In het kader van de Wet Natuurbescherming In opdracht van: Gemeente Wageningen
2 Tekst en samenstelling Foto s In opdracht van Naam opdrachtgever Rapportnummer Status rapport M. van Diedenhoven A. van Woersem Gemeente Wageningen G. Wanner NO17579-01 Definitief Datum oplevering rapport 17 januari 2018 Aantal pagina's 17 Diedenhoven, M. van, 2018. Notitie Controle bomen Wijze van citeren Tarthorst Wageningen. In het kader van de Wet Natuurbescherming. Rapport NO17579-01 Regelink Ecologie & Landschap, Mheer.
3
4 De gemeente Wageningen is voornemens een groot aantal bomen te snoeien en te kappen (138 stuks) wegens groot onderhoud en herinrichting van het groen, waaronder herplant van bomen, in de wijk Tarthorst. In de bomen kunnen holten aanwezig zijn die geschikt zijn als verblijfplaats voor vleermuizen. Ook kunnen nesten van vogels, inclusief jaarrond beschermde nesten, en nesten van eekhoorns in de bomen aanwezig zijn. Het kappen van de bomen kan derhalve een overtreding zijn van de Wet Natuurbescherming. De Gemeente Wageningen heeft Regelink Ecologie & Landschap daarom gevraagd na te gaan of in de bomen holten aanwezig zijn die geschikt zijn als verblijfplaats voor vleermuizen en of er (jaarrond beschermde) nesten van vogels en eekhoorns in de bomen aanwezig zijn. Het plangebied betreft de hele wijk Tarthorst ligt in de gemeente Wageningen, provincie Gelderland. De begrenzing van het plangebied is in figuur 1 met rood aangegeven. Figuur 1 Plangebied, aangegeven met een rode lijn.
5 Het voornemen is ongeveer 138 bomen in het plangebied te kappen. In figuur 2, Uitvoeringsplan bomen zijn alle te kappen bomen weergegeven. Alle groene stippen vertegenwoordigen bomen die blijven staan, de overige worden gekapt of sterk gesnoeid. Volgens het beplantingsplan (figuur 3) worden nieuwe bomen en heesters geplant. Met behulp van dit onderzoek worden de volgende vragen beantwoord: Zijn er in de te kappen bomen in de wijk Tarthorst te Wageningen holten aanwezig die geschikt zijn als verblijfplaats voor Hebben de bomen een functie als vliegroute voor Zijn er in deze bomen (jaarrond beschermde) nesten van vogels en van eekhoorns aanwezig? De ingreep wordt getoetst aan de Wet natuurbescherming. Hieruit volgt de conclusie of de voorgenomen ingreep strijdig is met de Wet natuurbescherming, of dat nog aanvullend onderzoek noodzakelijk is om tot die conclusie te komen. Wanneer aanvullend onderzoek noodzakelijk is, wordt tevens aangegeven voor welke soorten en functies dit het geval is.
6 Op 28 november 2017 is het plangebied bezocht door M. van Diedenhoven en A. van Woersem. Hierbij zijn de bomen nauwkeurig geïnspecteerd op aanwezigheid van holten die geschikt zijn als verblijfplaats voor vleermuizen. Hierbij is gebruik gemaakt van een zeer sterke zaklamp, verrekijker en fotocamera. Ook is hierbij gelet op de aanwezigheid van vogel- en eekhoornnesten. De bomen droegen bij de controle geen blad, waardoor er in de meeste gevallen goed zicht was op mogelijke nesten of holten. Bij enkele bomen zijn holtes gezien die niet vanaf de grond geïnspecteerd konden worden. Om uit te sluiten dat het gaat om een geschikte vleermuisverblijfplaats moeten deze bomen nog nader geïnspecteerd worden. Bij het veldwerk is uitgegaan van de bomenkaart zoals deze door opdrachtgever is aangeleverd, in combinatie met de bijbehorende spreadsheet. Een verkleinde weergave van de bomenkaart is weergegeven in figuur 2. De bevindingen zijn toegevoegd aan de spreadsheet en aan de opdrachtgever geleverd. Bij de toetsing is rekening gehouden met de herplant van bomen, dit is met name van belang bij de toetsing van de functie vliegroute voor vleermuizen. In figuur 2 is een afbeelding van de bomenkaart zoals aangeleverd door opdrachtgever weergegeven. Alle groene stippen zijn bomen die blijven staan. De overige gekleurde stippen zijn bomen die gekapt worden. In het beplantingsplan is aangegeven op welke plaatsen bomen herplant gaan worden. Het beplantingsplan is in figuur 3 weergegeven
7 Figuur 2 Plangebied met de te kappen bomen
8 Figuur 2 Beplantingsplan Tarthorst
9 Holtes als verblijfplaats voor vleermuizen In een aantal bomen in de wijk Tarthorst zijn holten aangetroffen. De meeste holtes lopen niet door en zijn ongeschikt als verblijfplaats voor vleermuizen. Enkele holtes waren onvoldoende te beoordelen middels deze quickscan en moeten nog met ladder en eventueel holtekijker nader onderzocht worden. Een overzicht van deze bomen is weergegeven in tabel 1. Alle bomen die niet op deze lijst voorkomen bevatten géén geschikte verblijfplaatsen. Tabel 1: bomen met nog nader te onderzoeken boomnummer boomnaam holtes nader onderzoeken 211 Carpinus betulus 'Fastigiata' v 236 Carpinus betulus 'Fastigiata' v 243 Carpinus betulus 'Fastigiata' v 249 Carpinus betulus 'Fastigiata' v 275 Platanus x hispanica v 299 Aralia elata v 343 Alnus glutinosa v 403 Platanus x hispanica v 414 Acer platanoides v 491 Salix alba v 494 Salix alba v 497 Salix alba v Jaarrond beschermde nesten In enkele bomen zijn nesten van zwarte kraai aangetroffen. Ook is een aantal malen de zwarte kraai in het plangebied waargenomen. De zwarte kraai is een zogenaamde categorie 5 soort. Soorten van categorie 5 die mogelijk ook voorkomen: pimpelmees, koolmees, ekster, boomklever en boomkruiper. De nesten van categorie 5 vogels zijn niet jaarrond beschermd tenzij er belangrijke ecologische redenen zijn. In de situatie in de Tarthorst zijn er voldoende alternatieven voor deze soorten om nieuwe nestlocaties te vinden. Tijdens het broedseizoen mogen vogels en hun nesten niet verstoord worden. Vogels of nesten van soorten uit categorie 1-4 zijn niet waargenomen en worden ook niet verwacht. Een uitzondering hierop is boom nummer 152. Deze boom zou interessant kunnen zijn als kwetterplek voor huismussen. In het voorjaar kan de mogelijke functie van deze boom voor mussen
10 worden vastgesteld. In tabel 2 zijn de boomnummers weergegeven van bomen met nesten van Zwarte kraai. Tabel 2: bomen met kraaiennest boomnummer boomnaam kraaiennest 343 Alnus glutinosa v 403 Platanus x hispanica v 585 Quercus palustris v Eekhoorn Op één locatie (boomnummer 253 en 585) werd een eekhoorn in de bomen gezien die de boomtoppen gebruikte om de Churchillweg over te steken. Een eekhoornnest is niet aangetroffen. Wel zijn in de NDFF waarnemingen van eekhoorn bekend rond deze locatie. Vliegroute vleermuizen Er is gekeken of de kap van de bomen de laanstructuur zo aantasten dat eventuele vliegroutes van vleermuizen doorbroken zouden worden. Op enkele locaties zou hier spraken van kunnen zijn, maar omdat op de meeste plekken weer bomen terug geplant worden zal het effect te verwaarlozen zijn. Ook blijven er in de directe omgeving nog voldoende structuren over om ook tijdelijk vliegroutes te waarborgen, zoals bij boom 590.
11 Het is wel van belang dat op deze locaties de bomen inderdaad terug geplant worden. Indien geen bomen terug geplant worden zal de functie als vliegroute voor vleermuizen moeten worden onderzocht vóórafgaand aan de kap. In tabel 3 zijn de boomnummers weergegeven die mogelijk onderdeel uitmaken van een vliegroute van vleermuizen. Tabel 3. Bomen met mogelijke functie als vliegroute boomnummer boomnaam mogelijk vliegroute herplant? 1 Fraxinus excelsior 'Diversifolia' v ja 2 Fraxinus excelsior 'Diversifolia' v ja 3 Fraxinus excelsior 'Diversifolia' v ja 4 Fraxinus excelsior 'Diversifolia' v ja 189 Carpinus betulus 'Fastigiata' v ja 205 Carpinus betulus 'Fastigiata' v ja 211 Carpinus betulus 'Fastigiata' v ja 211 Carpinus betulus 'Fastigiata' v ja 236 Carpinus betulus 'Fastigiata' v ja 242 Carpinus betulus 'Fastigiata' v ja 242 Carpinus betulus 'Fastigiata' v ja 243 Carpinus betulus 'Fastigiata' v ja 243 Carpinus betulus 'Fastigiata' v ja 590 Quercus palustris v nee In bijlage 1 is het complete overzicht van alle te kappen bomen opgenomen, waarbij voor elke boom is aangegeven of deze mogelijke functie heeft als vliegroute of verblijfplaats voor vleermuizen of jaarrond beschermde nesten heeft. Deze tabel is ook als spreadsheet aan opdrachtgever geleverd.
12 Op enkele holtes na die nog extra gecontroleerd moeten worden, zijn er geen geschikte holten aanwezig die als verblijfplaats voor vleermuizen kunnen dienen. Het kappen van deze bomen is geen overtreding van de Wet natuurbescherming. De bomen uit tabel 1 moeten nog gecontroleerd worden. Indien dan geen geschikte holtes worden aangetroffen, zal er bij kap geen is geen overtreding van de Wet natuurbescherming. Indien de holtes wel geschikt blijken moet hiervoor gemitigeerd worden om overtreding van de Wet natuurbescherming te voorkomen. Er zijn enkele nesten van vogels uit categorie 5 waargenomen, omdat er voldoende alternatieven in de directe omgeving zijn is kap van deze bomen geen overtreding van de Wet natuurbescherming. Boom nummer 152 heeft mogelijk een functie als kwetterplek van huismussen en kan dan onderdeel zijn van het leefgebied van huismus. Het kappen van deze boom moet dan mogelijk gemitigeerd worden om overtreding van de Wet natuurbescherming te voorkomen. In vrijwel alle te kappen bomen kunnen vogels broeden. Het verstoren van broedende vogels, het vernielen of verwijderen van eieren en van in gebruik zijnde vogelnesten zijn overtredingen van de Wet natuurbescherming. Om overtreding van de Wet natuurbescherming te voorkomen dient er buiten het broedseizoen gewerkt te worden. Bomen in een laanstructuur kunnen onderdeel uitmaken van de vliegroute van vleermuizen. Vleermuizen gebruiken deze structuren om zich op te oriënteren. Wanneer een essentiële vliegroute wordt onderbroken kan dit een overtreding betekenen van de Wet natuurbescherming. Op de meeste plaatsen worden echter bomen herplant of blijven er voldoende structuren over (zie tabel 3 en figuur 3). Er gaan door de kap geen (essentiële) vliegroutes verloren, hierdoor is er geen overtreding van de Wet natuurbescherming. Eekhoorn heeft zeer waarschijnlijk een verblijfplaats in of nabij het plangebied. In de onderzochte bomen is geen eekhoornnest aangetroffen. Het kappen van de bomen is derhalve geen overtreding van de Wet natuurbescherming.
13 Er vindt door de kap van de bomen geen overtreding plaats van de Wet natuurbescherming wanneer: buiten het broedseizoen gewerkt wordt; bomen die mogelijk onderdeel zijn van een vleermuisvliegroute worden herplant de bomen uit tabel 1 voorafgaand aan de kap nog worden gecontroleerd en ongeschikt zijn gevonden als vleermuisverblijfplaats. boom nummer 152 in het voorjaar gecontroleerd wordt op aanwezigheid van huismussen en indien nodig gemitigeerd wordt.
14 Boom nummer Boomnaam Herplant Jaar rond beschermde nesten geschikte holtes opmerkingen 1 Fraxinus excelsior 'Diversifolia' ja nee nee vliegroute 2 Fraxinus excelsior 'Diversifolia' ja nee nee vliegroute 3 Fraxinus excelsior 'Diversifolia' ja nee nee vliegroute 4 Fraxinus excelsior 'Diversifolia' ja, elders in wijk nee nee vliegroute 11 Quercus robur nee nee nee 21 Quercus robur ja, elders in wijk nee nee 22 Quercus robur ja, elders in wijk nee nee 29 Quercus robur ja, elders in wijk nee nee 34 Quercus robur nee nee nee 36 Quercus robur ja, elders in wijk nee nee 38 Quercus robur nee nee nee 49 Carpinus betulus nee nee nee 56 Quercus robur ja, elders in wijk nee nee 58 Quercus robur ja, elders in wijk nee nee 69 Betula pendula nee nee nee 71 Betula pendula nee nee nee 77 Sorbus aucuparia ja, elders in wijk nee nee is al weg 81 Sorbus aucuparia ja nee nee 82 Sorbus aucuparia ja nee nee 84 Tilia x europaea nee nee nee 86 Tilia x europaea nee nee nee 88 Tilia x europaea nee nee nee 93 Salix babylonica 'Tortuosa' nee nee nee 96 Prunus subhirtella 'Fukubana' nee nee nee 98 Magnolia kobus ja nee nee 101 Quercus palustris ja, elders in wijk nee nee 104 Carpinus betulus nee nee nee 113 Liquidambar styraciflua nee nee nee 114 Liquidambar styraciflua ja, elders in wijk nee nee 117 Quercus robur ja, elders in wijk nee nee 118 Crataegus crus-galli ja nee nee 119 Crataegus crus-galli ja nee nee 126 Crataegus crus-galli ja nee nee 129 Carpinus betulus 'Fastigiata' ja nee nee wel geblest op de kaart niet in rood 137 Carpinus betulus 'Fastigiata' ja, elders in wijk nee nee 140 Carpinus betulus 'Fastigiata' nee nee controleren 141 Carpinus betulus 'Fastigiata' ja nee nee 143 Acer platanoides nee nee nee 146 Platanus x hispanica ja (3 bomen) nee nee
15 147 Acer platanoides ja, nee nee 151 Carpinus betulus 'Fastigiata' ja, elders in wijk nee nee 152 Carpinus betulus 'Fastigiata' ja, elders in wijk nee nee mogelijk interessant voor huismussen 155 Carpinus betulus 'Fastigiata' nee nee nee 157 Prunus serrulata ja nee nee 158 Prunus serrulata ja nee nee 170 Amelanchier arborea 'Robin ja nee nee Hill' 171 Crataegus laevigata 'Paul's ja nee nee Scarlet' 172 Crataegus laevigata 'Paul's ja nee nee Scarlet' 175 Acer campestre ja nee nee 180 Carpinus betulus 'Fastigiata' ja, elders in wijk nee nee 182 Carpinus betulus 'Fastigiata' nee nee nee 184 Carpinus betulus 'Fastigiata' nee nee nee 189 Carpinus betulus 'Fastigiata' ja, elders in wijk nee controleren vliegroute 193 Platanus x hispanica ja nee nee 194 Platanus x hispanica ja nee nee 200 Carpinus betulus 'Fastigiata' ja, elders in wijk nee nee 205 Carpinus betulus 'Fastigiata' nee nee nee vliegroute 207 Carpinus betulus 'Fastigiata' ja, elders in wijk nee nee 211 Carpinus betulus 'Fastigiata' ja, elders in wijk nee nee vliegroute 212 Carpinus betulus 'Fastigiata' ja nee nee 226 Carpinus betulus 'Fastigiata' nee nee nee 234 Prunus cerasifera 'Nigra' ja nee nee 236 Carpinus betulus 'Fastigiata' ja, elders in wijk nee controleren 242 Carpinus betulus 'Fastigiata' ja nee nee vliegroute 243 Carpinus betulus 'Fastigiata' ja nee controleren vliegroute 246 Carpinus betulus 'Fastigiata' ja, elders in wijk nee nee 249 Carpinus betulus 'Fastigiata' ja nee controleren 251 Carpinus betulus 'Fastigiata' ja, elders in wijk nee controleren 253 Carpinus betulus 'Fastigiata' ja, elders in wijk nee nee eekhoornroute 268 Magnolia kobus ja nee nee 270 Carpinus betulus 'Fastigiata' ja nee nee 272 Carpinus betulus 'Fastigiata' ja, elders in wijk nee nee 275 Platanus x hispanica ja, elders in wijk nee controleren 283 Liquidambar styraciflua ja nee nee 286 Carpinus betulus nee nee nee 287 Pyrus calleryana 'Chanticleer' ja nee nee 288 Pyrus calleryana 'Chanticleer' ja nee nee 289 Pyrus calleryana 'Chanticleer' ja nee nee 290 Pyrus calleryana 'Chanticleer' ja nee nee 291 Pyrus calleryana 'Chanticleer' ja nee nee 292 Pyrus calleryana 'Chanticleer' ja nee nee
16 293 Pyrus calleryana 'Chanticleer' ja nee nee 294 Pyrus calleryana 'Chanticleer' ja nee nee 295 Pyrus calleryana 'Chanticleer' ja nee nee 299 Aralia elata ja nee controleren 305 Fraxinus excelsior 'Nana' ja nee nee 306 Fraxinus excelsior 'Nana' ja nee nee 307 Crataegus laevigata 'Paul's nee nee nee Scarlet' 308 Crataegus laevigata 'Paul's ja, elders in wijk nee nee Scarlet' 309 Fraxinus excelsior 'Nana' ja nee nee 313 Prunus serrulata ja nee nee 315 Prunus avium nee nee nee 316 Fraxinus excelsior 'Nana' nee nee nee 317 Prunus serrulata ja nee nee 318 Prunus serrulata nee nee nee 319 Carpinus betulus nee nee nee 320 Acer campestre 'Elsrijk' nee nee nee 325 Acer campestre nee nee nee 327 Carpinus betulus nee nee nee 328 Populus alba nee nee nee 330 Carpinus betulus nee nee nee 333 Carpinus betulus nee nee nee 336 Carpinus betulus nee nee nee 343 Alnus glutinosa ja kraai controleren 344 Alnus glutinosa ja nee nee 347 Gleditsia triacanthos 'Sunburst' nee nee nee 349 Gleditsia triacanthos 'Sunburst' nee nee nee 358 Liriodendron tulipifera ja nee nee 362 Malus 'Evereste' ja, elders in wijk nee nee 366 Gleditsia triacanthos 'Sunburst' nee nee nee 370 Liriodendron tulipifera ja, elders in wijk nee nee 372 Robinia pseudoacacia ja, elders in wijk nee nee 'Bessoniana' 390 Gleditsia triacanthos 'Sunburst' nee nee nee 392 Gleditsia triacanthos 'Sunburst' ja, elders in wijk nee nee 393 Crataegus laevigata ja, elders in wijk nee nee 400 Acer campestre ja, elders in wijk nee nee 402 Fraxinus excelsior nee nee nee 403 Platanus x hispanica ja, elders in wijk kraai holte 408 Carpinus betulus nee, onvoldoende boven- en ondergrondse groeiruimte nee controleren nee 411 Carpinus betulus nee nee nee 412 Betula pendula nee nee nee 414 Acer platanoides nee nee controleren 443 Alnus glutinosa nee nee nee 491 Salix alba nee nee controleren 494 Salix alba nee nee controleren 497 Salix alba nee nee controleren 510 Quercus robur ja al verwijderd?
17 585 Quercus palustris ja, elders in wijk kraai nee eekhoornroute 588 Quercus palustris nee nee nee 590 Quercus palustris nee nee nee 592 Quercus palustris nee nee nee 594 Quercus palustris nee nee nee 596 Quercus palustris nee nee nee 598 Quercus palustris nee nee nee 602 Quercus palustris nee nee nee 603 Quercus palustris nee nee nee 605 Quercus palustris ja, elders in wijk nee nee 607 Quercus palustris ja, elders in wijk nee nee