Zuid-Tirol Mountainbiken in de schaduw van de Rosengarten TEKST: ROBERT MOLEMA FOTO S: SOEPBOERFOTOGRAFIE.NL EN ROBERT MOLEMA KAARTEN: SASKIA GOTTENBOS/SAS ART STUDIO Zuid-Tirol is een heerlijk fietsland. De biker vindt hier de prachtigste tracks en trails, het is er zonnig en bovendien kan er heerlijk gegeten worden. Dat laatste is onze mountain bike gids aan te zien. Gerhard Kraut wurst is vroeger kok geweest en is sinds kort eigenaar van een heuse bike academy, waar beginnende mtb-ers kennis kunnen maken met het fietsen in de bergen. BIKE & trekking redacteur Robert Molema reed een ruime week mee met gids Krautwurst langs Rosen garten, Weißhorn en Schwarzhorn. Ondanks dat we er zelf al heel wat vlieguren op de fiets op hebben zitten, weet Gerhard ons vanaf de eerste minuut te vermaken met zijn kennis over mountainbiken. Zelfs als we bergopwaarts fietsen praat hij door, terwijl wij snakkend naar adem en ver over ons stuur buigen om omhoog te komen, luisterend naar zijn mono logen in plat Tiroler-Duits. We zijn in Zuid-Tirol, volgens sommigen de mooiste provincie van Italië met de mooiste bergen ter wereld. Helaas kunnen we dat laatste van daag niet bevestigen. Er hangt een dikke wolken deken over het land schap die het uitzicht volledig weg neemt. Al met al niet het mooiste weer om kennis te maken met Zuid-Tirol. Officieel is Zuid-Tirol - door de Italianen Alta Adige genoemd - een provincie van Italië, maar de inwoners zelf voelen zich meer verbonden met het Bundes land Tirol, dat in Oostenrijk ligt. Na de Eerste Wereld oorlog, waarin de Oostenrijk-Hongaarse Dubbelmonar chie de verliezende partij was, werd het zuidelijk deel van Tirol door de geallieerden toebedeeld aan Italië. Er zijn echter nooit veel Italianen in dit deel van de Alpen komen wonen, wat de reden is dat de meerderheid hier nog steeds Duits spreekt en zich meer Süd-Tiroler dan Italiaan voelt. Zuid-Tirol wordt gedomineerd door de Dolomieten. Dit gebergte maakt onderdeel uit van de Zuidelijke Kalkalpen. Zodra we het asfalt verlaten en een breed bospad opslaan valt mij op dat de ondergrond anders voelt dan elders in de Alpen. Her en der liggen grotere keien tussen het grind en de ondergrond waarop het grind ligt is zacht. Vooral bij het afdalen is dat merkbaar. Als je hier te snel bergafwaarts fietst wordt dit direct afgestraft doordat je merkt dat het fijne stuurwerk nauwelijks effect heeft. De banden drijven als het ware over het grindpad. Voorzichtigheid is geboden, of beter gezegd; gewoon niet te hard fietsen hier. Dit zijn de ansicht kaarten plaatjes waar we het voor doen. Redac teur Molema en zijn groep op een alm voor de Rosen garten.
BIKE & TREKKING XX
Jochgrimm Vandaag fietsen we de route genaamd Jochgrimm die een lengte heeft van dertig kilometer waarbij we 950 hoogte meters overbruggen. De route ontleent zijn naam aan het hoogste punt van de route, de Jochgrimm pass (Passo D Oclini ), en brengt ons zowel langs de Weißhorn (Corno Bianco, 2313 meter) als de Schwarz horn (Corno Nero, 2438 meter). Wat de namen van deze twee berg toppen doen vermoeden klopt als een bus. De Weiß horn is, zeker in contrast met de Schwarz horn, bijna wit. In de wijde omtrek zijn de twee bergen dan ook goed te her kennen. Rond het middag uur be rei ken we het hoogste punt voor van daag. Helaas betrekt de lucht steeds meer. Op een hoogte van 1989 meter passeren we de Joch grimm pass, maar er is slechts weinig land schap pe lijk schoon te zien vandaag. Tot aan deze pas hebben we gefietst op brede, goed begaanbare paden. Na de pas verlaten we definitief het asfalt en fietsen over de flanken van de Weißhorn om daarna het bos in te duiken. Geleidelijk dalen we af over een zeer hobbelig en modderig pad waar het nauwelijks mogelijk is om rustig om je heen te kijken. Langzaam fietsen blijft ook hier het devies. Het gemis aan landschappelijk schoon zal Gerhard ruimschoots goedmaken. We zijn toe aan pauze en hij wil ons heel graag de lokale keuken laten proeven. Voor een welverdiende rust wijken we een klein stukje af van de route en parkeren de fietsen bij de Neuhüttalm. Gerhard bestelt letterlijk elk gerecht van het menu en binnen een kwartier staat de tafel vol met koude en warme gerechten. Een kaas- en vleeswarenplank, spaghetti, polenta, goulash, stokbrood, paddenstoelen, gebakken aardappeltjes en nog veel meer. We laten het ons smaken. Het gaat allemaal op. Naast de hut ligt een boerderij waar we na de pauze nog even een kijkje nemen. In deze boerderij wordt echte boeren kaas gemaakt, die we uiteraard even daarvoor op het terras al hebben mogen proeven. Vol daan en vooral vol stappen we op de fiets om verder af te dalen naar de Maria Weißenstein. Dit klooster is een belang rijk bede vaarts oord voor mensen die op mira culeu ze wijze een ongeluk hebben overleefd. De gangen van het klooster hangen vol met foto s van mensen en hun in de prak gereden auto s. Het is een waarschuwing om vooral niet te roekeloos van de berg af te cros sen op onze mtb s. Rustig vervolgen we de laatste kilo meters terug naar Deutschnofen, waar onze auto geparkeerd staat. Gids Gerhard bestelt elk gerecht van het menu. Jochgrimm: het Maria Weissen stein klooster. Latemar: op weg naar het Labyrinth komt de Man met de Hamer flink langs. Biken in Zuid-Tirol betekent ook ge nie ten van de lokale keuken. Gids Gerhard weet er raad mee. Rosengarten: de routes bestaan voornamelijk uit bospaden. Blauwer wordt het niet: de Karersee.
Rosengarten & Latemar Zo slecht als het weer gisteren was, zo veelbelovend is het vandaag. Dat is direct te merken aan de grootte van de groep die van daag aan de tocht mee wil doen. Gasten van drie ver schillende mtb-hotels (zie kader) gaan vandaag in eerste in stan tie in één groep op pad. Onder begeleiding van de gidsen Christoph en Gerhard vertrekken we vanuit Feriendorf aan de Karer pass (1745 meter). Over groene alpenweiden fietsen we in een lange rij achter de gidsen aan. Het uitzicht is direct prachtig. Ondanks dat we ver verwijderd zijn van de route die we gisteren fietsten, kunnen we ook hiervandaan de Weißhorn en de Schwarz horn zien. Maar het mooiste dat de hele dag onze aan dacht trekt zijn de rotswanden van de Rosen garten. De hele dag slingeren we over bospaden langs deze majes tueuze rotswanden. Volgens een legende werd de prachtige rozen tuin van de dwergenkoning Laurin betoverd toen hij de strijd verloor tegen Dietrich von Bern. Zijn spreuk zorgde ervoor dat men de rozentuin zowel overdag als s nachts nooit meer zou kunnen aanschouwen. In de avondschemering kan met de Rosen garten toch prachtig rood zien opbloeien; Dietrich von Bern was vergeten de overgang van dag naar nacht te betoveren. Halverwege de tocht splitst de groep zich in tweeën. Ik fiets in de groep mee die het zwaardere traject zal fietsen. Later op de dag zullen we de andere groep weer treffen bij de schoonmoeder van de hoteleigenaar. Eerst steken we over naar de Latemar. Ook dit bergmassief is groots en kent een leuke attractie in de vorm van Het Labyrint. Op de flanken van het Latemarmassief liggen de resten van een steenlawine waar een singletrack tussendoor kronkelt. Blijven zitten op de fiets is op zich al een uitdaging. Het punt waar verder fietsen nauwelijks mogelijk is, is ook het hoogste punt waar we vandaag zullen komen. Op 1850 meter parkeren we de fietsen en kruipen op een groot rotsblok en genieten, in de schaduw van de Latemarspitze (2791 meter), van het uitzicht over het Karerwald dat zich voor ons uitstrekt. De hele dag slingeren we over bospaden langs majestueuze rotswanden. Ook vandaag staat er weer een uitgebreide maaltijd op het menu. Tegen drie uur s middags stoppen we bij de schwiegermutter van de eigenaar van de Steineggerhoff Kurt (die van daag zelf niet mee fietst). Zijn schoonmoeder woont in Ober eggen en verzorgt vandaag de inwendige mens op typisch Zuid-Tiroler wijze. Een warme hap rond het middaguur is hier heel nor maal. Gezellig zit de andere groep fietsers al ron dom een kleine tafel. We schuiven aan en doen ons te goed aan spaghetti Bolognese, zelf gebakken cake en koffie. Een groeps foto in de tuin volgt als vanzelfsprekend. Na deze uitgebreide pauze stapt de hele groep weer op de fiets en gezamenlijk fietsen we terug naar de parkeerplaats. Onderweg komen we nog langs de Karersee; een prachtig smaragdgroen meertje met op de achtergrond wederom de machtige toppen van de Dolomieten. BIKE & TREKKING XX
Der Wand Der Wand : drie keer raden waarom deze route zo heet. Wie na een dag fietsen zijn bovenbenen nog even op de proef wil stellen kan een bijzondere uitdaging vinden in Der Wand. Dit korte stukje maakt onderdeel uit van de route genaamd die Tour zur Wand. Voor de complete route moet men ongeveer twee uur de tijd nemen. Maar het gaat uiteindelijk om slechts anderhalve kilometer waarbij 250 hoogtemeters moeten worden overbrugd. Het gemiddelde stijgingspercentage is 25 procent met delen die 35 procent stijgen! Het aantal mensen dat per jaar deze stijging zonder af te stappen overbrugt is op één hand te tellen. De naam van deze route wordt door kenners met zoveel respect uitgesproken dat ik na negen dagen onafgebroken te hebben gefietst in de Alpen geen poging onderneem om ook deze route nog eens te fietsen. Wie een poging waagt verdient een prachtig fietsshirt van het Hotel Steineggerhoff in Steinegg en wordt definitief bijgeschreven in de annalen van Der Wand. Er zijn nog geen Nederlanders bekend die de volledige 250 meter in een keer hebben overbrugd. I N F O Algemeen De Dolomieten zijn prachtige bergen in een omgeving die gekenmerkt wordt door glooiende groene alpenweiden en veel bos, waartussen bijna plompverloren een aantal rotsmassieven lijkt te zijn neergezet. Gecombineerd met het warme, bijna mediterrane klimaat is Zuid-Tirol een gebied waar je gauw geneigd bent je regenpak te vergeten. Helaas, in de bergen moet u altijd overal op voorbereid zijn, al kunt u, aan de zuidkant van de Alpen, redelijk op goed weer rekenen. Het landschap dat zich het beste leent om te mountainbiken is voornamelijk glooiend en dat maakt de omgeving van de Rosengarten en de Latemar bij uitstek een regio voor beginners. Gevorderden die op zoek zijn naar technische uitdagingen zullen hier minder routes vinden. Maar wie oog heeft voor een prachtige omgeving is hier altijd op zijn plek. De meerderheid van de bewegwijzerde routes is voor beginners en lichtgevorderden. Er zijn wel singletracks te vinden, maar die zijn in de minderheid. Beste tijd Door de zuidelijke ligging is het mogelijk om in Zuid-Tirol van mei tot en met september op warm weer te rekenen. Uiteraard moet er altijd rekening worden gehouden met slecht weer en zelfs sneeuwbuien. Sommige routes komen boven de 2000 meter. Informatie De grootste stad in de directe omgeving is Bolzano en ligt op de route van Oostenrijk naar het Lago di Garda. Er zijn drie bikehotels in de omgeving van Bolzano (zie kader over Mountain Bike Holidays). De bergmassieven Latemar en Rosengarten liggen het dichtst in de buurt van het dorpje Deutschnofen dat op 25 kilometer ten oosten van Bolzano ligt. Mountain Bike Holidays Mountain Bike Holidays is een organisatie met als voornaamste doel de promotie van georganiseerde moun tain bike tochten gecombineerd met gespecialiseerde bike hotels. Het gaat dan om een select aantal hotels dat mini maal drie sterren bezit en aan een aantal bij komende eisen moet voldoen. Zo moeten de hotels be schik ken over een afgesloten bikegarage waar gasten de mogelijk heid hebben om aan hun fiets te sleutelen. Er behoort een schoon spuit plaats te zijn voor de fiets en er is soms de mogelijkheid uw bevuilde fiets kleding te laten wassen. Elk hotel heeft een gediplo meerde bike guide in dienst om de gasten op de leuk ste, span nend ste en meest uit dagende routes te kunnen begeleiden. Maar het voor naam ste is de gast vrij heid die de hotels uitdragen. Niet elke hotel eige naar heeft graag Steinegg: Alpine sunset. modderige mtb-ers over de vloer, maar bij de hotels die zich hebben mogen aansluiten bij Mountain Bike Holidays zien ze u graag komen. In de meeste gevallen is de hotel eigenaar zelf ook een fer vent mtb-er. De hotels in een regio werken vaak onder ling samen om per dag meer dan één route aan te kunnen bieden. Meer informatie vindt u op www.bike-holidays.com. In de omgeving van de Rosengarten en de Latemar be vin den zich vier hotels die zich bij deze organisatie hebben mogen aansluiten: Hotel Steineggerhof, Collepietra (Stein egg) www.steineggerhof.com, Hotel Erica, Nova Ponente (Deutschnofen) www.erica.it, Hotel Marica, Ega (Eggen) www.hotelmarica.it en Hotel Maria in Obereggen www.hotel-maria.it. Internet www.bike-holidays.com: Overkoepelende organisatie ter promotie van Oostenrijkse, Italiaanse en Zwitserse bikehotels www.krauti.it: Bike Academy van gediplomeerde bikeguide Gerhard Krautwurst www.christophsbikeclub.com: Gediplomeerde bikeguide Christoph Frei Boeken & kaarten Door een samenwerking van de lokale VVV s en een aantal bikehotels met de organisatie FUN-BIKE is er een prachtig mapje uitgebracht met een tiental routes in de regio. Er zitten tien losse kaartjes in (geplastificeerd) met een duidelijke kaart met in getekende route. Op de achterzijde staat uit gebreide informatie over de hoogteverschillen, lengte, vereiste conditie en beschrijving van afslag tot afslag. Verkrijgbaar bij de bikehotels en de plaatselijke VVV. Meer informatie: www.bikeregion-rosengarten-latemar.com.