P s yc h i at r i s c h Ziekenhui s D u f f e l De Ceder Gesloten opnameafdeling voor senioren Stationsstraat 22 C 2570 Duffel tel: 015 30 40 30 www.pz-duffel.be
Informatie voor patiënten, familie en kennissen Voorwoord p. 3 Behandelvisie p. 4 Behandelaanbod p. 7 Bezoek p. 9 Praktisch p. 10 Enkele afspraken p. 13 Enkele namen p. 14 Bereikbaarheid p. 14 Domeinplan p. 15 2
Voorwoord De Ceder is een semi-gesloten opname-afdeling voor senioren met cognitieve stoornissen of psychiatrische problematiek (dementie, verwardheid, depressie, psychotische verschijnselen, afhankelijkheid van middelen, gedrags- en karakterstoornissen). De afdeling maakt deel uit van de Gerontopsychiatrie van het psychiatrisch ziekenhuis Sint-Norbertus. Een opname op De Ceder kan enkele weken tot enkele maanden duren. De observatie en behandeling leiden tot het stellen van een weloverwogen optie, in overleg met u en uw familie. Indien mogelijk bereiden we een terugkeer naar het thuismilieu (ook rustoord vanwaar patiënt kwam is thuismilieu) voor. Om die reden vragen we u geen wijzigingen aan te brengen aan de woonsituatie, zonder voorafgaand overleg en akkoord van het behandelteam. Soms moeten we een andere woonomgeving zoeken. Ook voortgezette behandeling op wat langere termijn kan een optie zijn. Bij opname of zo snel mogelijk erna zal een verpleegkundige u informatie geven over een aantal praktische zaken en over onze werking ( die u nog eens kan nalezen in deze brochure ). Tevens maken we een aantal afspraken en moet u enkele formulieren invullen. Anderzijds kan u ons praktische informatie verschaffen die nuttig kan zijn om een duidelijk zicht te krijgen op uw probleemsituatie en de zorg die u nodig heeft. U leeft samen met andere patiënten, verdeeld in twee leefgroepen. Dit samenleven houdt heel wat mogelijkheden in, maar ook beperkingen. Een aantal regels en afspraken zijn daarbij noodzakelijk. Ook deze zullen we verder in deze brochure toelichten. Meer detailinformatie over de aanleiding tot de opname en alles wat dit met zich brengt, kan u bespreken met onze maatschappelijk werker. Hij neemt zo snel mogelijk na de opname contact met u om een afspraak hiervoor te maken. 3
Behandelvisie Milieutherapeutisch kader We zetten alle elementen van het behandelmilieu in de mate van het mogelijke in in functie van de behandeldoelen. Dit omvat onder meer de omgangswijze van de teamleden naar de patiënten toe, de infrastructuur, de samenstelling van de groep van medepatiënten, de organisatie, het medicatiebeleid. Enkele van deze punten lichten we hieronder verder toe. We vertrekken hierbij van een ondersteunend (of supportief) milieu. Dit houdt onder meer in dat u een behandeling individueel op maat krijgt: wij bieden u wat u nodig heeft op vlak van leren, ondersteuning en zorg. Werken met een groep is ondersteunend ten dienste van de individuele personen. We houden steeds rekening met ieders mogelijkheden en beperkingen op een bepaald moment. Persoonsgericht werken We geven het supportief milieutherapeutisch kader verder vorm vanuit de basisprincipes van het cliëntgericht of persoonsgericht model. Dit komt vooral tot uiting in de omgangswijze t.a.v. patiënten en omvat de volgende punten: - therapeutische basishoudingen: onvoorwaardelijke aanvaarding van de persoon met zijn beleving, inzet, geloof in de mogelijkheden van de patiënt met zijn beperkingen, warmte in het contact, empathie (de beleving van de persoon trachten te begrijpen) en echtheid in de relatie als hulpverlener. - beleving als centrale factor: aansluiten bij de beleving van de persoon, wat deze denkt en voelt. - uitgaan van hoe de patiënten werkelijk zijn met hun mogelijkheden en beperkingen. - duidelijkheid van de structuur en regels, datgene wat vast staat en de speelruimte waarbinnen eigen keuzes kunnen gemaakt worden. - bevorderen dat deze mensen binnen de marges van hun mogelijkheden zelf verantwoordelijkheid kunnen dragen en zelfstandig handelen. Medicatiebeleid U krijgt die medicatie die u op een bepaald moment nodig hebt. We volgen zowel de psychische als de lichamelijke gezondheidstoestand op. Daarbij houden we enerzijds rekening met de continuïteit van het medicatieschema dat u eventueel reeds toegediend krijgt en waarmee u misschien optimaal kan 4
functioneren. Anderzijds volgen we actief op hoe de toestand evolueert, welke medicatie aangewezen is en welke niet (meer). We streven ernaar om zo weinig mogelijk medicatie te geven, gezien de nevenwerkingen en ongekende interacties tussen verschillende medicamenten. We trachten de klachten en problemen zoveel mogelijk via andere wegen te behandelen, vooral door gesprek en aanpassingen van de omgeving (persoonsgericht werken binnen een milieutherapeutisch kader, zie hierboven). Contacten met familie We gaan ervan uit dat u deel uit maakt van een familiesysteem, wat hoe dan ook belangrijk is. De familieleden of belangrijke derden die u kiest of die zelf contact houden, beschouwen we als partner in de behandeling. We spreken met de familie en u af wie contactpersoon voor de familie is. Het onderhouden van de relatie met familieleden is heel belangrijk. Een goed contact met familieleden en vrienden draagt voor iedereen bij tot het algemeen welgevoelen, zeker op het moment dat je het moeilijk hebt en niet meer thuis kan zijn. Daarom vinden we het belangrijk dat u bezoek krijgt. Soms is het ook mogelijk dat familie u eens meeneemt (bvb naar huis). Soms is dit echter niet aangewezen. Geregeld overleg met de familie, vooral met de contactpersoon, is in de behandeling zeer wenselijk en vaak nodig. De naaste familie kan ons bepaalde informatie geven over u die kan bijdragen tot een juiste diagnose en aanpak. Naar de toekomst toe is het essentieel dat wij weten hoe de familie tegenover het probleem staat en wat de mogelijkheden zijn. Er zijn ook allerlei praktische zaken die meestal met de familie afgesproken worden (zie ook verderop in deze brochure). Er is ook ruimte voor de beleving van de familieleden zelf. Uw psychisch probleem, zeker als dit een opname tot gevolg heeft, treft immers ook uw familie. Men kampt vaak met gevoelens van verdriet, pijn, angst, onmacht. Soms voelt men zich onterecht schuldig omdat men niet (meer) in staat is het probleem zelf op te vangen. Ook reacties van kwaadheid kunnen in deze context begrepen worden. Het kan helpend zijn deze gevoelens te bespreken, gehoord en begrepen te worden, oplossingen te zoeken, dingen anders te kunnen zien. 5
Semi-gesloten afdelingsdeur Dit houdt in dat we de afdelingsdeur sluiten ter beveiliging voor patiënten tegen verloren lopen of weglopen (o.w.v. problemen met oriëntatie, ziekte-inzicht, inschatten van gevaarssituaties, eventueel suïcidaliteit) omdat een groot deel van de opgenomen patiënten dergelijke beveiliging nodig heeft. Semi-gesloten betekent anderzijds ook dat patiënten die een open afdelingsdeur aankunnen, eens dit afgesproken is, op eenvoudige vraag de afdeling zonder begeleiding kunnen verlaten. We vertrouwen er dan ook op dat u zelf volgens afspraak terugkomt. Twee leefruimtes Op de afdeling zijn er twee leefruimtes waar u de maaltijden krijgt en overdag aan tafel of in een zetel kan zitten. Bij het samenstellen van de leefgroepen houden we rekening met de cognitieve mogelijkheden, (probleem) gedrag, praktische vaardigheden, interesses en eventueel andere belangrijke kenmerken van de patiënten. We streven ernaar de patiënten in leefgroepen te groeperen zodanig dat de verwachtingen, de tolerantie, de structuur, de regels en de aangeboden hulp en begeleiding die gemiddeld voor de gehele leefgroep gelden, aangepast zijn aan de mogelijkheden en noden van iedereen. Bij opname maken we een eerste inschatting in welke leefgroep u op dat moment het best zou passen. We volgen dit regelmatig op en dit kan veranderen vanuit observatie en probleemanalyse, vanuit evolutie bij u en naar aanleiding van uw ontslag of opname van andere patiënten. 6
Behandelaanbod Verschillende teamleden begeleiden u gedurende uw volledig verblijf: - de psychiater is de medisch verantwoordelijke voor de afdeling en volgt de evolutie van nabij. - de hoofdverantwoordelijke leidt het multidisciplinaire team. - de sociotherapeuten schenken naast de dagelijkse zorg extra aandacht aan uw gedrag, uw mogelijkheden en uw noden. - de psycholoog gaat problemen op emotioneel en cognitief vlak na, door middel van gesprek, observatie en eventueel testonderzoeken. Waar nodig voorzien we gesprekstherapie of psychologische begeleiding. - de maatschappelijk werker wint inlichtingen in over het sociaal verleden en het ziekteverloop. Hij peilt naar de visie van de familie op het probleem alsook naar de toekomstverwachtingen. Tevens kan je met hem ook financiële en administratieve problemen bespreken, die verband houden met de opname. - de kine- en ergotherapeute gaan bewegingsmogelijkheden en praktische vaardigheden na, en streven naar behoud en zo mogelijk verbetering. Toekomstgericht overleg De eerste maand is de observatie heel intensief, met het oog op diagnosestelling en oppuntstelling van de behandeling. Dan volgt een grondige bespreking van deze gegevens binnen het behandelteam. Kort daarna nodigen we u uit voor een gesprek waarin we onze bevindingen meedelen en het plan voor de toekomst bespreken. Indien terugkeer naar de vroegere situatie niet mogelijk of niet wenselijk is, moeten we een andere oplossing zoeken (serviceflat, rustoord,...). Indien terugkeer naar huis enkel kan mits aangepaste thuishulp, moeten we hiervoor de nodige regelingen treffen. De maatschappelijk werker zal hierbij de nodige hulp bieden. We rekenen op uw (actieve) medewerking. 7
Therapieën en activiteiten Naargelang uw mogelijkheden en interesses kan u deelnemen aan één of meerdere therapieën. Dit kan zowel individueel als in groep. We creëren situaties waarin verschillende vaardigheden aan bod komen om u en uw mogelijkheden te leren kennen en waar nodig aangepaste hulp te geven zodat we vaardigheden kunnen stimuleren. We houden het aanbod zo ruim mogelijk. Individuele kinesitherapie Hier schenken we aandacht aan de lichamelijke problematiek en aan de resterende lichamelijke mogelijkheden. We werken met loopoefeningen, onderhoudende bewegingsoefeningen, kinesitherapeutische revalidatie... Groepsactiviteiten hebben o.a. als doel: - aanbieden van structuur - stimuleren, activeren en onderhouden van sociale contacten en vaardigheden - stimuleren en onderhouden van cognitieve vaardigheden - stimuleren bij nemen van initiatieven en maken van keuzes - stimuleren en onderhouden van bewegingsmogelijkheden Deze doelstellingen worden verweven in: - de gespreksgroep - de groep cognitieve stimulatie - het avondmaal in kleine groep - de bewegingsgroep - fitness - het zwemgroepje (1ste en 3de dinsdag van de maand) Naast een aantal vaste therapiemomenten bieden we zoveel mogelijk activiteitenbegeleiding. Samen muziek beluisteren of een televisieprogramma bekijken, gezelschapsspelen, koken of een wandeling maken zijn enkele voorbeelden. Af en toe organiseren we ontspanningsactiviteiten zoals dans- en animatienamiddagen of daguitstappen. Ongeveer om de vijf weken vergaderen we met patiënten (vrije deelname) over het samenleven op de afdeling : de leefmilieubespreking. 8
Bezoek Bezoekers zijn elke dag welkom tijdens de bezoekuren: - 13.45 u. tot 15.45 u. (behalve dinsdag- en donderdagnamiddag) - 18.00 u. tot 19.30 u. We vragen u vriendelijk onze bezoekuren te respecteren. Dit in het belang van de afdelingswerking. Indien echt nodig kan je bij de hoofdverantwoordelijke eventuele aanpassingen aanvragen. Bezoekers bellen aan en gaan zelf hun familielid halen. Eén of zo nodig twee personen volstaan. De anderen wachten voor de deur. Dit doen we om de privacy van de patiënten zoveel mogelijk te respecteren. Na het bezoek is het niet altijd nodig mee terug over de afdeling te lopen. Indien de was door de familie gebeurt kan u eerst even naar de kamer om het proper linnen in de kast te bergen en de vuile was te nemen (aan de sociotherapeuten vragen om deur en kast los te maken en nadien terug te sluiten). De bezoekmomenten brengt u door buiten de afdeling (uitzonderingen te bespreken met de sociotherapeuten). De tuin van het domein, het dorp of de cafetaria op het gelijkvloers van het gebouw zijn mogelijkheden. Rolstoelen zijn op de afdeling beschikbaar. Bezoekers van patiënten die de afdeling niet alleen mogen verlaten, moeten zich ervan bewust zijn dat ze instaan voor het toezicht en het veilig terugbrengen naar de afdeling. Snoep of fruit kan worden meegebracht, maar liefst beperken en meestal best af te geven aan de sociotherapeuten, die het aan de juiste persoon zullen afgeven. (Vaak is het nodig het gebruik op te volgen). Als u rookt hebben we liefst dat de familie het nodige aankoopt en afgeeft aan de sociotherapeuten. Rookgerief (sigaretten, aanstekers) geven we u nooit zelf in bewaring, omdat we het rookgedrag strikt willen opvolgen omwille van de veiligheid. U kan om de twee weken op weekend gaan, in samenspraak met de afdelingsarts. Een lang weekend kan zijn van zaterdag 14u tot uiterlijk maandag 11u. Uw familie kan u in het weekend wel altijd van s morgens tot s avonds meenemen. In beide gevallen steeds vooraf afspreken met de verpleging a.u.b.! 9
Praktisch Was van persoonlijk linnen Indien uw familie de was zelf doet verzamelt u alle persoonlijke was in een linnenbak op de kamer. We verwachten dat deze was minstens twee maal per week meegenomen wordt. U zal begrijpen dat wij, om hygiënische redenen, niet kunnen aanvaarden dat vuil linnen zich dagenlang zou opstapelen. Indien de familie hiervoor niet kan zorgen kan de kookwas, mits betaling, verzorgd worden door een externe wasserij, met name Malysse. In dit geval rekent het ziekenhuis de kosten (per stuk) via de factuur aan. Het wassen van de bovenkledij gebeurt dan in de instelling. Hiervoor rekenen we via de factuur een kostenforfait van 2,90 euro per dag aan. In beide gevallen is het nodig alle linnen op naam te tekenen. Dit kan door onze diensten gebeuren en wordt via de factuur aangerekend (23 euro per 50 stuks). De kookwas door Malysse wordt door hun diensten voorzien van een naamlabel (met barcode) wat in hun prijs inbegrepen is. Waardevolle voorwerpen Om verlies te voorkomen is het best alles zoveel mogelijk op naam te tekenen. Wij zijn niet verantwoordelijk voor verlies van waardevolle voorwerpen (ringen, horloges ). Zakgeld kan u bij de verpleging in bewaring geven. Pedicure en kapper Wekelijks komt een kapster op de afdeling en om de vijf weken een pedicure. De kostprijs wordt aangerekend via de maandelijkse factuur. 10
Post Briefwisseling voor u dient geadresseerd aan het ziekenhuis, met vermelding van uw naam en de afdeling. Ons adres: Psychiatrisch Ziekenhuis Duffel Afdeling De Ceder Stationsstraat 22c 2570 Duffel. Telefoon De afdeling is rechtstreeks te bereiken op het nummer 015/304792 Financieel Onkosten Het grootste deel van de ligdagprijs wordt door de mutualiteit betaald. U betaalt zelf een opleg afhankelijk van uw verzekeringstoestand bij de mutualiteit. Onkosten van kapper, pedicure en wasvergoeding persoonlijk linnen worden via de maandelijkse factuur verrekend. Zakgeld Kleine bedragen aan zakgeld kunnen door de verpleging beheerd worden. Dit geld wordt vooral gebruikt voor enkele toiletartikelen (door ons zelf aangekocht) en eventuele ontspanningsactiviteiten. Beheer persoonlijk inkomen Indien u het beheer van inkomsten en bezittingen niet meer zelf kan doen, kunnen we hiervoor de nodige maatregelen nemen. De vrederechter kan, na onderzoek en op voorlegging van een medisch attest, een voorlopige bewindvoerder aanstellen. Dikwijls zal dit een nabij familielid zijn. Eventueel kunnen we beroep doen op een onafhankelijk beheerder. Indien u omtrent het voorgaande meer informatie wenst, kan u steeds contact opnemen met de maatschappelijk werker. 11
Klachtenprocedure Op alle niveaus van het behandelproces streven we naar een zo direct mogelijke communicatie. U kan met uw vragen steeds terecht bij de sociotherapeuten. Voor vragen, problemen, bedenkingen of eventuele klachten waarvoor best wat meer tijd wordt vrijgemaakt, kan u de hoofdverantwoordelijke contacteren. Als u het gevoel hebt dat u onvoldoende gehoor vindt bij ons of als u het moeilijk vindt om er met ons over te praten, kan u contact opnemen met Peter De Clercq, ombudspersoon in het Psychiatrisch Centrum. Deze bemiddelaar is geen personeelslid van ons ziekenhuis en heeft dus een onafhankelijke positie. Hij is aanwezig in het ziekenhuis elke vrijdag van 9.30 u. 12.30 u. U kan hem telefonisch bereiken op het nummer 0485/54 81 43 of schriftelijk via een aanvraagformulier. Pastorale werking Aan de afdeling is een pastoraal werkster verbonden. Op uw vraag kunnen we haar contacteren. Ze bezoekt regelmatig de afdeling. Indien u contact wenst met iemand van een andere geloofsovertuiging kan dit via de pastorale dienst geregeld worden (keuzeformulier bij opname). Elke zondag om 10.00 u. is er een Eucharistieviering in de kapel. Op de 1ste en 3de zondag van de maand bieden zich s zondags enkele vrijwilligers aan om patiënten die dit wensen naar deze eucharistieviering te begeleiden. Ook familieleden kunnen hiervoor instaan. Bent u als familielid geïnteresseerd in deze vrijwilligerswerking, vraag dan informatie aan de sociotherapeuten. Elke zondagmorgen wordt op de afdeling de communie uitgereikt aan diegenen die dit wensen. Verder zijn er vieringen bij speciale gelegenheden. Een folder over de pastorale dienst is te verkrijgen op de afdeling. 12
Enkele afspraken Roken Binnen de afdeling mag u enkel roken in de binnentuin. Om controle te kunnen houden, vragen we met aandrang sigaretten en aanstekers bij de verpleging in bewaring te geven. Om bij het roken toezicht te kunnen houden, staan we roken enkel toe op vast afgesproken tijdstippen. Verder is het voor iedereen verboden te roken binnen het gebouw. Bezoekers kunnen het rookgerief van de patiënt aan de verpleging vragen en na het bezoek terug geven. Hou er wel rekening mee dat roken binnen het domein enkel buiten toegestaan is. Ook in de cafetaria mag u niet roken. Middelengebruik Alcohol- of druggebruik Het bezit en/of gebruik van alcohol of drugs op de afdeling is niet toegelaten. Ook als u de afdeling verlaat, verwachten we dat u zich aan de (individuele) afspraken rond alcoholgebruik houdt. Medicatiegebruik We verwachten van u dat u tijdens uw opname alleen medicatie gebruikt die voorgeschreven is door de afdelingsarts. Van thuis meegebrachte medicatie geeft u bij voorkeur terug mee naar huis of laat u door de sociotherapeuten bewaren. Aan bezoekers vragen we met nadruk om u geen medicatie te geven. De afdelingsarts en de verpleging garanderen u dat ze de nodige medicatie correct en op de juiste tijdstippen geven. Engagement We vragen u om het aangeboden therapieprogramma te volgen, volgens het individuele behandelplan. 13
Tot slot nog enkele namen Psychiater: dr. Yamina Madani (te bereiken via receptie: 015 / 30 40 30) Hoofdverantwoordelijke: mevr. Anke Muylaert (via rechtstreeks nummer 015 / 30 40 86) Maatschappelijk werker: Psycholoog: mevr. Jolien Feremans (via rechtstreeks nummer 015 / 30 47 55) mevr. Mish Dierckxsens Bereikbaarheid Openbaar vervoer Het ziekenhuis is gelegen in het centrum van Duffel, op enkele minuten van het station en van de bushalte aan het station of het Algemeen Ziekenhuis. Trein: Bus: lijn Antwerpen Mechelen lijn Lier Duffel lijn Lier Duffel St.Kat.Waver lijn Lier Duffel Waarloos lijn Duffel Lint Antwerpen Eigen vervoer Parking is voorzien langs de Spoorweglaan (zie ook routeplan hiernaast) We laten geen auto s toe op het domein. Indien u dit toch noodzakelijk acht, kan u aan de verpleging een formulier vragen dat u dient in te vullen. Indien aan uw vraag tegemoet kunnen komen, kan u drie of vier werkdagen later een kaart afhalen aan de receptie van het psychiatrisch ziekenhuis. Deze is drie maanden geldig en kost éénmalig 6 euro. Verlenging kan u later aanvragen. Met deze kaart kan u de slagboom openen en binnenrijden. Voor sporadische toestemming (bvb bij het afhalen en terugbrengen van patiënt bij het in WE gaan of bij ontslag) zal de verpleging vooraf de receptie vragen u dan binnen te laten met de auto. U kan zich dan via een praatpaalsysteem aan de slagboom melden. 14
N1 Reet - Waarloos Lier N14 Antwerpen P A R K I N G Sportcentrum A1 - E19 Spoorweglaan P A R K I N G RECEPTIE PC Stationsstraat Hondiuslaan Nete PARKING Hondiuslaan Duffel Rumst Brussel 8 A. Stocletlaan Mechelen N14 DE CEDER 15
Deze zorgvoorziening maakt deel uit van de vzw Emmaüs. Maatschappelijke zetel: Edgard Tinellaan 1c - 2800 Mechelen. 09033-5112