Er gaat een hele wereld voor u open

op de weg op de paden op de fiets op het water Er gaat een hele wereld voor u open FRANKRIJK - BELGIË Ardenne All Access, mijn gids voor de ontdekking van de Franse en Belgische Ardennen www.visitardenne.com/all-access

De webgids Ardennen All Access Met Ardennen All Acces verkent u op een verrassende en praktische manier de hele streek. Nieuwe routes gaan door de fraaie natuur en langs de mooiste bezienswaardigheden. Laat u betoveren Met deze webgids zetten de Ardennen hun deuren wagenwijd voor u open. www.visitardenne.com/all-access in 3 stappen: 1 ontdekken 2 voorbereiden 3 reizen De webgids biedt u routes die de ware identiteit van de Ardennen onthullen én helpt bij het samenstellen van Volg de grote routes van de Ardennen heerlijke bieren in tientallen smaken Deze brochure presenteert u op 20 pagina s enkele grensoverschrijdende tochten door de Ardennen. Plattegronden en aanvullende informatie zijn te vinden op: www.visitardenne.com/all-access INHOUD Pagina 2 en 3 De Legendenroute Pagina 10 en 11 De bierroute en haar smaken Pagina 4 en 5 De Fortenroute Pagina 12 en 13 Over Voie Vertes en Ravelroutes Pagina 6 en 7 De Abdijenroute Pagina 14 en 15 Andere ontdekkingen Pagina 8 en 9 De Rimbaud- Verlaine route Pagina 16 en 17 De toeristische informatiekantoren

1 Ontdek de Ardennen in route en beeld... Op pad voor een online ontdekking, met kaarten, teksten, video s, uitzichtpunten en foto s Uw Routekeuze Informatie over de Route De voorgestelde etappes in beeld Vervoersmogelijkheden Voorbereiding van uw rondtocht in de gekozen Route 2 Bereid zelf uw routes voor tot over de grens... Stel zelf uw eigen routes samen met behulp van tips van echte Ardenners. Keuze van het aantal etappes, de afstand en de duur Mijn rondtocht in de Route Kies waar u wilt slapen, wilt eten, en natuurlijk welke hoogtepunten en exclusiviteiten u wilt komen bezoeken 01 Waar verblijven? Waar eten? De bezoekjes, de wandelingen, en de tips van de etappe 3 Reis met uw eigen gids Download op uw smartphone of GPS uw eigen route met de juiste adressen. Ontdek de Ardennen en laat je betoveren!

DE LEGENDENROUTE De Legendenroute (Laforêt) 02 De Ardennen zijn doorspekt met mythes en legenden. Hoe kan het ook anders met dat spannende landschap van verborgen valleien, donkere bossen en wilde rivieren. De meeste verhalen bestaan al eeuwen en zijn van generatie op generatie doorverteld. Reizend door de heuvels komen ze op tal van plekken tot leven. In de vallei van de Semois vliegen. In de vallei van de Lesse worden de mooiste paadjes bewaakt door kabouters en in het grote Ardense bos klinkt, als je héél goed luistert, nog altijd de hoefslag van het Ros Beiaard, dat met de vier Heemskinderen op de rug uit handen van Karel de Grote probeert te blijven. De Legendenroute gaat dwars door deze betoverende rieuze verhaal vertelt. DE LEGENDENROUTE Mijn route voorbereiden en praktische informatie ontvangen www.visitardenne.com/all-access

A ANR ADERS ONDERWEG BELGIË Dinant La Rocheen-Ardenne LESSE OURTHE Bastogne Couvin Met de auto, de motor, de mobilhome/camper, PHW GH ƬHWV 12 etappes naar keuze: van 20 tot 50 km met een duur van 2 à 5 u. met de auto HQ» X PHW GH ƬHWV Revin Rocroi Les Hautsts Buttés Laifour Monthermé Bogny-sur-Meuse euse Redu Gedinne Libi Libin Bertrix SEMOIS S S Laforêt ê llon Bouillon Charleville-Mézières FRANKRIJK LLes Hayons Arlon Florenville Sedan Publiek: alle publiek, activiteiten voor kinderen ODQJV GH URXWH Saint-Hubert Croix-Rouge Montmédy Montauban Mo Virton G E N I E T VA N O N Z E T RO E V E N! 03 HET TOVERPARK VAN KAOLIN DE VIER HEEMSKINDEREN HET WANDELNETWERK ELFE In het toverpark van Kaolin is niets wat het lijkt. Terwijl de mens beweert dat dit een voormalige groeve van kalien is, een wit leem voor aardewerk en porselein, daar vertelt de legende iets heel anders. Dit, zo luidt het verhaal, is het werk van kabouters! Of je nou in Montauban, Dinant of Bogny bent, overal in de Ardennen doen de Vier Heemskinderen van zich spreken. Voor eeuwig op de vlucht voor keizer Karel, laten ze zich natuurlijk zelden zien. Maar in Bogny-sur-Meuse, tien kilometer noordelijk van Charleville-Mézières, moet je eens omhoog kijken. Daar staan ze! Bovenop een machtige rotswand. Het Ros Beiaard met de vier broers Aymon. Dit wandelnetwerk gaat over de mooiste paadjes van het Forêt de la Croix Scaille en bevindt zich zowel op Belgisch als Frans grondgebied. Er zijn verschillende themawandelingen zoals die van la Fagne de l Abîme, het kleine zusje van de Hoge Venen, met zijn enorme biodiversiteit. Ook is er een route in het spoor van de verzetshelden uit 1944. Het natuurpark ELFE is grensoverschrijdend en biedt meer dan tachtig kilometer wandelpaden van la Croix Scaille tot aan de Maasvallei. Bijzonder is de 42 meter hoge Tour du Millénaire in Fumay met een bijna oneindig uitzicht over het Ardense woud. Soms kun je tot wel dertig kilometer ver kijken. Wandelend over het dwergenpad voel je in elk geval de magie van dit speciale hoekje vol bomen, water en open plekken. En kinderen opgelet: misschien zie je in het struikgewas wel een kabouter weg duiken. 5RXWH GH 6PXLG r % /LELQ Info. : 0DLVRQ GX 7RXULVPH GX 3D\V GH OD +DXWH /HVVH ]LH S De plek met het reusachtige standbeeld is te bereiken vanaf Château-Regnault, waar een bospad naar het uitzichtpunt leidt. Ongemerkt kijk je er af en toe over je schouders of je niet gevolgd wordt Quartier de Château-Regnault F-08120 Bogny-sur-Meuse Info. : 2ƯFH GH 7RXULVPH GHV %RXFOHV GH 0HXVH HW 6HPR\ ]LH S Extra leuk voor de kinderen: in la Croix Scaille en Hargnies zijn wandelingen waarbij je op zoek gaat naar de schat. De routes en spelregels zijn ter plaatse beschikbaar. Info. : 9DO Go$UGHQQH 7RXULVPH ]LH S 2ƯFH GH 7RXULVPH GH *HGLQQH r

DE FORTENROUTE Het versterkt kasteel van Sedan 04 Stoere forten en kastelen markeren de roerige geschiedenis van de Ardennen, die eeuwenlang het toneel waren van oorlogen, belegeringen en plunderingen. De inzet: een strategische plek op de grens van de Germaanse en Latijnse wereld. Veel forten zijn te bezoeken en in Bouillon, Herbeumont, Sedan en Montcornet hoor je met een beetje fantasie nog altijd het gekletter van zwaarden en de muziek van troubadours. De Fortenroute verbindt de historische plaatsen en laat in de Maasvallei ook zien hoe er door de eeuwen heen steden zijn ontstaan die hun kostbare erfgoed koesteren. DE FORTENROUTE Mijn route voorbereiden en praktische informatie ontvangen www.visitardenne.com/all-access

A ANR ADERS ONDERWEG Namur Charleroi SAMBRE Durbuy MEUSE MEUS EUSE E Yvoir Bouvignes-s/Meuse Walcourt Couvin Chimay 22 etappes naar keuze: van 10 tot 40 km met een duur van 1 à 3 u. met de auto La Rocheen-Ardenne Falaënn Celles Philippeville Met de auto, de motor, de mobilhome/camper BELGIË Dinant Givet Ro Rochefort LESSE VireuxMolhain OURTHE Bastogne LavauxSte-Anne Saint-Hubert Fumay Rocroi SEMOIS S Montcornet Publiek: alle publiek, activiteiten voor kinderen ODQJV GH URXWH Herbeumont Bouillon Charleville-Mézières Les Ayvelles Ch Chiny FRANKRIJK Arlon Florenville Sedan V Virton Villy-la-Ferté Montmédy M Montauban Montquintin G E N I E T VA N O N Z E T RO E V E N! 05 TWEE MACHTIGE KASTELEN 9,//<Ǖ/$Ǖ)(57 9(67,1* VAN DE MAGINOTLINIE DE CITADEL VAN DINANT De kastelen van Sedan in Frankrijk en Bouillon in België worden met elkaar verbonden door een rijke historie én natuur. Hoewel al eeuwenlang goede buren, verschillen de regio s van karakter. De ene ligt genesteld in het Ardens massief, de andere aan de boorden van de Maas. Op 18 mei 1940, rond 18 uur, viel het Duitse leger de zogenaamde Ouvrage de la Ferté aan. Op deze zwakke plek in de Maginotlinie zou zich een drama voltrekken. Het Fort la Ferté, zo n twintig kilometer zuidelijk van Sedan, kwam onder zwaar vuur te liggen en enkele verdedigingskoepels vlogen de lucht in. Trots staat hij daar op zijn rots, uitkijkend over de stad Dinant en de vallei van de Maas. De Citadel van Dinant was vroeger het strijdtoneel van vele veldslagen: de belegering van de stad door de troepen van Lodewijk XIV in 1675, de bezettingen door Franse, Nederlandse en Duitse militairen... Voor wie het vandaag de dag vredige fort wil bezoeken, kan sportief de 408 treden van de trap beklimmen, of de zetellift gebruiken om boven te komen. Waan je een moment terug in de tijd achter de nog zichtbare verdedigingswerken, of in het museum met levensechte reconstructies. Al sinds de ondertekening van het Verdrag van Verdun in 843, toen het keizerrijk van Karel de Grote werd verdeeld, zijn de stadjes zusjes. Beide werden toegekend aan Lotharius, een van de zonen van Karel. Je kunt de kastelen niet alleen bekijken, maar ook beleven. Zo ga je in het Archéoscope van Bouillon met Godfried, Pieter de Kluizenaar en duizenden ridders mee op kruistocht naar Jeruzalem. En in het Château Fort de Sedan, met 35.000 vierkante meter één van de grootste van Europa, kun je middeleeuwse feesten beleven, wandelingen maken over de bastions en blijven slapen onder de oude balken. Info. : 0DLVRQ GH 7RXULVPH GX 3D\V 6HGDQDLV 0DLVRQ GX 7RXULVPH GX 3D\V GH %RXLOORQ ]LH S Bij de gevechten vonden 104 Franse soldaten de dood, velen door het inademen van de enorme hoeveelheid giftig gas dat bij de explosies was vrijgekomen en in de gangen van het fort bleef hangen. Bezoekers gaan er 35 meter onder de grond en ontdekken daar hoe het leven van een soldaat er destijds uitzag. ) /D )HUWÄ VXU &KLHUV Info. : 2ƯFH GH 7RXULVPH GX 3D\V 6HGDQDLV 2ƯFH GH 7RXULVPH GHV FDQWRQV ]LH S ZZZ RXYUDJHODIHUWH IU Geniet volop van een fantastisch panorama op de stad van Dinant en de Maasvallei. Vlakbij, in het prestigieuze Spaanse huis van Bouvignes, neemt het Museum van het middeleeuwse Erfgoed Mosan je mee in zijn fabelachtige verleden. 3ODFH 5HLQH $VWULG r % 'LQDQW Info. : 0DLVRQ GX WRXULVPH GH OD +DXWH 0HXVH 'LQDQWDLVH ]LH S ZZZ FLWDGHOOHGHGLQDQW EH

DE ABDIJENROUTE 06 Aan het begin van de middeleeuwen waren de Ardennen een woeste onherbergzame wildernis. Ideaal voor monniken en kluizenaars op zoek naar de eenzaamheid en stilte, waarin ze hun leven aan het geloof konden wijden. Er werden abdijen gesticht in verborgen valleien zoals Saint-Hubert, Orval en Élan én langs de rivieren zoals Laval-Dieu en Maredsous. De monniken rooiden bossen, legden moerassen droog en brachten licht in het donkere Ardense woud. Wie de Abdijenroute volgt ziet dat de kloosterlingen destijds al oog hadden voor de mooiste plekjes van de streek. DE ABDIJENROUTE Mijn route voorbereiden en praktische informatie ontvangen www.visitardenne.com/all-access

A ANR ADERS ONDERWEG Maredsous Givet Couvin Chimay BELGIË Dinant Walcourt Wa Walco u LESSE La Rocheen-Ardenne RRochefort OURTHE Saint-Hubert Scourmont Bastogne Met de auto, de motor, de mobilhome/camper Libramont Monthermé SEMOIS Neufchâteau Bouillon Fagnon g 13 etappes naar keuze: van 10 tot 50 km met een duur van 1 à 4 u. met de auto ièè Charleville-Mézières Elan FRANKRIJK Publiek: alle publiek, activiteiten voor kinderen ODQJV GH URXWH Sedan O Orval Mouzon Arlon Le Mont-Dieu Montmédy Rethel Vouziers CChâtel-Chénéry G E N I E T VA N O N Z E T RO E V E N! 07 DE ABDIJ VAN ORVAL DE ABDIJ VAN MAREDSOUS DE ABDIJ 9$1 /$1 Bij aankomst in Orval wordt de bezoeker meteen gegrepen door een serene sfeer van absolute rust en stilte. In dit vreedzame stukje Gaume EHYLQGW ]LFK HHQ PDJQLƬHNH DEGLM PHW HHQ ODQJH en bewogen geschiedenis van voorspoed, brand, plundering en wederopbouw. De abdij van Maredsous werd in 1872 gesticht door Benedictijnse monniken uit het Zuid-Duitse Beuron en is één van de mooiste van België. De cisterciënzer monniken die in de 7de eeuw de abdij van Élan stichtten, vielen vooral voor de perfecte ligging: aan het eind van de wereld, diep weggedoken in de uitgestrekte bossen. Het huidige complex bestaat uit onder meer een feodale abdijwoning, eenvoudige kerk en centraal abdijhuis dat in het oog springt met zijn vier verdedigingstorens en een dak in de vorm van een omgekeerde scheepsromp. De omgeving die de monniken destijds zo goed beviel, is nog altijd stil en mooi. Tegenwoordig is het een plek waar mensen komen voor bezinning, om te ontsnappen aan de snelle moderne tijd en om te wandelen door de betoverende ruïnes van het oorspronkelijke klooster dat tijdens de Franse revolutie werd verwoest. Op het terrein zijn verder onder meer een oude apotheek, een biermuseum, kloostermuseum en kruidentuin te bezichtigen. En vergeet er vooral niet te proeven van de ambachtelijke abdijkaas en het gevierde trappistenbier. $EED\H Go2UYDO r % 2UYDO Info. : r ZZZ RUYDO EH Architect baron Bethune koos voor de neogotiek die perfect past bij de schilderachtige Vallée de la Molignée. Deze vallei slingert door het hart van het Ardense bos, langs kastelen, mooie dorpen en een andere abdij: Maredret, die ook in neogotische stijl is opgetrokken. De monniken van Maredsous hebben zich door de jaren heen bekwaamd in het maken van brood, kaas en drie beroemde abdijbieren. Er is een winkeltje waar de producten worden verkocht. Proeven verplicht! 5XH GH 0DUHGVRXV r ) 'HQÄH Info. : $EED\H GH 0DUHGVRXV r ZZZ PDUHGVRXV EH Het is er, twaalf kilometer onder Charleville-Mézières, heerlijk wandelen. Een doel nodig? Loop dan naar de kapel van Saint Roger, de stichter van de abdij. Deze is gebouwd op een bron met wonderwater en staat in het hart van de ongerepte vallei. Info. : 2ƯFH GH 7RXULVPH GX 3D\V GHV 6RXUFHV DX 9DO GH %DU ]LH S

DE RIMBAUD- VERLAINE ROUTE 08 De stemmige landschappen, mistige rivieren en ondoordringbare bossen van de Ardennen hadden een grote aantrekkingskracht op tal van kunstenaars en artiesten, waaronder de vrienden Arthur Rimbaud en Paul Verlaine. De rebelse dichters bezochten onder meer Charleville, Juniville, Roche en Bouillon, waar ze met volle teugen van het leven genoten. De sociale dichter Rimbaud en inspiratiebron. Samen horen ze tot Een 150 kilometer lange route volgt het spoor van hun avonturen, langs plaatsen waar ze rusten, dronken, ruzie maakten, beminden en vooral geniale gedichten schreven. VERLAINE ROUTE Mijn route voorbereiden en praktische informatie ontvangen www.visitardenne.com/all-access

A ANR ADERS ONDERWEG Charleroi SAMBRE Durbuy MEUS EUSE E MEUSE Dinant BELGIË Gi Givet LESSE OURTHE Vireux-Molhain Bastogne Couvin Met de auto, de motor, de mobilhome/camper La Rocheen-Ardenne Hargnies R Red Redu Saint-Hubert Paliseul Les Hautes-Rivières 8 etappes naar keuze: van 10 tot 40 km met een duur van 1 à 3 u. met de auto Vresse SEMOIS Bouillon Bertrix Nouzonville Corbion Charleville-Mézières Publiek: alle publiek, activiteiten voor kinderen ODQJV GH URXWH Sedan FRANKRIJK Rethel Tourteron Attigny Florenville Arlon Montmédy RRoche Juniville Vouziers G E N I E T VA N O N Z E T RO E V E N! 09 +(7 9(5/$,1(Ǖ086(80 VAN JUNIVILLE RIMBAUD IN CHARLEVILLE PALISEUL, ǣ $8 3$<6 '( 021 3 5( Ǥ L Auberge du Lion d Or in het kleine Juniville herbergt het enige museum ter wereld dat volledig aan Paul Verlaine is gewijd. Arthur Rimbaud werd op 20 oktober 1854 geboren in Charleville suprèment idiote entre les petites villes de province. Hoewel de jonge dichter niet al te complimenteus was over zijn geboortestad, zijn ze er nog altijd trots op hem. Op de zijkant van maison Perot in Paliseul staat de beginzin van een gedicht van Paul Verlaine: Au pays de mon père... (In het land van mijn vader). Van 1880 tot 1882 dronk de poëet hier niet alleen zijn glaasje absint, maar schreef hij er ook tal van gedichten. Te zien zijn onder meer originele meubels, foto s, schilderijen en zijn onafscheidelijke hoed en wandelstok. Verlaine-kenner Marc Gaillot geeft regelmatig rondleidingen en vertelt dan vol passie over de Franse dichter en zijn turbulente bestaan dat hem ook naar Londen, Brussel en Parijs bracht. 5XH GX 3RQW 3DTXLV r ) -XQLYLOOH Info. : 2ƯFH GH 7RXULVPH GX 3D\V 5HWKÄORLV ]LH S r ZZZ PXVHH YHUODLQH IU Het kost dan ook weinig moeite om herinneringen aan de voormalige bewoner te vinden zoals het huis waarin hij opgroeide, zijn lagere school, het kerkhof waar hij begraven ligt, een standbeeld en het Musée Arthur Rimbaud. Wandelend door het oude centrum is zijn opstandige en vrije geest nog altijd voelbaar. Zeker als je er werken uit die tijd bij pakt zoals Les poetes de sept ans. Het toeristenbureau van Charleville biedt een gratis kaart met Rimbaud-locaties, die ook te downloaden is via www.charleville-tourisme.com. Info. : 2ƯFH GH 7RXULVPH GH &KDUOHYLOOH 0Ä]LÃUHV HW VD UÄJLRQ ]LH S De vader van deze illustere dichter kwam uit het nabije Jehonville en Paul Verlaine bracht graag de vakanties door bij zijn tante Louise Grandjean in Paliseul, een typisch landbouwdorp dat wordt omringd door uitgestrekte bossen en groen heuvelland. Verschillende wandelingen volgen het spoor van de dichter, die hier zijn liefde voor de Ardennen heeft ontwikkeld. Een kaart met routes is verkrijgbaar bij het toeristenbureau van het dorp. *UDQG 3ODFH r % 3DOLVHXO Info. : 6\QGLFDW Go,QLWLDWLYH GH 3DOLVHXO

DE BIERROUTE EN HAAR SMAKEN 10 Het beroemde bier uit de Ardennen typeert het karakter van de streek : ergens tussen bitter en monniken al sinds mensenheugenis een goddelijke drank maken. De drie trappistenbieren vormen een stuk cultureel erfgoed dat zijn gelijke in de wereld niet kent. Maar waar de eeuwenoude traditie bijna verdwenen. Een nieuwe generatie liefhebbers heeft het ambacht van hun voorouders echter weer opgepakt en op verschillende plaatsen zijn nieuwe brouwerijen geopend, waar het bier op kleinschalige en ambachtelijke wijze wordt gemaakt. Precies zoals het ooit bedoeld was. DE BIERROUTE EN HAAR SMAKEN Mijn route voorbereiden en praktische informatie ontvangen www.visitardenne.com/all-access

A ANR ADERS ONDERWEG Namur Charleroi SAMBRE MEUSE MEUS EUSE E Ciney Dinant D Walcourt Silenrieux ux La Rocheen-Ardenne Romedenne EEprave Falmignoul l Mariembourg Met de auto, de motor, de mobilhome/camper Chimay Couvin R Rochefort LESSE Givet OURTHE Bastogne Vireux-Molhain H Haybes Scourmont 21 etappes naar keuze: van 10 tot 40 km met een duur van 1 à 3 u. met de auto Saint-Hubert Revin Monthermé Vresse SEMOIS Bouillon Bertrix Charleville-Mézières Publiek: alle publiek, activiteiten voor kinderen ODQJV GH URXWH Durbuy BELGIË Purnode Purno Pur Maredsous Launois-sur-Vence Florenville Sedan Mouzon Rethel FRANKRIJK Orval al Montmédy Breuvanne euvan an Rulles Arlon Gérouville Virton EEthe h Stenay G E N I E T VA N O N Z E T RO E V E N! 11 TRAPPISTENBIEREN BISTRO S ALS ERFGOED AMBACHTELIJKE BROUWERIJEN In de 17e eeuw werd in de abdij Notre-Damede-la-Trappe, in het departement van de Orne, de cisterciënzer Trappistenorde gevormd (l Ordre cistercien de la Stricte Observance). Om de Franse Revolutie te ontvluchten vestigde de Orde zich in België. Vandaag de dag produceren nog zes trappistenabdijen het trappistenbier in België, de regels van de «Stricte Observance» respecterend: Chimay, Orval, Rochefort voor het Franstalige gedeelte, en Westvleteren, Achel en Westmalle voor Vlaanderen. Wie de streek écht van binnenuit wil ontdekken, gaat een hapje eten in een bistro. In deze kleine herbergen word je omhelsd door sfeer en charme. Vroeger waren de brouwerijen net zo onlosmakelijk met de Ardennen verbonden als de rivieren en bossen. Geen dertien-in-een-dozijn eetadres, maar puur en authentiek. Inclusief de oprechte gastvrijheid, die hier nog altijd een erezaak is. Dat geldt overigens ook voor de keuken. Bijna elk dorp had zijn eigen brouwerij en geheime recept. Helaas hebben, vooral in Frankrijk, maar weinig kleine brouwerijen de concurrentiestrijd met de grote industriële concerns overleefd. Alleen de recepten en de liefde voor het bier zijn nooit verdwenen. De verzamelde knowhow van meer dan 1.000 jaar wordt voortgezet. Ook al kan eender welk bier nu de stempel «abdijbier» krijgen, sinds 1997 verplicht het label «Authentic Trappist Product» dat het bier gebrouwen is op de locatie van het klooster zelf, en dat de fabricatie gecontroleerd wordt door monniken. Elke abdij biedt verschillende variëteiten van bieren en bewust gelimiteerde hoeveelheden. Daarnaast zijn alle trappistenbieren van het type «hoge gisting»... voor een zo groot mogelijk proefplezier! Info. : ZZZ DEED\H URFKHIRUW EH ZZZ RUYDO EH r ZZZ FKLPD\ FRP Hoewel de gerechten vaak eenvoudig zijn, proef je bij elke hap de smaak van de Ardennen. Drink er een bier uit de streek bij en je snapt waarom de bistro tot het levende erfgoed hoort. Info. : ZZZ ELVWURWGHWHUURLU EH En nu, zoveel jaren later, maken jonge gepassioneerde brouwers in hun microbrouwerijen weer bijzondere bieren van hoge kwaliteit. Ga maar proeven!

OVER VOIE VERTES EN RAVELROUTES 12 Op zoek naar verborgen plekjes? De Voies Vertes in Frankrijk en de Ravelroutes in België brengen kunnen komen. Fietsend langs de oevers van de Maas of dwars door de stille bossen van Oignies en Thiérache, rijdt het zorgeloze gevoel van geluk met je mee. De paden voeren door de ongerepte natuur en kruisen zelden de normale weg. Rust gegarandeerd. Wie de Voie Verte over het voormalige jaagpad door de mooie Maasvallei neemt, steekt regelmatig de rivier over via oude bruggen die soms ware kunstwerken zijn. Extra leuk: een boemeltreintje brengt je over een bochtige spoorlijn terug naar het bos van Nismes. OVER VOIE VERTES EN RAVELROUTES Mijn route voorbereiden en praktische informatie ontvangen www.visitardenne.com/all-access

A ANR ADERS ONDERWEG Namur Charleroi SAMBRE Durbuy MEUSE MEUS EUSE E BELGIË Dinant Agimont Romerée Matagne-la-Grande Givet Mariembourg Chooz Vireux-Molhain Couvin Nismes Haybes Oignies-en-Thiérache Fumay 0HW GH ƬHWV te voet, WH SDDUG PHW VNDWHV met de gyropod Revin Publiek: alle publiek, activiteiten voor kinderen ODQJV GH URXWH LESSE La Rocheen-Ardenne OURTHE Bastogne Saint-Hubert Monthermé SEMOIS Bogny-sur-Meuse Nouzonville Joigny-sur-Meuse Bouillon Charleville-Mézières Sedan FRANKRIJK Arlon Florenville Montmédy Virton G E N I E T VA N O N Z E T RO E V E N! 13 AUTOVRIJ LANGS DE MAAS GRENSOVERSCHRIJDENDE FIETSVAKANTIE MTB IN DE ARDENNEN Deze Voie Verte of Groene Weg volgt 83 kilometer lang het water van de Maas. Vervelen is verboden, want het landschap varieert van uitgestrekte bossen vol verhalen tot de gouden gevels van het Place Ducale in Charleville-Mézières. 3URƬWHHU YDQ GH]H ELM]RQGHUH ƬHWVURXWH PHW KHW arrangement «Séjour clé en main» op basis van YLHU ƬHWVGDJHQ YLMI RYHUQDFKWLQJHQ KDOISHQVLRQ en bagagetransport door de hoteliers. Er is ook HHQ DUUDQJHPHQW YDQ YLMI ƬHWVGDJHQ HQ ]HV RYHUnachtingen. De Ardennen zijn een Mekka voor mountainbikers, met bospaden in overvloed en uitdagende heuvels. Er is voor elk wat wils, dankzij de vele bewegwijzerde routes. De autovrije route werd in 2010 verkozen tot Europees Fietspad van het jaar, maar leent zich ook voor wandelen, skaten, paardrijden of een tocht met de Segway. In tal van dorpen langs het traject zijn stations waar je de trein terug naar het vertrekpunt kunt nemen. Fietsen mogen gratis mee. Een boekje over de route is kosteloos verkrijgbaar bij de VVV s in de regio of kan worden gedownload via www.ardennes.com en www.voiesvertes.com 'HHOQHPHUV NXQQHQ KXQ HLJHQ ƬHWV PHHQHPHQ RI deze ter plaatse huren. De tocht gaat over de Voies Vertes in Frankrijk, maar ook over de Ravelroutes in België en de herderspaden in de Thiérache. Daarbij worden de lastigste obstakels van het Ardens Massief gemeden zodat een breed publiek ervan kan genieten. Info. : 0RQGH $FWXHO 9R\DJHV $YHQXH -HDQ -DXUÃV ELV ) &KDUOHYLOOH 0Ä]LÃUHV Alleen, in groep of met een club, iedereen is vrij om ]LFK]HOI WH WHVWHQ WH SURƬWHUHQ YDQ GH JHRUJDQLVHHUGH toertochten, of zelf op pad te gaan dankzij de uitgezette routes en beschikbare kaarten: Aan Franse kant: de kaarten en MTB-locaties van de vallei van de Maas, van de Semois, en de streek van Sedan. Aan Belgische kant: de vele MTB-kaarten uitgegeven door de gemeenten, en de grote evenementen zoals de Grand Raid Godefroy en de Nissan Downhill in de prachtige vallei van de Semois. Info. : 2ƯFH GH 7RXULVPH GHV %RXFOHV GH 0HXVH HW 6HPR\ 9DO Go$UGHQQH 7RXULVPH ]LH S 0DLVRQ GX WRXULVPH GX 3D\V GH %RXLOORQ

ANDERE ONTDEKKINGEN KAJAKKEN EN KANOËN OP DE SEMOIS traject waarop bijna het hele jaar door afhankelijk van de waterstand natuurlijk - gepeddeld kan worden. Wie er instapt voor een één of meerdaags avontuur, vaart langs schilderachtige dorpjes, prachtige natuurparken en karakteristieke bruggen. Info. : 14 DE SMOKKELROUTE Vanuit Bohan lopen we in de voetsporen van Franse smokkelaars en hun Belgische handlangers. Over geheime paadjes slopen zij naar de zogenaamde baraques, die soms diep in de dichte bossen verstopt lagen. In deze smokkelhuizen werd onderhandeld over de prijs van de illegale handelswaar, maar namen de vrijbuiters ook de tijd om samen een stoofpot te eten en een glas werden de smokkelaars op de hielen gezeten door douaniers, die in het woud patrouilleerden en Hoewel daarbij met scherp werd geschoten, was deze nachtelijke mensenjacht bijna een spel waarbij de partijen elkaar voortdurend te slim af probeerden te zijn. La vallée des baraques, gevormd door het water van de bergbeek Bois Jean, is het decor van een fraaie, 15 kilometer lange rondwandeling tussen de Semois en de grens. Van de kerk van Bohan en het uitkijkpunt Roche La Dame, volgt het parcours de geheime paadjes langs de voormalige smokkelhuizen. Info. : MET DE BOOT DE MAAS OP De vallei van de Maas met haar meanders..., laat je verrassen door het verbazingwekkende landschap in een groene omgeving vol bezienswaardigheden en rustgevende stilte. De Ardennen ontdekken met de stroom mee, op het ritme van de rivier een gegarandeerde bron van ontspanning! De rivierroute op Ardenne All Access geeft je informatie over interessante bezienswaardigheden langs de Maas, over de infrastructuur van de rivier, en over nuttige en leuke adressen in de bijvoorbeeld gastronomie, streek en cultuur, natuur en welzijn. Beleef heerlijke dagen op Belgisch of Frans grondgebied. Laat je meevoeren door het water... ANDERE ONTDEKKINGEN Mijn route voorbereiden en praktische informatie ontvangen www.visitardenne.com/all-access

IN HET SPOOR VAN WILLEM rond 1075 in de omgeving van Luik werd geboren was één van de grote spirituele denkers van zijn tijd. Een speciale route staat in het teken van zijn leven en gaat dwars door de Ardennen van Luik via onder en Kartuizers geestelijk, politiek én economisch een belangrijke rol speelden. Op www.routeguillaume. com staat een kaart met daarop de route. Info. : DE SINT JACOBSWEG Info. : WANDELEN OVER GR S Hoewel verschillende langeafstand wandelpaden de Ardennen doorkruisen, is er één die de streek tot in lang door het Belgische deel van de streek. De wandelaar komt langs dichte bossen, authentieke dorpjes, Aan de Franse kant van de grens eindigt dit traject in Sedan, van waar het verder gaat naar Bar le Duc. Info. : 15 DE TRANSARDENNAISE te paard, via Nordic Walking,... Onder deze routes vinden we de Transardennaise, een trektocht van 153 km dwars door de vallei van de Ourthe, de Lomme, de Lesse en die van de Semois. Begin- en eindpunt Daartussen wandel je dagen lang door uitgestrekte bossen, langs oevers van rivieren met snelstromend water en door stille stoere Ardense dorpen zoals Saint-Hubert, Nassogne, Redu en Daverdisse, Vanaf Voor informatie, boek en kaart, arrangementen, reservering van overnachtingsplaatsen, bagagetransport Info. :

DE TOERISTISCHE INFORMATIEKANTOREN In Belgisch Luxemburg In het departement Ardennen 16 16 www.haute-lesse-tourisme.be www.saint-hubert-tourisme.be DU PAYS DE BOUILLON www.bouillon-tourisme.be In de provincie Namen DE L ARDENNE NAMUROISE 5550 Vresse-sur-Semois www.ardenne-namuroise.be Avenue Cadoux, 8 5500 Dinant www.dinant-tourisme.be DES EAUX VIVES R Boussu-lez-Walcourt www.valleesdeseauxvives.be DU PAYS DE LA SEMOIS ENTRE ARDENNE & GAUME Adresse : Esplanade du Panorama, 1 www.semois-tourisme.be DU PAYS DE LA FORÊT D ANLIER Adresse : Moulin Klepper, www.foret-anlier-tourisme.be DU PAYS DE GAUME www.soleildegaume.be DU VAL DE LESSE Rue de Behogne, 5 5580 Rochefort www.valdelesse.be 5377 Heure-en-Famenne www.valleesdessaveurs.be OFFICE DE TOURISME DE www.charleville-tourisme.com OFFICE DE TOURISME DU PAYS SEDANAIS 35 rue du Ménil www.tourisme-sedan.fr VAL D ARDENNE TOURISME Place du Château www.valdardennetourisme.com OFFICE DE TOURISME 08430 Launois-sur-Vence www.sud-ardennes-tourisme.com OFFICE DE TOURISME DES TROIS CANTONS Le Colombier www.3cantons.com OFFICE DE TOURISME DU PAYS DES SOURCES AU VAL DE BAR La Manse Abbatiale OFFICE DE TOURISME 08300 Rethel www.sud-ardennes-tourisme.com OFFICE DE TOURISME DE L ARGONNE ARDENNAISE 08400 Vouziers www.tourisme.argonne-ardennaise.fr www.sud-ardennes-tourisme.com OFFICE DE TOURISME DE ROCROY www.otrocroi.com OFFICE DE TOURISME DES BOUCLES DE MEUSE ET SEMOY Place Jean-Baptiste Clément - BP 33 08800 Monthermé

Douvres E19 E40 E34 Anvers Calais E17 Lille Bruxelles E40 E313 BELGIË E411 Namur E42 A26 Charleroi A16 A1 E42 Dinant A2 Amiens FRANKRIJK A29 Er gaat een hele wereld voor u open 100 Km A1 E25 N4 Reims Rethel DUITSLAND Vianden N89 Charleville-Mézières A26 Paris Saint-Hubert N5 AISNE AIS SNE E A13 E411 A34 A16 N63 LESS LESSE Couvin A28 E40 Spa N4 MEUSE MEU EUSE A16 Aachen Liège E40 N58 Sedan A34 SEMOIS CHIERS CHIER HIER ERS RS S LUX. E411 Luxembourg Arlon N51 Metz A4 A4 A4 Met de auto E34 VAN PARIJS :Anvers GH $ ULFKWLQJ Reims YHUYROJHQV GH $ ULFKWLQJ Charleville-Mézières nvvers VAN BRUSSEL EN AMSTERDAM : GH ( ULFKWLQJ Namen, Libramont RI GH $ HQ VAN LILLE : via Tournai Mons Charleroi ULFKWLQJ Philippeville $ ULFKWLQJ Charleroi HQ YHUYROJHQV GH 1 ULFKWLQJ Philippeville 9$1 75 9(6 ULFKWLQJ Luxemburg YLD GH ( HQ YHUYROJHQV GH ( E313 VAN LUXEMBURG : GH ( ULFKWLQJ Arlon, Libramont VAN COLOGNE : ULFKWLQJ Aachen, Luik YHUYROJHQV GH ( ULFKWLQJ Luxemburg VAN LONDEN, VIA CALAIS : GH $ WRW Reims YHUYROJHQV GH $ ULFKWLQJ HQ GH ( ULFKWLQJ Namen en Libramont Charleville-Mézières RI GH ( ULFKWLQJ Brussel HQ YHUYROJHQV GH ( ULFKWLQJ Namen E40 Bru ruxe s Bruxelles E40 Namur E411 CCharlero harleroi Charleroi N63 Ciney Dina nant Dinant Walcourt MEUSE Marche-en-Famenne Hastière Philippeville Saaint nt-h t Hubbeert Saint-Hubert Gedinne Fumay Monthermé N4 4 Vresse-sur-Semois N89 Charl Char Ch Charleville-Mézières a lev evville eville-mézière illlle lle-mé Mé Méz Méziè Méz éézièr ziè ière ère ress Bouillon N58 Dichtsbijzijnde vliegvelden SEMO S SEMOIS Libramont Neufchâteau Florenville E411 E E4 1 11 A34 Signy-l'Abbaye Sedan SSe Sed edan an 17 Vanuit het noorden YLD GH 0DDV Vanuit het zuiden door het Marnekanaal HQ KHW $UGHQQHQNDQDDO Bastogne Beauraing Revin FRANKRIJK LE SE LESSE Houyet E411 Couvin Couvin Met de boot E25 La Roche -en-ardenne Rochefort Givet Rocroi Via de TGV Est, 3DULMV s &KDUOHYLOOH 0Ä]LÃUHV LQ PLQ Met de trein vanaf Brussel, ULFKWLQJ 1DPHQ RI &KDUOHURL Durbuy N4 BELGIË N5 Met de trein E42 E4 42 E42 E4 2 Chimay E40 Lièg Liège LLi iièège ège g Carignan Arlon A Ar r on CHIERS Virton Luxxeembourg m mbourg Luxembourg Paris &KDUOHV GH *DXOOH Paris-Vatry Luxembourg (Findel) Bruxelles =DYHQWHP Charleroi (Brussel-Zuid) Luik (Bierset) A34 Rethel AISNE AI NE Montmédy Attigny Buzancy N N51 RReim eeims ms ms Reims Vouziers.DDUW JHPDDNW PHW PHGHZHUNLQJ van Melanie Belvaux A4 ąŗ ] ]- /$*)ŗ /*0-$./$,0 ŗ 0ŗ 03 ( *0-"ŗ '" ŗ Ĝ ĝŗĕŗ 0 $ŗ ŗ'ď 0-/# Āŗþŗĕŗ ĕûþýôŗ ŗ * # ĕ )ĕ - )) ŗĕŗ ]'ÿŗāŗļ öŗĝôĝýùŗùõõŗôõõŗ ąŗ *($/]ŗ ]+ -/ ( )/ 'ŗ 0ŗ *0-$.( ŗ.ŗ - )).ĕŗ öùŗ +' ŗ 0 ' ŗ Ėŗ ŗ ùõþŗ Ėŗ ĕôýõôüŗ # -' 1$'' ĕŗŗ ]5$i-.ŗĖŗ ]'ÿřāŗļŗ ŗĝôĝ ŗöùŗúûŗôûŗôý ąŗ ] ]- /$*)ŗ 0ŗ *0-$.( ŗ ŗ' ŗ -*1$) ŗ ŗ (0-ŗ 1 )0 ŗ $) ŗ./-$ Āŗööŗ *}/ ŗöŗė ĕúôôôŗ (0 ]'ÿřāŗļŗ öŗĝôĝýõŗüüŗûüŗúü - )/2**- '$%&ŗ0$/" 1 -āŗ $) ŗ ) -( 0' )Āŗŗŗŗŗŗŗŗŗ $- / 0-ŗ ŗŗĕŗ ĕûþýôŗ ŗ * # ĕ )ĕ - )) ŗ ĘöôõùĘúôùûĘý - ñ. #ŗ *) +/ā - +#$ -] ŗ.+-'ŗĕŗ./*") 222ÿ"- +#$ - ÿ ŗĕŗļ öŗĝôĝûõŗęŗöõŗüþŗüôŗ */*1 - )/2**- $)"āŗ Ę ÿŗ $'' (.ŗ ĕŗ e/$.āŗ - +*-/ ".ŗ öôõöŗ Ėŗ $ -- ŗ 0,0 4ŗ ĕŗ *((0) 0/]ŗ ŗ *((0).ŗ.ŗ -*$.ŗ )/*).ŗ Ėŗ )ŗ - )U*$.ŗ *) 0ŗĖŗ ŗ1 'ŗ ŗ -ŗėŗ Āŗ ŗöôõöŗėŗ ŗ *..$-*4ŗĖŗ ŗ #-$./$ )ŗ ) - ÿ /$ āŗ -] ]-$ ŗ *0.. 0ŗĕŗ. ' ŗ #$.' $)ŗėŗ ($'$ ŗ $ -- /ŗėŗŗ. 'ŗ $'' (.ŗ Ėŗ -$ ĕ #-$./$) ŗ -$*)ŗ Ėŗ '* $ ŗ $.+ 03ŗĖŗ -1]ŗ /0 *'$ŗĕŗ 1$ -ŗ*- ) 0ŗĖŗ $ -- ŗ 0,0 4ŗĜ /]ŗ -)$3ĝÿ Opmerking: Dit document is ontwikkeld in het kader van een Europees Interreg-project met het Departement van de Franse Ardennen en de Belgische arrondissementen Dinant, Neufchâteau en Virton als betreffende grondgebieden. De «Bestemming Ardennen» is groter, en de toeristische operatoren van het Ardense grondgebied in België, Frankrijk en het Groothertogdom Luxemburg werken samen om haar verder te ontwikkelen en te promoten.

Fédération touristique du Luxembourg belge Quai de l Ourthe, 9 - B-6980 La Roche-en-Ardenne (Belgique) Tel. +32(0)84 41 10 11 www.luxembourg-tourisme.be Fédération du Tourisme de la Province de Namur Avenue Reine Astrid, 22 boîte 2 - B-5000 Namur (Belgique) Tel. +32(0)81 77 67 57 www.paysdesvallees.be Comité Départemental du Tourisme des Ardennes 24 place Ducale - BP 419 - F-08107 Charleville-Mézières (France) Tel. +33 (0)3 24 56 06 08 www.ardennes.com T - 061 21 79 70