Examenboekje Helicon VMBO Groen 2011-2012 VMBO GROEN VMBO GROEN
Examenboekje Helicon VMBO Groen 2011-2012 VMBO Groen
Inhoud Schoolexamen............................................................................ 4 Wat is een PTA?... 5 Examens... 6 Schoolexamen Centraal examen Tijdens het schoolexamen... 7 Wordt met dyslexie rekening gehouden bij de examens? Hoe wordt er omgegaan met het inleveren van opdrachten of verslagen? Ik ben hartstikke ziek tijdens een examenonderdeel. Wat nu? Cijfers en herkansingen... 13 Hoe wordt het cijfer van het schoolexamen berekend? Hoe bereken je het uiteindelijke eindcijfer? Wat is een examendossier? Komen alle toetsen die ik maak in mijn examendossier? Kun je SE-toetsen herkansen? Wanneer ben ik geslaagd? Aantekeningen... 15 Hoe tellen de schoolexamens mee?... 8 Tellen alle vakken mee om te slagen? Krijg ik voor alle vakken een cijfer? Tellen kunstvakken 1 en lichamelijke opvoeding dan niet mee? Maatschappijleer? Telt dit net zo zwaar mee als bijvoorbeeld wiskunde? Ik zit in de gemengde leerweg: wat is een sectorwerkstuk? Wat is een handelingsdeel? Wanneer is het resultaat goed, voldoende of onvoldoende? Wat is een competentie?.............................................................. 10 Hoe worden de competenties beoordeeld? Regels en afspraken.... 11 Meenemen naar een schoolexamen Begin van een schoolexamen Ben je te laat? Tijdens een schoolexamen Eind van een schoolexamen Wat gebeurt er als je afspraken niet nakomt? Examenreglement? Wat staat daar eigenlijk in? Examencommissie, wie zijn dat? 2 3
Schoolexamen Wat is een PTA? In het derde leerjaar start het schoolexamen. Cijfers die je in leerjaar drie en vier haalt tellen al mee voor je diploma. Het is dus een spannende en belangrijke gebeurtenis waar je goed op voorbereid wilt zijn. Je hebt vast veel vragen. Voor welke vakken moet ik dit jaar al examen doen? Wanneer ben ik geslaagd? In dit boekje krijg je antwoord op deze vragen. Het eindexamen bestaat bij de meeste vakken uit twee delen: het schoolexamen (SE) en het centraal examen (CE). Hoeveel toetsen er in het schoolexamen zitten, bepaalt de school. De schoolexamen-toetsen worden door de docenten gemaakt en nagekeken. Maar het Ministerie van Onderwijs bepaalt wat de onderwerpen zijn. Het centraal examen is hetzelfde voor alle leerlingen van dezelfde leerweg in heel Nederland en wordt gemaakt door Cito. Om je goed voor te bereiden op de schoolexamens ontvang je aan het begin van het derde en vierde leerjaar een boekje met het Programma van Toetsing & Afsluiting (PTA). In het PTA geeft de school aan hoe, wat en wanneer er getoetst wordt en ook hoe zwaar de toetsen of opdrachten meetellen voor het eindcijfer schoolexamen. Het PTA vind je ook op www.helicon.nl. 4 5
Examens Tijdens het schoolexamen Schoolexamen Het schoolexamen (SE) start aan het begin van het derde leerjaar en eindigt rond 1 april van het vierde leerjaar. Dat betekent dat elke examentoets of opdracht uit het PTA (die in het derde en vierde leerjaar wordt gemaakt) meetelt in het cijfer van het SE. Dit schooljaar ben je dus al bezig met je examen! Hoe zwaar elke examentoets of opdracht meetelt lees je in het PTA. Tijdens je schoolexamens kun je de volgende soorten toetsen krijgen: schriftelijke toetsen mondelinge toetsen handelingsdeel praktische opdrachten ICT-opdrachten Proeve van bekwaamheid Centraal examen Het centraal examen is een landelijk examen dat plaatsvindt aan het einde van het vierde leerjaar. Vanaf de maand april begint het CSPE (Centraal Schriftelijk Praktijk Examen) en het CE (Centraal Examen). Van tevoren ontvang je van je mentor een rooster, zodat je precies weet wanneer, waar en hoe laat je een centraal examen hebt. Wordt met dyslexie rekening gehouden bij de examens? Ja, zowel bij de schoolexamens als bij het centraal examen. Wel moet je een officiële verklaring hebben dat je een vorm van dyslexie hebt. De school treft dan de nodige voorzieningen zoals verlengen van de examen toetstijd, examentoetsen in een groot lettertype en/of examentoetsen (waar mogelijk) op cd-rom of computer met geluid. Informeer bij je mentor naar de mogelijkheden. Hoe wordt er omgegaan met het inleveren van opdrachten of verslagen? De docent geeft je op papier een instructie, waarin duidelijk is beschreven waaraan het verslag (of de opdracht) moet voldoen en wanneer je het verslag moet inleveren (als dit niet vermeld is in het PTA). Lever je de opdracht niet op de afgesproken datum in, dan maakt de docent hier een melding van bij de examencommissie. De examencommissie spreekt hierover met jou en de docent en neemt vervolgens een beslissing. Ik ben hartstikke ziek tijdens een examenonderdeel. Wat nu? Examentoetsen, vermeld in het PTA, die door ziekte of verlof gemist zijn, mogen worden ingehaald. Het is belangrijk dat je precies handelt zoals in het Examenreglement staat aangegeven. Zie het hoofdstuk Verzuim. Het Examenreglement vind je op www.helicon.nl. Voor het inhalen van de toetsen ben je zelf medeverantwoordelijk. 6 7
Hoe tellen de schoolexamens mee? 8 Tellen alle vakken mee om te slagen? Nee, niet alle vakken die je volgt in leerjaar 3 tellen mee voor je diploma. Je mentor legt je uit welke vakken dat zijn. Krijg ik voor alle vakken een cijfer? Je krijgt voor bijna alle vakken een cijfer, behalve voor kunstvakken 1 en lichamelijke opvoeding. Deze vakken worden gewaardeerd met voldoende of goed. Volg je een extra beroepsgericht vak? Dit telt niet mee bij het zakken en/ of slagen. Wel ontvang je een certificaat waarmee je de doorstroom naar het MBO kunt verbeteren. Tellen kunstvakken 1 en lichamelijke opvoeding dan niet mee? Jawel, deze vakken moeten met een voldoende of goed worden afgesloten om je diploma te kunnen behalen. Heb je definitief een onvoldoende voor kunstvakken 1 of lichamelijke opvoeding? Dan mag je wel deelnemen aan het centraal examen, maar ontvang je geen diploma. Je ontvangt certificaten voor de vakken die je met een voldoende afsluit. Zie ook het Examenreglement (artikel 25, 40E en 46). Maatschappijleer? Telt dit net zo zwaar mee als bijvoorbeeld wiskunde? Ja, maatschappijleer telt net zo zwaar mee als bijvoorbeeld wiskunde of Nederlands. Voor maatschappijleer krijg je alleen een cijfer voor het schoolexamen. Er is geen centraal examen. Dit schoolexamencijfer telt mee in de slaag/zakregeling (zie ook artikel 39 van het Examenreglement). Je kunt er dus op zakken. Als je eindcijfer voor maatschappijleer onvoldoende is, heb je recht op een herexamen. De inhoud, de vorm en de cijferbepaling wordt door de instellingsexamencommissie van de school vastgesteld. Ik zit in de gemengde leerweg: wat is een sectorwerkstuk? Leerlingen uit de gemengde leerweg maken een sectorwerkstuk. Dit is een opdracht, verslag of werkstuk over een beroepenveld waarin je werkzaam zou willen zijn of een opleiding voor zou willen volgen. Het resultaat van het sectorwerkstuk moet tenminste met een voldoende gewaardeerd worden om het diploma te kunnen behalen. Wat is het handelingsdeel? Het handelingsdeel is voor elke leerling een verplicht onderdeel. Stage (ook wel beroepspraktijkvorming genoemd) is een handelingsdeel. De school bepaalt het minimale aantal dagen dat je aanwezig moet zijn op je stagebedrijf. Het handelingsdeel moet voldoende zijn anders krijg je geen diploma. In het PTA staat waaraan de stage moet voldoen. De precieze data waarop je stage volgt staan in de schriftelijke informatie die je op school krijgt voordat de stage begint. Wanneer is het resultaat goed, voldoende of onvoldoende? Onvoldoende: 0 t/m 5,4 Voldoende: 5,5 t/m 7,4 Goed: 7,5 t/m 10 7,58 5,4 8 9
Wat is een competentie? Regels en afspraken Om goed te kunnen zijn in je beroep, moet je beschikken over de nodige vakkennis. Je moet de theorie beheersen. Daarnaast moet je bepaalde handelingen uitvoeren en weten waarom je dat doet. Maar je moet ook kunnen samenwerken met collega s, je werkzaamheden kunnen plannen en met anderen (klanten, collega s, leidinggevenden) kunnen omgaan. Dit noemen we competenties. Een competentie is dus een combinatie van: wat je kent (kennis) wat je kunt (vaardigheden) hoe je het doet (houding) Hoe worden de competenties beoordeeld? Behalve de exameneenheden worden er ook competenties getoetst tijdens het schoolexamen én het centraal schriftelijk praktisch examen (CSPE) Landbouwbreed (en Landbouw en Natuurlijke Omgeving). De competenties worden echter niet apart beoordeeld in een cijfer. De ontwikkeling van jouw competenties wordt gevolgd. Uiteindelijk wordt gekeken welke competenties je op welk niveau beheerst. Aan het einde van leerjaar 4 ontvang je hiervan een overzicht. Dit overzicht neem je, samen met je cijferlijst en diploma, mee naar jouw vervolgopleiding. Om dit te kunnen begeleiden en beoordelen wordt jouw ontwikkeling bijgehouden en worden er gesprekken met jou gevoerd over je ontwikkeling. Dit noemen we een POP-gesprek (Persoonlijk Ontwikkel Plan). Tijdens dit gesprek wordt bijvoorbeeld het volgende aan jou gevraagd: wat was je doel? wat wilde je bereiken? hoe heb je het aangepakt? wat is het resultaat? ben je daar tevreden over? wat heb je ervan geleerd? Ook worden er andere zaken meegenomen tijdens dit gesprek zoals: beoordeling van klasgenoten beoordeling van docenten je portfolio Omdat veel leerlingen tegelijkertijd examen doen is het belangrijk om je aan een aantal afspraken te houden. De belangrijkste staan hieronder. Meenemen naar een schoolexamen Wat mag je niet meenemen naar de examenruimte: mobiele telefoons, jassen, petten, mutsen en tassen. Wat moet je wel meenemen naar de examenruimte: schrijfmateriaal tekenpotlood (en puntenslijper en vlakgum) liniaal en/of geodriehoek passer rekenmachine (geen mobieltje!) Begin van een schoolexamen Op het moment dat de docent om stilte vraagt, moet je ook daadwerkelijk stil zijn. Ben je te laat? Als het schoolexamen begint met een luistertoets is het niet meer mogelijk het lokaal binnen te gaan. Bij alle andere toetsen mag je tot 30 minuten na begintijd nog starten met je examen. Let op: je krijgt geen extra tijd om je toets af te maken! Ben je later dan 30 minuten? Meld je dan bij de examencommissie. Wanneer er sprake is van overmacht beslist de directeur. Tijdens een schoolexamen Op de tafel mag je geen etui of hoes van een rekenmachine neerleggen. Het werk maak je op papier dat verstrekt wordt door de school. Bij een hoge uitzondering kan iemand naar het toilet. Word je tijdens het schoolexamen ziek, dan zeg je dit tegen de docent. De docent kijkt of je het werk kunt hervatten. Kun je verder dan mag je de gemiste tijd aan het eind inhalen. Kun je niet verder, dan beslist de directeur of het gemaakte werk ongeldig is. Spieken is fraude. En fraude kan je duur komen te staan. In het hoofdstuk Onregelmatigheden van het Examenreglement vind je de maatregelen die er genomen kunnen worden. 10 11
Eind van een schoolexamen Je mag niets mee naar buiten nemen na het examen. Je levert al het examenwerk in bij de docent (opgaven, bijlagen en uitwerkingen). Controleer of je alles hebt gemaakt voordat je het inlevert. Kladpapier gooi je weg in de prullenbak in de examenruimte. Wat gebeurt er als je afspraken niet nakomt? Bij het niet nakomen van gemaakte afspraken kan de examencommissie (zie ook artikel 12 van het Examenreglement) de volgende maatregelen nemen: toekennen van het cijfer 1.0 voor het PTA onderdeel ontzeggen van deelname aan het examen ongeldig verklaren van een of meer toetsen hernieuwd examen Examenreglement? Wat staat daar eigenlijk in? Als je wilt weten wat je rechten en plichten zijn, kijk dan in het Examenreglement. De school stelt elk jaar een Examenreglement vast. Hierin staan: richtlijnen voor het verloop van het schoolexamen, het centraal examen en de herkansing van het schoolexamen mogelijke maatregelen die de school neemt bij onregelmatigheden tijdens het examen het adres en de samenstelling van de commissie van beroep de gang van zaken tijdens het eindexamen Het Helicon Examenreglement VMBO staat op www.helicon.nl. Examencommissie, wie zijn dat? De examencommissie van je school bestaat minimaal uit de vestigingsdirecteur als voorzitter en de secretaris eindexamen. Zij letten erop dat alles bij het hele examen verloopt zoals dat in het Examenreglement staat beschreven. Zij regelen ook de organisatie van schoolexamens en centraal examens. Met welke vragen kun je bij de examencommissie terecht? Dit kan zijn als je: informatie wilt hebben over het examen vrijstelling(en) wilt aanvragen een verzoek om herkansing of herexamen wilt indienen inzage of informatie wilt over het afgelegde examen een verzoek wilt indienen om af te wijken van de wijze van examinering Cijfers en herkansingen Wanneer krijg ik het cijfer van mijn gemaakte schoolexamentoets te horen? Binnen tien schooldagen zijn de toetsen nagekeken en weet je wat je behaalde cijfer is. Je hebt altijd het recht om het nagekeken werk in te zien. Hoe wordt het cijfer van het schoolexamen berekend? De berekening voor elk vak vind je terug in het PTA. Hoe bereken je het uiteindelijke eindcijfer? Het uiteindelijke eindcijfer per vak is het gemiddelde van je schoolexamencijfer en je centraal examencijfer. Wat is een examendossier? In een examendossier staat een overzicht van alle PTA-cijfers. Een aantal keer per jaar ontvang je een overzicht met je resultaten die je op dat moment hebt behaald. Komen alle toetsen die ik maak in mijn examendossier? Behalve de PTA-toetsen maak je tussendoor meer toetsen die vooral belangrijk zijn om je voor te bereiden op het schoolexamen. Ze komen niet in je examendossier, maar zijn wel belangrijk. Deze toetsen kunnen meetellen om te bepalen of je overgaat van leerjaar 3 naar leerjaar 4. In het vierde leerjaar krijg je voordat je met het centraal examen begint een overzicht met alle behaalde SE-cijfers. Zo weet je met welke cijfers je het centraal examen ingaat. Kun je SE-toetsen herkansen? Volgens het Examenreglement heb je na elke SE-periode het recht om één SE-toets opnieuw te maken in één examenvak. Je mag zelf bepalen of je een herkansing wilt doen. Je kunt op deze manier je behaalde cijfer verbeteren. Het beste resultaat telt. Aan het einde van elke periode krijg je een formulier om de herkansing aan te vragen. Je vult dit formulier nauwkeurig in. Let op dat je het formulier op tijd en bij de aangewezen persoon inlevert. Deze gegevens staan op het formulier vermeld. 12 13
Wanneer ben ik geslaagd? Je krijgt je diploma in leerjaar 4 als je: een voldoende voor kunstvakken 1 hebt, én een voldoende voor lichamelijke opvoeding hebt, én een voldoende voor sectorwerkstuk (alleen voor gemengde leerweg) hebt, én voldoende stagedagen hebt gelopen, én alle eindcijfers 6 of hoger zijn; ten hoogste één 5 hebt gescoord en alle andere eindcijfers 6 of hoger zijn; ten hoogste één 4 hebt gescoord en alle andere eindcijfers 6 of hoger zijn en je ten minste één 7 of hoger hebt gescoord; voor twee vakken een 5 hebt gescoord en alle andere eindcijfers 6 of hoger zijn en je ten minste één 7 hebt gescoord. én je moet gemiddeld een voldoende halen voor het centraal examen. Je bent dus gezakt als het gemiddelde cijfer voor het centraal examen lager is dan een 5,5. Aantekeningen 14 15
Aantekeningen 16