OPENBARE SCHOLENGEMEENSCHAP VOOR VWO HAVO VMBO POSTBUS 9109 1800 GC ALKMAAR TEL.: 072 56 25 000 FAX: 072 56 20 599 SCHOOLJAAR 2018-2019 Verder na de derde klas Voor ouders en leerlingen van de derde klas vmbo-tl Saadet Ertas, decaan
KIEZEN Je zit in de derde klas van vmbo theoretische leerweg en je hebt nu nog ruim een jaar voor de boeg voordat jouw eindexamenuitslag bekend wordt gemaakt. In de afgelopen maanden hebben je mentor en decaan je erop gewezen dat het tijd wordt om alvast na te denken over het eindexamen. Het is je ondertussen al duidelijk geworden dat cijfers die je in leerjaar drie gehaald hebt, meetellen voor het eindexamen. Dit schooljaar wordt het bovendien tijd om te gaan nadenken over wat je verder wilt gaan doen nadat je je diploma hebt gehaald. Daarom hebben we een beroepenmarkt met oud-leerlingen georganiseerd, moest en moet je, met begeleiding van je mentor, de opdrachten uit de loopverkenner en de interessetest op www.beroepskeuzedagboek.nl maken en een aantal open dagen bezoeken. We hopen dat dit alles je helpt om goede keuzes voor je toekomst te maken. Je zult in de komende weken al een profiel gaan kiezen en een daarbij behorend vakkenpakket. De keuzes die je daarmee gaat maken bepalen voor een gedeelte wat je daarna (nog) kunt: denk dus goed na over deze keuzes! Behalve deze brochure krijg je hierbij een formulier waarop je een vakkenpakketkeuze moet aangeven. Uiteraard bespreek je een definitieve keuze ook thuis met je ouder(s)/ verzorger(s). Jij en je ouders/ verzorgers moeten allebei het keuzeformulier ondertekenen. De keuzepakketten worden op de rapportenvergadering na periode drie besproken. De docenten kunnen dan adviseren om eventueel een ander vak te kiezen. Als dit het geval is, krijg je hierover bericht via je mentor of via de decaan. Je keuze is afhankelijk van je prestaties in een bepaald vak maar kan ook afhankelijk zijn van de eisen die een vervolgopleiding stelt bij de toelating. Daarom heb je in de mentorlessen al kunnen nadenken over wat je wilt gaan doen en je kunt je decaan om hulp vragen bij het maken van een keuze voor je vakkenpakket. Daarbij kun je ook de sites van de verschillende MBO s raadplegen om te kijken welke eisen bepaalde opleidingen stellen. Kiezen blijft moeilijk. Voor vragen kun je mailen naar Saadet Ertas, decaan vmbo, sertas@daltonalkmaar.nl Namens de mentoren van het derde leerjaar. Paul Oudejans, afdelingsleider vmbo 3 e en 4 e leerjaar Saadet Ertas, decaan vmbo 2
4 PROFIELEN IN HET 4 E LEERJAAR De eerste keuze die je zult moeten maken is de keuze voor een profiel: Er zijn vier profielen: Economie Techniek Zorg & Welzijn Landbouw De schoolvakken die je voor elk profiel krijgt zijn gewone schoolvakken, maar met het pakket dat bij zo n profiel hoort, ga je al een bepaalde richting uit. Daarom is het belangrijk dat je al nagedacht hebt over wat je hierna wilt gaan doen. Om je diploma te halen zul je ook een profielwerkstuk moeten maken. Dit betekent dat als je b.v. kiest voor het profiel techniek, je dit schooljaar nog het profielwerkstuk techniek maakt. Je mentor zal je spoedig informeren over je profielwerkstuk. Profiel Techniek Economie Zorg & welzijn Landbouw Twee verplichte profielvakken wiskunde natuur- en scheikunde (nask1) Economie Wiskunde of Frans 0f Duits Biologie Wiskunde of maatschappijkunde of geschiedenis of aardrijkskunde Wiskunde Biologie of natuur- en scheikunde (nask1) 3
OVER DE VERPLICHTE EINDEXAMENVAKKEN Om misverstanden te voorkomen: je kunt in de vierde klas natuurlijk alleen examen doen in vakken die je in de 3 e klas gehad hebt. Elke leerling moet examen doen in: Nederlands Engels Daarnaast moet je de volgende vakken en onderdelen in klas 4 voldoende afgesloten hebben om een diploma te kunnen krijgen: maatschappijleer 1 (klas drie met eventueel herkansing in klas vier) kunstvakken 1 lichamelijke opvoeding het profielwerkstuk (in klas drie) Op de volgende bladzijde staat hoe je je pakket kiest. Naast de profielkeuze, met per profiel een aantal verplichte vakken, heb je vrije keuzevakken. Niet alle combinaties van vakken zijn mogelijk (zie keuzeformulier). Je maakt keuzes uit de volgende vakken: aardrijkskunde maatschappijkunde economie natuur-/scheikunde 1 natuur-/scheikunde 2 kunstvakken 2 dans (voor dit vak wordt een eigen bijdrage van 50 gevraagd) kunstvakken 2 beeldende vakken kunstvakken 2 drama (voor dit vak wordt een eigen bijdrage van 50 gevraagd) geschiedenis biologie Duits Frans Teto (Technologie en toepassing) (voor dit vak wordt een eigen bijdrage van 50 gevraagd) wiskunde Op onze school volgen alle leerlingen in klas vier zeven examenvakken. Uiteindelijk kan een leerling slagen met zes vakken, waarbij Engels en Nederlands en de profielvakken verplicht zijn. Nog beter is het als de leerling de school verlaat met een diploma met zeven vakken. Je kunt één van deze vakken alléén kiezen als je er in de derde klas ook les in hebt gehad! Aandachtspunt: Binnen kunstvakken 2 beeldende vakken kiest de leerling, in overleg met de docent, voor tekenen of handvaardigheid. 4
DOORSTROMINGSMOGELIJKHEDEN Wat ga je doen nadat je het diploma gehaald hebt? Leren of werken? Leerplicht Je moet wel verder studeren omdat je nog leerplichtig bent. Dat betekent dat je nog één of twee dagen per week naar school moet. Er wordt van jongeren onder de 26 verwacht dat ze een startkwalificatie halen. Dit betekent dat je een mbo-diploma op niveau twee of hoger moet afronden. MIDDELBAAR BEROEPS ONDERWIJS (MBO) Na het halen van het diploma vmbo theoretische leerweg gaan de meeste leerlingen door naar het mbo. Het mbo kent twee leerwegen: Beroepsopleidende leerweg (BOL) Volledig dagonderwijs, waarbij de beroepsvorming plaatsvindt door middel van stagemomenten in een bedrijf of instelling of deels door praktijksimulatie op school. De omvang van de beroepspraktijkvorming ligt tussen de 20% en 40%. Je kunt voor deze opleidingen studiefinanciering krijgen. De meeste niveau 3 en niveau 4 opleidingen zijn BOLopleidingen. Leerlingen die na het mbo door willen studeren aan een hbo-opleiding doen er verstandig aan om voor een BOL-opleiding te kiezen, omdat deze opleiding vaak theoretischer is en daardoor beter aansluit op de hbo-opleidingen. Beroepsbegeleidende leerweg (BBL): De beroepsvorming vindt plaats door werken en leren in de dagelijkse praktijk van het vak, bij een bedrijf of instelling (dit was vroeger het leerlingwezen). Je wordt door je baas betaald voor je werk, dus studiefinanciering krijg je niet. Meestal betekent het dat je een paar dagdelen in de week naar school gaat maar dat je vooral aan het werk bent. Het is niet voor alle opleidingen mogelijk om ze via de BBL te volgen. Voordelen BBL theorie sluit goed aan bij de praktijk (motivatie) als je onvoldoende doorzettingsvermogen hebt om door te leren, is slechts één (of twee) dag(en) in de week naar school gaan de oplossing je kunt diploma s halen waar je mee door kunt leren. Voorwaarden BBL je moet eerst een baan/ stageplek (voor 3 of 4 dagen per week) hebben bij een erkend opleidingsbedrijf voordat je je kunt inschrijven op een school omdat je een betaalde baan hebt. 5
Het MBO kent vier niveaus. Het van belang om te onthouden dat de mogelijkheid bestaat om na het behalen van de certificaten op een bepaald niveau door te stromen naar een hoger niveau. Hoe lang een opleiding duurt, verschilt van opleiding tot opleiding. Het kan variëren van een half jaar tot drie jaar. Hierover wordt in het vierde leerjaar nog de nodige voorlichting gegeven. Als je geen diploma haalt, stroom je altijd in op niveau 1. Dit betekent dat je er minstens twee jaar over doet om op niveau 3 te komen. Met je vmbo diploma TL begin je minstens op niveau 3 en heel vaak op niveau 4. Niveau 1: Entreeopleiding Als assisterend beroepsbeoefenaar mag je, onder toezicht, eenvoudige uitvoerende werkzaamheden verrichten. Deze opleidingen zijn vooral bedoeld voor mensen die niet toekomen aan een basisberoepsopleiding en toch gekwalificeerd in een bepaalde bedrijfstak een beroep willen gaan uitoefenen. Niet in alle bedrijfstakken komen opleidingen op dit niveau voor. Een leerling die geen vmbo diploma heeft gehaald, zal meestal op dit niveau instromen. Deze opleiding duurt 1 jaar. Niveau 2: Basisberoepsopleiding In deze opleidingen, die opleiden tot het niveau van beginnend beroepsbeoefenaar, mag je (iets complexere) uitvoerende werkzaamheden verrichten, maar nog wel onder toezicht. De nadruk ligt hierbij op vakbekwaamheid op uitvoerend niveau. Er wordt veel aandacht besteed aan basiskennis. Deze opleidingen zijn gericht op doorstroming naar opleidingen tot zelfstandig beroepsbeoefenaar (niveau 3). Niveau 3: Vakopleiding Vakopleidingen leiden op tot het niveau van zelfstandig beroepsbeoefenaar. Een zelfstandig beroepsbeoefenaar voert de werkzaamheden volledig zelfstandig uit. Het gaat bij deze opleidingen om verdieping, verbreding en verruiming van de eigen vakbekwaamheid. Na het volgen van deze opleidingen kun je doorstromen naar een specialistenopleiding of een middenkaderopleiding (niveau 4). Niveau 4: Middenkaderopleiding De middenkaderopleidingen leiden op tot middenkaderfunctionaris. Je voert de werkzaamheden volledig zelfstandig uit en je bent breed inzetbaar. Deze opleidingen bieden de mogelijkheid tot een verdere verdieping van bedrijfskundige en organisatorische kennis ten behoeve van leidinggevende functies in een bepaald vakgebied. Ook kan op dit niveau de opleiding tot zelfstandig ondernemerschap gevolgd worden. Na deze opleiding kan in de meeste gevallen worden doorgestroomd naar het Hoger Beroeps Onderwijs. 6
HAVO Na het behalen van het diploma vmbo theoretisch bestaat nog steeds de mogelijkheid om door te stromen naar de havo. Wel doe je er verstandig aan om je af te vragen waarom je door wilt gaan naar de havo. Het uitstellen van een keuze is geen goede reden. Je zult namelijk bij inschrijving in de havo meteen een profiel moeten kiezen. Er zijn vier profielen met elk hun eigen vakkenpakketten: cultuur en maatschappij (CM) geschiedenis en Frans of Duits verplicht economie en maatschappij (EM) geschiedenis, wiskunde en economie verplicht natuur en gezondheid (NG) wiskunde, scheikunde (nask 2) en biologie verplicht natuur en techniek (NT) wiskunde B, natuurkunde en scheikunde (NASK2) verplicht In ieder geval moet je aan de volgende eisen voldoen (let op: A is onder voorbehoud) A. Het gemiddelde eindcijfer van de examenvakken is 6,8 of hoger, waarbij voor de vakken Nederlands, Engels en wiskunde een 6,0 of hoger moet zijn gehaald. B. Wiskunde is verplicht (in CM profiel is een uitzondering soms bespreekbaar) C. Positief advies van de vaststellingsvergadering D. Een motivatiebrief Het pakket wordt in overleg met de decaan vastgesteld. Als je van plan bent door te stromen naar de havo dat moet je voordat je je pakket kiest eerst een gesprek hebben met de decaan. Op de site van het Dalton College Alkmaar kun je meer informatie vinden over de profielen en de vakken die daarvoor verplicht zijn. BELANGRIJKRIJKE DATA Eind januari: mail met brochure sector- en pakketkeuze en het keuzeformulier 5 februari: beroepenmarkt 6 februari tot en met 7 maart: eventueel afspraak met decaan In februari: voorlichting profielkeuze leerlingen 13 maart: uitdelen keuzeformulieren Uiterlijk 22 maart: keuzeformulier (het profiel + het vakkenpakket) inleveren bij mentor Na de meivakantie: eventueel advies keuzewijziging (zoals besproken in leerlingenvergadering na periode drie) wordt besproken en mogelijke wijzigingen worden aangebracht. Einde schooljaar: leerlingen ronden profielwerkstuk af. 7
Overzicht profiel- en pakketkeuze van 3- naar 4-TL schooljaar 2019-20120 O Economie Pakket O Techiek Pakket O Zrg & Welzijn Pakket O Landbow Pakket Nederlands Engels Nederlands Engels Nederlands Engels Nederlands Engels profielvak: economie profielvak: wiskunde profielvak: biologie profielvak: wiskunde nask 1 Profielvak keuze (kies 1 vak): Profielvak keuze (kies 1 vak): Profielvak keuze (kies 1 vak): O wiskunde O nask 1 O biologie O wiskunde Keuzevakken (kies 2 vakken): Keuzevakken (kies 2 vakken): Keuzevakken (kies 2 vakken): Keuzevakken (kies 2 vakken): O nask 1 O economie O economie O economie O nask 2 O nask 2 O nask 1 O nask 2 O biologie O biologie O nask 2 O biologie O wiskunde O aardrijkskunde O aardrijkskunde O aardrijkskunde O aardrijkskunde Keuzevakken (kies 1 vak): Keuzevakken (kies 1 vak): Keuzevakken (kies 1 vak): Keuzevakken (kies 1 vak): O maatschappijkunde O maatschappijkunde O maatschappijkunde O maatschappijkunde O TeTo (technologie en toepassing) O TeTo (technologie en toepassing) O TeTo (technologie en toepassing) O TeTo (technologie en toepassing) O kunstvakken 2 (beeldv.) O kunstvakken 2 (beeldv.) O kunstvakken 2 (beeldv.) O kunstvakken 2 (beeldv.) O kunstvakken 2 (dans) O kunstvakken 2 (dans) O kunstvakken 2 (dans) O kunstvakken 2 (dans) O kunstvakken 2 (drama) O kunstvakken 2 (drama) O kunstvakken 2 (drama) O kunstvakken 2 (drama)