Poliklinische hysteroscopie
Inhoudsopgave Inleiding Welke ingrepen kunnen plaatsvinden tijdens hysteroscopie in het Gynaecologisch Behandel Centrum Noord? poliep verwijderen myoom verwijderen spiraal verwijderen pipelle-curettage/afnemen biopt essure sterilisatie Pathologisch onderzoek Procedure poli u komt in aanmerking voor de hysteroscopie intakegesprek door doktersassistente afspraak maken / plannen hysteroscopie Procedure rondom de hysteroscopie pijnstilling avond voor en dag van ingreep niet nuchter uw rol als patiënt / begeleiding doktersassistente klachten gedurende de ingreep. Na de hysteroscopie vocht verliezen na de ingreep bijkomen en ontslag Complicaties Bij welke problemen contact opnemen Met wie contact opnemen Werk, sport en seksualiteit Nacontrole en vervolg Vragen Andere folders om te lezen Woordenlijst 1
Inleiding U bezoekt binnenkort het Gynaecologisch Behandel Centrum Noord voor het ondergaan van een poliklinische hysteroscopie. Wat u hiervan kunt verwachten en wat dit precies inhoudt wordt in deze folder uitgelegd. Hysteroscopisch onderzoek / hysteroscopie Een hysteroscopie is een operatie waarbij de gynaecoloog met een dun kijkbuisje (hysteroscoop) in de baarmoeder kijkt en eventuele kleine afwijkingen kan verwijderen. Deze ingreep vindt niet plaats op de operatiekamer maar in een speciaal daarvoor ingerichte kamer in het Gynaecologisch Behandel Centrum Noord. Via de vagina (schede) wordt een dunne holle buis in de baarmoeder ingebracht. Door deze buis brengt de gynaecoloog vocht en instrumenten in de baarmoederholte. De hysteroscoop wordt aangesloten op een camera. Op een monitor verschijnt de afbeelding van de binnenzijde van de baarmoeder. Naast u bevindt zich een tweede monitor. Zo is het verloop van de ingreep eventueel ook voor u uitstekend te volgen. 1. blaas 2. verlicht gedeelte 3. met vocht gevulde baarmoeder 4. eileider 5. baarmoederhals 6. rectum 7. vagina 8. hysteroscoop 2
Deze ingreep gebeurt dus tijdens een poliklinische dagopname en neemt hooguit 45 minuten in beslag. De hysteroscopie zelf duurt maximaal 30 minuten De procedure rondom de hysteroscopie wordt verderop in deze folder uitgelegd. De hysteroscopie moet plaatsvinden in de eerste 10 dagen van uw cyclus, dus binnen 10 dagen na uw menstruatie. Mocht er toch sprake zijn van bloedverlies: wat bruinige afscheiding is geen probleem. Indien u ruim bloedverlies heeft, wordt geadviseerd contact op te nemen met de doktersassistente van deze polikliniek. Voor telefoonnummers: zie achterin deze folder. Welke ingrepen kunnen plaatsvinden tijdens de hysteroscopie in het Gynaecologisch Behandel Centrum Noord? Verwijderen van een poliep Een poliep is een bijna altijd goedaardige uitstulping van het baarmoederslijmvlies. Poliepen tot ongeveer 2 cm kunnen via de hysteroscoop poliklinisch verwijderd worden. Verwijderen van een myoom Een myoom wordt ook wel vleesboom genoemd en is eigenlijk een goedaardige knobbel die uitgaat van de spierwand van de baarmoeder. Een myoom kan zo groot zijn als een speldenknop maar kan ook heel groot worden. Vaak zijn er meerder myomen in de baarmoeder aanwezig en ze kunnen op verschillende plaatsen in de baarmoeder voorkomen. Niet alle myomen kunnen in het Gynaecologisch Behandel Centrum Noord worden verwijderd. Alleen myomen die zich in de baarmoederholte zelf of die zich onder het slijmvlies van de baarmoeder bevinden kunnen tijdens deze poliklinische hysteroscopie worden behandeld. Myomen op andere plaatsen in de baarmoeder of indien deze groter zijn dan 1 cm worden onder narcose op de operatiekamer verwijderd. Hier zal dan een aparte afspraak voor worden gemaakt. 3
Spiraal Spiraal waarvan de touwtjes niet zichtbaar zijn. De spiraal kan eenvoudig via de hysteroscoop verwijderd worden. Spiraaltjes die mogelijk niet goed zitten in de holte van de baarmoeder kunnen soms worden recht gelegd of opgeschoven zodat ze wel op de juiste plek komen te zitten. Pipelle-curettage/biopt Bij vrouwen met bloedverlies na de overgang (postmenopauzaal bloedverlies) zal een kleine curettage kunnen worden uitgevoerd. Een Pipelle is een behandeling waarbij door middel van een dun buisje (Pipelle) via de baarmoedermond baarmoederslijmvlies kan worden weggenomen. Zo kan materiaal worden verkregen voor nader onderzoek. Tevens kunnen er gerichte hapjes (biopten) van het baarmoederslijmvlies genomen worden. Sterilisatie dmv de essure procedure Ook sterilisatie kan met behulp van een hysteroscopie verricht worden. Bij deze methode worden de eileiders afgesloten door middel van het inbrengen van kleine veertjes in de eileiders. In een aparte folder zal op deze behandeling worden ingegaan. Pathologisch onderzoek Indien er tijdens gynaecologisch onderzoek bij u weefsel wordt afgenomen voor nader onderzoek ontvangt u na ongeveer 2 weken hiervan de uitslag. Voor het bespreken van de uitslag wordt een aparte afspraak met u gemaakt, dit kan eventueel ook telefonisch. Procedure op de polikliniek bij hysteroscopie U komt in aanmerking voor hysteroscopie, en dan.. De gynaecoloog heeft besloten dat u in aanmerking komt voor een hysteroscopie in het Gynaecologisch Behandel Centrum Noord. Aansluitend aan uw polikliniekbezoek vindt er een intakegesprek plaats met de doktersassistente. Deze intake kan eventueel ook telefonisch plaatsvinden en dan krijgt u de informa- 4
tie, die nodig is ter voorbereiding op de hysteroscopie opgestuurd. Intakegesprek door de doktersassistente Tijdens deze intake neemt de doktersassistente een vragenlijst met u door en vertelt u vervolgens wat u kunt verwachten tijdens de hysteroscopie. Zij legt uit welke medicijnen u de dag voor de ingreep en de dag van de ingreep moet innemen, geeft u informatie over deze medicijnen en geeft deze op recept aan u mee. Plannen van de hysteroscopie Vervolgens maakt zij een afspraak om de hysteroscopie te plannen. De ingreep zal moeten plaatsvinden in de 1e helft van uw cyclus. Het is mogelijk dat de doktersassistente met u de afspraak maakt dat u belt zodra u menstrueert. In de tweede helft van de cyclus of tijdens de menstruatie is het zeer moeilijk een diagnose te stellen en kan er iets gemist worden! Het is de bedoeling dat u niet zwanger bent tijdens deze ingreep. Procedure rondom de hysteroscopie Medicatie De avond voor de ingreep start u met medicijnen zoals met u is afgesproken door de doktersassistente op de polikliniek of tijdens het telefonische intakegesprek. Nuchter? U hoeft niet nuchter te zijn, eigen medicatie mag gewoon worden ingenomen, ook waar het bloedverdunnende middelen betreft. Waar melden? U meldt zich op het afgesproken tijdstip in het Gynaecologisch Behandel Centrum Noord, dit is op de tweede verdieping van locatie noord. U kunt plaatsnemen in de wachtkamer (dit is dezelfde wachtkamer als die voor de pijnpoli en de endoscopie), als er niemand achter de balie zit hoeft u zich niet te melden. Vervolgens wordt u opgehaald door de 5
doktersassistente waarna u zich kunt omkleden in een daarvoor bestemde ruimte. U krijgt disposable slofjes aan uw voeten waarna u plaatsneemt in de gynaecologische stoel. De hysteroscopie kan beginnen. Uw rol als patiënt Uw rol als patiënt is van belang omdat u aangeeft in hoeverre dit onderzoek voor u goed te verdragen is. De doktersassistente zal u begeleiden tijdens de hysteroscopie. Uw partner of naaste mag indien u dit wenst bij dit onderzoek aanwezig zijn. Indien u vindt dat het onderzoek te pijnlijk is, vragen we u dit aan te geven en wordt de ingreep desgewenst gestopt. Klachten gedurende de ingreep De mate waarin pijn ervaren wordt door patiënten is wisselend van niet tot enigszins. Er kan een menstruatieachtig gevoel optreden wat ook na de hysteroscopie nog na kan zeuren. Indien er een poliep of vleesboom wordt verwijderd, kunt u vaginaal bloed verliezen. Dit kan ongeveer een week aanhouden. De hoeveelheid bloedverlies is minder of gelijk aan een normale menstruatie. Tijdens een Pipelle / biopt kunt u kortdurend een hevige menstruatiekramp voelen, dit zakt vrij snel af; na afloop heeft u wat bloedverlies vergelijkbaar met een lichte menstruatie. Het inbrengen of verwijderen van een spiraal geeft bij het passeren van de baarmoedermond een licht pijngevoel. Dit zakt snel af. Er kan hierna wat bloedverlies optreden. Na de hysteroscopie Vocht verliezen Na de ingreep mag u zich weer aankleden. U kunt vaginaal nog vocht verliezen dat tijdens de hysteroscopie is ingebracht, of bloedverlies hebben indien er een poliep, myoom is verwijderd of als er een curettage is uitgevoerd. 6
Bijkomen en ontslag Na de hysteroscopie heeft de gynaecoloog nog een gesprek met u om de procedure na te bespreken en verdere afspraken te maken. De meeste vrouwen kunnen hierna weer gewoon naar huis toe. Soms is het nodig om nog even bij te komen. Dan brengt de doktersassistente u zo nodig naar een andere ruimte en neemt u plaats in een comfortabele stoel. Hier kunt u bijkomen, krijgt u iets te drinken aangeboden en wacht u tot u in staat bent om weer naar huis te gaan. U wordt begeleid door een ervaren doktersassistente. Complicaties Hoewel zeer minimaal, heeft u tijdens of na de ingreep een kleine kans op infecties, nabloeding en perforatie van de baarmoederwand. Bij welke problemen contact opnemen? Indien u na de ingreep: Toenemende pijnklachten ervaart. Koorts heeft hoger dan 38.0 C. Hevig vaginaal bloedverlies krijgt (meer dan forse menstruatie). Duizelig bent, hartkloppingen heeft, algemeen onwel bevinden. Met wie contact opnemen? 1. De doktersassistente van het Gynaecologisch Behandel Centrum Noord is bereikbaar via de polikliniek gynaecologie op (023) 545 3060 2. Bij dringende zaken in de avond, nacht en in het weekend bellen naar (023) 545 3545 en vragen naar de dienstdoende arts-assistent gynaecologie Werk, sport en seksualiteit Na de ingreep kunt u uw deelname aan het arbeidsproces hervatten. Dat geldt ook voor het beoefenen van sportieve activiteiten. Het wordt afgeraden om gemeenschap te hebben zolang u last heeft van bloederige afscheiding. 7
Nacontrole en vervolg Afhankelijk van de gevonden afwijkingen bespreekt de gynaecoloog met u of en wanneer ze u terug wil zien op de polikliniek. Telefonisch contact behoort ook tot de mogelijkheden. Vragen Heeft u naar aanleiding van deze brochure nog vragen, aarzel dan niet om die met uw gynaecoloog te bespreken. Andere folders om te lezen De volgende folders en brochures zijn te verkrijgen bij uw gynaecoloog, het informatiecentrum van het ziekenhuis en op de website van de NVOG: www.nvog.nl, rubriek voorlichting. Therapeutische hysteroscopie Diagnostische hysteroscopie: kijken in de baarmoeder Hevig bloedverlies bij de menstruatie Myomen Woordenlijst Endometrium: baarmoederslijmvlies. Hysteroscopie: een onderzoek waarbij de gynaecoloog met een dun buisje in de baarmoeder kijkt. Menstruatie: maandelijkse bloeding. Myoom: een goedaardige spierknobbel die uitgaat van de wand in de baarmoeder. Poliep: een kleine zwelling die in de baarmoeder groeit, bijna altijd goedaardig. Postmenopauze: de periode na de laatste menstruatie (gewoonlijk rond het 52e levensjaar). Biopt: hapje weefsel dat wordt weggenomen voor nader onderzoek. Pipelle: Via een dun buisje wordt via de baarmoedermond in de baarmoeder materiaal afgenomen voor nader onderzoek. 8
Kennemer Gasthuis Locatie noord Vondelweg 999 2026 BW Haarlem Locatie zuid Boerhaavelaan 22 2035 RC Haarlem Postadres Postbus 417 2000 AK Haarlem Telefoon (023) 545 35 45 Website www.kg.nl e-mail info@kg.nl 1102339-26-07-2012