepskeuze en hier doorloop je ook KeuzeWeb. In KeuzeWeb staan allerlei opdrachten en wetenswaardigheden die belangrijk zijn bij het maken van een keuze. Er is informatie te vinden over persoonlijke aspecten maar ook over vakken, studies, beroepen en opleidingseisen. Daarnaast heeft de decaan van Lariks een aantal activiteiten toegevoegd die belangrijks zijn om te doen, bijvoorbeeld de onderwijsbeurs, een interview, een test en de vakkenmarkt. Ook maak je een pakketkeuzetest. Uiteindelijk ontstaat er een aardig fundament voor je definitieve profielkeuze. Maak gebruik van de hulp de je geboden krijgt; het vergemakkelijkt je keuze voor jouw toekomst! Op school organiseren we in januari ook een avond waarin jij en je ouders informatie krijgen over de profielkeuze. Daarnaast kun je in januari ook terecht op de vakkenmarkt. In februari geven docenten je profieladviezen. Je uiteindelijke profielkeuze moet begin maart bekend zijn in DeDecaan.net. Daarna volgt dan in april een keuzegesprek met jou en als je dat wilt ook met je ouders. In dat gesprek leggen we de adviezen van de docenten naast jouw keuze en kijken we of jouw keuze ook haalbaar is. Medio april geef je dan je definitieve keuze door. Als je tweetalig onderwijs volgt, blijft de profielkeuze hetzelfde omdat je als tto-leerling het reguliere Nederlandse examen aflegt. Sommige vakken die alleen een schoolexamen kennen, worden in het Engels aangeboden. Dat zijn de vakken godsdienst, anw*, maatschappijleer in vwo 5 en lichamelijke opvoeding in vwo 6. Als je tto doet, word je opgeleid voor de examens International Baccalaureate (IB) en Global Perspectives (GP). Verder nemen tto-leerlingen deel aan het Engelstalige HSP-MUN en een internationaal MUN. Ook wordt er aandacht besteed aan Europese en Internationale Oriëntatie (EIO). Als je in dedecaan.net kiest voor tto, dien je daar het tto-formulier in te vullen. In januari is er een speciale informatieavond over tto in de bovenbouw. * het is mogelijk dat de school door gewijzigde wetgeving ten aanzien van anw op een bepaald moment met een ander aanbod komt. Januari informatieavond voor ouders en leerlingen over profielkeuze vakkenmarkt februari profieladviezen door docenten maart profielkeuze maken in DeDecaan.net Wat kan ik met mijn vwo-diploma? Nadat je je vwo-diploma hebt behaald, kan je terecht op de volgende opleidingen: het wetenschappelijk onderwijs aan een universiteit. De meeste universitaire studies duren vier jaar. Na een algemeen jaar - de propedeuse - begint de bachelorfase waarin je je gaat specialiseren. Na het behalen van je bachelor, kun je verder studeren voor je masterstitel. Vaak zijn de studieprogramma s gekoppeld aan één of meer stages, soms in het buitenland. In principe heb je dus een studieduur van vier jaar, zolang loopt ook je studiefinanciering. De verblijfsduur op een universitaire studie is maximaal 5 jaar. Je mag twee jaar over je propedeuse doen. Haal je de propedeuse in één jaar, dan mag de rest van je studie een jaar langer duren. Er zijn uitzonderingen, waarbij je een jaar extra krijgt, zoals bijvoorbeeld bij technische studies en geneeskunde. het hoger beroepsonderwijs (hbo). Het hbo bepaalt zelf welke leerlingen er worden toegelaten en hogescholen kunnen eisen stellen aan het profiel/ april definitieve profielkeuze Een overzicht van alle exacte data vind je op de website en wordt begin januari per mail aan jou en je ouders toegezonden. Kijk ook op onze site op de locatie Lariks onder: begeleiding/decanaat voor actuele data. eindexamenpakket. In Nederland zijn ongeveer 200 hbo-opleidingen. particulier onderwijs. Er zijn particuliere opleidingen op hbo-niveau of op postacademisch niveau. De meeste particuliere opleidingen zijn korter dan reguliere hbo-opleidingen, maar ook duurder. De particuliere opleidingen die door de overheid erkend zijn, geven recht op studiefinanciering. De decaan kan je hier meer over vertellen. het leger en de politie. Met je vwo-diploma kun je terecht op de Koninklijke Militaire Academie, het Koninklijk Instituut voor de Marine of de Nederlands Politieacademie. Voor bepaalde richtingen gelden voorgeschreven profielen en soms worden er ook eisen gesteld aan je leeftijd, gezondheid, etc. het middelbaar beroepsonderwijs (mbo). Met een overgangsbewijs van vwo 3 naar vwo 4 of havo 4 kan je ook naar het mbo. Soms krijg je een aantal vrijstellingen. Sommige leerlingen kiezen ervoor om via deze weg door te stromen naar het hbo. Als je dat wilt, is het van belang dat je dat tijdig meldt (in februari of maart). Veel mbo-scholen hebben in februari open dagen. Meer informatie hierover kan je krijgen bij de decaan. Voor veel mbo-opleidingen geldt: vol is vol, tijdige aanmelding is dus van belang! 13

Wat je verder nog moet weten Je gaat niet over één nacht ijs bij het kiezen van je profiel. Wij willen je daarom ook zo goed mogelijk helpen om een gefundeerde keuze te maken. Neem gerust contact op met je mentor, de sectorleider of de decaan als je vragen hebt. Kom naar de informatiebijeenkomsten, doe zelf onderzoek op internet en bezoek informatiedagen van vervolgopleidingen. Overleg goed met de mentor over de vakken die je kiest en roep eventueel ook de hulp in van de decaan. Er is veel mogelijk, maar helaas niet alles. Er zijn soms uitzonderingen waardoor een bepaald vak niet gekozen kan worden. Houd daar rekening mee. Als je in vwo 4 onverhoopt tot de conclusie komt dat je tóch niet de goede keuze gemaakt hebt, dan is het zeer bijzondere gevallen en in overleg met de mentor, decaan en leerlingcooördinator tot de herfstvakantie mogelijk je keuze ter herzien. Het wijzigen van een profielvak is soms om roostertechnische redenen ingewikkeld en soms onmogelijk. Het is dus van groot belang dat je je keuze goed en weloverwogen maakt. Werk aan de winkel, dus! We wensen je heel veel succes met je profielkeuze en helpen je graag als je vragen hebt. Meer informatie Sectorleider vwo 3, 4, 5 de heer F. Flapper, fpr@csvvg.eu Decaan vwo mevrouw M. Beijert, bei@csvvg.eu Kijk voor aanvullende informatie op csvincentvangogh.nl/lariks/begeleiding/decanaat Profielkeuze Natuur & Techniek Natuur & Gezondheid Economie & Maatschappij Cultuur & Maatschappij Vrije keuze biologie, scheikunde, natuurkunde Duits, Frans, Spaans, Chinees, economie filosofie, aardrijkskunde, geschiedenis informatica, muziek, BSM, M&O wiskunde, beeldende vormgeving. Voor gymnasiumleerlingen: Grieks, Latijn Verplichte vakken Nederlands Engels maatschappijleer bewegingsonderwijs CKV godsdienst Duits of Frans 14 15